Þjóðólfur - 11.09.1869, Blaðsíða 7

— 183 —
eptir öllum Júlímán. er leið, var nú fallinn niðr
til 7 rd. 20 sk.—7’/2 rd. þegar póstskipið fór, og
öll önnur kornvara að því skapi. Samt þykir ugg-
vænt, að kornið falli í verði að því skapi, sem upp-
skeran var ríkuleg, og er það bygt á því, að eldri
kornbyrgðarnar voru þrotnar að mestu, þegarupp-
skeran nú byrjaði.
— Með heiðrskrossi dannebrogsmanna eru
sæmdir af konungi: biskup landsins, riddari af
Dbr. Dr. Petr Petursson, VilhiAlmr Kr. tlákonar-
son, óðalsbóndi á Iíirkjuvogi í Ilöfnum, og Þorsteinn
Jónsson, bóndi á Brekkugerði í Norðr-Múlasýslu ;
sýslum. í Norðr-Múlas. 0- Smith lcamelíráðs nafnb.
— Alþingi verðr eigi slitið fyr en á mánudag-
inn 13. þ. mán. eptir því sem konungsfulltrúinn
slakaði til í gær, þegar ályktarumræðunni og at-
kvæðagreiðslunni var lokið í síðara stjórnarmáls-
frumvarpinu: til stjórnarslcrár um liin serstaklegu
málefni Islands. Næstl. mánudag hafði konungs-
fulltrúi ákveðið, að þinginu skyldi slitið i dag, en
er framsögumaðrinn í báðum stjórnarbótarmálun-
um (H. Iír. Friðriksson) leiddi fvrir sjónir, að það
yrði ókljúfandi fyrir sig, að semja bæði álitsskjölin
til konungs í málum þessum með svo naumurn tíma
(frá kveldfundi í gær og til dagsfundar í dag), þá
leyfði konungsfulltrúi að skjóta því til atkvæða,
bvort fresta skyldi uppsögn þingsins til mánudags,
og var á það fallizt ineð atkvæðafjölda.
— f>ess var fyr getið, að sín 9 manna nefndin
var sett í hvort af þessum 2 stjórnarlagafrumvörp-
um fyrir sig, og að einir og sömu mennirnir lentu
í báðum nefndunum. Álitsskjala nefndanna, stefn-
unnar, er þar var tekin, og niðrlagsatriðanna var
og getið í síðasta blaði. Undirbúningsumræðan
Um stjórnarlega stöðu íslands í ríkinu hófst 31.
f. mán., og tók upp 7 fundi samfleytta : 4 dagsfundi
og 3 kvöldfundi, og var lokið á fundinum 3. þ.
mán kl. 4. Lengri undirbúningsumræða néáfleiri
fundum heflr aldrei orðið á þingi hér um nokkurt
mál. Meira að segja, og er sannarlega vert að
taka það fram, vér ætlum að engin umræða um
Uokkurt mál hafi gengið eins jafn-vel yfir á þingi
hér, með jafnmikilli ró og alvöru frá öllum hlið-
Um og með jafnmikilli mælsku, þar sern nokkur
uiælskugáfa er fyrir. f>að var auðsætt af öllu og
af umræðu nálega lrvers þeirra þingmanna, er studdu
fiefndina og töluðu móti frumvarpinu, að þeir menn
töluðu af dýpztu sannfæringu og af lifandi tilfinn-
*ngu fyrir því, að þjóð vorri yfir höfuð, landsrétt-
lndum vorum og jafnrétti væri misboðið með þessu
sljórnarstöðufrumvarpi; og jafnt sem þeim herrum
onungkjörnu og þingmanni Itangæinga var ekki
lægt að mæla stjórnarfrumvarpinu bót með nokkr-
t'm skynsamlegum rökum, því engum rnanni er
ægt, að verja helbert ranglætið, svo voru þeir og
Sannarlega ekki öfundsverðir af því, og verða ekki
ivorki lífs né liðnir, á meðan ræður þeirra um
þetta mál eru til sýnis í Alþ.tíðindunum, hvernig
þeim tókst hér að halda vörninni uppi fyrir stjórn-
ina. — Málið kom aptr til ályktarumræðu 6.þ. mán.
og var lokið, ásamt atkvæðagreiðslunni á kvöld-
fundi s. d. Nefndin hafði vikið lítið eitt við eðr
mildað fyrra niðrlagsatriðið þ. e. tekið burtu orð-
in: «að mótmœlav, svo varþetta neitandi niðr-
lagsatriði nefndarinnar sett fremst til atkvæða1,
með þeirri útlistun frá forsetastólnum, þegar um það
varspurt, að yrði þettaneitandi niðrlagsatriði nefnd-
arinnar samþykt, þá væri frurnvarpið fallið allt,
eins og það væri, og gæti eigi til atkvæða komið
hvorki einstakar greinar né í heilu líki, og væri
sama að segja um öll breytingaratkvæðin er sam-
tals 10 þingmenn höfðu borið upp við frumvarpið.
Var svo þessi uppástunga nefndarinnar samþykt að
eins með 15 atkv. gegn 11; en 2. eðr síðara niðr-
lagsatriðið, um fjárkröfurnar eðr árgjaldið var aptr
samþykt með 16atkv. gegn 3; 7 greiddu ekki atkv.
Nefndarálitið, hið minna, um frumvarpið til
stjórnarskrár um liin serstaklegu málefni íslands,
kom til undirbúningsumræðu 8. þ. mán., en til á-
lyktarumræðu og atkvæðagreiðslu ígærdag ogákvöld-
fundinum. Nefndin hafði og ráðið frá að frumvap
þetta yrði löggilt, en lagt til, í annan stað, að
•>lagt yrði fyrir þing hér á landi, með fullu sam-
þykkisatkvæði", 1871, frumvarp það til stjórnarskip-
unarlaga handa íslandi sem lagt var fyrir Alþingi
1867,rneð þeim breytingum við það sem konungrallra-
mildilegast gæti aðhyllzt. Einnig frá þessu niðr-
lagsatriði fann nefndin sér skylt að rokka, og snéri
því (næsta prestlega?) svo: — »frumvarp« — »sem
að minsta kosti taki eins mikið tittit til landsrett-
inda vorra eins og frumvarp þingsins 1867«. En
undirbúningsumræðan í þessu máli á þinginu lýsti
að því skapi glögglega, að allskonar doða- ef eigi
dauða-mörk værihér komin yfir nefndina ogmeira-
lilutann, eins og umræðurnar í stjórnarstöðumálinu
lýstu lifanda afli og fjöri og sannarlegri mál-
stofu-kunnáttu. það var ekki annað að sjá, en að
nefndin hefði oftekið sig í fyrra málinu eða að
hún þættist vita »einhverja skömm upp á sig« ef
svo mætti segja, — findi með sér að hún hefði
farið nokkuð ofhröpum í stjórnarskráar málinu eða
látið ógjört er gjöra skyldi. þessi auðséna veikl-
un hjá nefndinni, þessi linka og hálfvelgja sem
núvaryfir hanakomin,gjörðiþað, að mótstöðu- eða
stjórnarmennirnir sáu brátt, hvar og hvernig högg-
staðar væri hér að leita á meirihlutann, og lét nú
dynja yfir liann og nefndina það myrk-
viðris él af viðauka- breytingaratkvæðum, að ekki
erannað aðsjá, en nefndinni hafi sortnað fyrir aug-
um, kastazt um koll og rotazt sem næst, eða þá
ckki vitað sittrjúkanda ráð. Minni hlutinn (stjórn-
1) Alveg eins og sami forseti g.jörtii vib hinaalræmdu neit-
andi og fellandi uppástanga, sem var eignnl) E. Kúld,
í fjárskilnaibarxnálinu 1S65.