Þjóðólfur - 28.03.1871, Side 6

- 86
viii6æld hvorratveggja, því ab bá%ir vilda aíi þoir drægju sinn
taam, sem eblilegt var.
Eitt er eptirtektavert meb þessa mikla styrjóld, þegar
hún er borin saman vi¥> styrjaldir fyrri tíma, og þaS er, aí>
hún var svo skammvinn. I byrjun þessarar aldar hefþi eins
nmfangsmlkil styrjilld og þessi er, iíkiega varaí) í eins mörg
ár eins og þessi varaþi í mánubi. Er þetta mest aþ þakka
oþa kenna, hvort sem menn vilja heldr, fljótari samgöngnm
og greibari flutningum, þar sem heill her er nú flutturá ein-
um degi sama veg og ábr tók mánaþi. Hins vegar etn vopn
nú svo miklu betri og vobalegri en áþr, ab enginn samjöfu-
ubr er.
Nú eru Spánverjar loksins búnir aí) fá konnng, Hinn
16. Nóvember valdi þingib Amadeus hertogann af Aosta, son
Emanúels ítaiakonungs, til konungs síns. Var þetta mest aþ
þakka atfylgi Prims, en honum auímaíist þó ekki aí> sjá
konung þanu, er hann hafbi mest stutt til tiguarinnar, því
ab nokkrum dögnm ábr en konungsefnib kom, varb haun
fyrir árásum flugumauna, er særbu hann þeim sárum, er
leiddu hann til bana fáeinum döguin síbar. Spánverjum og
ekki sfzt binum nýa koriungi er hiu mesta eptirsjón í Prlm, því
ab hann heflr verib sá eini mabr, er haidib gat Spánverjum
í skefjum, eptir ab ísabella fór frá ; og hann mundi hafa orbib
hinn mesti máttarstólpi hiris nýa koriungs. Ekkort heflr upp-
götvazt uin, hverir morbingjarnir vorn.
Vbr þykir, ef til vill, hbgómlegt af mbr ab fara ab tala um
sjálfan mig eptir hiu miklu tíbindi, sem eg hofl vorib ab segja
frá, en eg gjöri þab meira í þakklætisskyni vib þá, sem hlut
eiga ab máli, því ab þjóbólfr beflr þó fáeina lesendr hör í
landi. Eg fór til Edinborgar í Nóvembermánubi til ab halda
opinbera fyrirlestra um ísland og íslendinga, og var þarþang-
ab til í byrjun Kebrúarmánabar; þá fór eg til Newcastle, og
bélt þar fyrirlestra um bókmentir Islands, um gobafræbi Norbr-
landa og um ýmsa trú manna á Islandi á álfum o. s. frv.
A bábum þessurn stöbum var okkr hjónuru tekib svo vel
sem vib kæmim í góbra foreldra hús. Eg verb ab segja, ab
eg hefl hvergi mætt svo góbum og vinsamlegum vibtökum og
skemtilegu fólki sem þar, og hefl eg þó hitt rnarga góba menn
bæbí hér og annarstabar; eg vona eg fari þangab aptr í sömu
erindum ab vetri, og hlakka eg til þess. A bábum þessum
stöbum sýndu menn og mikla löugun eptir ab heyra frá Is-
laudi, og þætti mér ekki ólíklogt, ab ýmsir af kunuingjum
mínum þar heimsækti Island ábr en langt um líbr.
Oxford 9. Marz 1871.
Góði vin!
/ Vetriun sem nú er að líða um garð liefir
verið ódæma kaldr; um miðjan vetr, Desernber og
Janúar, voru frostlög og hörkur og árnar hér kring-
um Oxford ,voru alsvella margar vikur og aldrei
þíðr dagr. Um Jólin og Nýárið voru þó hörk-
urnar mestar, semmargamun minni til reka bæði
hér, en þó hvað helzt fyrir sunnan sundið, þar
sem sú óttalega orrahríð heflr- gengið. Um Jól-
in, þegar mest var skothríðin kringum Paris, var
þar gaddfrosin öll jörð og kafald, sem nokkuð
tátmaði þá þýzku í að hæfa, og hindraði umsátr,
að grafa göng og skurði, en að innan var París
með sínar tvær millíónir, ljóslausir, eldlausir og
varnarlausir veslingar, sem þoldu illa kuldann, ekki
slíku vanir; orustur í Janúar voru á kafaldsdögum.
þessi vetr hefir því verið éljóttr, en þegar leið
fram á útmánuði, skipti í einmuna vorblíðu, sem
stóð um viku eða hálfan mánuð; nú heflr aptr
kólnað, og er frost á nóttunni en hraglandi á dag-
inn, þó ekki snjór, því hann er allr burt þiðnaðr
og svo ís.
Öllum hefir létt um hjartaræturnar, að þar
sem nú svo lengi, hvar sem litið var, stóðu ein-
um í augu þeir þrír staflr »war« (strið) með trölla-
letri, þá er nú og þeim vetri aflétt, og nú erfriðr
skrifaðr á hverju húsi og hverju blaði. f>eir síð-
ustu sjö mánuðir eru eins og draumr, gefi drott-
inn að það verði draumr fyrir góðum daglátum,
og að friðrinn verði að því skapi langvinnr og far-
sæll eins og þetla stríð heflr verið hrikalegt og
voðalegt. f>að umiiðna ár mun lengi verða minn-
isstætt lifandi mönnum og komandi; alt er eða
virðist að vera umbreytt, og eins og ný öld fari
í hönd; sumir hafa fyrir satt, að um umliðin hundr-
að ár (eða má ske tvær, þrjár aldir) hafl ekkiver-
ið svo afdrifa mikið ár sem þetta, fyrst að orust-
um og mannfalli, og þá niðrhruni ríkja og upp-
reisn annara enn voldugri í þeirra stað. f>ýzkir
hafa haft sigr (þó mannskæðan) í hverri orustu,
og ekki einn ósigr. Hinn franski her hefir farið
sem í herlciðingu mörgum hundrað þúsundum
saman sem fangar austr til þýzkalands, og hver
borg þar full af herteknum lýð. IJorgir og kast-
alar unnir, sem áðr voru haldnir ósigrandi. Niðr-
hrun hins franska keisaradæmis og hins franska
keisara, og má um hann kveða sem segir í okk-
ar skáldarímu: »hundrað rasta heyrði smell, þá
halrinn datt að gólfi« — og nýr keisari og nýtt
keisaradæmi í staðinn, nfl. f>ýzkalandskeisari. Hver
mundi hafa verið svo spakvitr að spá því sem
fram hefir komið; því það hefir alt orðið, sem all-
ir héldu að aldrei mundi ske, og hitt óorðið, sem
allir spáðu að verða mundi.
Um friðinn get eg ekki nú sagt nema stutt.
Vopnahlé var samið í enda Janúar, þannig að
franskir gáfu upp öll vígin (eitthvað tuttugu) í
kringum París. Borgin var þá hungrmorða, þó
með hér um bil 200 þúsundir vígra manna, en
fyrir utan voru þeir járnrekendr, af þeim þýzka
her, að siðan 19. Sept. (því þann dag var borgin
innilukt með öllum sínum virkjum og vígjum —
komst enginn út eða inn nema fuglinn fljúgandi.
Frakkland var þá í Janúar alt í þýzkrahöndumsuðrað