Þjóðólfur - 04.05.1874, Qupperneq 5

— 105 —
— SUMARDAGllliNN I. var haldinn hér með
hádegissamsæti af hinum yngri mónnum, einkum
námsmðnnum bæarins. Af eldri mönnum nefnum
vér málafl.mann Jón Guðmundsson. Veðr var
l»jart og kalt, og skein sumarsólin úr heiði yfir
l'inn mjallhvíta fjallahring. Fór samsælið fram
bæði skemmtilega og skörulega; drykkja var hógleg,
6n «málstraumr af minnisbergi» draup drjúgum.
"Meðal minnanna skal einkum geta Islands. Var
^yrst kvæði sungið eftir Gest Pálsson. I’ví næst
mælti málaflutningsmaðr Jón Guðmundsson fyrir
skálinni. Kvaðst hann sjá, að ekki væri ætlan
samsætisins að tala um aldamótin sjálf. — t’að
biði enn hátíðlegra tækisfæris; vildi hann í þess
stað minnast þess, að nú væru 3/a þessarar aldar
liðnir. Bað hann menn að minnast, hvernig þessi
öld hefði tekið við af hinni 18.; kallaði þau alda-
mót «eyðileggingarinnar og foreyslunnar tímamót
öllum öðrum fremr», og benti einkum á afnám
alþingis og umturnan stótanna. Kvaðst hann hafa
þá sannfæringu, hvað sem aðrir segðu, að með
þessari öld hefði runnið íslands vitjunardagr.
«En hvað getum vér bent á, sem framfarir, siðan
þessi öld hófst? Eg skal fúslega játa að framfara
sporin sé ekki öllum glögg, en vibleilninnar eru
það. Svo langt er komið, að vér viljum nú eiga
utkvœði sjálfir, sjá um vora hagi sjálfir, basla
sjálfir. Verzlun vor er nú laus. Skólar komnir
í belra horf. Tvær næstliðnu aldir náði tala lands-
aúa ekki 50,000; 1787 var hón 39,000; 1825 var
hún 50,000, og nú erum vér 70,000». Siðan
talaði hann um endrreisn alþiugis og frelsis vors
gegnum það stríð, «er ekki hefir slíkt verið háð
síðan á Sturlungaöld», og kvað hann að vísu
fnikið unnið þótt ekki væri allt fengið. Til merkis
um vakin vilja landsmanna, taldi hann og það, að
létu menn ekki útlenda stinga upp á því að flytja
'ýðinn eins og fénað burt af landinu, eins og
8iört var ráð fyrir á fyrri öld, heldr finna menn
Það upp sjálfir «og hefja veslrferðir». "Framfara-
Sutan (kvað hannj er byrjttð og lögð: «áfram!»
h-allar nú fóstrjörðin til hinna uppvaxariði. Hinir
Sömlu eru nú að hnýga með 1000 ára öldinni, en
8agan hefir skrifað baráttu þeirra og nú er á
J’ðar hraustu herðar lögð hin nýja birði tímanna,
°g er nú svo mikið aðgjört að óvandari ætti yðr
®ð vera eptirleikrinn. — íslands skál!»
L á r u s kandidat f r á H o f i mælti fyrir minni sum-
arsins, og mæltist vel. „Allir fagna sumarkomutuii11, mælti
barnið sem hlakkar til að tína hin fallegu blóm;
sem langt er komin með vetrarforðann; náttúran
L.
sjálf, sem liggr í fjötrum frosts og kulda“. Síðan minnt-
ist hann þess, að til er annar vetr og önnur óblíða, en sá
vetr, sem nú væri að kveðja, að til væriöunur sumarblíða
eu sú, sem nú byrji í hinni ytri náttúru, nefnilega í þjóð-
lífi voru og ætti þar frelsið að vera hin sanna sumarsól.
Að endingu óskaði liann, að sumar þetta með 1000 ára
afmæli landsins, yrði ekki einungis gott sumar með liita,
dögg og frjósamri árstíð, heldrogvor eða vlsir að andlegu
sumri fyrir land og lýð.
Mælt var og fyrir minni íslands andlega sumars,
sumars í anda og hjarta þjóðarinuar, sumars í trúarlífi,
og vísindum; sumars í heimilislífinu, stjómar og búnaðar-
lífi. þess konar sumar hef ði sinn i 1 og birtu s í n a, —
sína fegurð og sína gróða fyrir haust og vetr. „Hvert
sumar hefir sína andlega uppskeru, og ekkert væri yndis-
legra en á friðsælu liaustkvöldi að skoða hinar andlegu
kornhlöður fylltar þeim auði, sem lætr oss ekki einungis
gleyma söknuði eptir sumarið, heldr hlakka tii vetrarins.
Ef hin sýnilegu sumarfrækornin eru í fyrstunni smá en
geta þó orðið stór, og ef þau þurfa til þcss, ekld einung-
is sólarinnar blessunar, heldr og mannanna aðlýúkrunar,
þá gildir hið sama um hinar andlegu smáplönturnar. Hið
andlega líf er sá Eden, sem hver upplýst þjóð er kölluð
til að yrkja og vakta“.
J ó n stúdent f r á M o 1 u m mælti fyrir minni frænd-
þjóða vorra Dana, NorðmannaogSvía. Tók hann fyrst fram
það land er oss lægi næst, og vér ættum að þakka upp-
runa vorn, mál og fiestar sögulegar menjar. Hann gat
þess um leið, að skylduleiki vor við Vestmenn, Skota og
Ira, mundi frá upphafi moiri vera, on menn venjulega
tækju fram. NokkuÖ af vísindum vorum væri og þaðan
komið. Fann hann það að Norðmönnum, að þeir hafi
mjög svo „reynt að draga af oss, en eigna sér, heiðrinn
fyrir hin fornu vísindi vor“. En Dönum bar hann á brýn
„ótilhlýðilegan ágang í vorum gömlu viðskiptum". „Svíar
hafa hvorki gjört oss gott eða illt, en rétt skilja skáld
þeirra fornöld vora“. „Samband við Norðrlandaþjóðir verðr
oss eðlilegast, en þá verða þær að kannast við, að vér
eriun sérstök þjóð, j a f n h 1 i ð a þ e i m, h i n f j ó r ð a
þjóð Norðlanda. Samband vor allra verðr því að
eins affarasælt, að engi hroki sér upp yfir annan, heldr
vinni í bróðrlegu samlyndi að semeiginlegum framförum,,.
— Embœtti vcitt: 12. Marz veitti kouungr
rektorsembætti læröaskólans, yfjrkennara Jóni Por-
kelssyni.
Læknisembættið í Eyjafjarðarsýslu tjáist og
veitt Þorgrími lækni Ásmundssyni frá Odda.
Glaumbær er af konungi veittr sira Jóni pró-
fasti Hallsyni á Miklabæ.
Bæarfógetaembættið (Ileykjavík og Gullbringu-
sýslu er veitt Lárusi Sveinbjörnson sýslum. í’ing-
eyinga.
— LÁT HELDRI MANNA: 19. Marz síðast-
liðinn, andaðist á »Commune«-spítalanum í Kaup-
rnannahöfn góðkunnr prestr íslenzkr, sira Vigfú?
Guttornwon, frá Ási í fellum.