Undirbúningsblað undir þjóðfundinn að sumri 1851 - 12.12.1850, Blaðsíða 1

Undirbunmgsblað
miriir þjédfiiiiriíiin að siiinri 1§51.
blafi.
§ýslunefndar - álit
úr
Vestur-Skaptafellssýslu.
I Vestur-skaptafellssýslu var kosin 5 manna nefnd
til aíi fhuga stjórnarbreytingarmálefni vort ís-
lendinga, og gjöra sitt til, aíi undirbúa þaB til
þjó&fundarins af) ári. þessir menn voru kosnir í
nefndina; prófastur Páll Pálsson áHörgsdal, um-
bofsmaBur B. Kristjánsson á HöfBabrekku, prestur
þ. Eyjúlfsson á Ásum og hreppstjórarnir Einar
Bjarnason á Hrísnesi og Magnús Magnússon á
Sandaseli. Átti nefnd þessi fund aB Sandaseli í
MeBallandi hinn fO. og 11. dag desembermána&ar
1850. Tókum vjer því, sem kjörnir vorum, til
starfa, og þegar vjer höíbum hugsaB og rætt þab
hiB mikilvæga málefni, er nú var fyrir hendi,
var& meiniug vor og álit á þennan hátt:
1. gr. paB er full sanfifæring vor, a& sam-
band íslands viBDanmörku geti orBið því ab eins
hagkvæmt og heilladrjúgt, sje þab byggt á rjettum
rökum, og því skynsamlega og liblega fyrir komiB;
en oss finnst þaB ekki byggt á rjettum rökum,
sje fariB me& ísland ámóta og nýlendu, eBa
land, er unniB væri meB herskildi; en meb
því ísland er frjálst þjóBfjelag útaf fyrir sig, meB
fullu þjó&erni og þjóBrjettindum, þá verBur sam-
band þess viB Danmörku a& vera byggt á hinum
sama grundvelli og samband þess var viB Noreg, *
eptir hinum gamla sáttmála vi& Noregs konunga.
ísland er svo fjarlægt og ólíkt á sig komiB Dan-
mörku, a& þaB getur ekki átt þjóBstjórn saman
viB Dani, og þar af leiBir, a& stjórnarbót sú, er
Danir hafa þegar fengiB, getur ekki or&iB oss a&
öllu leyti hentug.
2. gr. Vjer hyggjum því, a& oss sje ekki
hagkvæmt, a& valdinu sje skipt milli konungs og
þjóBarinnar sjálfrar meB sama móti hjá oss og
hjá Dönum er; vjer viljum nú, a& land vort eins
og frjálst sambandsland, hafi sama konung og
Danir, -meB takmörku&u einveldi, á þann hátt,
a& löggjafar-valdinu sje skipt milli hans og þjóB-
arinnar þannig, a& konungur eigi frestandi neit-
unarvald, og a& þjóBkirkjan sje sama og hún er
og veriB hefur bæBi hjer og í Danmörku, síBan
eptir si&abótina, sumsje sú hin evangelisk-lúterska,
en a& á íslandi hafi liver maBur, sem játar kristna
trú, af hva&a trúarbrag&a flokki, sem cr, trúarog
hugsunarfrelsi, þó svo, aB sá, sem víkur opin-
berlega frá þjóBkirkjunni, missi rjettinda þeirra,
sem þjó&kirkjan veitir játendum sínum. —þar á
me&al rjettar til prests og hvers annars kennara
embættis — og a& börn þeirra, sem heyra til
annarlegum trúarbragBaflokki, sjeu uppfrædd á
skauti þjó&kirkjuunar og játi trú hennar í confirm-
atíóninni.
5. gr. ísland eigi þing sjer, er haldiB sje
annaBhvort ár beima í landinu sjálfu; lands-
menn kjósi úr sínum flokki 30 fulltrúa til þing-
sins og eigi sjerhver fullmyndugur og ólögfelldur
ma&ur, sem ekki er öBrum liáBur, kosningarrjett
Og sje kjörgengur; en landinu öllu sje skipt í
kjördæmi, án þess, a& þa& sje fariB eptir sýslu
skiptum, heldur svo, a& hjerum 2000 manns sjeu
í hverju kjördæmi, en kjördæmi hvert kjósi einn
fulltrúa fyrir sig, en konungkjörnir sjeu 4. *l
4 gr. Alþing vort hafi öll hin sömu rjett-
indi og slíli þing hafa þav, sem þjó&Ieg konungs-
stjórn er; þess vegna viljum vjer aB þa& hafi lög-
gjafar valdiB á hendi, þó svo, a& konungur hafi
vald til a& stinga uppá Iögum, og setja brá&abyrgB-
arlög, sem þó hljóti a& leggjast undir næsta
’) UmboBsmaBur B. Rristjánsson fjells eklii á þessa meiningu hinna 4 nefndarmannanna, og vill, a& tala
þinginanna sje 40 og a& hver sýsla sje kjördæmi; en væru þjó&kjörnir fulltrúar a& eins 30, ljellst hann á meinin-
gu hinna 4 nefndarmanna, a& konungkjörnir sjeu a& eins 4.