Norðri - 01.07.1856, Side 4

52
hnekkir, er slíkt hcfur oiIaS oss. — En þaf) cr
auhvitab, ab þah gagnar ekki fyrir oss Islendinga
ab bífia þess, a& stjórnin ieg'gi oss á brjóst sjer,
eins og gób móbir barn sitt, því þes3 getur orS-
ið langt að bíða. Vjer verfeum sjálfir að tíma
ab leggja fje vort og krapta í sölurnar, ef eitt-
hvab þarflegt á ab stofna; og jeg sje ekki betur
en vjer getum þab, og höfum nógan fjárafla til
þcss. f>ví þegar Islenclingar geta varib pening-
um sínum svo hundrab þúsundum dala skiptir á
hverju ári, til ab kaupa hinn argasta óþarfa, œttu
þeir ab geta varib nokkru til þess ab koma þess
konar nytsömum stofnunum á fót, og þeir ættu
ekki ab vonast eptir því, ab stjórnin annist all-
ar þess konar þarfir þeirra, því þab getur, orb-
ib of löng bib.
þni babst mig ab skrifa þjer, hvernig búskap-
arhættir eru nú orbnir hjá oss, og hvernig hjer
gengur meb jarbyrkjuna; en því mibur erjegenn
ekki orbinn þessu négu kunnugur. þ>ó er mjer
úhætt ab' fuliyrba, ab búskapur hefur töluvert
batnab og jarbarræktinni farib fram. Hjer á Ak-
ureyri eru jarbeplagarbarnir einlægt ab fjölga og
vex optast allvel í þeim, og hafa kaupstabarbúar
hjer af því mikil not. A einstöku jörbum sjer
mabur miklar jarbarbætur; hjer f sýslu mest sem
jeg hefi sjeb hjá umbobsmanni þorsteini Daníels-
syni á Skipalóni og dannebrogsm Birni þorláks-
syni á Fornhaga. I Húnavatnssýslu sá jeg mesta
jarbabót á Klömbrum í Vesturhópi hjá fyr ver-
andi hreppstjóra Snorra Jónssyni. Iíann hefur
gjört 600 fabma Iangan hringlagban sniddugarb um
allt tún sitt, ágætlega hlabinn, háan og breiban, og
veitir þar ab auki vatni yfir mest allt túnib, svo hann
fær nú yfir 300 hesta af því, en ábur fengust ab
eins rúrnir 80, og þykir. mjer furba, ab yfirvald
Húnvetninga skuli ekki reyna til ab útvega slík-
um manni eittbvert virbingarmerki fyrir þenna
starfa sinn. Víba er hjer farib ab plægja, og þó
ab þab sje enn í bernsku, má þó víba sjá þess
merki, og þab muni flýta mjög fyrir ab stækka
tún manna- Hib versta er, ab menn eru lítt bún-
ir ab læra ab drýgja áburbinn og auka hann, og
víba cr sauöataö enn haft til eldiviÖar þar sem mó-
skurfur þó gæti fengizt. — Bæjabygging hefur
og tekib þó nokkrum framförum, og miklu víb-
ar eru nú stofur komnar en voru, þegar jeg sigldi;
en þó hefi jeg engan bæ sjeb afbragösfallega
byggban, nema hjá Jósep hjerabslækni í Húna-
vatnssýslu, í Hnausum. 8á bær er nú eflaust reis-
uglegastur hjer á landi, og hib vibunanlegasta hý-
býli. þó eru því mibur flestir bændabæir enn illa
húsabir, og vantar bæbi gott skipulag á þeim og
einkum og sjer í lagi þrifnabinn, sem mest á ríÖ-
ur. Jeg hefi komiö inn í bæi, þar sem loptiÖ hef-
ur verib svo illt, ab jeg liefi varla þolab þab, og
þó hcfur vcrib ómögulegt ab ljúka upp glugga.
HiÖ versta er, ab fólk vill ekki láta sjer skiljast,
aÖ slíkt valdi óheilindum, og þykir því öfgar og
óþarfa vandfýsni, ef aÖ er fundiö.
þú sjerÖ aÖ þab kennir margra grasa í brjefi
þessu, þó stutt sje drepib á hvert atribi, og vil
jeg því ekki þreyta þig eÖa lesendur mína leng-
ur í þetta skipti, en bib þig aö heilsa kunningjun-
um, og lcsendur mína ab virba vel.
Bókafregu.
KvæÖi I, Benidikt Gröndal, Rvík 1856.
Herra cand. philos. Benidikt Gröndal lrefur nú
á seinni tímum verib hib einasta skáld á Islandi,
sem nokkuö til muna hefur látib til sín heyra;
og mjer er óhætt aÖ fullyrba, aÖ ekkert af íslensk-
um skáldum hafi afkastaÖ jafnmiklu og hann á
jafnstuttum tfma. Mjer fiunst því vert ab geta
hins fyrsta hcptis af kvæÖasafni því, cr hann nú
er byrjaöur aÖ gefa út, til þess ab leibbeina al-
þýÖu í dómum sínum um þaÖ. Jeg tala hjer ekk-
ert um hin fyrri skáldskaparrit Gröndals, helijur
einungis urn þessi seinustu kvæbi. þaö er hvort-
tveggja ab Gröndal hefur ort mikib, enda má líka sjá
á öllu, sem hann kvebur, ab honum er mjög tiltæk-
ur kveÖskapur. MáliÖ liggur Iaust fyrir honum,
svo aÖ jeg ætla, ab hvorki Jónasi Hallgrímssyni
cÖa Sveinbirni Egilssyni, er þó hafa haft málib
bezt í sínu valdi af öllum seinni tíma skáldum,
hafi veriö ljettara um mál í bundinni ræbu. Auk
þessa sjest þaÖ á hverri stöku eptir Gröndal, ab
náttúran blasir vib honum og sýnir honum hinar
fegurstu myndir sínar — hann er náttúrufrób-
ur maöur eins og Jónas var —, svo ab hann
er víbast hvar fagurmæltur, þar sem náttúrulýs-
ingar koma fyrir. þessa kosti Gröndals hefi jeg
aldrei sjeb koma eins vel í ljós og í þessum seinustu
kvæÖum hans. Hugmyndaafl hefur hann ætíb nóg,
og þab svo, ab hann ræbur opt ekki vib flug hug-
arins, en hleypur hugmynd frá hugmynd óstöb-
ugur eins og bífluga á fífilhöfbum, er skilur stund-
um eptir mikinn sætleik, er hún hefbi átt ab sjúga.
Eins og hann nú flýgur milli hugmyndanna, eins