Norðri - 31.10.1861, Blaðsíða 1

YO SUMU.
9. ár ííS. Október» 21,—2!í.
Ælþing; 1§61.
(frá 1. júlf til 19. ágúst).
(FramhaM). Málií) um s t j órrt a r f y r i r-
komulag Islands. (Nefnd: A. Olafsson, B.
Sveinsson, G. Brynjúlfsson, P, Pjeinrsson, Jdn
Pjetursson, M Andresson, St. Jónssop).
þab virtist svo, eptir þeim fjölda af bænar-
skrám, Jsem um þetta mál komu til alþingis, af>
ekkert mál nú sem stæ; i lægi þjóMnni jafnmikib
á hjarta og stjórnarrnál vort; og var þab ýinislegt
er ab því studdi. Fyrst er nú öll von, þó aí> Is-
lettcl ngum sje farib aö leifast afc bí&a eptir stjórn-
aibót þcirri, er konungur vor nú fyrir 12 árum
veitti samþegnum vorum í Danmörku og jafn-
fraint hjet a& veita oss hluttekningu í; því þar
sem stjórnin stölugt heíir gjört sjer mikib far
um ab koma stjórnarlagirm í gott horf í hinum
öfcrum hlutum ríkisins, liefrr hjer á landi einung-
is árií) 1851 veiib gjörb lítilfjörleg tilraun ab
koma því nráli f kring, og mátti þó varla telja
þá t'iliaun nema nafnib eitt, þar setn livorki komu
nein þau bob fram frá hendi stjórnarinnar, er
boMeg þætti, enda var þinginu slitib í mibju kafi, svo
mál urbu ekki út rædd. í öbr-u lagi mátti nú þykja
iíklegt, ab stjórnin mundi taka þess konar bæn-
unr landsmanna vel, ef þær kæmi fram á þessum
tíma, því bæbi er þab, a& ríkisþing Dana hcfir á
seinni árum jafnvel lagt fast ab stjórninni ab fá
íslendingum sjálfum í hendur fjáriiagssfjórn sína,
sem teljast má ætíb einhver hinn verulegasti hluti
stjórnarskipunarinnar, enda hefir og stjórnin lagt
fyr ir alþingi álitsmál f þá stefnu, þo hvorlti hafi þaö
enn vtrib heiit nje hálft. Líka frjettist þab í vor aö
stjórnin niundi hafa í ráM aÖ setja ni'ur nefnd
manna Dana og íslendinga til aÖ undirbúa fjár-
hagsaÖskilnaÖ landanna, og virtist því biýn þörf'
til aö minna stjórnina aö nýju á sjálft stjórnar-
skipunarmáliö.
Uppástunmir nefndarinnar í þessu ináli voru
nú tvær. Ilin fyrri beiddist þess:
aö könu.ngur allramilddegast vilji, svo fljótt
sem auöiö er, kveÖja til þjóöfundar á íslandi
l’erð tifi tiinslsins.
(Ur eustiu.)
(Framh.) En nú er nóe taliÖ af slíkum skelfing-
um, þar sem livorki er iíf cÖa tilbreyting; ekkert
á jöröunni getur viö slíkt jafnazt. En vjer skul-
um nú litast um og horfa á annaö en tungiiÖ
sjálft. Viö skulnm liorfa tipp f hiitiininn — eÖa þaö
sem ætti aö vera liimininn—, og þar sjáum vjer
~hina fögru og göfuglegu jörö Ijóma yfir höfíioss;
þaÖ er óttalega stór hnöttur, setn viröist næstum
standa kyrr á sama stab á himninum, en birtist
þó sem vaxandi, fnll eöa minnkandi jörb rjetteins
og vjer sjáum tungliö breytast í mánuM hverjum,
nema aö þetta fram fer á þrettán sinnum lengra
tímabili. paö hlýtur aö vera undralegt alsýni, er
maöur sjer jörÖina úr tunglinu! Ef aö ekki eru
neinir tunglbúar þar í himim djúpu döium þá er
þaÖ mein, aö engir skuii aö staöaldri sjá þessa
fögru sjón, og ekki aÖrir en vjer og slíkirferÖa-
garpar sem vjer erum. Annars er þaÖ gottfyrir
oss jarÖbúa, aö engir tunglhúar eru til, því ef aö
þeir fengi horn í síöu oss, gæti þeir gjöit osstjón
mikiÖ. Allir hlutir eru firnmfalt Ijettari í tungl-
inu en lijcr á jörÖii; og hafa þeir Lagrange
og Laplace reiknaö, aö tunglbúar gæti, efþeir
heföu hugvit til a& smf.'a góbar fallbyssur, skotiö
á jörÖina ef þeir væri vel hæfnir; og væri oss ekki
unnt aÖ gjalda þar iíku fyrir líkt og ná til tungls-
ins meö skoteldum.
Tiisýní jaröar frá tunglinu er ætíö fögur, en
aldrei hin saraa. Undan henni bærist eins og biaktandi
klæÖi meÖ blettum er ætíö hreifast og ætíö breyt-
ast; þeir liverfa aptur og aÖrir korna f staöiim meö
nýrri lögun og nýju sniöi. Skýabeltin dragast í
vissar áttir af staövindunurn. Randir, er liggja ^
aöra stefnu, veröaþar sem mótar fyrir heimsskauía*
vindum er þjóta leiÖ sína inn í hin heitari jarö'
beiti og reka undan sjer þunga mikinn af þoku'
skýjum. Ærsli og æsingar iiinna óhemjandistorma
gefu hnctti vorum sjerstaklcgra og breytiiegra út*