Norðri - 31.10.1861, Blaðsíða 2

89
eptir reglnm þeim, sem gefnar era í kosn-
ingarlögum 28. sept. 1849, og leggja fyrir
hcinn frumvarp til atjórnarbótar þeirrar. er
iionum mildiiegast vildi þóknast afe gefa oss
íslendingum.
|)essa abaluppóstungu nefndarinnar samþykkti
þingift meb 19atkvœfum. ílin önnur uppásíunga
nefndarinnar:
ab konungur, svo framarlega sem þeSiUt eigi
gæti orlib vib komih svo fijótt, allramildi-
hgast vildi gefa alþingi ti! bráfcabyrgfcar, og
þangaf) tii etjórnarbót Islaitds vatri kómin í
kring, vald til aft leggja á íandifc meb bans
allrahæsta samþykki alla nýja tólla og skatta,
er rynni í einn sjób tii framkvæmdar nýjnm
fyrirtækjum, er til landsins heilla horfa og
naufsynjar þess krefja, og vald t;l þess, í
iivcrt sklpti sem þaö keniur saman, a& veita
fje úr sjó&num alþinga á millum, og af) hans
hátign enn fremur allramildilegast vildi legpja
fyrir næsta alþingi fruntvarp til laga um
þetta mái, er lögiÆ va ri eptir því, sern nefnd-
in hjer af) franmn helir til greint,
fjell nú á þingi meb næstum Jöfnum aíkvæfmm;
• og mun þaf) einkum hafa vaidif), afc þinginu liefir
fundizt afc þafc væri eiitlivafc óefciiiegt í því, afc
þafc ívo fámennt sem þafc er, og svo Iftifc vaid
sem þafc hefir í öfcrum efnmn, skyldi hafa ráfc
til afc leggja aiia nýja skatta á landifc og ráfca
yfir því, hvernig þeim væri varifc til aimennings-
þarfa; cnda virfcist þingifc yaria, cius og þafc er
nú er lagafc, vera bart til þess konar vaid^, er
virfcist fyr-t bera undir þafc, þegar þafc iicftr
fengifc tilsvarandi vald í öfcrum greinuni. 3£n þó
var ekki á jiinn bóginn afc furfca á því, þó þessu
væri hrtindifc mefc svo liiliim atkvæfcafjölda, þvf
sannariega ' er þáfc von, þó öiium skynsömtim
mönnum biæfi þafc í augum, afc ekkcrt jafnvel
ekki hib nafcsynlegasta fær lijer framgang af þ\ í
sem til framfara horíir, því þar er æ vifc ramm-
an reip afc draga sem stjómin er, þegar til fjár-
utlátanna kemur; svo afc öll þörf er á, afc rjer
fáum einhver fjárráfc, svo afc einliverjíi verfci hrund-
ifc í lag, og eigi standi Iengi svo, afc öllum gófc-
um nppástungura þurii afc hafna fyrir þá sök
afc ekki sje fje til. Og aldrei virfcist þess afc
vænta afc nokkrar framkvæmdir verfci lijcr, scm
afc gagni megi konia, ncma vjer sjálfir höfurn
vaid og vilja tii afc ieggja fram fje til þarfa vorra.
VIII. Málifc u m harfcæri. (Nefnd: G
Brynjúlfsson, G. Brandsson, P. Melstefc, Ó. Jóns-
son, A. Olafsson). þetta mál var svo nndir kom-
ífc, afc hæfci kom bænarkrá frá Skagfirfcíngura nra
50,000 rd. lán úr kollt-ktiisjófcniim til ísiands
þarfa í yfirvofandi halla ri, og !íi;a bónarbrjef afc
siimian um vissan fjár-Oyrk lianda innbúum í
Gullbringu, Kjósar og Borgarijaifcarsýsluir, scm
virtist einkum naufcynieut afc talta til grc.itia, þvf
daufcinn stæfci þar fyrir dymni sökum fjárfæfcar
og fiskileysis. þetta mál hefir nú komifc stöfcugt
íratn á hinum sífcari þingum, cu ekki haft þa.r
neinn óskabyr nema af sumiim ei.nkum afc sunn-
an og fáum afc v'estan. þ>afc viríist og mega ætla,
afc bænars.krá Skagíirfcinga m fcafci fiemur ti! þess
lít en jarfcstjarnan Júppíter hefir. Af því afcum=
gjorfc jarfcar b.reytist þannig í sífeiiu leifcir þafc, afc
tungibúum efca ferfcamönnum þar er sjaldanhaigt
afc ná gófcu yfirtiti yíir big.un meginlands vors efca
stærfc hafanna lijer á jöríu. þeir sem leggjasig
eptir landafræfci jarfcarinnar úr tunglinu, og sem
aldrei geta fengifc fullt yfiilit yfir hvoruga hiifc
hnattar vors, geta engu afcsífcnr fengifc nákvæmt
landabiafc yfir hvern hluta hnattar vors, mefc því
afc teikna hífc sjerstaka.í hverju Sandi, eins og þafc
smám saman ber fyrir augu þeirra, og bera sífc-
an þetta sjerstaka satnan til afc ná einni heild.
Mefclimir hins landaskipunarfrafcislega fjelags í
tunglinu hafa þó þann kostinn vifc afc styfcjast afc
þeir sjá jafnt þú hluti jarfcarinnar, sein vjtrekki
þekkjum. þeir geta rannsakafc Mifc-Afríku mefc
iniklu minni fyrirhöfn en doktor Livingstone (fcrfa-
mafcur sem seinast ljezt í Sufcuráifu) og fundifc
hvernig norfcurheimsskauti er háttafc án þessþeir
hí! i þar hana í ísreki eins og Franklín hinnenski
nú fyrir skömmu.
En þó afc kringmái og stærfc jarfcar sje óviss,
og óakvefcin í augutn tunglbúa, er iiún þó eins afc
lit og i því efni tuikifc iivafc á móti öfcru. Vifc
hvert heimsskaut á hinum Ijómandi himinhnctti er
stór hvítur bietttir, sem einstaklegur er tilsýndar.
j)ó þessir hvítu blettir sjeu þar cfl’ellt og hverfi
aldrel, breytast þeir þó efca aukast til skiptis, og
vcrfca apiur eins og þeir fyrst voru þegar jörfcin
hefir snúifc sjer 365 sinnum um möndul sinn, þafc
er þegar ár jarfcar er lifcifc. Afcsama hófi og hinn
h víti blettur stækkar vifc annafc heimsekaut, minnk-
ar hann vifc hitt heimsskautifc. þafc er eins og
tvær þjólir sem eiga í ófrifci nái aptur hvorsínu
landi, sem í fyrsíu var jafnmibifc, þannig afc þær
ýrnist brjótist fram efca liopi á hæl; svo afc þær,
þegar aiit jafnar sig, hafi yfir sama landi afc ráfca eins
þegar strífcifc hóíst. Samt er hvíti bletturinn
vifc norfcurskaut ætffc töluvert tntunicn hinnsyfcri.