Norðri - 31.10.1861, Blaðsíða 3

83
ab 'vjer skyidum fá ráfs yíir noVkm fje t'I iands-
þarfa, eis afe lnín ætiabist til, ab þe'ssi forr.i styrkt-
arsjóbur Islands, kollektusjóliuinn yili eytslufje.
þar á móti mi'uím bænir stmnlendinga einkum
ab því, ab sýslnnbtíar þar þyrfti ab fá styrk
til manneldis, ef þeir ætti ab komast af, og fóik
ætíi ckki ab deyja lir liungri. Eptir þeim skýrsl-
um, sem Iarsdlæknirinn og abrir gáfu um ástand-
ib sybra, gat nú nefndin ekki annab en ma lt fram
meb því, ab hinnm nefndu hjeröburn suburamts-
ins veittist hinn umbebni styrkur, 7 þásundir dala,
en þó svo ab fje þetta væri einungis vtitt ab láni
til ab kaupa kornvöru lianda þessurn sýsluhr. þetta
lán er nú veitt eptir tillögum alþingis, bvort sem
mi nokkub korn er þá þar t kaupstöbum tii ab
fá fyrir peningana.
Einn þingmabur, þingmabur Suburmúlasýshi,
kvartabi einnig mjög yfir harbæri í sinni sýslu,
og gjörci því þann vi'attka vib álit nefndarinn-
ar, ab abrar sýslur land ins er bágsíaddar væri
fengi einnig lán úr kollektusjóbnum gegn iaga-
vöxtiim og !iæ!ilei>um gialdfresti, þegar hlutab-
etgandi aniímabur leitai i þess, og var þeíta sam-
þykkt á þingi; en þó er vonandi, ab stjórnin hugsi
eig ve! um ábur en hún l'cr þannig ab lána fje
út í bláinn, þó einhver þröng sje í búi víba um
land.
Jpct.ía er ab voru áliti eiíthvert hib óheppi-
legasta mál, sein frsm kenmr á þingi, því þjób
vor rná atdrci æt!a ab stjórnin láti í askana fyr-
ir hana, hvab sern ábjátar, og höftim vjer dæsni
fyrri alda nógu skýr ab siíkt rnun aidrei verba
oss drj,iígt í búi. Vjer ættnm því sem mest ab
varast ab treysta á stjórnarinnar náb og miskúnn-
semi fyr en í fui'a hnefana.
IX. Launamálib. (Nefnd: G. Brandsson,
A. Olafsson, J. Signrbsson frá Gautlöndum, St
Jónsson, Sv. Skúiason). þ>ab kemur nú eins fram
íþessumáliog svo mörgum öbrum, hve fiarstaitt
hjer er allt ásigkornulag lands þessa, meban landa-
menn hafa sjálfir engin ráb yfir opinberum efti—-
um sínum, meban þab lag helzt, ab ríkisþing
Dana skammtar oss úr hendi aliar þaríir vorar;
og varla lýsir þetta sjer nokknr statar tiltinnan-
legar en í inálimt um iaunaliækkun íslensikra em-
bæítisinanna- þetta mál var eins og kunnugt cr
lagt fyrir hib s bánta 'þing frá stjórnarinnar háifu
og var launahækkunin, sem þar var ákvebin, næsta
lr'til og alveg ónóg En þegar þingib beiddist
jaínrjettis fyrir fslcnzka embættismenn fór stjórn-
in ekkert eptir þeim tiliögum þingsin3; heidur lagbi
frumvarp sitt fyrir ríkisþingib meb liihnn breyt-
iugunr, og þegar ríkisþingib vildi el ki samþykkja
þab varb ekkert úr ueinu. Alþingi fór því nu
fram á ný:
1. Ab konungur viiji siá svo um, ab þeim
embættismönnum iijer á iaudi, sem þiggja laun
síii úr ríkissjóbi verbi veitt fuiit jafnrjeíti í iaUn-
ura vib sanrkynja embættismemr í Danmörku, jió
þannig, ab iandiækn'rinn byrji meb 1200 rd. og
fái launavisbát fyrir hvcr 3 ár, cr hann jijónar
enibættinu, unz iaun hans eru orbin !600 rd., og
ab dómkirkjupresturiiin fái 300 rd. launavibbót úr
Breytingarnar á þessum biettunr verba ætíb ab
vera tungibúuni, sem ekki liafa neina hugnrynd um
fs og höf, hulinn ieyndardónrur. En vjer senr sjá-
unr hib sama á plánelunni Marts. getum ba’giega
ski ib þab.
Andlits’itur jarbar er Ijómandi og tiibreyti-
legurrjett eins og hún brcytti skapi sínu eba heilsu-
fari. þannig verbur bún hvít og fö! absjáávetr-
urn, en ijómatidi ifgræn í vorblíbunni. Litirnír á
ýmsum pörtum jarbar byeytast til eins og í töfra-
skuggsjá, eptir því hvert ijósinu kastar aptur frg
heimsskautum eba hitabeltnm, iandi eba b afi sand-
aubnunr efanýgrænkubum skógum, fjöl!unr eba sijeít-
um, þessir glöggu biettir koma -ætíb á hverjum 24
klukkutímum á iiinn sanra stab, og heimsspekingar
í ttiriglinu rába unáir eins þar af þab sem jarb-
btiar vora svo I eugl ab -»já, ab jöriin snýst um
möridul sinn. Jöitin gjnrir jáfuvel ineira ; ’par
sern hún er, hafa tunglbúar hina íegurslu stunda-
kiukku, er hægt er ab hugsa sjer. þessi stuuda-
k'ukka er afarstór, endingargób og nákvæm; lnin
stendur aldrei, og aldrei þarf ab draga hana upp.
lir'.ngsnúnirigur jartar á tuttugu og fjórurn stund-
nnr er í stabinn fyiir skífuna og vísirana. Hverá-
kvebinn sta'ur á jöibunui, er iiggur undir ýinsam
lengbar mælístigunr er tala, sein sýnir tíma og mín-
úíur, eptir því senr sá stabur gengur gegnnni þenna
eba hinn hádegisbaug tungisins. þcir stabir, sem
siást í rönd jaríar á vissum tíma, þeir ve.ba eptir
6 tínra á beinni línu þeirri sem dregin er n.iili
heimsskauta og 6 tímurn seinna komnir í hitia röud
jarbarog hverfasífan. ílver púnktur á jbibuniii
þarf rjett&r 24 stundir ti! ab konra aptui í þann
hádegisbaug í íunglinu cr iiann íór frá. , Tit ab
ákveba tímann og skiptingar har.s• & þessavi ab-
dáanlegu úrskífu þarf ekki annab en vita hvab
lertgi hver punkfur á jöibu þarf ti! ab ganga frá
einum hádegisbug í ínHgSíhit ti! annars. þab er
annars óheppiiegt fyrir tungibúa ab jörbín s’e.dakl.i
nema frá öbrum hálíhuetti þess. þessi háifknöttur