Norðri - 15.11.1861, Blaðsíða 5

93
enscn svara&i meb kvæfeinu Islands riddari. Fouqué
hefir líka meíial annars (ekib saman skáldsögu út
af sögu Gunnlaugs ormstungu og Skáld-Rafns.
Jiessi saga hans, Undína, er kynjasaga, því Und-
fna er hafmey eba af hafsöndum komin, og þó
ab hún sjc næsta skáldleg og fögur, þá erum
vjer efins um, aÖ alþýba finni alla fegurb henn-
ar eins og hún er. Ilin sagan þöglar ástir,
er eptir Musæus, eithvert hib bezta ælintýraskáld
Iijóbverja, og er hún líka mjög fögur og skemmti-
leg. Utlcggingin er eins og á öllu, er Páll gef-
ur út, vondub og hejtpinn, sem ekki er ab furba
þar setn hann hefir um svo marga góba hjálpar-
menn ab velja, mebal menntabra Islendinga í
Kaupmannahöfn. Iiribja ritib er Ný sumar-
gjöf 186 1, og er hún eins og ab undan förnu
ágæt bók, bæbi fróbieg ög skeinmtilég. Beztar
sögur þar eru Rósin í Alhambra eptir Irving
ogSysturnarf Jórvík úr ritsafni Dickens
Ilouseboid Words. j>ar eru líka nokkur kvæbi,
mjög snotur, einkum Tvö börn á berjamó, og
Sofandi kysstur. j>ab er vonandi, ab land-
ar vorir láti ekki sitt eptir liggja ab styrkja Pál
Sveinsson ab halda fram útgáfum á þcss konar
bókuin. Vjér viljum hvetja Pál til ab gefa út
einhverja af hinum bezíu skáldsögum útlendra, til
ab mynda, Ivanhoe eptir Walter Scott, því vjer,
efumst ekki um ab þess konar bækur yrbi vin-
sælar hjá jafnsögukærri þjób og Islendingar eru.
Hin fjórba bókin, er Páll Svcinsson Iiefir
gefib út þetta árib, er Heljarslóbarorrusta
eptir Benedikt Gröndal. Vjer erum nú ekki svo
fróbir, ab vjer vitum undir hverja tegund bók-
menntanna rit’þetta heyrir, því vjer þekkjum ekkl
og höfum ckki sjeb svo vjer mtinum, neitt þvf-
líkt í bókmenntum ncinnar þjóbar; þó skyldi þab
einna helzt vera tíræba og tólfálna kvæbib eptir
hinn sama höfund, sem út geíib var hjcrna um
árib. Heljarslóbaroirnsta er aubsjáanlega sarnin
af menntubum Ærutobba, ef svo mætti ab orbi
kveba. Máliber skrautlegt og lipurt, opt eins og
hezt rná vera, orbtök og setningar hnyttilegt og
heppib, en ærslin tóm, þcgar allt er svman tekib
í eina heild. Napóleon heldur stuudum fagrar
tölur, en optar verbur þó konjakks „fylliríib“ í
Djúnka og Peli.-sier ofan á, og aunab þvíumlíkt.
þab má heitaóbs manns æbi ab semja þess konar
bækur til prentunar, þó þab gæti verib meiniaust ung-
mennagaman ab búa ti! siíka tröllaukna sögu,og segja
eba lesa hver öbrum til athlægis. Fkabinn er því
meiri, sem Gröndal er færari utn ab semja bæbi
í Ijóbum og óbundnu máli margt gott og fagtirt,
ef liann fengi stýrt gáfu sinni eba vilili þab; og
þab er Jíka ilit til þess ab vita, ab Páll Sveins-
son sku'i Ijá sig til ab gcfa slíkt út, sem í svo
mörgu iicfir sýnt, ab liann vil! vanda bókagjöib
sfna, og vinna sjer meb því almennings liylli; því
þó svo óiíklega færi, ab slíkt gengi út og borg-
abi kostnabinn, þá niá hann þó vita, ab hann
mannspillir sjer á ab koina slikum ritum |á fóti
og lægi miklu nær ab prcnta Skraparots prjedik-
un og liinar vitlausustú giimiu þulur og sögurn-
ar af Asu, Signý og Helgu en þess konar liringl-
andi Gröndælsku. Ef ab útgefendur b>ka lialda
barinn og svívirtur og enga uppreisn fengib þeg-
ar jeg kvartati yfir þessari iilu mcbferb. Jeg
gjörbist mjög ókátur og þreyjulaus; jeg var öllum
reibur og hjelt því ab allir væri mjer reibir. {>cssi
illa metferb og kúgun, er vib mig var beitt, vakti
allt f einu hjá mjer unggæbisiega ferba- og frels-
islöngun, sein jeg held.mjer hafi verib me'fædd
eins og fuglum himinsins. „Jcg geng burtu,“ hugs-
abi jeg, „og sje mjcr sjálfur farborba“. Urn þclssar
mundir voru allir óbir og ærir ab sækja vestur í
Kentucky til landnáma, og hefir þetta ef til vill
vakit þessa liugsun hjá mjer. Jeg hafbi heyrt
slíkar sögur um hina einstöku fegurb landsins, hina
miklu gnægb af alls konar veibi, og hit yndislega
og frjálsa líf veibimanna þeirra, er bjyggi þar í
8kógunum og lifbi á byssunni ab jeg var eins fík-
inn eptir ab komast þangab, eins og drengirsem
vib sjó lifa eru eptír at réyna undur og æfin-
týri sjúlífsins.
Ab nokkrum tírna libnuni fórBaiböru abbatua
á sál og líkama, og var henni sagt, hvernig allt
hefbi atvikast, svo hún sannfærbist smám saman,
ab þab liefbi ekki*verib djöiullinn, er fyrir iiana
heibi borib. f>egar hún heyrbi, hve sárt jeghefbi
verib Ieikinn fyrir liennar skuld túk kerlingar-
sauburinn þab mjög nærri sjer og talabi rækilega
mínu máli vib föbur rninn. Hann liafbi sjálfur
tekiö eptir því, hvernig skapsmunir mínir iiölbu
breytzt og hugsabi, ab refsingin liefbi ef til vill ver-
ib of hörb. Hann leitafist því vib ab tala fyrir
mjer og blíbka mig; en þab var tim seinan. Jeg
sagbi lionum hreint og beint, liver órjetlur mjer
hefbi verib gjör, og ab jeg væri stabrábinn í því
ab fara burtu.
„Og hvert ætlarbu þá ab fara?“ „Til Kentu-
cky“. nTil Iventueky 1 þú þckkir cngan mann þar“.
„þ-ab skiptlr engu; jeg kynnist fljútt“,- rOg hvab
ætlarbu ab taka þjer fyrir liendur þegar þangab
kcmur?“ „Gjörast veibimabur".
Fabir minn blístrabi nokkra stund og hoifbi