Íslendingur - 26.07.1860, Blaðsíða 4

!

68
kalla mátti ab þeir væru or&nir þjóíiieysa. Hvaí) mundu
menn hngsa um þá málfrœbistilraun, ef einhver segbi í
fullri alvöru, ab Guðbrandur væri í raun og veru ekki
annab en Joðbrandur, og væri þetta þó engu ósennilegra:
j breytist í g eptir reglu Gufcbrands (nú Guðbrandur —
fyr Goðbrandr — fyrst Joðbrandr!!!), og Gubbrandi væri
þaö ekki rangnefni aí> heita Jobbrandur; því viljann hefur
hann til þess —vesalingur— ab vera skœbnr „jobunum".
Hver skollinn sem til þess kemur, þá er sama ab sýna
Gubbrandi j (fyrir framan e), og ab sýna blótneyti rauba
dulu; og þó er sá ritsháttur (je) lang-rjettastur, ekki ab
eins vegna framburðar, heldur einnig sakir uppruna og
ritvenju og samkvæmni í ritshætti bæbi vib íslenzku sjálfa
og vib abrar tungur.
Kaupmannahöfn, júlí 1860.
Konráð Gislason.
(Aðsent).
Gubbrandur Yigf. læzt vera ab leibrjetta mál vort meb
því, ab draga þab aptur á bak, en villist þó á algengum
orbahneigingum, og væri þab tiltökumál um abra en Gub-
brand. Abur hafa menn hneigt orbib högg á þessa leib:
gjör. og þol. í eint. og fleirt. högg
þiggj. eint. höggvi og höggi
eig. eint. höggs
þiggj. fleirt. höggum
eig. fleirt. höggva
á sama hátt og ölva („elfum ölva“), o. s. frv.; en nú talar
Gubbrandur um „depilftci^p'a þátt!“ (í þjóbólli þessa árs
á bls. 71). B. Gb.
IJtlendar írjettir frá l. júní til 8. júlí.
Danmörh og Norðurlönd. þab hefur helzt þótt tíb-
indum gegna, er Karl Svíakonungur sótti konung vorn heim
á Krónuborg 10. dag næstl. mánabar. Honum var tekib
mcb þeim virktum, vibhöfn og fögnubi, er slíkum gesti
hœfbi. þessi fundur konunganna var mjög ab skapi alþýbu
og blabamanna, því þó konungum sje títt ab fara kynnis-
ferbir, sem öbrum mönnum, stóbu hjer þó efni til, ab meira
mætti undir búa. Bábir konungarnir vita þab, ab vinátta
þeirra er mjög svo vinsæl meb þegnum hvers um sig, en
haft var í orbi, ab nokkurn skugga hefbi dregib á vinfengi
hirbanna, og hafi nokkub verib hœft í þessari fáleikasögu,
þá er nú sem ekki hafi verib. Konungur vor þá af Svía-
135
„þrældómsútlegb ajla æfi", var svarab.
Uppi á hæbinni stób einn mabur, nokkub frá öbrum
mönnmn. Hann renndi augum yflr mannfjöldann meb ó-
umrœbilegri angist. Ilann var litverpur í kinnum, og föln-
abi æ meir og meir í hvert skipti og hinn seki var nefnd-
ur, og loksins, þegar dómurinn var kvebinn upp, seig á hann
ómegin, og hann fjell um koll. þab var sonur þjófsins.
þegar pilturinn raknabi vib, var orbib framorbib dags ;
liann var aleinn ; hinn veiki hljómur fjárbjöllunnar var kom-
inn í stab hljóbanna í mannfjöldannm, sem kom af eptir-
væntingu, ótta ogkátínu; allt var nú þögult og þegjandalegt.
Ilann gat eigi skilib í, hvernig á því stœbi, ab hann skyldi
1‘ggja þarna svo magnlaus og veikur. Hann settist upp
skjálfandi, og litabist um, jarbvegurinn var sporabur og
skemmdur af miklum trobningi. IJonum rann í hug æfi
sín um nokkra liina síbustu mánubina, dvöl lians í kofa
föbur hans meb bófum og illmennum, þau hin skelfilegu
ráb og fyrirætlanir, sem hann heyrbi, er hann lá í rúmbœli
sínu og Ijet sem hann svæfi; ferbir þeirra um nætur, meb
grímu fyrir andliti og vopnum búnir, hin snöggva aptur-
konungi heimbob til Svíaríkis, til herbúbanna á Bónarps-
heibi, og dvaldi hann þar vikutíma vib hernabarleika Svía
í bezta yfirlæti. þab má segja, ab Danir og Svíar hafi farib
í kapp um ab tigna sem mest hvorir hinna konung, og er
þab fagur vottur þess, ab bróbernib verbur æ ríkaraogrík-
ara meb þessum þjóbum, og meb því sú sannfœring, ab
þeim beri heldur ab fara saman en á sundrungu. þetta
játa flestir dugandi menn á Norburlöndum, en enginn dylst
vib vandhœfib á því, ab koma þeim í þab samband, er
þeim verbi til styrktar og heilla, og geyma þess þannig,
ab öllum líki. Misklíbirnar seinustu meb Svínm og Norb-
mönnum sýna þab, hversu vangætt mönnum getur orbib á
rjettsýni og sanngirni í sambandsmálum; enda er þab kunn-
ugt, ab nokluir hluti lendra manna meb Svíum hyggja þab
eina hefbarveginn fyrir Svíþjób, ab bera efri skjöld á Norb-
urlöndum, en láta Noreg og in spe (þegar fram líbur)
Danmörk í lægra haldi. Vjer erum þess fullvissir, ab hygg-
indi og jöfnubur niuni dreifa þeirri sundurþykkju, er vjer
nefndum, og hins eigi síbur, ab mönnum verbi þab fullljóst,
þegar fram líba stundir, ab þab er fullt jafnrjetti, sem
byggja verbur á, ef norrœnt samband á ab geta komizt á
stofn. Verib getur, ab menn nú kenni oss til „Skænings-
skapar", og er þá ab taka því. Höfundur Skírnis virbist
hafa búib orbib til í skopskyni vib þá menn, er mælt hafa
fram meb sambandi milli norrœnu þjóbanna, en hafi hann
meb fram viljab tákna meb því, ab þab væri svo grunnt á
því góba milli þeirra, ab samruni þeirra í vináttunni væri
eigi traustari en ísskæningur á polli, þá verbum vjer ab
halda, ab hjer beri annabhvort til, grunnsæi sjálfs hans,
eba ófúsleik ab tjá annab en þab hann vildi sjeb hafa.
Vjer þykjumst hafa sjeb of ljós tákn í sögn seinni tímanna
til þess, ab geta verib í efa um, ab norrœnar þjóbir nuini
meir og meir hneigjast hver ab annari, enda þykir oss svo
skaplegast farib, og er konungar Norburlanda finnast til ab
festa vinfengi sitt og þjóbanna, þykir oss skylt ab fagna
meb frændþjóbum vorum yfirslíku, því vjer sjáum, ab þab
horfir þeim til happs og heilia.
Hátíbardag grundvallarlaganna hafaDanir haldib liver-
vetna eins og ab undanförnu; af roebiim manna er aubsætt,
ab öllum er þab hugfast, ab halda kosningarlögunum ó-
skerbum, en hitt hafa menn tekib til bragbs, ab stofna
kosningarfjeliig, til ab rísa vib kjörríki bœndavina, er þeir
þykja hafa náb um skör fram í ýmsuin hjerubum landsins.
Samskotafjeb til Fribriksborgar nær nú yfir 220 þúsundir
ríkisdala.
136
koma þeirra, fregnirnar um þab, ab fabir hans væri tekinn
höndum, fliitningur sjálfs lians til húss konu einnar í
bœnum, þinghúsib, rannsóknin og áfellisdómurinn.
Fabir lians hafbi verib óþýbur vib hann og harbúbug-
ur, en hafbi þó í rauninni eigi misþyrmt honum. þessi
munabarleysingi vissi ekkert um hinn mikla og líknsama
föbur hinna föburlausu. Hann taldi sig einmana í heim-
inum. þó var þab eigi sorg, er hann var gagntekinn af,
heldur blygbun yfir því, ab allir vissu, ab hann væri sonur
þess manns, er fluttur væri í þrældómsútlegb. þab var
hefndargirni, sem lionum brann í brjósti. Hann hugsabi
til mannþyrpingarinnar, sem komib liafbi, til ab skemmta
sjer vib helstríb föbur síns; hann langabi til, ab rífa þá í
sundur, og í œbi reif hann upp handfylli sína af grasi,
þar sem hann lá. Hann óskabi þess, ab hann væri orbinn full-
vaxta mabur, ab hann gæti hefnt sín á þeim öllum, hverjum
og einum, fyrst áhorfendunum, og því næst lögregluþjón-
unum, dómaranum, dómnefndinni, vitnismönnunum, einkum
einum þeirra, presti nokkrum, sem Leylon er nefndur;
vitnisburbur hans liafbi verib ákvebnari og ljósari en allra
L