Íslendingur - 01.07.1861, Blaðsíða 2

50
nokkuð á víxl. Yar þá einungis eptir að vita, hvort sjó-
veg yrði farið af suðurleiðinni norður á þá leið, sem I’arry
hafði að austan komið. Ilapt það, eða leið sú var eigi
mjög löng, en hún reyndist því miður of vandrötuð, og
varð of dýrkeypt.
þess var áður getið, að eptir lát Simpsons 1839 varð
nokkurt lilje á norðurförum þessum; en árið 1843 kom
James Ross heim sunnan frá suðurskauti jarðar. Hann
hafði verið þar í landaleitun mörg ár, og haft tvö skip
yfir að stýra; hjetuþau Erebus og Terror á enska tungu,
en á vora mætti kalla þau Skugga og Skeljing. En þó
nöfn þessi sjeu ískyggileg og boði ekki gott, voru þó bæði
skipin ákaflega traust og vel að ölhi búin. Englendingar
hætta aldrei við hálfunnin störf, og fyrir því þótti nú bera
vei til veiða; skipin fyrir hendi, hvort öðru betra, en
norðurleiðin um Ameríku ekki alveg farin á enda; þótti
því óskaráð, að fá mann fyrir þau og senda norður til
þess, að leiða það mál til lykta. Enginn maður þótti lík-
legri til fyrirliða fyrir allra hluta sakir, en Jón Franklín.
Hann var þá landstjóri suður á Yandiemenslandi,
kvæntur í annað sinn, og kominn nær sextugu. Hann var
þegar fús til fararinnar, enda streymdu menn til lians af
öllum áttum og buðu fylgd sína, þvi allir vildu Franklín
þjóna. Er svo sagt, að hann hafl verið öllum þeim kost-
um búinn, er foringja mega prýða. j>ótti flestum nú til
þess horfast, að leið sú fyndist að fullu, er lengi hafði
verið eptir leitað. Herflotaráðið enska, eða þó öllu heldur
Jón Barrow, sem áður er nefndur, samdi erindisbrjef Jóns
Franklíns, og var lagt fyrir hann að haldaleið þá, erEðvarð
Parry fór 1819, vestur Lankaster- og Barrows-sund, en
þó eigi lengra vestur en móts við Valkers-höfða. Hann
er norðast á Prinsofwaleslandi'. j>aðan skyldi liann freista,
1) peim til leibbeiningar, sem eigi hafa uppdrætti af ej'jumim uorb-
ur af Ameríku, viljum vjer geta ()ess, at) nú vita menn, J)ó eigi vissu
menn þat) gjórla, þá Franklín lagþi af staí), at) fyrir nortian eystri hluta
hennar liggjatveir eyjaflokkar. Annarsunnar, og er mjótt sund
milii hans og meginlands. Hinn er nortar, og skilur Lankaster-,
Barrows- og Melville-sund, hvert vestur af öiirn, þessa tvo eyjaflokka.
Af sytiri eyj un um er austast Cockburnsland vestan Baffíns-
fli5a; fyrir vestan þat) gengur til sutíurs met) því Prinsregentssund, og
sutíur af því Boothiuflói inn ati meginiandinu. fiar fyrir vestan er
sunnar Boothia Felix áföst meginlandinu, en norþan vit) hana
Nordsommerset. Fyrir vestan Boothiu og Sommerset gongur til
sutiurs Franklíussund, subur at) King- Wil 1 iamsey, sem er iítii)
eitt frá megiiilandi. Vestan Fraiiklínssund er Prins of-Wa 1 es-1 and;
og er M’ Clintocks snnd milli þess og Wollaston-, et>a Victoríu-
et)a Prins Alberts-Jand, sem er stór eyja; þá kemur enn mjótt
snnd niilli Wollastonslands at) austan, og Baukslands at> vestan.
99
17 dali) liverju fyrir sig af hinum fátœku trúarfjelögum í
Besancon, og einum af ættingjum sínum jafnauðvirðilega
upphæð í peningum og tilgreint málverk nokkurt. Og nú
hjelthann áfram að ánafna eignir hins dána þannig: »Sömu-
leiðis gef jeg og ánafna Denis Euvrard, landseta mínum,
bóndabýii mitt í Montferrand með öllu, sem því fylgir«;
nú tók að fara um kristmunkinn, sem sat við rúmið, því
að hinn sjúki sagði meira, en í rollu þcirri stóð, er hann
hafði lært. Guðsmaðurinn ljet þá hinn sjúka á sjer heyra,
að það, sem bóndabýlinu fylgdi, væri ekki smámunir, því
það var kornmylna, skógur nokkur, og ekki alllítil tíunda-
taka; en maðurinn í rúminu vildi ekkert skilja undan, og
kvað leiguliða sinn, Denis Euvrard, vera sómainann, sem
í mörgu hefði gjört sjer vel til; »enn fremur gef og á-
nafna jeg hinum sama Denis Euvrard vínakur, sem ligg-
ur við býli lians, að ummáli 80 oeuvrées«. Guðs-
maðurinn tók nú aptur að gjöra athugasemdir, en
maðurinn í rúminu hjelt sínu fram: — »enn gef
og ánafna jeg honum 1000 rdd. sem árleg laun, og
að halda til suðurs, eptir því sem ísar oglönd vilduleyfa,
er þar kynnu að verða á leið lians, og reyna að komast
sem næst meginlandi, og vestur með því til Beringssunds;
en koemist hann eigi þann veg, skyldi hann lialda norð-
ur Wellingtonssund, og þar vestur úr fyrir norðan Mel-
villeey. Jón Franklín ljet í haf frá Temsármynni 26.maí
1845, sjálfur stýrði hann Erebus, en Crozier, gamall norð-
urfari, stýrði Terror; alls voru á báðum skipunum 129
manns, og höfðu vistir til 3 ára, og allan útbúnað að því
skapi. Hafa vart öðru sinni skip verið ríkmannlegar eður
betur búin að öllu en þessi tvö. þeirn byrjaði vel norð-
ur í Baffínsflóa, og þar lágu þau bundin við afarstóran
borgarjaka norðarlega í flóanum, er hvalveiðamenn höfðu
síðast tal af þeim26. júlímán. 1845; leið þá báðum skips-
liöfnum vel, og biðu þess, að geta siglt vestur úr ísnum
inn á Lankastersund. |>að vissu menn síðast til
Franklíns. (Framh. síðar).
(AÖscnt).
(Framhald). Jeg hef nú, eins og á er minnzt, verið
að leika mjer að þessari glöðu von um sálmabókarnefnd-
ina i nokkur ár. En hjerna um daginn barst mjer
blað nokkurt — jeg trúi prentarar kalli það próföi’k —
utan um bœkur úr prentsmiðjunni, og fann jeg á blaðinu
fyrst og fremst hinn ágæta trúarjátningar-sálm Lúthers
vors: »Vjer trúum allir á einn guð«, og varð frá mjer
numinn af gleði yflr skáldskaparmeðferðinni á honum;
hún er þannig, að þegar hann er lesinn með þeim fram-
burði, sem bragarliátturinn krefur, þá er sá lestur rjett
eins og meiningin mundi heimta hann í óbundinni rœðu,
það erað segja: hin kveðskaparlega áherzla á honum frá
upphafi til enda er alveg, eins og hún mundi verða á
hverju atriðisorði í óbundinni rœðu. |>ökk hafi sá, er
meðböndlað hefur þennan sálm! jeg gleð mig í þeirri
von, að hann hafl lagað fleiri. Eins og jeg drap á upp-
haflega, er jeg ekki fœr um að gjöra neitt við hið guð-
Eru þá taldar hinar syt)ri eyjar, er liggja liver vestnr af anuari.
Nyrþri eyjarnar eru í röþ frá austri til vesturs þessar: austast er
Nord-Devon iiofbur af Lankasterssundi og austur vií> Baffínsflóa;
vestan hanii gengur Weliingtonssund í sntiur og norþiir. Vestan þat)
er Cornvallisey, þá B at hu r s ey, þá Byam-Martinsey, þá
Melvilleey (og ern þær átmr nefndar), þá Prins-Pa t r eksey vostust;
ganga mörg sund tnilli eyja þessara suibiir at) Barrows- og Melville-
sundi. Fyrir vestan þær er eudalaust íshaf eyjaiaust. Nortur af þeim
hafa menn sjeb nokkrar eyjar, eigi stórar; er þat) sögn sumra manna,
aþ nmhverfls hcimsskautib nyrþra sje ísiaust haf, en atirir neita því;
vita menn eigi enn, hvorir sannara segja.
100
gef honum eptir allt það, sem jeg kann að eiga hjá
honum af eptirgjaldinu eptir bóndabýlið í Montferrand«.
Nú ætlaði kristmunkurinn, sem varla gat lengur stillt
gremju sína, að gjöra athugasemdir að nýju, en hinu
sjúki greip þegar fram i, svo hann náði ekki að tala:
»SömuIeiðis gef jeg og ánafna systurdóttur Denis Euvrards
500 franka, því jeg er faðirþessa barns«. Guðsmaðurinn
ætlaði að ganga hreint af göflunum, en loksins sagði þó
hann, sem lá fyrir dauðanum, að það sem aðrar eignir
hans snerti, þá væri kristmunkasamkundan í Besaneon
einka-erfingi sinn, með því skilyrði, að hún ljeti byggja
kapellu í kirkju sinni til heiðurs liinum helga Antonius
og hinum lielga Fransiscus, sem voru lieit-dýrðlingar
lians, og að hún ljeti svngja messu í kapellu þessarihvern
dag, svo sála hans fengi frið.
Næsta dag frjettist lát Anciers. Testamentið var
sent hinum andlega dómstól í Besantjon, og kristmunkar
slógu þegar eign sinni á arfleifðina.
Að nokkrum árum liðnum komst Denis Euvrard sjálf-