Íslendingur - 04.12.1861, Blaðsíða 1

ANNAÐ ÁR.
4. desember.
M M
O
IJtlendar frjettir frá miðjum sept. tillokaokt.
Frá Danmörku og Norðurlöndum. uAnnað er
vorhugi, annað hausthugi« segja menn á íslandi; kemur
að því nú í Danmörku; í vor eð var ljetu menn ekki með-
albröstulega, en öllu er nú slegið í kyrrð og makræði.
Verið getur, að málinu við þjóðverja verði skipað með
skaplegu móti og friðlegu, og er þá vel, ef svo fer, en
eigi kennir oss það óvörum, þó á útmánuðum yrði »tekið
til óspilltra málanna«. Um hríð þótti mönnum sem ráða-
nautar konungs vœru að heykjast undir byrðinni, en sá
uggur er nú horfmn, því sá hefur ráðizt undir baggann
með þeim, er lengi hefur þótt orkudrjúgastur af þeirra
liði (þjóðernismönnum, Œgisdyramönnum), en það er Orla
Lehmann, er tekið hefur við stjórn innanríkismálanna.
J>ennan atburð fœra menn til trausts um, að stjórnin af
kappi og alvöru þreyti á fram í þá stefnuna, er hún hefur
íofað að halda, sumsje að losun bandanna við Iloltsetaland,
en festingu þeirra við Sljesvík. Nú eru Danir gengnir á
þing eptir venju, og þykja »Bœndavinir« eigi stýra því
ofurliði, er þeir hafa ráðið að undanförnu; enda deilast
þeir nokkuð í tvo hluta í ýmsum málum. Merkasta frum-
varpið af hálfu stjórnarinnar er frumv. til laga um föst
laun klerka; það er nú til umrœðu í »Landþinginu«, en
óvíst hvernig af reiðir. — En þau eru tíðindi, cr skipta
oss mestu, íslendinga, að konungur vor hefur í brjefi,
dags. 20. sept. kvatt menn í nefndarsetu, til þess að rœða
og undir búa fjárhagsaðskilnað milli íslands og Danmerluir;
er því yfir lýst, að undir alþingi skuli hverfa fjárforræði
landsins. Forseti nefndarinnar er Tscherning, yfirliði, en
þeir tveiraf vorum löndum til teknir, er íslendingar sjálf-
ir mundu öðrum fremur liafa til kosið, Oddgeir Stephen-
sen og Jón Sigurðsson'.
1) Vjer Yonum, ai) Islendingar samglebjist af, at) þessa manns nýt-
ur hjer vilfc, er met) 6vo rnikiIJi eijan, áhuga og hjartaprýíii liefur barizt
fjrir rjetti, hagsæld og framforum aittjarí)»r sinnar; vjervouum og,aí)
þeim liggi þafe í augum uppi, at) þeir nú veAi sjálilr aí) borasigeptir
björgimii, ef þetta á at> vinna landiuu þann árangur, er vor allra-
mildasti konungiir hefur tii ætlazt; vjer vonunl, ai) þeir sjái, ab ef vjer
iiokkurii tíma viljum rísa vib úr nitruB og vesaldómi, þá sje nú kom-
inn tími til a?) ranka vií) rjetti vorum, þorfum og skyldum.
Vjer eiguui til mikils ijár atelja í heudur Dana, og at) líkindum
munu þeir Játa sanngjarnlega vib oss af hendi rakna, en þat) kemur
oss ab litlu ebur engu lialdi, ef eigi verþiir bœtt úr aþalþiirfinui, en
hún er: s t j o r n í 1 a n d i n u s j á 1 f u. Oss dettnr eigi í hug,
at) rábanevti konunga vorra hafi vantaí) viljann til at) gagnast íslandi,
en þau hefur vantat) þekkingu á hogum landsins, og er þaí) eigi ftiroa
um menn, er sitja í siíkum fjarska. Stjórnin í Ivaiipmh. stendur eigi
betur ab vígi, þó vjer fáum forræíii fjár vors; fulltrúi konungs á alþingi
mun eiga í sömu vökinii! aí) verjast, og fáiminu og fikiuu gamla linnir
ekki; en þab eru viturieg, skjót og örugg stjórnarúrræbi, sem hverju
landi standa á mestú. Einungis sú stjórn, er sjer þaí), er fer aflaga
lijá oss, getur lieimt fje til aí) rába bœturnar. íslendingar, þeir er
vita, hverju gót) stjórn orkar, mundu kalla svo, abtsland lengi liafl verib
og sje enn stjornlaust land. Eítum á þjóhvegu vora, iítum á klába-
luálib, og, um allt fram, lítum á læknaskipun og heilbrigbisrábstafanir,
eba vitií) þjer eigi, ab landfarsóttir ejba á ári hverju, cr þær ganga,
helmingi fleira fólks á íslandi aþ tiltöiu eti geigvænlegustu drepsóttir
(kólera) { öbrum löndum. Ab vísu hefur alþingi nú sem fyrri beiþzt
úriausnar á stjóruarmálinu, en vjer ættum eigi ab láta hjer vib ienda.
Vjor ættum, at) dœmi dugandisþjóba vorra tíma, ab halda hjeraba-
fundi og koma alþýlu mamia á sanna niðurstöbu bteíli í fjármálinu og
Fyrir skömmu var mikið hátíðabragð í Kaupmanna-
höfn, en það var þann dag, er minnisvarði hins frœga
skálds A. Oehlenschlægers var upp settur. |>á hátíð sóttu
bæði Svíar og Norðmenn, og kom það mjög fram í rœð-
um allra, að öll Norðurlönd ættu skáldinu mikinn heiður
að inna, fyrir þess sakir, að hann öðrum fremur hefði
vakið huga þeirra til eptirtektar á fornsögu sinni, en að
öðru átt fremstan og beztan þátt í því að laða norður-
landaþjóðir hverja að annari og tengja þær saman brœðra-
bandi. — Yjer gátum þess í seinustu frjettum vorum, að
ýmsar getur væru hafðar um ráðstefnu Karls Svíakonungs,
og að nokkrir virðu svo, sem stefnumiðið væri eigi minna,
en allsherjarríki á Norðurlöndum. J>essu hefur verið hreift
í blöðum Svía og Norðmanna, og er það eptirtektavert,
hvers uggs og ótta menn kenna, er þeir fara að skoða
málið í krók og kring. Er það helzt ofan á í sœnskum
blöðum, að Norðmenn og Danir mundu helzt dragast sam-
an, og Svíar þannig látnir í lœgra haldi. En sum blöð
þeirra kveða svo að orði: »Að vísu stöndum vjer langt
á baki beggja, er rœðir um lýðfrelsi og lagaskipun, að
eigi er ólíkt, að vjer yrðum »utanveltubísefar« í fyrstu, en
einmitt það mundi ýta undir oss, og mundi bráðum sœkj-
ast vegurinn til forustunnar, en hana ber þar, er aflið og
orkan er mest«.
Konungar Norðurlanda hafa sent sinn sendilierra hvor
til Viktors konungs á Ítalíu með lieiðurstákn (orður), er
vandi er að sœma með tigna menn, og var mikið orð á
gjört, með hve miklum virktum þeim var tekið bæði af
konunginum og landsbúum.
Frá Prússum og Fröhhum. Á þýzkalandi hefur
þótt mestu tíðindum gegna ferð Vilhjálms Prússakonungs
til Frakklands, og þá krýning hans í Königsberg, með allri
þeirri dýrð og viðhöfn, er þar var frammi höfð. lveisar-
inn og Vilhj. kon. fundust í Compicgne, og fór með þeim
afardálega, að því sagt er. Öllum þvkir einsætt, að Vilh.
kon. hafi sótt hjer meira en kynnisleit á fund Napóleons
keis. Segja menn keisarinn hafi viljað liafa tal af honum
um ítalska málið, um misklíðirnar við Dani o.s.frv., en engum
er það kunnugt enn, hvað þeim hefur til talazt. j>að hef-
ur mjög tíðkazt í Parísarborg um undanfarin ár, að nafn-
lausum ritlingum liefur verið hleypt út í alþýðu, þar sem
aðalmál norðurálfunnar hafa verið grafin og gjörrœdd svo
ítarlega og örugglega, að margir hafa jafnan þótzt á kenna
mark keisarans sjálfs. Hafanúslíkir ritlingar orðið frakk-
neskum og erlendum blöðum að drjúgum texta; keisarinn
liefur að vísu svarið fyrir krógana, en af því roaðurinn
þykir miðlungi-eiðvar, þá hafa menn orðið tregir til að
sleppa trú sinni. Rjett fyrir fund þeirra Vilhjálms kon-
ungs birtist einn ritlingurinn í Parísarborg; hann nefnd-
ist »Rinará« og »Weichselfljótið«,þar er líklega talað um
samband við Prússa; þar er talað um Rínargeirann, og
sagt, að Frökknm sje eigi í mun að ná lionum; þar eru
stjórnarmálinn; vjer ættum á þeim fundum ab kjósa menn til abal-
fundar á pingvöllum; þar skyldi samií) bœnarávarp til konungs og
menn kosnir til flutnings; þá skyldi ávarpib borit) um laud allt til
undirskripta, þá sent aptur nefnditmi, þá flutt konungi — en bœnin
á aí) vera um: i n n 1 e n d a stjórn á Islandi.
105