Íslendingur - 26.02.1862, Blaðsíða 7

167
aldrei borguðu einn skilding aptur af því. En oddviti
fulitrúanna lijer í bœnum, lögfrœðingur Jón Guðmunds-
son, mun hafa verið búinn að gleyma því, hvernig hon-
um á alþingi hefur þótt kollektusjóðnum varið; því að
vjer höfum það fyrir satt, að bæði hann og þeir sam-
verkamenn lians, sem »J>jóðólfur« segir að hafi gengið svo
vel fram í því, að fá hann endurkosinn núna eptir nýárið,
hafi fúslega ginið yfir flugu þessari, og furðar oss
reyndar lítið á því; það virðist einattsvo, sem þessi full-
trúaoddviti sje eigi svo ákafur með það, sem til fram-
kvæmda og farmfara lítur, þegar fje þarf til að leggja,
eða það er eitthvað nýtt, sem hánn hefur eigi vanizt; og
ef vjer þekkjum rjett þá samvinnubrœður hans suma, þá
munu þeir vart taka sig fram um stórkostlegar endurbœtur,
eða halda þeim til streitu. Bæði hann og þeir munu hugsa,
eins og margir íslendingar því miður hafa gjört og gjöra
enn, þegar um endurbœtur er rœtt: »Vjer höfum komizt
af án þessa hingað til». f>eir einblína alit of fast á út-
gjöldin, en líta alls eigi áhagnaðinn eða hugsa til ókom-
inna tíma. En hvað sem því líður, þá vonumst vjer svo
góðs til bœjarfógetans og hafnarnefndarinnar, að þeir
spyrni sem þeim er framast unnt gegn þessu ranglæti,
að verja fje hafnarsjóðsins til launa handa hafnsögumönn-
unum, og mega þeir eiga vísa aðstoð allra hinna skyn-
samari bœjarbúa, sem nokkra hugmynd hafa um þetta mál.
(Aðsent).
(Framhald, sjá Islending nr. 18., bls. 141).
25. Jafnvel þó enginn geti haft innilegri virðingar-
og þakklætis-titfinningu en; jeg við góðskáldið H. Pjeturs-
son, fyrir hjartnæmi hans og andagipt, vil jeg þó engan
veginn hlífa honum við þeim vítum, sem hann opt og ein-
att á skilið fyrir hirðulauslegan frágang sinn á bragnum.
Hsnn hefur sjálfur viðurkennt þetta í skrifuðu riti, sem
honum er eignað, og sem vissulega ber vott um þávirð-
ingu, sem hann hafði fyrir köllun sinni sem sálmaskáldi,
einnig að því, er formið snertir. Hann segir á þá leið, að
hann viti, að kveðskap passíusálmanna sje mjög ábóta-
vant, og ætli hann sjer, ef guð lofi, að bœta um það, en
það fórst fyrir sökum hans langvinnu veikinda. |>ví skyldu
menn þá nú hika sjer við, að leiðrjetta gallana hjá hon-
um? Eins og skáldið getur í 2. h. sett stjórnina í fyrir
aptan nafnið, sem hún á að stjórna, eins má og í 3. h.
vera: önd og samvizku’ á særður, og er þá hend. rjett.
4. li. mín syndin fyrir syndin min. 7. h. heilt ekkert
fannst o. s. frv. 2. v. Lögmálsins svipa. 3. h. Iívalanna
205
(kalldjós), ef sýningin skyldi standa bæði dag og nótt, og
yrði skin þess svo mikið, að sjá mætti margar miiur á-
lengdar. En vjer verðum að ítreka það, að þessi kvittur
er mjög óvís.
Til gripasafns þessa verða gripir sendir úr hinum
fjarlægustu álfum heims. |>angað koma ýmsir gripir frá
Nýju-Brúnsvík, og Skotlandi hinu nýja, Prinz-Edwards-
ey og Vancouwers-ey, Berrnuda, Mauritius og Ceylon,
og fjöldi ýmissa og merkilegra gripa koma frá Japan, og
einkum frá Sínlandi.
R á n i ð.
f>á er Karl Svíakonungur hinn 12. eittsinn var á reið
hjá Lipsiu, varpaði saxlenzkur bóndi sjerfyrir fœtur hon-
um og bað hann rjetta hluta sinn móti sœnskum lrermanni,
er hefði rænt sig því, er liann hefði ætlað að snæða á-
samt hyski sínu. Konungur Ijet kalla hermanninn fyrir sig
og ávarpaði liann alvarlega: »Er það satt, að þú hafir rænt
þennan mann?n »Náðugi herra», mæltihcrmaðurinn, »jeg
ótti, 4. h. jeg kominn var, 6. h. af hryggðum, 7. h.
fekkst hvergi. 3. v. 2. h. mín sár (því fornöfn eru eptir
rjettum framburðarreglum áherzlulaus), 5. h. undir hefur
lijer áherzlu á seinni samstöfunni, sem ekki má vera.
Svo geklcstu í pá gr. væri rjett, og meiningin hin sama,
6. h. að kvittaður jeg yrði. 4. v. l.h. minn sjúkdóm, 4.
h. frá hryggð (ekki hryggðum), 5. h. þú liegning fjekkst.
f>ar eð sjálfnefnin pú og jeg eru hjer sett í gagnstœðu
hvort til annars, ættu þau eiginlega að hafa áherzluna
eptir rjettum framburðarreglum, og hana meir en orðin
hegning og frið, sem einnig eiga að hafanokkra áherzlu;
6. h. mjer benjar þinar, 7. h. sú bót. 5. v. 4. h. Náð og
og vægð standa hjer á áherzlulausum versstuðlum, og er
það órjett; ef hendingin væri svona: og náð og vægð sýn
mjer, væru þessi orð komin til fullra rjettinda sinna í
framburðinum; 7. h. er of löng. f>á liuggar, herra, mig,
er rjett, og ætla jeg að enginn muni þar þurfa að sakna
orðsins »þú« fyrir meiningarinnar sakir.
f>eir 4 sálmar, sem hjer á eptir koma, 26.-29., eru
auðþekktir úr flokknum, eins og nr. 25., þó maður hefði
aldrei heyrt eða sjeð þá fvrri, en meðferð sálmabókar-
nefndarinnar á þeim er líka auðkennileg hin sama, eins
og á öllum hinum eldri sálmum (að minnsta kosti þeim,
sem hafa einhvern af hinum svo kölluðu heldri skáldum
fyrir höfund) að ekkert, ails eliltert, er við þá gjört,
þó bragarlýtin og framburðarvillurnar sjeu áþreifanlegar, og
þó að það sje hcegðarleikur, að lagfœra 9 af 10 þessum
villum án orðabreytingar, og svo, að bæði framburður
málsins, versins og hugsunarinnar verði alveg rjettur. f>að
er mikið mein að því, að hlutaðeigendur skuli hafa mis-
skilið svo stöðu sína og skyldu, að hlífa þessum sálmum,
sem í sannleika ættu það skilið, að koma fram í hinum
bezta búningi, sem handa þeim gæti fengizt, með skorn-
ar neglur og klippt hár. Sálmabókarnefndin eða for-
maður hennar, sem sjálfsagt ætlar oss íslendingum safn
þetta til frambúðar, ætti þó að geta í vonirnar um það,
að augun munu opnast á mörgum við það, sem í þess-
ari ritgjörð hefur sagt verið, og sagt mun verða, til að
sjá það, að viðbœtir þessi við sálmabókina er að kveð-
skapnum til allvíðast ekki boðlegur guðsþjónustugjörðinni,
hvorki í kirkjum nje heimahúsum, og hann mun verða
það því síður, sem lengra líður frá, og því fremur, sem
prestum kvað nú vera skipað, að kyrja hann í kirkjunum;
jeg segi hann verði fyrir þetta fremur óboðlegur, og skal
upplýsa það með einu dœmi: Fyrir stuttum tíma er sagt
að átt hafi að syngja í einhverri kirkju hjer á Suðurlandi
206
hef eigi gjört honum jafnmikið illt, og yðar hátign haf-
ið gjört konungi hans; þjer hafið rænt hann heilu kon-
ungsríki, en jeg bónda þennan einum velzkum liana».
Iíonungur gaf bóndanum tíu gullpeninga lir sínum sjóði,
og fyrirgaf herramanninum, sakir einurðar lians og skarp-
leika; þó mælti hann til hans: »Minnstu þess, kæri! að
þótt jeg hafi svipt August konung konungsríki, þá hef jeg
samt eigi haldið neinu af því lianda mjer».
Foknu bón-seðlarnir.
f>eir, sem ofþyngja ferðamenn með bónum um að kaupa
eitt og annað fyrir sig, eiga hjer kost á að heyra frásögu
sjer til þóknanlegrar íhugunar. Maður nokkur, sem ferð-
aðist frá Frakklandi til ítaliu, fjekk frá kunningjum sínum
marga bónseðla, um að kaupa fyrir þá eitt og annað.
Einungis einn maður afhenti honum andvirðið ásamt seðl-
inum, þess vegna fjekk hann og einn það, er hann hafði
umbeðið. Sem ferðamaðurinn var kominn heim aptur,
innti hver og einn eptir því, er hann hafði beiðzt, og ætl-