Íslendingur - 08.01.1863, Side 1

ÞRIÐJA ÁR.
8. jan.
M
IJr brjefnm frá lierra kand. theol. Eiríki
Magnússyni í Lundiinum, rituðurn í haust og hingað
komnum með póstskipi 15. nóvbr. þ. á.
»Fátt er það, sem mönnum hefur verið jafn tíðrœtt
nm síðari hluta sumars þessa, sem uppreist Garibaldi.
Sú saga er öll allmerkileg, og ætla jeg að segja yður
iiana nokkuð fyllri, en gjört er í Islendingi 4. okt. Rauna-
saga þessarar glæfraferðar hefst 31. júlí; því þá kvaddi
Garibaldi eyjuna sína, og geiturnar sínar, og hjelt yfir til
Palermo í Sikiiey með nokkrum aldavinum sínum, og
dyggum fjelögum frá 1860. Áður hann lagði af stað til
Sikileyjar, hafði hann kallað Itali til vopna; sendi hann
uppreistaráskorun til Iíróatíu, Bosníu og Servíu, og skor-
aði fastlega á þjóðirnar, að liggja nú ekki lengur í læð-
ingi harðstjóra sinna, Habsborgara (austurríkiskeisara) og
Tyrkja; áskorun hans til Ungverja er þannig:
»Ungverjar! — Hvað hefst hin ungverska þjóð að nú?
Er hún dottin út af í eilífan svefn. — þessi göfuga þjóð,
sem forðum reis á fœtur í alvæpni, til þess að frelsa
menntun norðurálfunnar — þessi þjóð, er hinir drambs-
fullu einvaldar af Ilabsborgar ætt urðu að hneigja sig
fyrir eins og auðmjúkir nauðleytamenn, og ákalla um
náð og miskun? Ungversku brœður, uppreisnin erbyrj-
uð á landamærum yðar; opnið augu yðar, og þá munuð
þjer sjá fána frelsisins blakta á borgarveggjunum í Bel-
grað; leggið við eyrun, og þá munuð þið heyra skothríða-
drunurnar frá Servíu. þar hefur þjóðin risið upp, og
gripið tilvopna, til þess að verja rjettindi sín og berstnú
örugg gegn Tyrkjum, er skjálfa fyrir henni. En þjer —
hvað hafizt þjer að? — f>jer eruð öflug þjóð; þjer hafið
ekki sætt öðrum eins ófögnuði og Ítalía varð að þjást
undir urn tíma, að vera limuð sundur milli sjö harðstjóra.
f>jer, hermanna þjóðin sjálf, eptir hverju eruð þjer aðbíða?
Hafið þjer brotið sverð yðar? Ilafið þjer gieymt píslar-
vottum yðrum? Hafið þjer afneitað .hefndar-eiðum yðr-
um, eða ætlið þið að fara að treysta sviksamlegurn lof-
orðum kúgara yðvarra? Ætlið þjer að leggja trúnað á
orðum þeirra, er telja yður á að ganga að tálboðum
Austurríkis? |>ó að það látist nú vera albúið að kann-
ast við þjóðrjettindi yðar, þá undir býr það nú þegar
svikræði sitt, og tekur það aptur með valdi og vjel-
um, sem það Iætur nú sárnauðugt af hendi rakna við
yður. Ætlið þjer að treysta tryggð og dyggð hinnar
spellvirku og vjelráðu stjórnar, sem svipti heila þjóð auði
sínum og velfarnan eptiróhappið við Vilagos? Eða ætlið
þjer að trúa þeim, sem tæla yður á fánýtri von um það,
að þjer getið haft frelsi yðar fram með lagalegum með-
ulum. Nei, trúið ekki framsýni þessara manna; þeir eru
sekir um svik við yður eins og hinir; því hingað til hafa
laganna meðul ein reynzt alls kostar ónóg til að leysa
nokkra þjóð úr ánauð. Eða ætlið þjer að þýðast þá, er
ráða yður til að bíða eptir erlendri hjálp? það er hið
langversta af þessu öllu. Grimmúðug harðstjórn kúgar
yður. Austurríki knýr brjóst yðar eins og þungt bjarg,
og kæfir andardrátt yðar. Keisarastjornin i Austiurnki,
sem þjer hafið optar en einu sinni frelsað frá að hrynja
uni koll, Austurríki, sem þjer liafið optar en einu sinni
lilaðið víggarð fyrir úr hinum hraustu og öflugu brjóstum
yðar, endurgeldur yður þetta allt með því, að saurga lög
yðar, brjóta niður statútur yðar, reyna að drepa mál yð-
ar, skipa útlegðarlöndin yðar beztu borgurum og fylla alla
bœi yðar með böðlum. Vantreystið þjer yður, þjer, sem
eruð svo styrk þjóð og öflug? Gleymið ekki því, að ár-
ið 1848 áttuð þjer ekki annað eptir, en að halda sigur-
ferð yðar á fram til Vínarborgar, til þess að brjóta niður
hið blóðstokkna hásæti Habsborgarharðstjóranna. Nú horfa
tímarnir betur við. Nú fer Rússland naumlega að leggja
Austurríki hjálparhönd, til að brjóta á bak aptur tilrauuir
yðar; það hefur fengið of mikla vanþökk í laun hjáAust-
urríki til þess. Prússland mun heldur ekki fara að verja
keisaradœmið gegn yður, því þar er valda-keppni á milli.
Bölvað sje Ungaraland og hin þjakaða ungverska þjóð, ef
þjer þekkizt ráðleggingar svikafullra ódrengja, ef þjer hald-
ið, að nokkurt samband geti staðizt milli Austurríkis og
yðar, annað en fjandskapur og styrjöld. Ó, brœður mín-
ir, látið ekki hið hagkvæma augnablik ganga yður úr
greipum. Servíar berjast fyrir frelsinu, fyrir lausn heill-
ar kynslóðar, sem þjökuð er og niðurbœld. þjer eruð
frelsis þurfar, þjer eruð þjakaðir og níddir, þjer hafið rjett
til, já, meira en rjett, þjer eruð skyldir til að hefja yður
sjálfa enn þá einu sinni til hinnar þjóðlegu tignar, er þjer
eigið skilið fyrir frægðarverk yðar, fyrir hreystiverk yðar,
og fyrir hið mikla gagn, er þjer hafið unnið menntun-
inni. Servíar og Svartfellingar berjast gegn harðstjórn-
inni. Verið hugaðir! þjer eruð sterkir, er af stað er
lagt. Gegnið þeim ekki, er ráða yður til að bera háðu-
lega og auðvirðilega ánauð með þolinmœði. Gegnið held-
urröddu samvizku yðar, er segir: Jlísið upp! Farið að
eins og Servíar og Svartfellingar. Takið ráð þeirra, er
þá og þegar kveykja upp bál byltinganna annarstaðar í
norðurálfunni: Italía elskar yður eins og brœður sína ;
hún hefur svarið, að endurgjalda yður blóðið, sem kapp-
ar yðrir hafa látið á svo mörgum vígvöllum hennarvegna.
Italía geymir í þakklátri endurminningu og blessun og
heiðri hið helga nafn Tuckers, er dó fyrir hana. Ítalía
kallar á yður, og skorar á yður, að taka þátt í hinni nýju
styrjöld og sigri hennar yfir ánauð og þrælkun. Hún býð-
ur ykkur til þessa sigurs í nafni hins heilaga bróðernis
þjóðanna, í nafni alþjóðlegrar velfarnanar. Arpaðs synir,
ætliðþjer að bregðast brœðrum yðar? Ætlið þjer að láta
yður vanta á samkomu þjóðanna, er þær safnast að hildi
gegn harðstjórum sínum? |>að er sannleikur, að frelsinu
er búin voðaleg hætta, ef þjer svíkizt undan merkjum
þess, en þá er og nafn yðar að eilífu glatað. f>á munu
píslarvottarnir frá Arad leggja bölvun yfir ættlerana. Ó,
jeg þekki yður; jeg efast ekki nm yður. Ungverjar, of
lengi hafa sviksamlegir vinir tælt yður. f>jer vaknið ef-
laust við frelsisópið, er nú gellur við fyrir handan Dóná
og á morgun mun óma yðuríeyrum frá Ítalíu. 0<»þeg-
ar hin hátíðlega stund þjóðanna hljómar, þá mun jeg
mceta yður í sigursælum fylkingum á vígvellinum, þar er
frelsi og ánauð, siðleysi og menntun mun heyja hið dauða-
dimma einvíg. Yðar einlægur bróðir
Falermo, 26. jálí. Q Garibaldi.