Íslendingur - 28.01.1863, Blaðsíða 5

133
seinast aðhylltist hana, að voru áliti, hvað þetta atriði
snertir, eins og af því var frekast heiratandi, oss þykir
það segjum vjer, miklum undrura sæta, að atkvæði þess
skuli ekki megna sín meir, en þetta í slíku máli og þessu,
sem þó eptir öllu eðli sínu er íslandsmálefni út af fyrir sig
í strangasta skilningi, og komið undir öllum sjerstaklegum
ástœðum, sem hjer á landi eru, og þar að auki snertir frjáls
eignarráð hvers einstaks manns, og ætti þess vegna eink-
um og sjer í lagi að vera komið undir frjálsum umráðum
hvers eins, og þó að hið opinbera óneitanlega haQ full-
kominn rjett til þess, að skerast í leikinn, ef því eður al-
rnennings velferð er hætta búinn, þá er það þó með öllu
vitaskuld, að þetta á og hlýtur að ske, ef vel á að fara,
eptir ljósum og skýlausum lögum, sem ullir þekkja, og
með svo mikilli varkárni, að eignarrjetlindum manna ekki
sje á neinn hátt misboðið um skör fram, hvorlti með því,
að menn sjeu sviptir eignarumráðum sínum frekar en al-
mennings heill krefur, nje heldur þurfi að óttast óbœtan-
legan skaða og tjón af eignum annara. það er þó satt
bezt að segja, að alþingi yfir höfuð og sjer í lagi umrœð-
urnar um kláðamálið þrjú hin síðustu þing, er búið að
kosta landið svo mikið Ije, að það er sannarlega hörmu-
legt til þess að vita, að aðrar eins tillögur og þessar, í
öðru eins máli og þessu, ekki skuli geta öðlast tafarlausa
áheyrn hjá stjórninni. Maður freistast ósjálfrátt lil að
gjöra sjer það í hugarlund, að málefni þau sem frá al-
þingi koma, muni hljóta að liggja helzt lil lengi á hyll-
unuin hjá þeim, sem eru kvaddir til þess, að bera þau
fram fyrir hinn allra mildasta konung vorn. það er nú
líka óneitanlegt, að stjórnin í Danmörku hefur um þessar
mundir í mörg horn að líta, og mörg vandamál um að
Ijalla, en rneð því vjer Islendingar eigum engan illan þátt
í þeim málum, má enginn lá oss, þó oss þyki það held-
ur en ekkl harður kostur, að málefnum vorum er svo ó-
greiður gaumur geQnn.
|>að liggur nú í augum uppi, að kláðainálið muni, ef
stjórnin lætur allt standa eins og nú er, verða tekið fyrir
í 4. sinn á aiþingi 1863, og að bæði margar og marg-
víslegar bœnarskrár muni koma frá landsmönnum eins og
fyrri. {>að liggur þá og beint við að gamla stœlan muijb
byrja á ný um lækningar og niðurskurð. Og hvað ætli
nú annars þingið að gjöra við slíkt mál? f>að hefur nú
reynt svo margt, og ekkert dugað. Ætli það ælti að biðja
aptur um það, sein það átti ekki að þurfa að biðja um
nema einusinui, eða þá eitthvað nýtt? Og gengi nú eins
með það, eins og liitt annað alltsaman, nú þá kæmiQinmta
þingið, sjötta o. s. frv. Á inoðan á öllu þessu stœði
mundu menn ótœpt missa fjárstofn sinn og lífsbjörg sína
úr kláða og öðrum fjárveikjum sem honum eru samfara
í ónóga verði, og þínghöld um kláða, sem aldrei enduðu.
Vjer vonum nú og þykjumst mega treysta því, að
stjórnin sjái nú betur fyrir en svona, og að frumvarp
alpingis 1861 verði í vor komandi að lögum gjört og
pað svo snemma, uð lögin verði pinglesin á manntals-
pingum og fái pá pegar fullkomið gildi1. þetta álítum
vjer aðalatriðið i málinu, sem án alls efa hlýtur að koma
rjettum rekspöl á það, án þess menn þurfi að bíða mörg
árin, já, ekki einu sinni eitt heilt ár; f>á hefur valdstjórn-
in og þeir, sem kláðaveikt íje eiga, að hreinu að ganga.
j>á vita hvorutveggi, að það stríðir eius rnikið gegn Ijós-
um og skýrum lögum, eins og almennings heill þessa
fátæka lands, að eiga kláðasjúkt fje til langframa sem sýkt
1) Af því þetta irumvarp bæt;i or stutt, og vjer getum þess til
aþ sumir af leseudum vorum mimu ekki hafa alþingistíbindiu vih
tieadiua, þá lej’fum vjer oss at> preuta þat) orbrjett á eptir greiu þossari.
getur allan fjárstofn landsmanna, og valdið hraparlegasta
hallæri og manndauða á íslandi!
Væri það nú svo, sem vjer þó ekki viljum gjöra oss
í hugarlund að oss verði synjað þessara laga, treystum
vjer því fastlega, að stjórnin sleppi öllum afskiptum af
kláðamálinu, og lofi oss Islendinguni1 að vera einráðum í
pví, hvernig vjer álitum r/ettast, og treystumst bezt til
að útrýma fjárkláðanum af eigin rammleik, ef ske mætti
að oss rynni þó á endanum svo mikið blóðið til skyld-
unnar hverjum við aðra, að vjer gætum orðib á eittsáttir
í þessu máli, og ljetum það ásannast, að það er þó sama
blóðið, sem rennur í œðum vor allra og að vjer því allir
eigum eins og einn maður að starfa að almennings heill
og hagsæld vorrar elskuðu fósturjarðar, sern eins og góð
móðir andvarpar þungan er synir hennar, sem að vísu
eru fáir og fátœkir, ganga í óvinasveitir hver gegn öðr-
um, og vilja það eitt til ieggja, sem hverjum einum út
af fyrir sig er geðfeldast og mest hugleikið.
Friunvarp.
til tilskipunar um fjárkláða og önnur fjárveikindi á íslandi.
1. gr. f>að skal hjer eptir vera skylda iögreglustjórn-
arinnar og þeirra, er hún kynni að kveðja sjer til aðstoðar,
að lialda nákvæman vörð á fjárkláða og öðrum næmum
fjárveikindum hjer á landi (með 12 atkv. gegn 6).
2. gr. Koini einhver sú veiki fyrir, sem getið er um
í 1. gr., þá skal lögreglustjórnin sjá um, að hið sýktafje
verði þegar í stað stranglega aðskilið frá öllum samgöng-
um við heilbrigt fje; svo skal og því haldið sjer um tíma,
sem líkindi eru til, að veiki kunni að dyljast j, uns grun-
lausfc er (með 19 atkv.).
3. gr. Með það fje, sem veikt er eða grunað, skal
eigandi þess skyldur tií að fara nákvæmlega eptir reglum
þeim, sem honum verða fyrirskipaðar um lækningar og
aðra meðferð þess (með 19 atkv.).
4. gr. Nú sýnir eigandi annaðhvort óhlýöni eða hirðu-
leysi, þá er iögreglustjóri skyldur til að láta framkvæma
það, sem nauðsyn krefur á kostnað eiganda, og má gjöra
fjárnám bjá honum fyrir kostnaðinum eptir úrskurði amt-
manns. Líka skal lögreglustjórnin liafa íullt vald til að
láta skera niður hjá þess konar mönnurn borgunarlaust,
þegar ekki er allæknað eptir 6 vikna tilraunir (með 17 atkv.).
Ilamli fátækt eiganda, þá skal hið opinbera skjóta því til,
sem hann getur eigi borgað (með 19 atkv.)
5. gr. Ef að iögreglustjórninni virðist brýn nauð-
syn til bera að skera þegar niður á einslöku stöðum, þar
sem fje er fátt, eu rnikil liætta getur á hinn bóginn af
því leitt, ef frestað er að skera það, skal hún með sam-
þykki iuntmauus hafa fullt vald til að láta lóga því fje
(með 16 atkv. gegrr 2).
(Aðsent)s
Svar upp á Þjóðólfs-greinina um skólaskýrslurnar í
15. ári, nr. 10.—11.
Opnitb, landar, eyru og Bjón,
elskitb meunta taróíiur;
talustitb á hann berra Jón,
taanu er kenrislufrólbur.
[>að er orð og að sönnu, að ábyrgðarinaður þjóðólfs
lætur ílest til sín taka, og bleypir fáu fram hjá sjer, sem
hann telur aimeuning varða, þegar hann þykist getaborið
á borð einhverjar aðQnningar, sem allir vita hvernig þá
frá honum koma; enda er nú flest til tínt, er hann ekki
getur sjeð skýrslurnar um latíuuskólann í Reykjavík í friði;
fer hann og í það mál, eins og hann er maðurinn til,
1) Ujer ör meiut alþiugi igljFTBlei^kTiþjóíi samans-