Norðanfari - 31.01.1873, Qupperneq 7

— 19 —
fcr tnabnr viss a?) finna lijer í Ameriku, og má ekki vcría liissa, þó
haun finni 1 eiba 2 ekki góta. Ef jeg ætti aí> skrifa hvaf) cina sem
tar fyrir okkur þessa 5 daga, sem vib vurum ab ferbast, þyrfti jeg
laiigan tíma og mörg örk af pappír, þvf þab var sannarlega skáldlog
ferb. Landirin verbnr ekki lýst meb fám orbnm, en þab get jeg
saSt, aþ jeg sakna einkis af Islandi í fegarbarlega tilliti nema þab
vsern hin smáu, viltu blöm, sem hjer ern svo stórskorin eins og
allir abrir jarbarávextir. Hjá þjóbverjum sá jeg garba, meb. skraut-
ífgustum blómum. Trjen eru svo afhragbs fögnr og girba þaa svo
yudislega hiriar blónilegu korn- og maisekrnr. 3. ágóst komum vib
Jöhannes hingab aptur og settustnm ab í sama stab, hjá Olson, var
■^ónas þá hættur vib milnnvinnuna, sem var of þung fyrir hann ab
byrja meb, enda þoldi hann hana ekki. 6. ágúst kom Páll og fje-
,agar hans frá sögunarmylnunui, allir meira og minna lasriir af maga-
Vaiki, sem vib hofnm allir fengib snert af, mebfram af því ab vib
höfurn lagt of mikib á okkur svona fyrst í stab. þeir fjelagar höt'bu
f'aft 2 dollara um daginn og 4*/2 doll. þurftu þeir ab borga fyrir
febib nm vikuna. ÖII smfbavinna er hjer Ijett, því verksmibjurnar
vinna hib þyugsta. Sama daginn sem landar okkar komu hingab,
byrjnbum vib Júhannes vinnn vib verksmibju hjer rjett hjá ogeribja
■okkar ab bregba járnvír í grindur, sem ganga inn í vjel er þreskir
korn. Vinnan er álíka þuug og ab prjóna á Islandi, en vinuutímiun
®r 10 stundir en á langardaga 9; vinnulannin era l1/, doll. á dag
fyrsta mánubinu en von um l’/2 næsta máriub, og verbnm vib leng-
Or, máske 2 dollara um daginn. Jóuas för til stabar hjer nokknb frá,
sem heitir Fort Hawart; hitti hann þar Árna (eiun af Isl. er ábur voru
koinuir) þar heflr haiin' verib síban og höfum vib skrifast á. Omiss-
andi er ab skipta sjer, því þá getur hverr skrifab öbrnm hvar bezt
«t ab vera. A kvöldin geng jeg opt til Kieysers þó hann sje góban
kipp hjeban og hef jeg aldrei orbib var vib neiuar óspektír á giitnn-
hm nje sjeb drnkkib kvennfólk og þó ern á leibinui ölhiís svo tug-
Um skiptir, ,eu í Liverpool sáum vib margopt ungar stúlkur prúbbún-
ar, vera í áflognm á götuuum. Hjer sjest engin beiningamabur, eng-
'nn götustrákur, uje nokkur sem elti mann meb allskonar glingur til
ab selja, en i Liverpoul mátti mabur reka þenna skríl frá sjer meb
hartJri hendi; stnudum sáu8t koniir hálfnaktac meb barn á handleggn-
Um gráta af snlti og bibja í Gubs nafni ab kanpa af sjer eldspítnr
«ba aunab smáglingur. Af þessn ræb jeg ab hjer sje enginn öreigi.
Hjer eru allir hreinlega klæddir og engin kvartar nm bágindi. Sveit-
ot'andræbi eins og á Islandi þekkja menn ekki. Eændur kvarta ekki
utn gestnaub, þó viba npp í landinn, sje lofab ab gista ókeypis, fær
ttabur þar mjólk ab drekka eins og á islandi og um mibjan daginu
er manni bobib ab horba. þetta reyndum vib Jóhannes. þegar vib
'vornm ab labba hingab ofan úr sveitinni, eins Páli, sem ferbabist 20
Uiílnr upp f landib og heimsótti norskan prest. En anbvitab er,
ab menu og bæir eru misjafuir og líkast til misjafnari en heima,
en aldrei hefbi jeg trúab fyrr en jeg reyndi þab sjálfur, ab nokk-
®b væri af hendi látib neuia fyrir borgun. A engan bóndabæ kom-
Uin vib þar sem ekki var allt hreint. og þrifalegt irman húss, því
k'ennfólkib gjörir víbast ekkert utan húss, karlmenn mjólka kýr
Og ícr og vorum vib allstabar spurbir ab hvort vib kynunm þab
ekki. Hjcr er kyrlátt yflr höfub í bæuiiiu, og hef jeg kunnab vel
'tib mig, síbau jeg fór ab vinna. Hann er víba yndislega fallegnr,
l'úsin stór og Bkrautleg, umgirt af iudælum grasflötum og
fögrum trjám, göturnar allstabar breibar, en sumstabar
ekki en steinlagbar; víba eru trjen beggja megin eink-
öm fyrir framan búsin þar sem gengib er, hlífir skuggi
þeirra vib sólargeislunum og þau bressa mann meb ilmi
eem af þeim leggur. Fljót rennur um mibjann bæinn
ttieb mörgum brúm, sem unduar eru upp þegar skip koma
og fara; eru ab eins 2 menn vib hverja og svo breibar ab 2
vagnar geta farib liver lijá öbrum, og samt er nóg pláss
fyrir gangandi menn til beggja hlifa. Hjer eru minnst
vinnulaun, ódýrast fæbi og lægst búsaleiga líka heilnæm-
ast loptslag, því menn koma hingab úr öbrum borgum til
ab vera bjer meban beiiast er svo jeg beld þab sje gott
ab vera hjer fyrsl meban mabur er ab verijast loptslaginu
og kynna sjer mál og sibu manna. þab verbur ab sætta
sig vib lág daglaun fyrst. Vib böfum nú þenna mánub
hiii lægstu laun sem fullorbnir menn bafa bjer, og þó
ætium vib ab hafa afgangs eptir mánubinn, jafnmikib og
og vinnumenn heima hafa um árib. þó þækii þab á Is-
íandi Ijett vinna sem vib höfum hjer. Jeg jafna ekki
saman fæbi lijer og heima, því jeg get ckki íinyndab
ttijer ab nokkur heldri mafur beima bafi lil jafnabar slík-
kræsingar. Fæbib kostar hjá veitiiigamanni okkar 12
doll. um mánubinn, og þykir þab mjög sanngjarnt eplir
Sæbum. Hjer er sá vani ab þvo sjer þrisvar á dag. Er
hafbur til þess stór kassi vatnsheldur í einu horninu á dag-
*egu stofunni, sem vatn er latib í á morgnana. Úr hon-
ttm liggja 2 lokrennur (kranar) sem vatni er veitt um í
þvotlaskálirnar, en undir er borb sem tekur vib því
er nibur fer, og rennur þab jafnótt burtu um þar til
gjörbar pípur út úr búsinu. Er þetta allt gjört til Ijettia
fyrir kvenufólkib. þó lijer sje 30 til 50 mannsá fæbi og
borbab 3 á dag, geta þó fjórir fullorbnir kvennmenn (meb
konunni) þjónab ab þessu, og þegar þær koma inn í borb-
salinn, eru þær fölar einsog þær heíbu ekkert ab gjöra,
sjest hjer varla blóbrjób eldabuska.
Mjer leibist aldrei, því á tómstundum mínum bef jeg
ætíb eittiivab fyrir stafni, en ab vinna 10 stundir getur
ekki verib leibinlegt fyrir þann sem unnib hefur 16 heinia.
Einbleypir menn sem einkis hafa ab sakna, finnat mjet
eigi ab koma og líka hættuminna fyrir nýuipta menn,
sem eiga eitt eba ekkert barn, ab koma hingab en ab fara
ab basla vib búskap heima, einungis ef þeir eiga 400 rd.
því jeg skyldi hafa treyst mjer til ab komast af meb
konu og eitt barn, þó jeg liefbi ekki meira en þetta, og
hafa þó afgangs hjer fyrir húsaleigu í mánub og fyrir
naubsynleaustu húsgögn Jeg áíít óhugsandi ab ætla sjer
ab taka land strax, meban enginn er kominn á undan,
sem getur styrkt mann fyrst. Handverksmenn fá hjer
vissasta vinnu, en ómissandi er þeitn ab kunna þýzku eba
helzt ensku. Allir mega búast vib ab læra allt af nýju,
hvab góbir sein þeir eru, en ekkert er vandlært ef mab-
ur sUilur málib dálíiib. Verkfæri þurfa handverksmenn ab
leggja sjer til, en þau eru ekki margbrotin og fátt get-
ur mabur notab af íslenzkum verkfærum, nema vib það
sem mabur smíbabi heima hjá sjer. þab er víst óhætt
fyrir hvern laghentan ab segjast vera smibur. Jeg fjekk
starfa sern trjesmibur vib vjelina sem jeg hef unnib vib,
og hefbi þab gengib vél hvab smíbib sjálft snerti, en jeg
haffi engin verkfæri og mátti svo gjöra mjer ab góbu þetta
grindasmíbi, sem er fullgott einungis fái jeg fullkomin laun.
þeir sem vildu ílytja meb sjer verkfæri, t. a. m. hetil-
tannir, sporjárn og 1 eba 2 hefla, þeim er bezt ab hafa
þab sjer í hyrzlu meb handfangi á lokinu, svo ef þeir
fara meb ferbalínum. sem farangur manna er veginn, þá
geta þeir haidib á þessum smíbatóla kassa og haft hann
hjá sjer, því þess konar er ekki vegib. Ætti mabur ab
fara svo meb allt sem þungt er, en sem ekki fer mikib
fyrir, t. a m. hníl'apör Lausum og libugum, sem hvergi
liafa ákvebib sjer abseturstab, þegar þeir fara ab heiman,
álít jeg hezt ab hafa sem minnst meb sjer af fötum, eba
kaupa ekki föt fyrir peninga. Hjer fæst frakki, vesti og
buxur meb nýjasta snibi fyric 20 doll ; hvítur sumar-
frakki fyrir 2 doll. Mabur hefir meb sjer þau föt setn
hann á og eru heil. Ljereptsskirtur eru hjer ekki dýrar;
en bezt er ab vinna í þunnum ullarskirtum, þær eru líka
mikið hollari en Ijereptssklrtu-r, sem mabur getur varla
verib í nema einn dag; ekki þarf margar nærbuxur, því
á sumrin er aldrei verib nema í einum buxum. Vetlinga
brúkar enginn á sutnrin og íslenzkir sokkar eru óþolandi
heitir, þó er sjálfsagt ab hafa þá meb eptir þörfum.
Vinnu- og vetrarföt er bezt ab kotna meb ab heiman, en
öll betri löt skal mabur geyma sjer ab kaupa, því þau
fara illa í flutningnum. Optast hefir mabur hjer fataskipti
kl. 6 e. m. og er þá orbin í einum svip ab herramanni.
Norskar stúlkur, sem eru búnar ab vinna hjer í mánub,
koma þá út á göturuar snjóhvitar meb svört stjel eba
kolsvartar sem nóttin. þab er furba hvab þær geta orbib
„flo/“ á svo stuttum tfma, því þær sem okkur voru sam-
ferba, sýndust ekki bera af íslenzku kvennfólki.
þú getur fengib nokkra hugmynd um, hvab þungt
er ab halda Jtjer hús á því, ab Kreyser hefir verib hjer {
smnar meb konu og 4 börn, hefir hann doll. í kaup,
sem hann þó kemst vel af meb. Nú er sonur hans ný
kominn frá Kaupmannahöfn og liafa þeir þá bábir 3 doll.
um daginn. Hugsar Kreyser sjer nú ab hafa 40 doll.
afgang um mánubinn, svo það er líklegt hann geti bráb-
lega bætt kjör sín, því húsgögn hans eru enn fátækleg.
Jeg þekki hjer danskan snikkara, sem hefir verib hjcr í
3 ár; lenti hann í 100 doll. skuld fyrsta veturinn vegna
þess hann kunni ekki málib og gat ekki fengib vinnu, en
hafbi börn og konu ab annast, Nú er hann búinn ab
koma sjer upp laglegu húsi á tómstundum sínum og fjósi
ab auki handa kú sem hann ætlar ab hafa í vetur. Hann
er vel ánægbur, segist nú ekkert vera ágjarn en hafa
verib þab fyrst. Kona hans' og börn ganga skraut-
lega til fara. Betra er víst fyrir hvern nýkominn ab bú-
ast ekki vib góbu fyrst, ekki sízt hafi hann ekkert af-
gangs þegar hann er kominn hingab.
8. september. Nú erum vib 6 landar búnir ab
stofna hjer fjelagsbú. Búskapurinn er vikugamall, svð
hann er enn í bernsku. Húsaleigan fyrir 3 herbergi er 5