Heilbrigðistíðindi - 08.11.1870, Blaðsíða 6

38
hafa, mjög svo að skornum skamti. Brauð það, er þeir fá,
er opt fremur hestamatur en manna, og kjötmeti það, er menn
almennt hafa við sjóinn, er svo mjög að skornum skamti, að
varla er að búast við, að menn með slíkri fæðu þoli neina
langvinna stritvinnu, eða haldi hana út til lengdar.
Þá er og allur sykur talinn með andardráttarfæðu, en
sjaldan borða menn svo mikið af honum, að hann megi fæðu
kalla. þegar sykuruppskeran er á Vesturheimseyjum, og svert-
ingjar borða sykur óspart, er mælt þeir íitni stórum. Margar
jurtir hafa í sjer sykurtegundir, og einkum er það talsvert í
sölunum, og kalla menn það hnilu. Sú sykurtegund heitir
Mannit, sökum þess að hún er sömu legundar og sykurteg-
und sú, er Gyðingar lifðu á í eyðimörkinni. Hnitan í sölun-
um myndast af hveitisefni því, sem í þeim er, og eru þau því
bæði mjög holl og nærandi, ef rjettilega er með þau farið, en
um það er nákvæmar talað í manneldisbæklingi mínum.
Það er mikill og djúpsær sannleiki fólginn í því, sem
barún Liebig hefur sagt um drykkjumenn, en það er það, að
margir þeirra hafi farið að drekka sökum þess, að þá hafi
vantað næga andardráttarfæðu, og þess vegna hafi þeir byrjað
á því að fara að hita sjer á brennivíni, en síðan liafi þetta
orðið að óvana, þeim til óhamingju og tjóns.
Menn hafa tekið eptir því erlendis, að eptir því sem brauð-
gjörðinni hefur farið meira fram, og menn yfir höfuð hafa
fengið betra og þægilegra viðurværi, að því skapi hefur brenni-
vínsþorstinn minnkað, og eins mundi hjer fara, ef nokkur fyrir-
hyggja og framsýni væri á slíkum hlutum, en það virðist nú
að vera öðru nær, því eins og brauðgjörðinni bjá oss fer sáralítið
fram, eins er og á hinn bóginn ekkert skeytt um það, þótt
aðalfæðumegnið sje flutt út úr landinu fyrir hreinan óþarfa,
sem að mestu leyti eigi er almenningi til annars en falls og
óhamingju. (Framhald síðar).
KÓLEKA í PJETUIíSBORG. Um byrjun sííiasta septembermánaílar var
kálera farin at) ganga í Pjetorsborg, og virbist ab hafa verib fremnr illkynjuí.
Margt hefur verib skrifab um þessa sótt á hinum síbustu árum, og ýms lyf
hafa verib reynd vib heuni, en af iilln því, sem reynt er, virbist ena sem