Tíminn - 19.03.1873, Side 2

34
f JÓSEPfl JÓNSSON HJALTALÍN
var fæddur að Saurbæ á Hvalfjarðarströnd árið
1793. Foreldrar hans voru Jón prestur Hjaltalín
og Guðrún, fyrri kona hans, Jónsdóttir prófasts
Bergssonar á Bjarnanesi. Jóseph ólst upp bjá
föður sínum, þangað til árið 1810, er hann fór á
vist með bróður sínum Oddi Hjaltalín, sem þá var
í Stykkishólmi og fyrir skemmstu skipaður hjer-
aðslæknir vestanlands. Árið þar á eptir (1811)
fluttist sjera Jón að Breiðabólstað áSkógarströnd, og
fór Jóseph þá aptur til föður síns, og var hjá hon-
um þangað til árið 1819, er hann reisti bú á kirkju-
jörðinni Valshamri með yngismeyju Solveigu Sig-
urðardóttur Haðasonar, hreppstjóra í sömu sveit.
Þau giptust árið eptir, og varð þeim 5 barna auðið;
af þeim náðu 3 synir fulltíða aldri. Þau bjuggu
saman í ástúðlegu hjónabandi, þangað til hún sál-
aðist vorið 1833. Næsta haust giptist hann aptur
yngismeyju Guðrúnu Jónsdóttur, og var hún af
góðu fólki komin. Þau eignuðust 13 börn, og
komust mörg þeirra á legg, en eru nú að eins 4
á lífl, öll mannvænleg. Jóseph sál. bjó allan sinn
búskap á Valshamri, sem þó er kostalítil jörð og
skuldaþung; og ekki hætti hann algjörlega við bú-
skap fyrri en vorið 1870; en lifði þar á eptir, á-
samt konu sinni, af eigin efnum og á sama bæ
til dauðadags, 11. ágúst 1872.
Jóseph sál. var í mörgu falli með helztu
bændum þar í sveit; því að þótt hann byggi aldrei
stórbúi og væri ómegð kafinn, hafði hann jafnan
sitt «afskamtað uppeldi», og gat, eins og hann
var hneigður fyrir, verið gestrisinn og góðgjörða-
samur fremur mörgum þeim, sem ríkir eru. Á
fyrri árum sínum var hann opt hvatamaður í orði
og verki til góðgjörða, þegar einhver bágstaddur
fjelagsbróðir þurfti liðsinnis við, og það jafnvel
fremur, en efnahagur hans virlist leyfa. í við-
skiptum var hann jafnan hinn áreiðanlegasti, og
gjörði sjer það að reglu, að safna ekki skuldum,
heldur galt afdráttarlaust «þeim toll, er toll átli»;
var þar bjá sparneytinn í öllu, og hataði til dauða-
dags vanbrúkun áfengra drykkja. Meðhjálpari var
hann í Breiðbólstaðarkirkjusókn alla sína bú-
skapartíð, og nær því eins lengi sáttanefndarmað-
ur og bólusetjari, og gegndi hann þeim skyldu-
verkum, eins og öðrum, með árvekni og sam-
vizkusemi. Hann bar gott skyn á sjúkdóma, og
var hans iðulega leitað í þesskonar tilfellum; tókst
honum þá opt að lina þjáningar meðbræðra sinna
bæði með blóðtökum og öðrum tilraunum. Opt
var tekið á honum, þegar hreppstjóraskipti urðu,
en honum tókst ætíð að komast hjá því, að tak-
ast hreppstjórn á hendur; en hann var, engu að
síður, gjarnast önnur hönd hreppstjóra sinna, enda
var það víst, að sumir þeirra gjörðu fátt, án þess
að njóta fylgis hans og aðstoðar. Ilann variðju-
og starfsmaður hinn mesti, smiður á trje ogjárn,
og reyndist srníði hans jafnan trútt og endingar-
gott. í dagfari var hann hversdagslega gæfur;
því að «hann stjórnaði geði sínu»; en var samt
að náttúrufari örgeðja og bráðlyndur, ef hann
breytti skapi sínu, og mun helzt hafa borið á
því á seinni árum, þegar anmarkar ellinnar
og aðrir erfiðleikar tóku að heimsækja hann.
Alla æfl mátti hann teljast heilsugóður, þótt
hann nokkrum sinnum lægi stórlegur; hann
hafði að mestu leyti óskerta sjón og heyrn,
og fótavist, svo að segja, til dauðadags. Bana-
lega hans var væg, og ekki lengri, en um tæpa
viku. Hann var guðrækinn og trúmaður, «trúr
yflr litlu», og mun því «settur yör mikið».
TILRALN
til að sýna af hverju bráðapestin komi og hver
sjeu hin líklegustu varnarráð við henni.
Þegar sú kind er skorin, sem bráðapest er
auðsjáanlega komin í, og skoðuð eru innyfli henn-
ar, þá sjest ætíð blárauður blettur á vinstrinni,
sem að mestu leyti er tóm af meltingarefni, en
full af vindi; lakinn er jafnaðarlegast harður eins
og steinn og meltingarefnið í honum orðið að
þyrkingslegri mylsnu. Langarnir og garnirnar að
meiru leyti tómar af saur, en hjer og hvar hörð
spörð innan um þær, hvít innan og mold-