Tíminn - 19.03.1873, Blaðsíða 5

37
eptir vetri tvisvar, þrisvar á hálsæðunum, eða þó
heldur í annað skiptið á hálsinum, en í hitt í mis-
nesinu.
Jeg heíi meiningu um, en veit ekki reynslu
fyrir því að saltpetur sje gott varnarmeðal gegn
bráðapestinni t. a. m. uppleysa 1 lóð af salt-
petri í mörk af vatni og ætla þetta 6 kindum.
2. Til að varna shtðlegum áhrifum lopslags-
ins og eins innkulsi tel jeg það: að láta fjeð fara
að liggja snemmaá haustin inni, og láta það ekki
úr því liggja úti þann vetur hvað milda veðráttu
sem gjöri; varna því að það fái illhleypur, sem
menn kalla, láta það heldur standa inn í illviðrum
við lilla gjöf; að láta vindsvala leika um fjeð, áður
það er rekið út í frost og harðviðri, með því að
láta húsin standa opin litla stund áður en út er
hleypt; halda fje aldrei til streytu út í illviðrum
eða frosthörkum og því síður láta það liggja úti
um haga eða standa lengi við húsadyr; að láta
aldrei verða of heitt í húsunum nje ofkalt, sízt af
dragsúg.
3. Til að varna óhollu lopti inn í húsunum
er nauðsynlegt að fjárhúsin sjeu tiihlýðilega rúm-
góð og með nægum opum, sem loptstraumurinn
geti gengið út og inn um,án þess að kul leggi á
fjeð; að reykja húsin annaðhvert með brenni-
steinsgufu eða klórkalki, eða einirbrennslu, eða
með því að hella ediki eða sýru á glóandi járn,
eða með því að gjöra sterka brælu af einhverju í
fjárhúsunum. I’að er næsta mjög áríðandi, að
hreinsun hins óholla lopts sje opt itrekuð, drep-
ist kindur inn í húsunum eða sje fjeð lungna-
veikt.
4. Að varna því að bráðapest leggist ekki í
lungnaveíkt fje, mun ei auðvelt, og er mjög hætt
við, að þar sem fje hrynur niður úr bráðapest,
þar sje það lungnaveikt undir. Hið fyrsta og sjálf-
sagða er, að taka það fje, sem lungnaveiki sjest á,
frá hinu, sem heilbrigt virðist, því hið lungna-
veika sýkir út frá sér. ðíokkur svíun hefir virzt
að þeim tilraunum, sem jafnframt miða til að deyfa
lungnaveikina; en þær eru : að taka fjenu blóð
tvisvar þrisvar með nokkru millibili, og þykir blóð-
takan á misnesinu áhrifabetri; að hauka fjeð fram-
an í bringuna og bera terpentínu á hankann, svo
betur dragi; að varast að láta fjeð út, enda þótt
gott veður sje, sje hvassviðri eða frost, og heizt
að láta það slanda inni í lengstu lög og gefa því,
eptir sem bezt verður, þrifgott fóður en ljett, og
láta standa hjá því nóg vatn sem dálítið af salti
sje látið í, og skipt um vatnið á hverjum degi.
Loks vil jeg leiða athygli manna að því, hvað
innyfli úr kind þeirri, sem drepizt hefir úr bráða-
pest, eru lík innyflum úr kú, sem drepizt hefir úr
lakasótt, og ættu því orsakir til hverutveggu veik-
innar að vera áþekkar, og því til styrkingar get
jeg skýrt frá, að kind, sem auðsjáanlega var orðin
bráðapestarveik, læknaðist að fullu eptir sólarhring
af meðalinu, sem ráðlagt er við lakasótt í 5. blaði
«Tímans» 1872, en mýkjandi stólpípa var kindinni
sett að auki. Fyrst nú að 2 lóð af saltpetri, uppleyst í
3 pelum vatns, og látið í einu ofan í lakasóttar-
veika kú, hefir reynzt gott ráð við lakasótt, þá
ætti hæfileg inntaka handa sauðkindinni af vatni
þessu, að miða til þess að bráðapest læknaðist,
væri kindin ekki orðin mjög veik. 'Ekkert skyldi
mjer kærara, en að einhver dýralækningafróður
maður segði álit sitt um ritgjörð þessa og benti
á hvar jeg hefði rjett fyrir mjer og hvar ekki.
Búi.
ÚR BRJEFI1.
«í>ú spurðir mig um hvert mjer eigi virðist, að
vjer íslendingar eigum fje hjá Frökkum fyrirfiski-
veiðar þeirra kring um landið, og biður mig að
segja þjer ef mjer virðist svo vera, hvað inikið fje
þetta muni verða í dalatali? Jeg er nú ekki fær
um að leysa úr þessum spurningum, þær eru
mjer ofvaxnar, þó skal jeg reyna að segja þjer á-
lit mitt um þetta, þvi það er þess vert, að vjer
1) þátt brjefkafli þessi sje eigi í þeiin búningi, sem íjer
vildnm úska, eptir innihaldi bans, þá verbnr hann þd ab
birtast í blabiun af eptirlátsemi vib ábyrgbarmauninn.
Nokkrir af útgefendunnm.