Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1996, Side 20

24
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
I ábótastofu eru sagðar 4 dýnur, 5 hægindi og 2 borð eða 3, allt eftir
hvernig lesa ber úr greinamerkjasetningu í upptalningunni. Hægt er að
líta svo á að í ábótastofu séu áðurnefndir hlutir og 3 borð sitt af hverju
tagi. Einnig mætti líta svo á að í ábótastofu séu 2 borð og því sé skotið
inn í að borð sé einnig í skólabaðstofu. Ef síðarnefndi kosturinn við túlkun
er valinn er ekki ljóst hvort pastkistu, með borðbúnaði af ýmsu tagi, er
að fmna í ábótastofu eða skólabaðstofu. I kistu þessari er vax geymt en
einnig heilmikill borðbúnaður, dúkar og áklæði, ölkönnur og staup.56 Ef
til vill er líklegra að slíkur búnaður sé fremur geymdur í ábótastofu en
skólabaðstofu.
I suðurhúsi eru einungis taldar upp 2 kistur og ein loklaus felliborðs-
kista en ekki er getið um innihald neinnar kistu. Þessu næst er það upp
talið sein sagt er innan gátta í bæjarhúsum. Þar eru taldir hlutir í borð-
húsi, búri og fremra búri en því næst í skemmu, smiðju, eldaskemmu,
gripahúsum og skála.57
Kíausturhús á fyrri hluta 18. aldar
Ytri gerð
Ekkert kemur fram í ritheimildum um klausturhús á Munkaþverá eftir
1526 eða þar um bil, fyrr en í lok 17. aldar. I umsögn um handrit ættað
frá Munkaþverá (AM. 232, fol.) segir Arni Magnússon að það hafi fund-
ist burt kastað í hirslum í klausturhúsunum á Munkaþverá.58 Frekari upp-
lýsingar í þessum efnum er ekki að hafa fyrr en í úttektum frá 18. öld.
I staðarúttekt ársins 1721 segir eftirfarandi: „1. Hús gegnt bæjardyrum
(kallað klaustur) í fimm stuttum stafgólfum.... Item standþili og bjórþili
framan undir.... Svo er hurð fýrir útidyrum, með skrá, lykli og lömum.“59
I staðarúttektum áranna 172460, 172761 og 176062 er þessa húss einnig get-
ið með svipuðum hætti. Lýsingarnar eru misítarlegar en ber þó í megin-
atriðum saman um gerð þessa húss. Þess ber að geta að úttektirnar frá
1721 og 1724 hafa að geyma nákvæmustu lýsingarnar. Eftir það virðist
sem ástandi hússins hafi hrakað og minna hirt um ítarlegar lýsingar. Af
Htlum athugasemdum í lok hverrar skoðunargerðar um ástand viða og
veggja er greinilegt að um torfhús er að ræða. Annars væri tæplega
minnst á ástand þeirra hvors fyrir sig. Þá er þess sérstaklega getið í úttekt-
inni 1721 að húsið sé nýuppgert af Sveini Torfasyni þáverandi klaustur-
haldara. Ekki fæst af lýsingunum ráðið hvort hann hefur gert miklar
breytingar á húsinu eða haldið í eldra útlit þess.
Það að húsið sé sagt með standþili og bjórþili framan undir bendir til