Fréttablaðið - 02.04.2002, Qupperneq 10

10
FRÉTTABLAÐIÐ
2. apríl 2002 ÞRIÐIUUDACUR
FRETTABLAÐIÐ
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson
og Jónas Kristjánsson
Fréttastjórar: Pétur Gunnarsson
og Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsimi: 515 75 00
Slmbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjom@frettabladid.is
Slmbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: iP-prentþjónustan ehf.
Prentun: Isafoldarprentsmiðja hf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Visir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgatsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta alft efni
blaðsins I stafrænu formi og I gagnabönkum
án enduigjalds.
| BRÉF TIL BLAÐSINS~|
Það er ljótt að ljúga
að er Ijótt að ljúga. Þess vegna
á Geir A. GunnlaugsSon að
skammast sín. Hann hefur engar
málsbætur. Það er ekki hægt að
réttlæta lygi með neinum rökum.
Það er fleira sem Geir A. Gunn-
laugsson verður að taka til alvar-
legrar athugunar. Hann hefur
með framferði sínu sagt án orða
hvaða mætur hann hefur á Val-
gerði Sverrisdóttur iðnaðarráð-
herra. Geir er fullkomlega frjálst
að meta Valgerði einskis. Hitt er
annað að Geir A. Gunnlaugsson
verður á sama hátt og ábyrgir
þjóðfélagsþegnar að bera lág-
marksvirðingu fyrir embætti ráð-
herra. Það hefur hann ekki gert.
Hann leyndi ráðherra mikil-
vægum upplýsingum vitandi að
ráðherrann var á sama tíma að
vinna dag eftir dag að framgangi
máls sem hafði tekið verulegum
breytingum. Með þessu hefur
hann sýnt af sér ótrúlegt skeyt-
ingarleysi. Þaðer ekki hægt að sjá
að ráðherrann geti í framtíðinni
átt eðlilegt samband við Geir og
það sem hann stendur fyrir.
Sama hlýtur að gilda um fjöl-
miðla. Geir hefur viðurkennt að
vera lygari. Það eitt gerir að
manninum er ekki treystandi.
Þess vegna er ekki hægt að nálg-
ast hann eins og aðra menn. Sem
dæmi má nefna að þegar blaða-
maður Fréttablaðsins fékk ávinn-
ing af því að Norsk Hydro væri að
undirbúa að draga sig frá bygg-
ingu álvers í Reyðarfirði leitaði
.........manoa
Sigurjón M. Egilsson
skrifar um mannlega reisn
hann til nokkurra manna. Sumir
sögðu það rétt að breytinga væri
að vænta. Geir A. Gunnlaugsson
ságði slíkt rangt og til að undir-
strika lygina bætti hann við eitt-
hvað á þá leið að ef rétt væri
hvort blaðamaður teldi þá að sá
sem gegndi aðalhlutverkinu, það
er Geir sjálfur, væri bara heima
en ekki úti á fundum með öðrum
aðalmönnum. Með þessa neitun
Geirs ákvað Fréttablaðið að birta
ekki fréttina. Blaðið trúði þeim
sem best vissi. Blaðið gerði sér
ekki grein fyrir að verið væri að
ljúga.
| ~ ÓlTK SJÓNARIVIIÐ [
Geir A. Gunnlaugsson á nafna í
ríkisstjórninni. Sá lýgur ekki í
fjölmiðla. Hann hefur tekið upp
annan hvimleiðan sið. Hann talar
helst ekki við fjölmiðla. Af tvennu
illu er aðferð Geirs fjármálaráð-
herra snökktum skárri en nafna
hans. ■
Torfærutröll
Gestur Gunnarsson skrifar __
Nú nýlega bárust fréttir af tapi
Flugleiða. Þetta tap nam á sein-
asta ári hálfum öðrum milljarði
króna. Mér sýnist að hægt sé
þarna að breyta tapi í gróða með
einföldum hætti. Lengja flugvél-
arnar um svona tíu til fimmtán
metra. Með þessu mætti fjölga
farþegum í hverri ferð verulega.
Auk þess mætti stytta vængina
um tvo til þrjá metra. Með því
mætti auka flughraðann töluvert.
Þessar aðgerðir myndu að vísu-
draga vérulega úr öryggi. Fyrir
nokkrum árum tóku menn uppá
því að fara að endurbæta s.k.
jeppa og gera þá með þvf heppi-
legri til óbyggðaferða. Þessir bíl-
ar eru yfirleitt minnst í óbyggðum
en framangreindar breytingar að-
allega til þess að auglýsa ríki-
dæmi eða fátækt eigandans. Nýj-
ar flugvélagerðir eru oft árum
saman í prófunum og fá að þeim
loknum flughæfisskírteini. Nýjar
gerðir bifreiða fara gegnum
margháttuð próf og fá oftast á
endanum ökuhæfisskírteini. Sam-
kvæmt upplýsingum í Morgun-
baðinu 16. mars sl. hafa níu manns
farist í umferðarslysum hér á
landi frá áramótum. Fjórir þess-
ara fórust í árekstrum þar sem
stórir aldrifsbílar koma við sögu
og einn þar sem slíkt ökutæki
tolldi ekki á veginum. í ljósi þess-
ara alvarlegu staðreynda verður
að gera þá kröfu að þessi mál
verði tekin föstum tökum þegar í
stað. ■
SVEINN HJÖRTUR HJARTARSON
HAGFRÆÐINGUR LANDSSAMBANDS ÍSLENSKRA ÚTVEGSMANNA
Töpuðum forræði
í efnahagsmálum
ÞORSTEINN ÞORGEIRSSON
HAGFRÆÐINGUR SAMTAKA IÐNAÐARINS
Fengjum stöðugra
efnahagslíf
„Það að taka
upp evru er
ekkert inni í
myndinni. Við
erum ekki að-
ilar að Evr-
ópubandalag-
inu;“ segir
Sveinn Hjört-
ur Hjartar-
son, hagfræð-
ingur Lands-
sambands ís-
lenskra útvegsmanna. „Þar fyrir
utan hafa mikilvæg viðskiptalönd
okkar eins og Danmörk og Svíþjóð
ekki tekið upp evru. Það gildir
einnig um stærsta einstaka út-
flutningsland okkar í sjávarút-
vegi sem er Bretland. Það er ekki
til neins að vera að tala um evruna
sem einhvern valkost. Sjávarút-
vegurinn er enn sem komið er
okkar stærsta útflutningsgrein.
Sveiflur í greininni fylgja ekki
hagsveiflum á meginlandi Evr-
ópu. Það gengur til dæmis illa að
aðlaga náttúrulegar sveiflur í haf-
inu að efnahagslífi Evrópu.
Gjaldmiðillinn er undirstöðu
þáttur í stjórn efnahagsmála. Gefi
menn hann frá sér eru menn að
gefa frá sér meginþátt í stjórn
efnahagsmála. Þá láta menn ein-
hvern annan stjórna því. Þegar
árar þannig í þjóð-
félaginu að gjöld
mæta ekki tekjum,
laun hafa hækkað
umfram það sem
hægt er að borga.
Ef .gjaldmiðillinn
tekur ekki .mið áf
þeim aðstæðum,
heldur efnahagsá-
standi í Evrópu, þá
verður að beita
öðrum ráðum.
Lækkun tekna eða
uppsögnum. Hér
er hefð fyrir því að
leggja áherslu á að
sem flestir hafi
vinnu. Atvinnu-
leysi er miklu
meira í Evrópu, en ■
við eigum að venj-
ast. Okkur hefur
ekki gengið að ná fram launa-
lækkun hér þegar illa árar.
Við höfum barist fyrir yfir-
ráðum yfir fiskveiðilögsögu til
að ná efnahagslegri stjórn. Með-
an ekki er búið að tryggja yfir-
ráð og eign íslendinga yfir fiski-
miðunum, þá er ekki hægt að
mæla með inngöngu í Evrópu-
sambandið. Það er tilgangslaust
að ræða evru fyrr en þau mál
verða leidd til lykta.“ ■
Þungi umræðu um Evr-
ópusambandsaðild og
evru fer vaxandi. Davíð
Oddsson sagði á ársfundi
Seðlabankans að frjótt
ímyndunarafl og yfír-
gripsmikið þekkingar-
leysi þyrfti til að halda
fram að evran gæti
nokkru sinni endurspegl-
að íslenskt efnahagslíf.
Um þetta eru deildar
meiningar.
„Með evru verður
meiri stöðugleiki í
efnahagsmálum,"
segir Þorsteinn
Þorgeirsson, hag-
fræðingur Sam-
taka iðnaðarins.
„Það er einmitt
það sem fyrirtæk-
in þurfa fyrst og
fremst á að halda.
Sú mikla sveifla
sem varð á gengi
krónunnar tengist
tveimur þáttum. í
fyrsta lagi urðu
mistök í efnahags-
stjórninni sem
leiddu til of-
þenslu. Ríkisfjár-
..... málin veittu ekki
nægjanlegt að-
hald. Of seint var
skipt um ramma peningastjórnar-
innar yfir í verðbólgumarkmið.
Þar með fór viðskiptahallinn úr
böndunum og hvorki háir vextir né
mikil inngrip á gjaldeyrismarkaði
gátu stöðvað fall krónunnar. Geng-
isfallið var mikið áfall fyrir verð-
stöðugleikann og olli fyrirtækjum
miklum búsifjum þótt vissulega
hafi það síðan glætt útflutnings-
tekjur margra þeirra. Hagsveiflan
sem nú er verið að bregðast við er
heimagerð.
Hún stafar
ekki af ytri
áföllum. Þau
hafa engin
verið.
í smærri
ríkjum Evr-
ópusambands-
ins, eins og
Hollandi, Dan-
mörku, Finn-
land, Svíþjóð
og írlandi, sem eru innbyrðis ólík á
margan hátt, var atvinnuleysis-
hlutfallið í fyrra á bilinu 2,5 til 4,5
prósent á meðan stýrivextir voru 3
prósent. Hjá okkur var atvinnu-
leysið hins vegar 1,5 prósent á
meðan stýrivextirnir voru næstum
fjórfalt hærri, eða yfir 11%. Þessi
lönd búa við miklu lægra vaxtastig
en við, minni gengisáhættu og
betri aðgang að hinum stóra Evr-
ópumarkaði. Þau hafa því náð mun
meiri útflutnings- og hagvexti. Um
leið hefur þjóðhagslegur sparnað-
ur þeirra hækkað í 21 til 27 prósent
samanborið við 14 prósent hjá okk-
ur. Þetta sýnir hvaða áhrif ESB
aðild hefur haft á undirstöður og
stöðugleika atvinnulífs þessara
landa. Okkar fyrirtæki sækjast
eftir sambærilegu rekstrarum-
hverfi." ■
Libia Mjódd,
Nana Hólagarði,
Hagkaup Kringlunni,
Hagkaup Smáralind.
Hagkaup Skeifunn,
Hagkaup Spönginni
Laugarnes Apótek
Zitas Hafnarfirði
Gallery Förðun Keflavík,
Árnes Apótek Selfossí,
Baron Selfossi
Casa Selfossi
Apótek Vestmannaeyja,
Bjarg Akranesi
Stykkishólmsapótek
ísold Sauðárkrók
Silfurtorg (safirði
Hagkaup Akureyri
Jara Akureyri
Húsavikurapótek.
Siglosport Siglufirði
Okkar á Milli Egilstaðir
Apótek Seyðisfjarðar
www.diesel.com
ORÐRÉTT |
| INNHERJAR
FARIÐ MEÐ ÓSANNINDI
„Geir A. Gunnlaugsson, stjórnar-
formaður Reyðaráls, sagði full-
trúa Norsk Hydro ekki hafa sagt
neitt sem gefi honum tilefni til að
draga þær ályktanir að tímaáætl-
anir muni ekki standast. „Þetta
skýrist á næstu dögum." Hann
sagði fjárfestingu Hydro í Þýska-
landi stóra. „Því er eðlilegt að
þeir skoði hvernig þessi hlutir
geta gengið upp. Ekkert liggur
fyrir um að þeir munu ekki
standa við að taka þessa ákvörð-
un í haust. Öll vinna miðast við
það.“
Stjórnarformaður Reyðaráls og fram-
kvæmdastjóri Hæfis segír Fréttabiaðinu
að tímasetningar Reyðarálsverkefnisins
hafi ekkert breyst. Þarna hafði hann vitað
vikum saman að Norsk Hydro ætlaði að
ekki að efna viljayfirlýsinguna. Frétta-
blaðið, 18. mars.
HVAÐ ER SANN-
LEIKUR?
„Þórður sagði að
það væri aukaat-
riði að hans mati
hvenær grun-
semdir kynnu að
hafa vaknað um að
svona gæti farið.“
Þórður Friðjónsson, formaður samráðs-
nefndar vegna Reyðarálsverkefnis, um
það að logið var að almenningi um áhuga
Norsk Hydro eftir að fyrir lá að fyrirtækið
hefði breytta afstöðu til álvers í Reyðar-
firði.
EKKI IVIITT VANDAMÁL
„En þó virðist vera eins og full-
trúar Hæfis hafi vitað þetta á
undan stjórnvöld-
um og það er svo
sem ekkert um
það að segja. Að
mínu mati hafa
þeir ekki nákvæm-
ar skyldur við
mig.“
Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðarráð-
herra, um ósannindi Geirs A. Gunnlaugs-
sonar. Mbl. 31. mars.
FRAMSÓKN ÞVÆLIST FYRIR
„Núverandi stjórnarsamstarf
virðist takmarka möguleika til að
breyta RÚV í hlutafélag en ég er
þeirrar skoðunar að það sé nauð-
synlegt. í samræmi við það mun
ég kanna hvaða svigrúm er til
breytinga, innan ramma stjórnar-
samstarfsins, því breytinga er
vissulega þörf.“
Tómas Ingi Olrich, menntamálaráð
herra, í viðtali við Morgunblaðið 31. mars.
NÚTIMINN ER TRUNTA
„En jafnframt hefur varðstaða
um íslenska tungu og meningu
verið þáttur í grundvallarstefnu
Morgunblaðsins undanfarna ára-
tugi. Ekki hefur veitt af. Aukin
samskipti þjóða í milli, ný fjar-
skiptatækni, gervihnattasjónvarp
og fleira hefur leitt til þess að
bæði við íslendingar og aðrar
þjóðir höfum fengið yfir okkur
holskeflu erlendra menningará-
hrifa.“
Reykjavíkurbréf Morgunblaðsins færir
rök fyrir þvi að íslensk tunga eigi vöxt
sinn og viðgang undir þjóðernisstefnu
blaðsins. 31. mars.
Teningum
kastað
I
Innherjar á stjórnmálavef vísis.
is velta fyrir sér ágreiningi for-
ystumanna stjórnarflokkanna í
Evrópumálum. Einn innherja
varpar því fram að Halldóri geti
tekist að sannfæra þjóðina um að-
ildarumsókn. „Þá eru miklar líkur
á að dagar Davíðs i embætti for-
sætisráðherra verði taldir.“ Bent
er á að ekki sé einhugur innan
j .Framsóknarflokksins um málið.
Stuðningsmaður Davíðs telur að
I allt eins líklegt sé að dagar Hall-
dórs verði taldir að loknum kosn-
ingum og Guðni Ágústsson taki
við. Næsti bætir við að það hljóti
að teljast til tíðinda þegar flokkur
sem fer með utanríkismál stendur
ekki einhuga að baki þeim sem fer
, fyrir hjörðinni. „Nei, það hlýtur
i að enda með uppgjöri og tel ég að
Halldór verði ofan á, því að Evr-
ópumálin eru ástæða þess fylgis
sem framsókn hefur í dag“
Evrópumálin eru flókin og
erfitt að mynda sér skoðun. Einn
innherja er með lausn á því. „Ég
hef ákveðið að taka upp nýja
stjórnmálastefnu. Hún er ein-
faldalega sú að ef Guðni Ágúst.
eða Steingrímur Joð eru á móti þá
er ég með. Nú ef svo ólíklega vill
til að annar er á móti en hinn með
þá kasta ég tening." ■