Heimskringla - 27.04.1911, Blaðsíða 3

HEIMSKRI N G 1í a
WINNIPEG, 27. APRÍL 1911. 7
Or landsbanka feninu.
Mdnrá hl. í Landsbankarannsfikn-
amiefndinni í eíri d., Sig. lljörleifs-
son, hefdur þvi fram, aíi rannsaka
þurfi óneglu. þá, er í bankanum
var, áöur «n nokkur dóvnur verÖi
kveöimi up>p um geröir ráöherra í
því máli eða verðloika gacslustjór-
anma. lin j>iiö er alveg, ógert enn.
Verðleika gæslustjóranna virðist
mega marka nokkuð á því, sem
'héx segir og er vir nýgerðri lýsing
nýju bankastjórnarinnar á fcninu,
sem Landsbankinn lá á kafi í, þeg-
ar hún tók við honum, og er ekki
vnn búin að bjarga honum til fulfs
upp úr, þótt mjög, svo v el og
dyggilega hafi hún að því unnið,
með likloga nær því tífölduin v itinu
tima á við þann, sem hin fyrri
varði í bankans þarfir, og marg-
föhlum hæfileikum, — hún hafði þá
sama sem enga, eins og reynslan
hefir sýnt.
Viö fasteignarveðslán er talinn
fremur lítill vandi að fást, enda
mun það hafa verið hér, um bil
eina starfið, sem gæslustjórarnir
komu najrri — snuðruöu í verð-
skjölunum, robbuðu um húsin eða
jarðirnar, ef þær voru í þeirra hér-
aði, og tóku í nefið.
En hér er nú ofurlítið sýnishorn
af því, hve vaitdvirknislega var frá
því gengið.
Fundist Itafa ekki fa'rri ett 84
(áttatiu og fjórir) húseigna-veð-
setningar í veðdeildinni þann veg
gerðar, að lóðirnar tindir þeim eru
ekki veðsettar. IIúsiii veðsett líð-
andi í loftinu! í
þar næst eru 18 veðsettar hús-
eignir í engri eldsvoðaábyrgð, þ.e.
engin skýrsli eða vottorð um að
svo sé. ,
Og alla vitnesk'ju vantar afar-
viða um það, hvort ábyrgð þeirri
er haldáð við. Nýjustu bruna-
ábyrgðarkvittanir sumar «.lt að 10
ára gatnlar.
þá er ekki betnr gengið frá sum-
um handveðslánumnn. Af þeim
ltafa fundist 4 með handveði í lífs-
ábyrgðarskírteini, sem ckti er 1
eyris virði — þeim ekki,haldið við.
Fyrir einu þeirra, 3000 króna, 14
gömlu, er enn fremur veð í forlags
[ bókum, virtum á 20,000 kr., en
ekki afhentum.
Fyrir öðru, 4000 króna, er einn
: ábvrgðarmaöur, auk lífsábyrgðar-
irinar (sem er sama og 0)..
Ilin 2 eru, annað 1200 og hitt
2000 króna, — það lifsábyrgðar-
skírteini lit gefið nær 3 vikmn eftir
veösetninguna !
Fvrir einu 5000 kr. láni eru að
vvöi lífsá'byrgðarskírteini, sem nú
eru 452 kr. virði.
Fyrir öðru 5000 kr. láni eru veö-
sett lífsábyrgðarskírteini, sem þá
voru 616 kr. virði. það hefir staðið
aLborgunorlaust í 15 full ár.
þá er 17 ára gamalt 3000 kr.lán,
i sem veðdð (lífsáb.) fyrir er 317 kr.
virði.
Fyrir einu 20 ára gömlu 3500
láti'i er ekkert attnað veð en lífsáb.
! sem nú er 849 kr. virði.
______
fiað sést á skrá yfir lán og á-
byrgðir nokkurra viðskiftamamia
Iaindsbankans um það feyti, er
bankastjórnarskiftin urðu, — að
vmsir fátækir iðnaðarmenn og aðr
ir borgarar hér í bæ hafa haft al-
veg aÖdáanleg't lánstraust!
Ivinn slikur hefir haft á stmttn
herðum rúmar 171,000 kr, í skuld-
um sjálfs sín og á.byrgðum fyrir
aðra. llann er nú gjaldþrota. Tap-
aðar skitkHr hans sjálfs eitthvað
mi'lli 20 og 30 þús. Um ábvrgðirn-
ar óvíst að svo stöddu.
Með 144,000 kr. er annar. Sömu-
leiðis gjahlþrota.
Sá er hinn þriðji með 153,000.
Ekki gjaldþrota ettn ; en fjárnám
gert hjá houiim árangurslaust,
Næsti gjaldþrota borgarinn er
með 97,000 kr. Skuldar sjálfur nær
30,000 kr. Ilitt ábyrgðir
! Nær 55,000 skuldar einn borgari
enn, að ábyrgðum meðtöldum, og
er gjflldiþrota.
þá er enn einn iðnaðarmaður
I hér í bæ nteð 78,000 kr. á herðum
sér, mest í ábyr.gðum ; annar tneð
68,000, og þriðii með 48,000 — allir
öreigar og einn gjaldþrota.
Um frágang (formhlið) nokkurra
stálfskiildarábyrgðar lána hefir
'bankastjórnin gert ýmsar fróðlegar
athngasemdir, sem hér eru til-
greindar, sumar að handaliófi :
“Vantar undirskrift lántakanda”
“Vantar veðleyfi” (á 2—3 stöð-
um).
“Vantar umboö til lántökunn-
ar”.
1 Samkvæant ábyrgðarsk jalinu —
liala ábyrgðartnennirnir ekki tekið
á sig neina ábyrgð fvrir lántak-
anda, lieldur aJt ainvan mann”.
“Láuitakandi ómyndugur. Enginn
m e ðrá'ða nia ður ”.
“Fjórir af 17 ábivrgðarniönnutn,
setn taldir eru í skuldabréfinu,
liíifa aldrei skrifað midir það eða
á annan hátt tekið að sér ábyrgð-
ina”.
I ‘Tvetr af 3 áby rgðarmö itn n m,
sem í skuldaibréfinu eru nefndir,
aldrei skrifað undir”.
“Skift utn 1 áby ry Öar tti a n n, án
þess að sjáist að hinir hafi sam-
þvkt”.
(þessa mörg cfætni),
“Lántakand.i veðsetur húseign
annars manns veðleyfislaust”.
“Undirskrift láutakanda vantar.
| Áb'vr.gðin bttndin við eitt ár, en
láttið framlengt ; vantar þó endur-
nýjun 1 áibyrgðarmannsáns.
‘ •'Vantar 1 ábyrgðarmatminn, er
upphaflega var áskilinn” (á 2—3
stöðum).
“þegar við lántökuna er skift
tim 2 .áibyrgðarinennina af 5, sem
taldir eru í láittöktiskjalinu, án
samþykkis ltinna 3”.
Satna rmegn óregla er á reikn-
ingslánunum.
það stendur i saniiiingi um eitt,
5000 króna, við íélag, að ha.nti
skuli stancla til marzmán.-loka
1906 og þar m«ð búið. En lánið
stemlur enn óumtalað ; steiidur þó
í samningnum, að fallinn sc hann
j úr g,ildi, ef ekki séu greiddar 25
kr. í provision innan hv.erra apríl-
loka. En því engu skeytt. Op- ó-
1 dmrlesinm er sainningurinn og ekki
fylgja lög féla.gsins, sem vitnáð er
í nm lántökuheimildina o.g ábvrgð
íélagsins.
Vaifsöm lántökuheimild fyrir 36,-
000 kr. neikningsláni handa félagi,
meið því að einir 2 (af 20—30 fé-
laig'SmÖnnum og fleirij ltafa tekið
lánið, umboðslaust, og leyfislaust
frá élaginu.
j Utn eitt 40,000 kr. lán ;sem eftir
voru af rútn 34,600 kr.) segir, að
|tað sé talið “mjcig illa trygt”, —
bú stimra ábyrgðartnanna tekið til
! lirota búsmeöferöar.
Sama athugasemd gerð um 16,-
000 kr. 1 áít, sent afhent er mála-
flutninigismannd og hann fengið alls
, 600 kr., upp í vextina.
j>á kemur 10,500 kr. látt, “sem er
á'litiö þvi S'í'in næst altapað” —
Fasteignurveö fvrir því selt á
nauðim.g,aruppb<>ði ; aígangiirinn af
.siiluverðinu, um 1460 kr., lagðiir
i inn í lánið.
Enn er svo að orði kveðið um
j uokkiir stórláu, 35,000 kr., 15,000
i og 16.000 kr., að þait séu álitin illa
trygö.
Lántakendur að einu 5,000 kr.
jláni gjuldþrota.
(>g margt að atliuga við nll-
nnirg önnuf.
T.Ijá aðal málfærslumanni battk-
ans eru til innheimtu um þessar
mund.ir 75 víxlir, sumir stnáir, utn
100 kr. eða svo, og alt upp að
1000 ; tnargir 1000—2000, nokkrir
vfir 3000 og einn nær 12,000 kr.
llönmr fengdnú fyrir nokkrutn og
|>að fvrir 2—3 árum sumtiin. Einn
nær 1000 króna liafði útgefandi
svnjað fvrir með eiði ; en úr búi
satnþykk janda fengnst nær 150 kr.
Mundi nú margir moiri háttar
fcsýsltimenn vilja láta eftirlts-
niaiTi með fésýsltt sdnni ekki ein-
iing.is komast af ábyTgðarlaust fyr-
ir aðra eins frammistöðu, heldur
! fá jaínvel heiðiirslaiiít eftir að frá
væru farnir, o. s. frv.
| En það er annað, að vera fs-
lenzkitr em.bætta-samábvrgðarmað-
j tir, sem hvorki má móðga né Uafa
af 1 eyri þess, er átt hefði tilkall
: tíl, ef gert hefði skyldu sína. þá
gerir löggjaf irvaldið sig aö dóm-
stóil og réttir hlnt hfltts!
N.ei, hér virðist utn ekkert annað
htigsað en að koma fram hefnd á
hendijr ráöherraninn fyrir að gtra
skyldu sína, þó aö mikils háttar
saináibyrgðardýrlingar ættu í hlut.
Ilefnd ! hefnd !
(Isafold, 11. marz).
I.and.sbankastjóirnin hefir enn i
sa.miö handa þin.gnefndunum ‘yfir-
lit yur nokkur ótrygg lári og
víxla” bankans, sem stendur sér-
j stakk'ga á um og viröist’ \ era
bráöiim þrautreynt um, að nauða-
lítið fáist af.
Sú fúlga nemur liátt upp í —«
IIÁLFA MILÍÓN, eða 466L þús.
! kr., og ‘er þá ótalið svo o,g svo
j mikið af “óvissum víxlum og ó-
vissum reikniitgslániim og hand-
j veðslánum”, segja þeir, ”sem veitt
[ ur hefir verið gjaldfrestur á (fram-
jlengt)”.
Af þessari nær hálfu mifíón er
fast að 180.000 kr. hjá málfærslu-
! mönnum til innheitn\u, og hefir
litidkið af því legið nokkuð mörg
! missiri, frá því 1908, hjá aðal inn-
heimtumanni bankans, Eggert Cla-
essen, sem er nákominn bæði 2
hinum fvrri bankastjórum af 3, og
ráðherra II. Ilafstein — bað var
ekki verið að fara með arðvættlega
atvinnu út fyrir ættina —; en hitt
hjá cand. jur. Magnúsi Guðmunds-
svni.
Claessea hefir haft undir hönd-
um 51T/2 þús. í víxlnm og rúmlega
48t2 þús. í ábyrgðarlánum, auk 5
þús. i reihningslánum. Hcr upp í
það hefir hafst saman alls áriö
sem leið nær 2V2 þús. af vi.vlalán-
nm, tæpa 1 þús. í ábyrgðarlánum
(af 28)ý þús.! ) óg. 124 kr. af reikn-
ingslánum. — þaö er alt og sumt.
Magmis Guðmundsson fékk sitin
part til innheimtu ekki fyr en í
j haust sem leið, með byrjun októ-
bermán. 1910. það er nær 8 þús. t
! víxiill'tnum, na'r 40 þús. í ábvrgð-
1 arlánum og 291^ þús. i reikniugs-
lámum. Engin skýrsla um, að hann
hafi náð neinu enn.
Gieitið er ennfremur um 33,000 í
“edi'dn, víxlnm eins fyrirtækis, se-m
stondur í hættu”.
“Hiér við bætast”, segir banka-
| stjórnimin “ ábyrgðaflán, sem
bankastjórn hefir entt eigi tekist
aö fá í lag. og er enn eigi afhent
málíærslumcinnum. það eru rúm
254,000 kr.
Mnndi uú mörgum heilvita.
manmi og ekki steinblindum af
flohksofstæki o,g alveg taumlausri
hlutdríegni fara að þykja ósenni-
legt, að tapið á óreglu og hirðu-
levsi bankastjórnarinnar geti ekki
minna orðið en 400,000 ?
(ísafold, 15. marz)...
Bredenbury.
1 fylki miklu og frjóvu,
-sem fylt er hraustum lýð,
þér dísir örlög ófu
á efstu lamdnámstíð.
sá vefur glc>ði af gliti,
með gæfu, auð og skraut ; —
þá lífsins frámu liti
þær lögðu þér í skaut.
IIjá brattri brún við dalinn,
f búming nýjan kla'dd,
til margs og mikils valin
og möguloikimt ga'dd, —
á fögjrum stað þú stendur,
með stóran sjónarhring
og vrktar akurlemdur
á alla vegi í kring.
þá hjarn og ísar hlána
þinn hróðttr berst um láð j
þitt nafn á framtaks fána
cr fvrir löngn skráð.
þótt sért þú ung að árum,
ég um það lítið fæst, —
á tímans breiðu bárum
þfn bíðttr saga glæst.
i
Eg nið þú lifir lengi,
u m l'é ð óg vona að
þú heillar liorska drengi,
með huga' á réttum stað,
sem vinni af viti nægðar,
sem vrrji nafns þtns glans,
sem afii fjár og frægðar
í framsókn þessa lands.
Kristian Jolmson.
* * *
ATIIS. — BrecTenbiirv er þorp
eitt í Saskatcbewan. liérna megin
Yorkton. T<> það i uppgaligi ntikl-
! um og Tiggur að* C. P. R. járn-
brautinni.
$ Il.efir þú borgað
Hermskringlti ? <
♦-------------------------------♦
Audæfi Unnin úr Qíiu
Buick Qil Co. býður yður tækifæri að auðgast stórum á sparipeningum yöar. Félagið hefir
nú yfir $1.200 í tekjur á dag. Eignir þcss ncma miljónum dollars. Rannsakið félagið og
tilboð þess. Grúðavænlegra tilboð hefir sjaldan boðist. :_:_:_:_: :
Buick Brunnurinn No. 1.
Brunnur þessi tók til starta [>anm 13. febr. sl., og neniur framleiðslumagn hans 3,400 tminurn á
dag. Frá brunni þessum híifa hundrað þúsund tumaur verið seldar Stamdard Oil félagjnu, og önnur
hundrað þúsund timnur hefir félagið pantað í viðbot, á 45 cents tunnuna.
LesiÖ þetta hraöskeyti.
Los Angeles, 20. April 1911.
B. F. MOFFATT, 215 Marquette Bldg. Chicago.
Buick brunnurinn No. 1. heldur áfram sama framleiðslnmagni. Brunnurinn No. 2. er scm
næst fullbúinn og eru allar liknr að hann verði ekki eftirbfttnr No. 1. Einnig er langt komið
með eröft fi Sunset Security No. 1. brunni. Glæsilegustu horfur.
B 'BUICK OIL CO.
Buick samfélags hugmyndin.
D D. Buick löggilti Buick Oil Co. unddr lögum Caliíornda ríkisins, og það vcgna þess, að ekk-
ert anmað ríki í sambandinu veitir betri 'vernd smá-hluthöfum. þegar þú gerist hluthafi í Buick
051 Co., þá v®rður þú starfandi hluthafi með réttindum að sogja hvernd,g verja skal doJlurum þín-
um * Hægöarkikur var, að fá auðfélag til að kaupa' hluti félagsins, em Mr. Budck sá, hverjar af-
ledðingar það mundi ltafa fyrir sig, ef það yrði. Hann vill sjálfur halda um stjórnartaumana og
vaka vfir hagsældum íélagsims, og eini vegurinn, sent hann sér til þess, er að FÁ ALMENNING TIL
AD VERDA SAMFfiLAGA SINN 1 HINU ARÐBERANDI FYRIRT.LKI, SEM ER HONUM UM
MEGN AÐ STJÖRNA EINUM.
IL D. Buick vill láta ykkur græða, — því þess meira, sem þið græðið, þess meira rræðir hann.
Ilann vill að jtið ramnsakið aft, sem félagið áh ra rir. Hantt veit, að þið eruð honnnt sammála, að
tækifæri þessu likt komi ekki nema einu sinni á lífsleiðinni. Sumir af viimm Mr. Buicks keyptu i
upphafi hlnti ve-gjta vinsælda hams. Nú bafá h inir sömu menn séð, hvað verða vildi, og falað hluti
í VIDBÖT, svo miklu ntmur.
FramtíÖ íélagsins.
það er ekki að eins Buick brnnnurinn No. 1, sém félagiö hefir. Nú cr Buick No. 2 hálfnrininn,
og No. 3 hefir nú i þessum svifum náð í olíu, og er oliumagn hans utigu minttia em brtmnsins No. 1.
Hvað iramleiðslumagm þessara þriggja brunna verð'ur, munu iáir geta gert sér i hugarfnnd, — svo
gríftar-mikið verður það. lvn ekki mun j>að ve rða undir $3,600 á dag. Auk jx-ss sem fleiri brttunar
hætast við, svo fljótt, sem auðið veröur. Jar ðfræðingar rikisin.s álita að 85 þrisi.nd tunniir af olíu
séu unddr hverri ekru á Midway svæðdnu, þar sem brunnar vorir eru. Framtíð fclagsins er því
svo glæsileg, sem framast má verða.
Afráðið, hvað marga hluti þið getið keypt, og kaupið þá án dvalar. Scrhver J>e.kkir
mann, sem gat keypt hluti i jtessu og þes su félagi, tneðan það var í bvrjun, fyrir að eins einn
tíunda hiuta af því, 'sesm það nú er virði. Sá maður lét tækifærið fratn hjá fara.
Buick Oil Co. býður takmarkaða si>lu
Ilækkun upp í $1.00 má búast við á hverri
LÁTIÐ þAÐ EKKI FRAMHJÁ FARA.
af verðbréfum sínum fvrir að eins 75 eents hlut. M
stumdu. — T.KKIF.F.RI D BER AD DYRUM. —
Til hæg'ðarauka fyrir J>á, sem ekki geta borgað út í hönd, eftir marg-itrekaðar beiðnir, tökum viö aftur nprp nfborgun ir-talhöginiina.
og tná því kaupa hluti um stundarsakir. setn hér sevir
~r"~ "......... ~ "" - , ........L.,.CL . ....
50 hlutir :
100 hlutir :
200 hlutdr :
300 hliitir :
400 hlutir :
500 hlútir :
1000 hlutir :
$ 7.50 niður og $ 10.00
$ 15.00 niöur og $ 20.00
30.00 niðttr og 40.00
50.00 niður og 58.33
1 75.00 niður og 75.00
100.00 niður og 91.66
mámaðarLega í 3 mánuði.
mánaðarlega í 3 mánttði.
mánaðarlega í 3 mánuöi.
mánaðarlega í 3 mánuði.
mánaðarlega í 3 mánttði.
miutaðarlega í 3 niámuði.
250.00 niður og 166.67 míimaðarlega í 3 mánuði.
AÐ VID ÁSKILJUM OKKUR RÉTT TIL AD IiAFNA UMSÓKNUM UM K YUP
OG ENDURSENDA GREIDSLU, EF EKKI LÍDA MEIR FN 24 KLUKKUSTUND-
IR FRÁ þVÍ AÐ UMSÖKNIN BARST AÐ SKRIFSTOFU VORRI.
« Sendið nú strax eftir hæklingum vorum, og þeir munu skemta ykkur og fræða, frek-
þið }>urfið að vita um j>etta volduga ohusvseði.
að taka frá ltanda ykkur hluti, og að ykkur séu
ae flestu öðru, þvi í }>eim er alt, sem
Ef þið eruð í efa, þá simið eftir
sendir fræðslu-bæklingar.
I
SUBSCRIPTION TO STOCK
K. K.JALBKRT. 708 McArthur Building, Winnipej?, Man.
Herrar minifi Éebi» hét me» um.hlutiá eins dollars AkæSisverei
i hflfuOstrtll Bulck Oil Co., á 75c hvoru hlut, og lofa aö greiOa pá aö fullu 1
4 iðfuum mánaBar afborgunum Hlutabr, fln afhendist niér pá poir oru
borgaðir aö fullu. Hér innlagöir $ .fyrsta afborgun.
Nafn......................... ...............
Aritun.......................................
Pósthús......... Fylki.....................
'HEIMSKRINGLA”
BIÐID EKKI DEGINUM LENGUR
... • v•' - 1 — ------------ .:
Símið eftir geymslu hluta.. Snúið ykkur til umboðsmansins fyrir Canada.
K. K. ALBERT
708 flcArthur Building, Winnipeg. - Phone Main 7323
BUICK OIL COMPANY
215 flarquette building., Chicago.
INFORMATION COUPON
K. K. ALBERT, 70S McArthur Buildinf. Winuipog, Man,
Veri© sv« va nir 11Ö sunda hina mikln Wk yðar. * Tho
L.aud *hero Oil is King, sem lysir Buirk oltn landsvavftino,oK jafnframt
5Í3ÍrUar *Kyrslu£hr uppl.vsingmn viðvtkjandi hirm sta r
«sta ollusvmði hoimsins. Koru County, (’akfornia. Eg lofa ekki «ð
kaupa hlut en lesa bokina og uftrar uppljsingar mnu (• g meP athygli.
Nafn.........................
Aritun .......................
Pvsthús..............Fylki .................
•HEIMSKRINGLA”