Heimskringla - 27.04.1911, Blaðsíða 4

i )» . 4 WÍNIÍIPEG, 27. 'APRÍL 1911,
HEIMSKElNGtA
Heimskringla
Pablished every Thnrsday by The
Ltd
Verö blaösius í Cauada oa Bandar
92.00 am 4riö (fyrir fyam boraaO)
Bent til islands $2.00 (fyrir fram
borgaO).
B. L. BALDWINSON
Editnr & Manager
Office:
729 Sherbrooke Street, Winoipeg
BOX 3083. Talsimi Qarry 4110.
Lake Winnipeg & Red
River Navigation
Co. Ltd.
I síðasta blaði var lesendum
bent á ofaJinefmt ftlag og fyrirhug-
»5a starfsemi þess á komamdi ár-
um, á Rauðá og Wimiipeg vatni
•g Saskatchewan ármi.
Rétt er, þegar alþýðu fólks er
boðið að taka fjárhagslegan þátt í
nýjum iðnaðar eða starfsfyrirtækj-
um, að vel sé íhugað, hvort lík-
legt sé, að það færi hluthöfunum
tap eða gróða, og mörgum verður
jerfitt, að átta sig svo á því at-
riði, að þeim verði ljóst, hvort
liklegra sé.
þrent verður aðallega að taka
til greina :
1. Hvort starfssviðið sé svo auð-
ugt og umfangsmikið, að hægt
sé að vænta þaðan nægilegrar
og sívaxandi starfsemi.
2. Hvort þeir menn, sem veita
fyrirtækinu forstöðu, séu þeim
hæfileikum gæddir, er geri þá
stjórnarstarfi sínu vaxna.
3. Hvort þeir hafi að undanförnu
reynst hepnir í starfsemi fvrir
sjáffa sig, og hvort þeir hafi
þá þekkingJi á því fyrirtæki,
sem þeir eiga að stjórna, að
fíklegt sé, að þeir fái notið þar
Staffehæfileika siuna, svo að
heita megi trygging ]>ess að f£a
lagið graði, og full og hag-
Jtvtem not verði af því inn-
stæðufé, sem lagt er í íélagið.
Enginn mun ncita því, að herra
Stephan Sigurðsson haii þá hæfi-
kttka og þekkittgu, sem trvggi vel-
gengni félagsins, að svo miklu
Jeyti, sem hann fær við ráðið. —
Stephan hefir jafnan frá harnsaldri
unnið á eigdn reikning ig reynst
heppinn. Ilann hefir 2 ver/.Ianir
mdklar, að Hnausa og Gimli, og
aðrar smærri ver/.lanir liér og þar
norður með Winnipeg vatni og
norður við Saskatchewan ána. —
Hann hefir og um sl. fjórðung ald-
ar haft fiskiveiðaúthalfi norður
tneð Winnipeg vatni á ýmstim stöð
um, og er allra manna kunnugast-
ur vatninu og atvin:iuv;giun þar
umhverfis.
Hinir aðrir félagar ha.ns eru og
menn, sem sýnt hafa mikil hygg-
indi í ver/.lun og viðskiftum, og
má vel trúa þcim til þess, að
leg.gja ekki fé sitt, tíma hæfileika
og mannorð í neitt það fyrirtæki,
sem þeir ekki hafa fnlla sannfæring
fyrir, að reynist gróðavænlegt. —
Nöfn þessara manna og hæfilejkar
þoirra, ern í sjálftt sér trygging
þess, að félaginu verði hj’ggilega
stjórnað.
Meun þessir ern allir efnaðir, en
þó ekki svo, að þeý megi missa
4tá öðrum starfsfyrírtækjum 300
þúsund dollars. þess vegna bjóða
þeir félagar albýðu nít að taka
hfuti í félaginu.
Að hve miklu leyti líkindi séu til
■þess, að filtgiö muni vaxa og
þroskast á komandi árum, verður
að sjáJfsögðti að miðast við likind-
in um vaxandi íbúatölu fvlkisins,
og starfsemi þeárra. — Hlutverk
félagsins er að reka fólks og vöru-
flutni ngta eítir Rauðá, Winnipeg-
vatni og Saskatchewan ánni. —
Reynsla liðinna ára hefir svnt, að
fliitningar hafa verið síva.candi eft- ;
ir vatnavegnm þessttm, og nú þeg- j
ar Ranðár flóðloknrnar bjóða |
greiðd. nmferð eftir ánni alt til j
þessarar miklu höfuðborgar fvlkis- 1
ins, og með sívaxandi íólksfjölda
og stvaxancli iðnaðarstofnunnm 1
víðsvegar með ströndum vatnsins, !
þá virðist full tryg.ging þess, að
nægilegt verkefni verði fyrir fé-1
Jagið.
Náttúruauðlsgð la.ndsitis með-1
íram Winnipeg vatni er nálega ó- 1
tœmandi, að dómi þeirra, sem vel !
þekkja til, og engian efi er á því, j
að starfið reymist arðsamt, ef j
hyggilega er rekið. Félagið hefir
í hyggju, að reka ver/Ianir á því
svæði viðsvegar, sem það ætlar að
starfa á, og ætti það í sjálfu sér
að geta orðið álitleg tekjugrein. j
lyöggildáng félagsins frá sfðasta 1
Manitoba þingá veitir því leyfi til
svo víðtækrar starfsemi, að fá eða j
ettigin félög hafa fengið víðtækari
starfsleyfi hér í fylkinu. Flutning-1
ur og verzlun félagsins á bygginga- haustveiði sé leyfð í öllu suður-
efnum einum, aetti að verða nægi- vatninu, alt norður á móts við
legrt tíl þess, að tryg.gja því yfir- nyrzta oddann, á MikJey. Að hverj-
fljótantegt og arðsamt starf um um mannd sé leyít að hafa 1,000
langaa aldur. j yards ai netum, með 4. þumlunga
Kostaboð þau, sem félagið býð- f
ur vœntanlögai m hluthöfum, eru veiðitímabiJiÖ frá 1. sept.
þess verð að þau séu íhuguð, og í ok't6í*f-. ?ð veltt Se með
því efhi liendum vér til auglýsing- ro rar" sb% lItn'
ar félagsins í síðasta blaði.
Nefndin tekur íram, að nú eigi
Bandjaríkjamenn ekkj Jengur út-
hald hinna mdklu fiskivciöafélaga,
heldur sé alt það nú orðið eign
canadiskra manna. Bandartkja-
menn séu nú orðnir að eins kaup-
endur fisksins, en ekki útgesröai-
I menn.
Neíndin teggur það til, að styrja
og styrjuhrogn megj ekki flytjcst
út úr landinu um óákveðinn tima.
Hins vegar vill neíndin leyfa, að
‘•tullibee” fiskur sé veiddur á öll-
um timum ársins.
Fiskinefndar-
skyrslan.
Nú er n,ý-útkamin skýrsla nefttd-
ar þeirrar, seatt Dominion stjórnin
setti fyrir ári síðan — eða meir —
il þess að rannsaka fiskiveiðar í
vötnum Vestur-Canada og gefa á-
lit sitt um, hverjar breytingar
væri aaskilegit að gera á fiskdveiða- Nefndin tekur fram, að félög þau
lögum ríkisins, til þess að við- og einstaklingar, sem gert hafa
halda sem lengst veiði í vötnun- fiskiverzlun að atvinnuvegi, hafi
um og koma í veg fyrir eyðilegg- ekki lagt sinn skerf til ríkisimi-
ingui eða farkkun^fiskjarins. tektanna á liðnum árum. Nú vitl
i i , ■ , . ... , • nefndin, að stjórnin. skiui svo fvrir,
menii . ao fiskverzlunarfelogm teggt arlega
ftam skýrslur og eiðfést vottorð
J. B. Hugg, Winjnipeg. .um starf sitt og borgi í ríkissjóð-
■D. F. kfcnd, Selkirk. jinn %c af hverju fiskpundi, sem
Bdward E. Prince, Ottawa. ]>au meðhöndla. — Nefndin leggur
Hinn síðasttaldi er fiskifræðing- áherzlu á, að fiskiklak sé bvgt á
ur í þjó.nustu ríkisstjórnarinnar Mikley, og telur að það mundi
og var formaður ttefndarinnar. hafa heiJlavænleg áhrif á fisktekjur
■vt „ r -i 'í öllu suðurvatninu.
Nrfndarahtið er all-umfangsmik-
ið rit í bæklingsformi, 48 þétt- 1
prentaðar blaðsíður í stóru broti.
Nefndin getur þess fyrst, að
fyrsta íiskiveiðareglugerðin hafi
gefin verið árið 18ö5, og að siðan
] hafi þær breytingar verið gerðar, !
j sem nauðsynlegar hali þótt, eftir j
j því, sem landið bygðist. F.n að ;
I fiskiveiöalög fyrir Manitoba sér- j
j staklega hafi verið gefin út árið j
11874. En að fiskiveiðaleyfi hafi j
j fyrst verið gefið út hér í fylkinu j
j árið 1887. Aðalbreytingar á íiski- |
j veiðalögum fylkisins hafi gerðar j
j verið i ttmabilinu frá 1892 til
1910.
Fiskiveiðafélö,gin segir nefndin
aö hali veitt á 6 ára tímabili. frá j
1904 til 1909, að báöum árum mcð- !
töldum, yfir J8 milíónír punda af !
hvítfiski í Winnipeg vatni, eða að
jafnaði 3,100,000 pund á ári. En j
að ekki sé sjáajtleg nein eyðilegg- j
inig fisktekjunnar úr vatninu, sem '
sýnt sé á þvt, að þó fiskitaka sé !
leyfð tir vatninu til 15. ágúst, þá j
hafi fiskiveiðafé-lögin verið búin að j
íá 1 igákveðn-a pundatölu, »vo sem
hér segir :
Northern Fásh Co., George Is-
land, J. júlí.
Northern Fish Co., Black River,
3. júlí.
Northern Fishi Co., Warrens
I.anding, 7. júlí.
W. Robinson Co., Black River,
7. júlí.
W. Robinson Co., Warrens Land-
dng., 9. júlí.
R. Smith, Sandy Island, 20. júlí.
S. Sigurdsson, Selkirk Island,
5. ágúst.
Næst gefur nefndin yfirlit yfir j
stærð þeirra vatna, sem aðallega
er fiskaö í, á þessa leið :
Winnipeg vatn 9,460 fermílur.
Winnijægosis vatn 2,086 ferm.
Manitoba vatn 1,775 ferm.
Dauphin vatn 196 ferm.
St. Martin vatn 125 ferm.
Swan vatn 121 ferm.
Grunna vatn 102 ferm.
Waterhen vatn 76 fermtlur.
Ilunda vatn 64 fermílur.
Ebb and Flow vatn 39 ferm.
Alls 14,044 fermílur. Og séu
öll þessi vötn svo fiskisæl, að allir
undrist það, setn veitt hafi því
nokkurt athygli.
Hvernig fiskiveiðarnar hafa auk-
ist, er sýnt með samanburði. Árið
1872 var hvítfisksveiðin úr Winni-
peg vatni 160 tons, eða frá 70 til
80 þúsuttd fiskjar ; en árið 1893
var veiðin orðin nálega 4 milíónir
punda.
Nefndin segir fisk þann, sem nú i
veiðist árlega, vera smávaxnari
en þann, sem veiddist fyr á árum.
Hún leggur það tdl, að nú sé fisk-
veiðifélögunum leyft að veiða
milíón punda á ári, þyngdin mið-
uð við fiskinn slægðan. Nefndin
getur þess, að ef haustveiði sé af-
numin, þá fáist ekki nýr ftskur hér
Nefndin vill, að stjóniin lögleiði
algerlega nýjar fiskveiðareglur fyr-
ir Manitoba fylki og hluta af Kee-
watin héraðinu, og leg.gur til : —
1. Að ÖIl veiði á nefndu svæði sé
bönnuð án leyfis fiskitnálaráð-
gjafans.
2. Að ekki sé öðrum veitt veiði-
leyfi en brezkum þegnum, bú-
settum í Canada, og sem séu
eigendttr allra neta, báta og
annara veiði-áhalda, og skulj
þeir hafa forgangrétt, scm
næst búd þeim vedðistöðvum,
sem leyfin gilda fyrir.
3 Að allir búendur, aö meðtöld-
um Indíánum, skuli hafa veiði-
rétt með 100 yards netum, til
hcdmilisþarfa, en ekki til veizl-
u»ar. Iæyfið sé veitt ókeypis,
og gildi á öllum tímum árs.
4 I/eyfln skulu ekki vera færan-
leg nema nteð teyíi fiskium-
sjó<narmanns hcraðsins.
5. Ilver sá, sem liefir veiðileyfi,
skal við lök vertíðarinaar
L'g&ja íram eiðfesta skýrslu
um íiskitekju sína, fyrir þatm
íiskiumsjónarmann, sent leyfið
veitti. Slikar skýrslur séu fratn
lagðar fyrir 30. sept. yfir sum-
arveiödna og fyrir 31. marz yf-
ir haust- og vetrar-veiðina.
6. Alldr bátar, dufl og net skulu
ljóslega merkt, með spjöldum,
eða á annan hátt. Bátar liafi
númer sín á kinnungnum tneð
svörtu á hvítum
grunni. Stafirnir scu minst 6
þuml. langdr, og tölurnar á
duflunum skulu svo settar, að
þær sjáist hægtega, án þess
þau séu reist upp úr vatndnu.
Og spjöldin á netunum skulu
svo sett, að þau blasi við, er
netin liggja í kösstitn eða á
vindu. Allar slíkar tölur fyrir
báta, dufl og net skal fá hjá
fiskiumsjónarmanninutn í því
héraðd, sem leyfm gilda fyrir.
7. Engdn má nota, meiri n-et til
veiða, en tekið.er fram í leyfis-
•bréfinu, og enginn attnar skal
hafa þeirra not, en sá sem
leyfið er veitt.
8. Sérhver einstaklingur eða fé-
lag, sem kaupir fisk af fisk-
vedðendum, eða meðhöndlar
veiddan fisk, skal gefa satt
vottorð fyrir 31. marz ár
hvert yfir hausb- eða vetrar-
veiddan fisk. þau eiðfestu vott-
orð skulu tiltaka þær fiskiteg-
undir, sem keyptur eða mcð-
höndlaðar haía verið af þeim
einstaklinigi eða félagf, og hve
mikið af hverri tegund keypt
hefir verið. Skýrslur þessar
skulu sendar fiskdveiðattmsjów-
manninum íyrir áðttrgreind'a
daga.
9. Öngla veiðileyfi samkvæmt
fiskireglugerð frá 14. október
1907, ættu að halda áfram að
gilda í Manitoba.
Að síðustu er tekið fram í
skj'rslu nefndarmanna lengd neta,
Leirskáldin og Hagyrð-
ingaféiagið.
Sfiig ætla méx ekki æð þessu sirmi,
að, skrifa langt mál, þess gerist
ekki þörf. Anjdmælin, sem greinar
mínar bafa. sætt, faxa flest fyrir
oían garð Og tteðaa, — að undan-
skáldu því, sem Ilagyrðingafélag-
inu viðvíkur.
Hinir tveír herrar, Dr. Sig. Júl.
Jóhantuessoa í síðasfca blaði, Og
Hjálmar Gíslason í þessu blaði,
eru báðir í jötutunóð að bera blak
af Hagyrðingafélaginu. Antiaj þess
ara maJinu var frumkvöðull að
stofnun þess og hinn, síðasti forseti
þess. Báöum tekur því sárt til fé-
lagsinis, og er þaim því vorkunn,
þó þedr rejmi að gena það glæsilagt
í augum almennings. — Greiuar
heggja þessara
vert sain’merkt,
þeim bá&um í einu, þar sem því
verður við komið.
Annar Hagyrðingaiélags með-
limur kom eitt sinn tnn á Hkr.
og eftiir að haia setið þungt hugs-
andd í góðan bálftima, með blað
og penna íyrir framan aig, tók
hann að skrifa eitthvað á blað-
snepdlinn., og rétti síðan mér,
mjög íbygiginn. Á miðanum stóð
svohljóðandi vísa :
"Út á götu ætla ég
ólmur núna bara,
en hatin Tryggvi ætlar sér
inn í kvennaskara”,
þessi vísa þarf engrar skýringar
við, en höfundurinm er Gunnat’ J.
Goodmundson.
þieir segja félagið bráðlifandt, og
getur doktorinn þess, að ég muni
komast aö raun ’um, að svo sé, áð-
ur eu lýkur. — Ég veit vel, að
Af þessum sýnisihornum vona ég
að skynbærir menn sjái, að leir-
skáld voru innan vébanda Hag-
•yrðingafélagsins, og að þau hafi
tnrt ljóð sín á prenti, þó Sig. Júl.
segi, að svo hafi ekki verið. En
það skal ég gj írnan viöurkenna,
manna etga tals- að heiðarlegar undantekningar frá
og svara ég því þessum tveimur tilgreindu mönn-
um, voru í félaginit, og hað gat ég
ttm þegar í upphafi.
Iiæði Síg, Júl. og Hjálmar segja
að ég hafi verið gagnókunnugur
félaginu ; og er það satt að því
leyti, að ég hefi að eins verið tæp
meðHtnir ftlagsitis eru tórandi enn- þriú ár í þe.ssu landL En hins veg-
þá, en félagið getur verið dautt
fyrir því. þúsuiidir félaga hafa lið-
iö undir lok, þó meðlimir þeirra
haft verið bráðlifandi. Hvað er
dautt félag, ef ekki það, sem en~
ati futid hefir haldið í íull tvö ár.
ar var engan veginn loku fyrir
það skofcið, að ég gæti fengið all-
ítarlegar upplýsingar frá mjög ná-
komnum mönnum félagiitu, og haft
þa:inig fult cins góöa þekkingu á
fvrirkomulagi þess og afreksverk-
— Iljálmur segir, að félagið hafi «>»> eins «f ég hefði verið undir
haldið fund í febrúar sl. Mér er | handarjaðri }>?ss frá upphafi vegar. , »ða Magnúsar.
fuUkuiuiugt unt }x>.nn fund. það A5 svo mæltu læt ég uttalað
var i það sama sinn að doktorinn 11111 bið framliðna Hagyrðingafélag
kom og flu’tti blaðamensku erindi " en sný mér lítið eitt frekar að
sitt. Smalaði lwinn þá fjórum eöa . Krt‘in Hjálmars míns.
fimm sálum, ■ er félaginu liöfðu til-} nann se.jrir á einum stað . "Ég
Iljálmsku ‘allareiðu ; á dönsku
‘bruge’, á Hjálmsku ‘brúka’. Nær'
væri því Hjálmari aó gæta sjálfs
sín, áður bann færi með belgingi
að vanda um fyrir öðrum, sem-
miklu minni ástæðu hafa til um-
bóta en hann ; ekki sízt þegar það’
sem hann telur dönsku blandið'
hrognaonál, er í fylsta lagi rétt ís-
knzka. — Vonandi gætir H jálmar
sí:i hér eftir, að vera ekki að’
blaðra um það, sem houum er um:
megn að skiija. —Svo læt ég út~
talað um Hjálmar.
þá er Magnús nokkur Jónssotí,
á öðrum stað hér í blaðinu, með
‘Skáldvörn’. — Hann segir að ég
liafi undantekningarlítið kallað öll
vestur-íslenzku skáldin leirskáldy.
Slíkt eru ósannindi, og þætti mér"
íróðlegt að vita, hvar Magttúfv
þessi befir séð það í greinum mín--
um míntim. Einnig telur hann
Ragnhedði Davidson eina af beztu
hagyrðingutwim hér vestra. Han:t.
um það. Ivn fáir af viti mundu
vera honum þar samdóma, Einitig:
nefnir hann þórunni suðu og Magn-
ús blessaða, ásamt nokkrum íleir--
um, sem hálfu verri Ieirbullara,,
enn þá sem hér vestra foúa. — Mái
vel vera, að skötuhjú þessi hafi.
verið harla bágborin — ég hefi
aldrei heyrt um þau getið fyrri —,,
en það eitt er víst, að þau hafa
aldrei látið prenta ldrburð sintt ;
en það eru Vestur-íslenzku leir-
skáldin óþreytandi með. það rið-
tir baggamuninti. — Annars er nóg
sagt um ‘Skáldvörn’ þessa bles&r
heyrt, og hvatti þá til að halda
hinni göfugu starfsemi áfram. —
Honum var góðu beitið, en um
l.ið og hann var kominn burt úr
borginni var líka Hagyrðingafflae-
er þér fyllilega sammála um það,
að alt of tnikdð sé preiiitað af leir-
hurðd og lélegum kveðskap, en ó-
saimmála að öllu öðru leyti”. —
Hvernig líst ykkur á þessa vfir-
ið sofnað að nýju. það eru því lýsingu, lesendur góðir ? Maðurinn
í fylkinu tvema aðíluttur frá öðr- ftærð möskva og leyíiverð,- þann-
um fylkjum. íslendingar á vestur- *
strönd Winnipeg vatns eigi 15 ís-
hús og 14 frystihús, sem samtals
hafi kostad 17 þúsund dollars, og
verið bygö með því augnamiði, að
geta haldið fiskinum óskemdum,
Gufubátar 5,000 yds. $50 00.
Seglaá/tar, 3,000 yds., $10.00.
Róðrarbátar, 1,500 yds. $5.00.
Möskvalengdin skal ekki vera
minni en 5% þuml., þar til júní
þar til ha»n kæmist á sölutorg 1912, og þar eftir ekki íninni en
fvlkisins ; og að sveitarstjórnin í 5J£ þuml. til 1 júní 1913, og þar
Bifröst svert hafi á sl. sumri sam- eftir ekki minni en 5% þuml. —
þvkt ályktun um, að benda stjórn- I þetta gildir fyrir hvitfisksveiði á
inni á það atvinnu og fjártjón, | tímabilinu frá 1. júní til 15. ágúst.
sem aj því hlytist, ef haustveiðin Aðrar upplýsingar geta fiski-
væri algerlega afnumin. Af þessari menn fengið hjá fiskivedðattmsjón-
ástæðu leggur nefndan það til, að armönnum ríkisstjórnarinnar.
1 i
engitt ósannindi hjá mér, að féla;
ið sé dautt, — og verðnr svo unz
(loktoninn ketnur aftur til borgar-
innar og endurvektir foað að nvju.
með þeim satna árangri, að það
vcltiir aftur um koll undir eins og
hans tnissir vdð.
Síg. J.úl. og Iljálmar segja, að
stefna félagsins bafi verið að út-
rýma leirburði og hafa bætandi á-
hrif á ‘smekk’ meðlimanna. Um
■þetta ætla ég okki að jtrátta, en
verkin sýna merkin. Ljóðakver
Kigfúsar B. Benedictssonar verður
að skoðast sem afkoma Ha.gyrð-
imgafiélagsstiefnunttiar. Hann var
forseti félagsins um það levti, sem
bókiin kom út, og hafði starfað í
féte'ginu og orðið fyrir liinum betr
■andi áhrifum alt frá stofnun þess.
Ert um þettla kver Sigfúsar far-
ast Ilr. phil. Jóni Stefánssyni
þannig orð í Eimreiðinni :
‘■Annað eirys hrognatnál, and-
iatisan gorgeir og leirburð saman-
komdð Otg í kveri þessu, höftim vér
sjaldan tesið” ; — þó minn elsku-
legi Hjálmar segi, að engiun sem
vit hafi á skáldskap kalli Sigfús
teirskáld. Hann veröur að fyrir-
gefa, þó é.g meti meira álit Dr.
Jóns, sem er viðurkendur lærdóms
og gáfumaður, en hans (Iljálmars)
— þó djúpvitur sé !
En það þarf ekki að skírskota
fcil lærðara manna. Hver meðal-
gneindur maður, sem les hver Sig-
fúsar, hilýtur að sjá og finna, að
maðurinn er leirskáld út í vz.tu
æsar, þó Hjálmar — hinn djúp-
vitri — íkit'i það ekki. En djúp-
vitrum mörutum getur líka yfir-
sést.
Einkemni teirburðar eru hugsun-
arvillur, hrognamál, bjagað rím og
klúryrði. Öll þessi einkenni lýsa
str bertega í kvæðum Sigfúsar. —
Ég tek hér af handahófi nokkur
dæmi úr kveri hans :
‘‘Fagur ertu lögur, með lítil
öldu.brot,
með litla og stóra báta, sem
renria sér á flot”.
Hver hefir heyrt getið um, að
bátar renni sér sjálfkrafa á flot ?—
Á bls. 27 í kvæðinu frá Eiðum
síendur :
‘‘Nei, é>g væri mikið fj indans
flón,
ef færi ég til að verða hjón”.
Sá er munurinn á höfundinum
og Fúsa, naina hans, frá Hala, að
hdnn síðarnefndi vildi verða hjón,
en Sigiús var ekki á því. En orð-
ið ‘‘hjón’’ hefir aldrei þýtt annað
en kvenmann og karlmann, Eng-
inn einn maður getur orðið lijón.
A bls. 31 stendur :
‘‘Síst ég mögla, að eins undrast
hve í fjan da,
að stundum riignir meira en má,
en minna stundum en bænir skrá.
Síst ég mögla, að eins undrast
hve í fjanda.
, er mér 'sammála ura alt, sem ég
hefi sagt, en samt skrifar hann
j tvær greinar til að lirekja það,
sem hann cr sammála titn. Getur
nokkur bent niér á öllu kátbtos-
• Iegri frammistöðu ?
Ilann þykist reyndar vera inér
ósammáJa að öllu öðru leyti. AS
hvaða í'.IIn i.ðrtt levti ? það cina,
sem ég hefi verið að berjast á
móti, er prentun leirburðarins.
Annaö lá ekki til grundvallar hjá
mér, — og þar er hann mér sam-
mált. Hvernig í þremlinttm getur
dann þá verið tnér ósammála,
þetmr að eitis eitt atriði til grund-
vallar liggiir, og því er hantt fvlli-
lega sammála ? það þarf visinda-
mann að leysa úr þessari ílækju.
Hjálmar getur heldur ekki skilið,
að lcirskáldiu spilli fvrir skáldun-
titn. Fttfðti skil tingssl jór er hann
þar. Leirhnoðið, sem birtist á
prettti, hvort heldttr í blöðum eða
pésttm, vektir hjá almenningi ó-
heit og gremju, og ketmtr því þrá-
faldlega til leiðar, að góð kvæði
ertt ekki lesin, vegna ]>tss menn
halda þau sama leirhnoðið og
vfcnjulegast er í boði. Einnig hefir
sala ljóðabcika vestur-íslenzku
skáldanna heðið stórhnekki, —
heitna á Fróni að minsta kosti.
Fólk ekki viljað kaupa ],ær vegtta
þtss það hélt þær líkar hinu rusl-
inu; sem því hafði verið sent svo
þráfaldlega áðttr, bæði gefins og
til kaups. — Enda er það að jafn-
I aði svo, að eftir meginþorrannm
er dætnt, og meginþorri vestur-
íslenzku ljóðakveranna hefir verið
þunnmeti og Jeirhnoð, — því er
þýöingaxlaust að nedta.
Annað í grein herra Hjálmars
skiftir mig litlu. Heimspekis hug-
Jeiðingar hans um listir og vísindi,
snerta mig að engtt leyti. Og ekki
dettur mér í hug að amast við
Jieim, úr þyí höfundinunt cr fróun
að létta af vizkubelg sínum. — Og
hvað Jeirskáldttnum lteitna viðvík-
ur, þá hafa þau aldrei reynt að
þrengja bulli sínu upp á blöðin, né
heldur gefið út pésa, að örfáum
undanskildum. Ivn að leirskáld séu
til á ættjörðu vorri, hefi ég aldrei
efað. En þau hafa sómatillinningu,
— þaö skilur milli þeirra og vcst-
íslenzku leirskáldanna.
Um dæmin, sem Hjálmar tilfær-
ir, og segir að séu úr heinta prcnt-
uðum pésa, og sem engu uppþoti
bafi valdið, er það að segja, að
þau vortt kveðin stuttu eftir alda-
niótin 1800, þegar leirburöaröldm
var í blóma símtm, þó þau væru
premtuð löngu síðar.
Hjálmar skilur ekkj, hvað "fyr-
irmyndar endemis félag” er. Mundi
hann fremur skilja, ef cg kallaði
hann fyrirmytidar cndemis aula-
bárð ? Hann telur setningu þessa
umsnt'ma dönsku. Svo hefir það
aldred verið. Bæði fyrirmvnd og
endemi ertt al-íslenzk orð. En áft-
Blaðsnepdll er gefinn át á Gimlf,
sent ‘Gdtnlungur’ niefnist, og er'
■ ritstjórnattefna hans Gísli nokkur'
Magnússon. Gí.'-li þessi hefir það
aðallega fyrdr atvinmiveg, aí
prcnta ledrpésá, og hefir honum
þótt ég höggva nokkuð nærri þess-
j um atvinnurekstri hans ; því í
' 6. töluiblaðd Gámlttngs, <ctn út kom
j 15. þ.m., veður hann setn blót-
neyti fram á ritvöllinn og öskrar
i ógttrtega og þeytir saur af tudda-
skap mii 1 im. En þessi sauraustttr
! hnns festir hvergi 4 mér. Að cinsi
j sýnir í fyllingu, hvaða mannper-
sóna {æssi Gimhmgs ritstjóra-
j nefna er. — Ilann segir meðal ann-
I ars, að ég viti ekki, hvort framar
sé á hansnum á nautunum evruir
j eða hornin. það er satt, ég er
! i ti'rinn nautafræðingur, og af fá-
vizku minni hélt ég, að Gimlungs-
ritstjórinn væri kojlóttur.
i Annars læt ég mér nægja setn
svar, að heimfæra upp á ritstjóra-
nefntma vísuna, sem einn af vest-
ur-íslenzku hagyrðinguinnn kvað-
ckki endur fyrir Jöngu, — vtð, cttg-
an á hú.n betur en Gimlungs bjálf-
ann :
1 ‘Otiýtt flýtnr frá þér ratts, —
fólkið hjýtiir sjá það.
■]>ú ert vítis þöngul-ha'ts ; —
'þanndg lít ég á það”.
Frekara svar verðskuldar ekkj
ritstjóranefnan.
j Að enddngu vil ég geta þess, a&
j ti.l þessa stendur alt ólirakið, scm
I ég sagði í fyrstu grein mumi. Eng-
inn hefir mótmœlt, aö n'.cirí van-
j virða væri að nokkru í bókaheimi
I vorutn en Jsdrburðarpés titu>n vest-
ur-íslenzku. Enginn Jietr mótmilt’
I því, að leirskáldin væru ríkjandi í>
I Ijóöeiheimi vorum. JCttg.nn
1 m.ýlt því að leirtnurðárstaglið hafi
rvrt skáldgildi vestur-ístenzkn
skáldanna í augum Austur-íslencL
inga. Og enginn hefir mótmælt
því, að leirskáldin værtt vanvirða
tungu vorri og þjóðerni. — Engti
af þessu hefir verið .'nótmælt,
vegna Jæ.ss að alt þetta tr heilag-
ur sannleiki.
Sýmá leirskálda málsvararnir
með rökum, að svo er ekki.
Ounnl. Tr. Jónsson
ur á ttióti er orðið ‘allareiðu’, sem
Vill Hjálmar eða Sig. Júl. bendaj ltann er að burðast með, danskt
ínér á betrunaráhrifin, sem hin há- orðskrípi, og sömuleiðis orðið að
göfuga Haigyrðingafélags stefna ‘brúka’, sem Hjálmar notar tið-
Jtefir haft á þetta erindi Sigfúsar ? | um : A dönsku ‘allerede’, á
Fréttir.
— Embœttismenn C.N.R. félags-
ins áiætla, að 45 þúsund Banda-
ríkjailtændur muni taka sér ból-
festu á þessu ári meðfram braut-
um félagsitts í Vestur-Cauada. Fé-
Jagið æ-tlar því að slá opnttm fjög-
ttr httndrttð þúsundum ekra af
heimilisréttarlandi, bæði fvrir
þessa Bandaríkjabændur og aðra
landleitunnrmenn. í Edtnonton hér-
aðinu hefir þegar verið sJegið opn-
um 10,800 heimilisréttarlöndum,
Og er mikil aðsókn að þeim, og
eins að Peace River dalnum.
— Læknir einn í Detroit j Banda
ríkjunum þykist hafa fundið up,p
meðal við mænutæringu. Telur
hann þetta lyf sitt óbrigðult, og
vaepi slíkt mikils virði, ef satt
reyndist.
ISLENZKAR BÆKUR
Ég undirritaður hefictil sölu ná-
tega allar íslenzkar bækur, sem til
eru á markaðinum, og verð að
hitta að Lundar P.O., Man.
Sendið pantanir eða ; finnið.
Niels E. Hallson.