Heimskringla - 10.08.1911, Blaðsíða 6

Heimskringla - 10.08.1911, Blaðsíða 6
r «. BLS. WINNIPEG, 10. AGÚST 1011. HEIMBEKINGCA ÞJÓÐHÁTIÐARRÆÐA og kvæði I Austur.Skaptafellssýslu Þann 17. júní 1911. Heiðraða samkoma, háttvúrtu konur og menn. 1 dag er 17. dagur júnímánaðar 1911. Fyrir 100 árum síðan tlöll) íæddist þjóðhetja vor og frelsisvin- tirinn Jón Sigurðsson. Hve miugir nefna nafn hans í dag og hve margir lúka nú verðugu lofsorði á aefistarf hans, sem að öllum likind- um var sá mesti og bezti maður, sem ísland hefir átt bæði fyr og síðar ? J>að verða víst fáir íslend- ingar, bæði austan hafs og vestan og víðar, sem ekki hafa nafn hans á vörunum þennan dag. En hve margir mega nú á okkar landi og víðar blygðast sin fyrir það, að nefna hann ? Hve margir geta stært sig af því í dag, æðri sein lægri, að þeir hafi af öllum mætti leitast við að líkjast honum og feta trúlega og hlutdrægnisl.iust í fótspor hans, hver í sínum verka- hring ? Leiti nú hver hjá sér. Hve margir hafa rækilega kynt sér æíi- starf þess mikla manns ? Og live margir eru þeir, sem lesið haia meiri partinn af ritum þeim, sem eftir hann liggja hinni íHenzku þjóð til frægðar, frelsis og við- reisnar ? Ég, fyrir mig sagt, get ekki stært mig af því, að ég hafi gert það, og allra sízt sem r.kyldi, og það, því miður, munu tnargir fleiri í þessum hóp hljóta .jö játa, þó á þ ví séu heiðarlegar undan- tekningar. Flestir okkar hafa óðr- um önnum að sinna, því matar- stritið gagntekur svo huga bæði minn og annara, að öll anlans fæða situr á hakanum hjá >uklum fjölda alþýðunnar. Einurðar- og áhugaleysi er líka svo rótgróiun þjóðarsjúkdómur hjá mörgum, bæði yngri og eldri af liinui ís- lenzku þjóð, að menn vilja eða þora ekki að láta sitt rétta nafn standa undir meinlausri og gagn- lausri blaðagrein. Hvað veldur þessu ? það er mentunarleysi, svara mér nokkuð margir. Getur verið, en ég er þó ekki því alveg samþykkur. Vantraust á sjálfum sér er hættulegt, oftraust er betra. “Farðu hægt af stað, en líttu aid- rei til baka”, sagði Franklín við drenginn, sem þreyta ætlaði kapp- gönguna, “þá kemstu lengst”. ‘Og mistu aldrei traustið á sjálfan þig, sagði annar mesti og bezti forseti Bandaríkjanna, — og bæði ráðiu komu að tilætluðum notum. Hefði Jón Sigurðsson íátið bug- ast, undan síga og horft til baka í hvert sínn, er hann mætti mót- þróa og illgírni, þá hefði æfistaif hans orðið alt annað en raun varð á. Bleyðiskap og vantraust á sjálf- an síg mat hann lítílsvirði,— það þekti ég vel af eigin viðkynuing ; kurteisi með fullri einurð mat hann mestu og beztu mannkosti, euda hafði hann þá í fuljum mæli fram- ar flestum öðrum. Sannarlcga sagði hann hverjum sem var Iiik- laust og með fullri einurð, hvað 6em vaf, ef honum þótti þess þurfa. Hann fór enga launstigi eða krókavegi til þess að koma tnál- um sínum fram, til þess var liann alt of mikið göfugmenni. “A fram á meðan rétt horfir, aldrei að víkja”, — þettað voru hans ein- kunnarorð, og áfram hélt Lann til lífsins síðustu stundar, og áfram heldur hann ennþá í verkum s’iium á meðal vor. þau eru það ódáins blóm, sem aldrei fölnar, svo fram- arlega, sem íslenzka þjóðin hann og vill færa sér þau í nyt. Kn á því er nú tilfinnanlegur skortur, því launagirnd, valdagræðgi og flokkadráttur hafa nú gagutekið þjóðlíf vort, svo að til stórvand- ræða horfir. þeir menn, sem kalla sig og vilja láta aðra kalla sig mestu og beztu menn þjóðarinnar, ganga fremstir í flokki til þess að ala ósamlyndið, úlfúðina >g óein- lægnina, svo alt klofnar og eyði- legst. þetta eru þær holu högg- ormstennur, sem spýta óheilla- eitri í mikinn hluta hinnar isleuzku þjóðar víðsvegar um landið. Hér þarf læknir, sannarlegan sáralækn- ir, sem sker og græðir, græðir og sker. Ef Jón Sigurðsson væri nú ns- inn upp fir gröf sinni í fulln æsku- [ ljöri, mundi honum gefa á að lita; j þá mundi einhverjum sárna og j blæða undir hans hárbeittá andans 1 hníf, en þau sár mundu íljótt gróa j þegar óheillaeitrið væri burt nmn- ið. — Drottinn, senflu nú íslandi sem allra fyrst þann mann, scm hefir vit og vilja, fullkominn kjaik og einurð og þol til þess cð tak- ast á hendur framhald á æfistaríi Jóns forseta Sigurðssonar, — þa á ísland óefað marga fagra frelsis- og framfaradaga fyrir höndum í hinum ókomna tima. — Lifi frels- ið ! Lifi Island og hin íslenzka þjóð ! Lifi minning Jóns íorseta Sigurðssonar, svo lengi sem ís- lenzkt mál er mælt !! Eftirfarandi kvæði var þvi næst flutt, fyrst lesið og svo sungið ; Svo lengi sem um síldar göng sogandi bárur rísa’ og falla, og Dettifoss af fjalla stalla sér fleygir niðr í gljúfra þröng ; svo lengi sumar sólin fríða sendir til jarðar geisla blíða, svo lengi svanir svifa’ of Frón — svo lengi skal þín getið J ó n. þú stóðst á verði, vaktir æ, 'til vinnu krafðir hrausta Irengi. I þú vaktir dautt og dáðlaust mengi I hjá konungshöll, í kotungs bæ. I “Fram, fram ! til starfa föram allir i og frelsis reisum nýjar hallir”, ~ j svo hljómuðu þín helgu orð, I þau heyrðust vítt um Isa-storð. I I í þungum dvala þjóðin svaf, þegar þinn lúður gall og dundi ; i hann vakti fólk af voða-blundi, j þá risu margir rekkju af. þú bauðst þeim fljótt að fara og starfa á frelsisbráut, til góðs og þarfa. þið mulduð björg og brutuð fjöll og blómum skreyttuð nakinn \öil. En illgresi var einnig sáð ; af illum vættum niðri í völlinu, — það dafnaði og þekur fjöllin, af því oss stendur hætta bráð. Sendu nú Jón þinn sannleiks anda, sjáðu nú landið statt í vanda. Sigrandi kraft i sókn og þraut svífa lát þú í okkar skaut. Nú eru horfin hundrað ár, — horfinn ert þú, og fæst ei aftur, þinn líki er ekki énnþá skaptur, að missa þig var meiðsla sár. En t’minn lífgar, tíminn deyðir, og timinn skapar nýjar leiðir. Eilífðar-blóm, sem eitt sinn grær, aldrei því dauðinn grandað fær. Sofðu nú Jón í sælum frið, ■ sigurlaun eflaust fær þinn andi fyr’ það, sem vanstu þessu landi. ^ Sofðu nú vært við svanna hlió, — sofi þið hjón i svölu húmi, í svörtu og hlýju grafar rúmi ; j svo lengi okkar mælt er mál ! muni’ ykkur hver ein íslenzk sál !i Kvæði það, sem hér fer á eítii, var ort til þess að fagna með því alþingismanni okkar Austur Skapt fellinga, þorleifi Jónssyni á IIól- um, við heimkomu hans af alþingi í í vor. Hann forðaðist hringland- | ann og ódrengskapiim á þ'.ngi, j flestum betur. og á því sannarlega heiður skilið fyrir það. Sjáðu þennan fríða fána * ) í fararbroddi okkar hér. Frelsis vinir vilja’ ei lána veifu, sem að öðrum ber. Sveitin fríð með fanna brána fegin tekur móti þér. Komdu heill og heiðri krýndur heim í þína óðalsbvgð ; þér er traust og sómi sýndur sanna fyrir trú og dygð. Hver þig níðir hann skal pindur háðungar með beittri sigð. Undir fögru frelsis merki frægðar stöðu tókstu þér ; svo í orði, sem í verki sýnt þú hefir okkur hér að fleiri geta en Grettir s lerki Gísla strýkt á þjóin ber. ó, að landið ætti marga eins og þig í hverjum reit, fúsa til að frelsa’ og bjarga, fækka mundi úlfa sveit, — flæma skyldi úr véum varga, er veltast um i sauða leit. Við, sem elskum frelsið fríða, fyrirliða kjósum þig ; hér skal engum öðrum líða á þér vinna minsta slig, við skulum allir búnir bíða og bófum stökkva’ á flótt.xstig. þjóðin veit, þú veizt það sjálfur, vél og svikráð hefndir fær, hálfvolgt frelsis hjal og gjálfur harla smáu gildi nær. Vert ætíð heill, en hálfur hvergi sértu, vinur kær. Komdu sæll af þjóðar þingi, þér við réttum vinar-hönd. Frægðarorð þitt fljúgi og klingi á fróni’ og sæ, um dali’ og strönd. Frelsis ljóð þér fossar syngi, flétti blóm sveig gróin lönd. Eym. Jónsson. ’) íslenzka merkið. Blágránuvísur. 1. þröstur kvæða þóknist mér, þrengi mæða ei hljóðin, ^ Ómur glæði góma-sker, geymi íræði þjóðin. 2. Mín er svalan mærðar Iót Minnsis svala hrósi, Söðlavala syng um öt Svo að halir kjósi. 3. Hrafnkels kundur hefir mist Hels við fundi bleika, Söðlahund, er sýndi list, Um svell og grundu leika. 4. þar um sanninn sagan bar, Sling við annir talin ; — Frumkynjanna fákum var Fálan glanna alin. 5. “Polly” kallast prýði-liross, Prýddi stall og haga. Sú var allra hrossa hnoss, Hér um spjallar saga. 6. Byljum undan blinds við kíf, — Brast á tundur veður —, Frelsti stundum firða líf Feikna undrum meður. 7. Hún var stefnu-föst um fr jn, Fræði- nefna -ritin ; — Helgrátt nefnist hófaljón, — Hlaut þann gefna litinn. 8. Krafta nóg hún kerru Iró, — Kveið við flói og tjörnin — Yfir snjóa, mörk og mó Merin fló sem örnin. 9. Reyndi svæði reiðargrand, Ramt sem æði skilur. Hún fór bæði svell og sand, sem að træði bylur. 10. Fár var alinn hófahreinn Hennar talinn jafni ; Stundi bali, stóðst ei neiun 1 stangavala safni. 11. Byrstist stundum Blánu lund Blaks á fundi hressum. Eins á sundi sem um gruad Svam hún undan essum. 12. Greinir s^tgan — gjörr þrotin— Glæp örlaga sniðinn ; Fanst í haga fótbrotin, — Fjörs var dagur liðinn. 13. Skaðann raga skyldu ei hjú — Skuld oft lagar tregann —, Grund og hagar gráta n’i Gæðing fagurlegan. 14. Haugsins byggir bólin r.ý, Bila tryggar vökur ; Heljar liggur hófi í Hún, sem þiggur stökur. ATHS. — þessar vísur eru ortar fyrir tilmæli Benedikts (H)rafnkels sonar. þessi blágráa meri l.afði verið mesti kjörgripur og kosta- hross. Hún átti 5 folöld ';g eru þau mestu gæðahestar. Benedikt þótti fyrir að messa “Polly”. Ilún var af “bronco” (villihesta) kym. Hann lét haugleggja hana að forn- um sið. Ke. Ásg. Benediktsson SPURNING. Ritstjj Ilkr. — Gerðu svo vei og segðu mér, hvort það geti ekki gengið, að ég láti skira dreng, sem ég á : S é r a J ó n B j a r u a - s o n. Mig langar til að láta hcita í höfuðið á honum, en finst ekki nóg, að láta bara heita Jón En margir hér segja, að hitt’ geti ekki gengið. En nú legg ég málið fyrir j>ig og ætla að hlíta þinutn úr- skurði. Kaupandi Heimskringlu. S v a r : — Jú, það getur geng- ið. Engin lög eru í landi hér, sem banni þér að gera orðið s é r a að eiginnafni, ef þú óskar þess. Elt viðfeldið myndi það ekki þykja og óvíst að pilturinn verði ánægður með það, er hann vex upp. En til þess ættir þú að hafa tillit. Ritstj. KENNARI getur fengið atvinnu við Minerva skóla No. 1045 í 7 mánuði, frá 1. október til 30. apríl 1912. Tilboð, sem tiltaki mentastig, æfingu og kaup, sem óskað er eftir, sendist til undirritaðs fyrir 1. sept. 1911. S. EINARSSON, Sec’y-Treas. Gimli, Man.' '3ox 331. THE DOMINION BANK 30RNI NOTRE DAME AVENUE OG SHERBROOKE STREET Höfuðstóll uppborgaður : $4,000,000.00 Varasjóður - - - é&,400,000 00 Vér óskum eftir viðskiftun verzlunar manna og ábyrgumst afi gefa þeim fullnægju. Sparisjóðsdeild vor er sú stærsta sem uokRur banki hefir í borginni. íbúendur þessa hluta borgarinnar óska að skifta við stofnun sem þeir vita að er algerlega trygg. Nafu vort er full.rygging óhlut- le;ka, Byrjið spari innlegg fyrir sjsifa yðar, komuyðarog börn. I*lione tíarry 3450 Scott Rarlow. Ráðsmaður. Yitur maður er varkár með að drekka ein- göngu HREINT ÖL. þér getið jafna reitt yður á REDW00D LAGER það er léttur, freyðandi bjór, gerður eingöngu úr Malt og Hops. Biðjið ætíð um bann. E. L. DREWRY, Manufacturer, Winnipey -----STRAX---------- í DAG er bezt að GERAST KAUPANDI AÐ HEIMS- KRINGLU. — ÞAÐ ER EKKl SEINNA VÆNNA. TÆKIFERANNA LAND. Hér skulu taldir að eins fáir þeirra miklu yfir- burða, sem Manitoba fylki býður, og sýnt, hvers- vegna allir þeir, sem óska að bæta lífskjör sín, ættu að taka sér bólíestu innan takmarka þessa fylkis. . TIL BÖNDANS. Frjósemi jarðvegsins og loftslagdð hafa gert Mani- toba heimsfræga, sem gróðrarstöð No. 1 hard hveitis. Manitoba býður bændasonum ókeypis búnaðar- mentun á búnaðarskóla, sem jafngildir þeim beztu sinnar tegundar á ameríkanska meginlandinu. TIL IDNAÐAR- OG VERKAMANNA. Blómgandi íramleiðslustofnanir í vorum óðfluga stækkandi borgum, sækjast eftir allskyns handverks- mönnum, og borga þeim hæztu gildancfi vinnulaun. Algengir verkamenn geta^og fengiö næga atvinnu með beztu launum. Hér eru yfirgnæfandi atvinnutæki- færi fyrir alla. til fjArhyggjenda. Manitoba býður gnægð rafafis til framleiðslu og allskyns iðnaðar og verkstæða, með lágu verði ; — Frjósamt land ; — margvíslegar og ótæmandi auðs- uppsprettur frá náttúrunnar hendi ; — Ágæt sam- göngu og flutningatæki ; — Ungir og óðfluga vaxandi bæir og borgir. — Alt þetta býður vitsmunum, auð- æfum og framtakssemi óviðjafnanleg tækifæri og starfsarð um fram fylstu vonir. Vér bjóðum öllum að koma og öðlast hluttöku í velsæld vorri tíg þrosk- un. — Til frekari upplýsinga, skrifið : JOS. HARTNEY, 77 York Street, Toronto, Ont. J OS. BURKE, 178 Logan Avenue, Winnipeg, Man. A. A. G. LaRIVIERE, 22 Alliance Bldg., Montreal, J. F, TENNANT, Gretna, Manitoba, J. J. tíOLURW, Deputy Minister of Agriculture and Immigration,'.W,nn'peB Ættareinkennið 143 maður væri viðriðinn þetta morð, eða væri Guy hjálpsamlegur með að komast burt. þegar Guy kom til gistihússins hálfri stundu síð- ar, án þess að vita um morðið, fann hann bréf til sin á borðinu, og í einu horninu stóð með t»eim strikum undir : “Fljótt ! Áriðandi ! ” Ilann reif umslagið utan af bréfinu, skjálfandi af undrun og ótta, og las : “Guy Warring, það er búið að gefa út skipun um, að taka yður og setja í varðhald. Farið þér strax í burtu, annars komist þér í vandræði. þér verðið fyrst af öllu að hugsa um að tefja tímann, þá losnið þér við gmn, opinbera smán og yfirhevrslu. Ég legg hér innan í farseðil með skipinu “Cetawayo” það fer af stað til Kap kl. 9. í kvöld, en farangur allur verður að fara út í skipið með ferjunni kl. 8. Ef þér farið núna, þá munuð þér seinna sleppa við þessa ásökun, en ef þér famð ekki, þá eruð j>ér í voðalegri hættu staddur. Farseðillinn er borgaður fyrir nafnið Arthur Standish Billington. Borgið gistihússreikning yðar undir þessu nafni. Stoinið yður í enga hættu og farið strax 1 mesta flýti. Maður, sem vill yður vel”, Guy starði lengi undrandi og efandi á þetta bréf. “Varðhaldsskjpun gefin út”. H«nn vissi ekki, hvaðr' hann átti að gera. Bara að hann hefði tíma — tíma — tíma ! Hafði Cyril sent þetta? Eða var það nýtt bragð af þrælmenninu Nevitt?. > "A* 144 Sögusafn Heimskringlu XXVI. KAPÍTULI. þeir fundust af tilviljun. Guy var að hugsa um, hvort hann ætti að ijlgja þessari aðvörun eða ekki. þá heyrir hann blaða- dreng hrópa úti á götunni : “Og það er búið að gefa út varðhaldsskipun fyrir þenna Warring”. það var þá satt, sem aðvörunarbréflð sagði. Fölsunin var uppgötvuð annaðhvort af Cyril eða bankaranum. Allir þektu þessa svívirðingu um hann. Ilann varð því að nota farbréfið og fara með skipinu til Suður-Afríku. Hann var falsari, það fann hann glögt, e;i hann hafði ennþá þrjú þúsund pund í vasa sínum, og þau gat hann sent Cyril. Ásamt þeim gat kann sent ávísun á bankarann sinn fyrir hinum þremur þúsund- unum ; að sönnu átti hann ekki svo mikið inni í bankanum ; en ef velgerðamaður þeirra stæði við loforð sitt, og legði inn 6 þúsund pund, þá gæti Cvril tekið af þeim það sem honum bæri. Áð hinu leyt- inu bjóst hann við, að velgerðamaður sinn ekki myndi borga þess sex þúsund pund eins og nú stæði, og þá ætlaði hann að fara til demantanámanna og safna þar miklum fjármunum, svo að hann vrði fær um að borga Cyril alt, og sömuleiðis Rio Negro fé- laginu þeirra þrjú þúsund, og að því búnu gauga á vald lögreglunnar og taka afleiðingum glæps síns. þegar Guy fór nánar að hugsa um þetta, hélt hann að glæpur sinn væri orðinn uppvís, að bankar- arnir vildu láta hegna sér, og hefðu sent Gildersleeve Ættareinkennið 145 í því skyni að ná honum, en að Cyril hefði sent ein- hvern til að frelsa sig, og sá hinn sami hefði skrifað bréfið og keypt farseðilinn handa sér. -Nú var mest áríðandi, að forðast Gildersleeve, þangað til skipið væri farið. þess vegna ætlaði hann að borga reikning sinn í kyrþey, og aka svo í lokuðum vagni niður að höfninni, þegar dimt \ æri orðiS. En fyrst af öllu varð hann að senda þessi þrjú þúsund pund beina leið til Cyrils. Hann settist því niður og skrifaði bróður sínum, hvernig alt hefði gengið fyrir sig, lýsti svikum Nev- itts og jafnframt iðran sinni og vandræðum. Asamt bréfinu bjó hann um og sendi honum vasabók Nev- itts, og gat þess með fáum orðum, hvernig honum hepnaðist að fá hana. Að þessu búnu fór hann meS þetta á pósthúsiS. þegar hann kom aftur, gekk hann inn í reykingaherbergið og hringdi eftir veitinga þjóninum. , “ViljiS þér gera svo vel og koma meS reikninginn minn”, sagSi hann viS þjóninn, “ég fer héSan kl. 7". “Já, herra”, svaraSi þjónninn, “hvaSa númer?” “Númerið man ég ekki, en nafn mitt er Billing- ton”, sagði Guy. “Gott, herra”, svaraði þjónninn og gekk til skrif- stofunnar. Guy beið óþreyjufullur og hræddur. Eftir tvær mínútur kom þjónninn aftur meS reikninginn ; áritun h^ns var til “hr. Billington, nr. 40”. Hann borgaSi reikninginn og fór svo. Hann tíndi saman mutli sína, lét þá í ferSatösk- una og baS svo um opinn vagn, þv’ hann hélt aS lokaSur vagn myndi fremur vekja tortrygni logtegl- unnar. Margir lögregluþjónar stóSu hingað og þangaS á götunum, en enginn þeirra gaf honum nokkurn gaum. 146 Sögusafn Heimskringlu Til þess var sii ástæSa, aS frá leynilögreglustöSvun- um hafSi veriS símritaS til allra járnbrautarstöSva :i “Warring fundinn og settur í varShald í dag. llinn myrti McGregor er áreiSanlega Montague Nevitt frá London”. 1* þannig var þaS, — á sömu stundu og Guy ófc ofan til ferjubátsins, var Cyril bróSir hans tekinn sem fangi á bryggjunni í Dover, og íluttur á aðaliög- reglustöSina í London, sakaSur um aS hafa drepið Montague Nevitt. HefSi Guy vitaS þetta, þá hefSi hann aldrei flúið, en hann vissi ekkert um dauða Nevitts, og því siður um hitt. þegar Guy sté Um borð í skipið, heyrSi hann ein- hvern biSja blaSadrenginn um kvöldblaSiS, honum fanst hann kannast við róminn, en gat ekki''séð manninn. þegar ferjubáturinn var búinn að skila postsendingum sinum og bréfum, fór hann aftur, og Cetawayo lagði af stað. Guy stóS kyr á þilfarinu og horfSi á hafnarvit* ana, sem fjarlægSust meir og meir. Skamt frá hon* um stóS annar farþegi og talaSi viS einn af yfir- mönnum skipsins, og heyrSi Guy aS þaS var sama röddin, er hann þóttist kannast viS. í sömu and- ránni kom einn af frammistöSumönnunum til Iians og sagSi : “EruS þér ekki sá, sem hefir nr. 32 ? Hvaö heitið þér?" “Billington”, svaraði Guy skömmustulegur. Hinn farþeginn sneri sér nú að Guy og horfði fast á hann. Guy sá nú aS þaS var Granville Kelms- cott. Stundarkorn störSu þeir hvor á annan, hálf* bræSurnir, en um skyldleika þeirra vissi Guy ekkl.: Svo sneri Granville sér írá honum án þess að heilsa, böglaSi saman kvöldblaSiS, sem hann fiélt á, og fleygSi því í sjóinn. Guy vissi aS hann hafSi þektr sig og skammaSist sin mjög fyrir falska nafmð sitt* I

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.