Heimskringla - 23.05.1912, Blaðsíða 1

| Talsími Heimskringlu j
* Garry4110 *

*
Heimilistalsítni ritstj,
Garry 2414
XXVI. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN, 23. MAl 1912.
Nr. 34.
Konimgsskiftin í
Danmörku.
FRIÐRIK VIII.
Dauði Friðriks VIII.
Dauði FriSriks áttunda Dana-
konunps hefir valdið almennri sorg
um afian hinn mentaða heim, ocr
allir ríkisstjórar Evrópulandanna
hafa sent kommgs fjölskyldunni
samhrygiðar- skeyti, og margir miklum vinsældum
þeirira hafa hraðað sér til Dan-
merkur til að vera við jarðarför-
ína, se,m fer fram í Hróarskeldu
damkirkju á morgun, föstudaginn
24. maí.
TJm danða konungsins ganga
margar sögur, og mun flestum
hulið, með hvexjum hætti hann
bar að. Að eins það er kunnugt,
að konungurinn fanst liðið lík á
götum Hamborgar, og var fluttur
á sjómanna líkhúsið, án þess að
lögreglan eða læknarnir hefðu
minstu hugmynd um, hver hinn
látni væri. Var líkið síðan fært úr
fötunum, en þau gáfu heldur ekki
neina vitneskju um,, að þar lægi
konungur látinn. Díkið var síðan
lagt nakið á borð við hliðina á
öðrum dauðra manna búkum, er
þar voru fyrir, og þar lá það full-
ar þrjár klukkustundir, — uns lög-
re,glan, sem haföi fengið tilkynn-
ingu um hvarf konungsins, þekti
hann í hinum ókunna, dauða
manni.
Friðrik konungur kom á mánu-
daginn 13. þ.m. til Iílamborgar,
sunnan af ítalíu, ásamt drotningu
sinni og þremur vngstu börnum
þeirra : Oustav prins og prinsess-
unum þ.vri og Dagmar. Tók kon-
ungsfjölskyldan sér bústað í Ham-
burger Hof, sem er eitt af beztu
gistihúsum þar. Konungur og
dro,tning ferðuðust undir nafninu :
‘‘gteifinn og greifafrú Kronberg”.
Friðrik konungur hafði dvaliS sér
byggja talsvert á lausafregnum og
ágiskunum. —
Kr lík konungs Jnektist á sjó-
manna líkhúsinu, var það óSar
flutt til Ilamburger Hof, og þar
var það unz á fimtudaginn, aö sér
stök járnbrautarlest flutti það til
Travemunde, og þar var það bor-
iö um borð í konungsskipið Dan-
nebrog, sem svo flutti það til
Kaupmannahafnar. Um hádegi á
föstudaginn náöu svo hinar jarð-
nesku leifar Friðriks konungs
Kaupmannahöfn, og voru fluttar
til Kristjánsborgar kapellu. Var
líkið þar kistulagt og hefir legið I
þar frammi síðan, þar til á morg- j
un, að það verSur flutt til Hró-
arskeldu dómkirkju, og lagt til
hvíldar við hliðina á kistu Krist- ,
jáns IX.
Hicn látni Konungar.
FriSrik VIII. var fæddur 3. júní
1843, og var því kominn fast að
sjötugu þá hann lézt. Foreldrar
lians voru,.setn kunnugt er, Krist-
ján IX., göfugmenniS víSkunna,
og Lovísa drotning hans, sem
mestur kvenskörungur þótti vera
um sína daga. ,
Af æskuárum FriSriks konungs
segir fátt, nerna hann var strax
hneígSur til bóknáms og fékk þyí
ágæta mentun. Einnig var hann
hagsýnn og glöggur, hvað fjármál
snerti, Og gaf sig brátt að ýmsum
gróðafyrirtækjmn, sem hepnuðust
svo vel, að hann var með ríkustu
mönnum Danmerkur, þá er hann
kom til rikis 29. janúar 1906. Arf
mikinn fékk hann og meS Lovísu
í drotningu sinni, dóttur KarlsXV.
Svíakonungs, sem bann gekk aS
eiga 28. ji'ilí 1869.
Friðrik konungur var hið mesta
ljúfmenni, sem faðir hans, trygg-
ur og vinfastur og gleðimaður
mikill og ör á fé. Átti hann því
aS fagna, og
er þvi söknuðurinn enn almennari
yfir hinu sviplega fráfalli hans.
Islendingum var hann vinveitt-
tir. Svndi hann það bezt, þá hann
fór til íslands 1907, og svo rétt
fvrir dauða sinn, er hann gaf 2000
kr. til mannskaða samskotanna.
Islendingar tnega því einlæglega
hartna fráfall Friðriks áttunda.
Af heimspólitíkinni skifti Friðrik
konungur sér lítið. Ilann unni
friði og vildi ekkert blanda sér í
annara þrætumál. En tneð venzl-
um og mægðum var hann tengdur
þvt ttær öllutn stórhöfðingjum
Norðurálfunnar : Alexandra svstir
hans er móðir núverandi Breta-
konungs ; Dagmar svstir hans er
móSir núverandi Rússakeisara ;
Oeorg bróðir hans er konungur
Orikkja ; Ilákon sonur hans er
konungtir Norðmanna ; og ýms
önntir ættmenni tilheyrandi ríkj-
andi höfðingja-húsum á þýzka-
landi o,<r víðar. Friðrik konungur
var þannig nákominn voldugustu
þióðhöfðingjum heimsins, og var
vimtr allra þjóðhöfðingja og virt-
ur af þeirn .
Börn Friðriks áttunda og Lov-
ísu drotningar eru :
Kristján X.
Um hádegi á miövikudaginn 15.
þ.m. var Kristján krónprins kunn-
gerður konungur Danmerkur og
■Islands, og nefndur hinn tíundi, og
tók hann samstundis við rikis-
stjórn.
Hinn nýi konungur heitir fullu
nafni Kristján Karl Friðrik Albert
Alexander Vilhjálmur, og er fædd-
ur 26. sept. 1870. Hann er því
rúmlega fertugur. Allr.a manna er
hann mestur vexti, 6 fet og 2
þuml., og manna föngulegastur á
velli. Hann hefir til margra ára
verið herforingi í danska landhern-
utn og haft hiö bezta orð á sér,
sem duglegtir herstjóri. Hann er
prýðisvel mentaSur og les o,g tal-
ar íslenzku, og mttn hann vera sá
fvrsti af Danakonungum, sem það
hefir gert. Sagður er hann likur
föötir sínum að skapferli, og mun
hantt því verSa ástsæll af þegnum
sínum fe.ti Hann í fótspor hins
lá.tna konungs.
aðrir bíða ósigur. — Bandaríkja-
menn, er í Mexieo hafa dvalið, eru
nú sem óðast að flvtja þaðan, svo
ekki líst þeiin friðar sé von í nán-
itstu framtíS.
— Marokko óöldin er hin sama
og áðu'r. Hafa Márar nú lýst yfir
“heilögtt stríði” á hendttr Frökk-
ttm, en það merkir, að allir sann-
trúaðir Múhameðstrúar-menn eigi
að grípa til yopna og verja trú
sína fvrir útlendingum. Hafa all-
snarpar ortistur oröið hér og þar,
ocr þó Frakkar hafi jafnaSarlega
átt sigri að hrósa, þá hafa þeir
orðið fvrir miklu tjóni. IMárarnir
berjást af grimd mikilli, og eru
]tað ekki aS eins karlmennirnir, er
j þátt taka í styrjöldinni, heldur
i tnikill fjöldi ungra kvenna, sem
j ivlgja mönnttm sínum og feðrum
j 'ht berjast af engtt minni grimd en
i karlmennirnir. Skjaldmevjar þess-
;tr ha.fa einnig þantt starfa á heudi,
að ga ta þeirra, sem fangaðir eru,
og fara óheyrilcgar sögur af því,
j hvernig þær pína til dauða særða
i ntenn, sem fallið hafa i hendur
| þeirra. Eru það nú 40 þúsundir,
sem Márar hafa undir vopnum, og
bætist viö þann liðsafla með degi
hverjum. Meginher Máranna er nú
á levð til höfuðborgarinnar Fez,
þar sem soldáninn situr undir
vernd franskra hersveita. Frakka-
herinn í Morokko telur 50,000, og
Spánverjar ltafa 10,000 hermenn á
etröndinni, sem hjálpa eiga Frökk-
ttin, ef i nauSirnar rekttr. Horf-
urnar ertt því alt annað en glæsi-
legar.
— Ágúst Strindberg, frægasta
skáld Svía, andaSist í Stokkhólmi
15. b. m. eftir langa legu.' Ilann
várS rúmra 63. ára.
j— Fylkisþings kosningarnar í
Qnebec fórtt þannig, (að Liberalar
halda völdtnn sem áSttr. Varð
flokkaskiítingin nær því hin satna
og áðttr : 59 Liberalar, 18 Con-
servatives, og 2 verkamannafull-
trúar. Kosning á eftir að fara
Kristján X. kvæntist 26. apríl
1898 Alexandrítt Ágústu hertoga- | fr<'m ■ tveimur kjördæmttm. -
Stjórnarformaðurinn Sir L. Gottin
var kosinn i tveimur kjördæmum.
vnju af Mecklenburg-Schwerin, og
er svstir hennar gift keisaraefni
þýzkalands. Ættu þær mægSir aS
verða til góSs fyrir Dani. Krist-
ján X. og drotning hans eiga tvo
sonu :
1. Kristján Friðrik, fæddur 11.
marz 1899.
2. Knútur, fæddur 27. júlí 1900.
llvaða áhrif
Aftur náði einn af ráSgjöfum hans
ekki kosningu. Katólska kirkjan,
sem hefir mjög mikiS að segja í
Quietbec, var traustur bakhjallttr
stjórnarinnar, og henni má Sir L.
Gouin þakka sigttrinn öðrtt frem-
ur.
— Tyrkir eiga nú í ófriði héima
kuntta að hafa á Islandsmál, er j fyrir, því Albanir hafa gert upp-
ómögulegt að segja. Hinn nýi reist á ný. Stýrir uppreistinni
konungsskiftin
konungur hefir ekkert tilefni gefið,
er draga megi ályktanir út af þar
! aS lútandi. En feti hann í fótspor
föðttr sins og afa, mega íslending-
ar vera vissir aÖ eiga vin þar sem
Kristján X. er.
Fregnsafn.
Markverðusru viðburflir
hvaðanæfa.
Hassan Bejr, leiðtogi Albana í
tvrkneska þinginu, og hefir ltann
10,000 manna ttndir vopnttm. Vilja
Albanir nú losna með öllu ttndan
yfirráðum Tvrkja, og fá Albanítt
viðurkenda sem sjálfstætt ríki. —
Tildrögin til uppreistarinnar eru
hin sömtt og vanalega, þegar Tyrk-
ir eru annars vegar, grimd þeirra
og gjörræði. Ilafa hinir tyrknesku
ecmbættismenn framiS hvert grimd-
arverkið eftir annað og þrengt
kosti Albana, sem framast mátti
veeSa. MeSal annars er þaS fært- í
frásögttr, aS ef hinir íátækari Al-
banar gátti ekki goldið skatta sína
— vortt dætur þeirra og stundum
til heilsubótar suSur við miðjarS-
arhaf eftir lungnabólguna, sem
hann fékk í vetur, og var hattn nú
af læknum talinn albata. Var hattn
því hraustur og vel á sig kominn,
>er hann kom til Hamborgar. Á
þriðjudaglnn fór konungur með
börnum sínttm víða ttm borgina ;
meSal annars skoðuSu þau hinn
fræga H'agenbecks dýragarS, og
var konungur þá i ágætu skapi.—
Nokkru eftir kveldverS vfirgaf kon
ungttr hótelið, sem hann bjó á, og
kvaSst ætla að ganga sér til
skemtunar um borgina. Var hann
aleinn, og búinn sem óbrotinn
verzlunarmaðttr á stutt-treyju.
Hvert konungurinn fór vita menn
ekki, en hann var skarnt frá hótel-
inu á heimleið, er hann féll meS-
vitundarlaus niSttr á götuna, og
dó því nær samstundis. — ÁlitiS
■er, að konungttr hafi komist í
geðshræringu og fengið slag, er j
leitt hafi hann til dauða. En lækn- |
ar og lögreglan forSast aS segja |
nokkttð . fráfalli konungs viðvikj-
andi, og verSa því blöSin aS (íslendinga.
1. Kristján, sem nú hefir tekið
viS konttngdómi í Danmörku.
2. Ilákon VII. Noregskonungur,
fæddur 3. ágúst 1872. Kvong-
aSur frænktt sinni Maud, dótt-
ttr JátvarSar Bretakonungs. —
þau eiga son, ólaf að nafni.
3. Lovísa, fædd 18. jan. 1874, dá-
* in fyrir 6 árum ; giftist þýzk-
um prins.
4. Ilaraldur, fæddttr 8. okt. 186 .
Herforingi í landher Dana.
KvongaSur þýzkri prinsessu,
er Helena heitir ; þau eiga
stúlkubarn, Fedórti aS nafni.
5. Ingibjörg, fædd 2. ágúst 1878 ;
gift Karli erfSaprins SvíþjóS-
ae, og hertoga af Vestur-
Gatttlandi.
6. þvri, fædd 14. marz 1880 ; ó-
gift.
7. Gústaf, fæddur 4. marz 1887 ;
liðsforingi í landher Dana ; ó-
kvæntur.
8. Ilagmar, fædd 23. maí 1890 ;
ógift.
Ekkja Friðriks konungs er fædd
31. okt. 1851, og er því rúmlega
sextug. Voru þau tæp 43 ár í
hjónabandi, og vortt samfarir
þeirra góðar.
Minning FriSriks konungs VIII.
mttn lengi vara í ltuga og hjörtnm
— Uppreistin í Mexico er nú
hv.að mögnuðust ; hafa all-harðir |
bardagar verið háöir hér og þar . . , , , , , .
„m ríkið og mannfall orðið mikið T"^MUr.^f
af beggja hálfu, þó meira fallið af
uppreistarmönnum. Aðalorustan
stóð nýverið við borgina Conejas, . . . . .... „
v . ,, • * ar grtmdar meðferS fvnr litlar eSa
sem er norðantil t Me,xtco, nalægt , . X
, , „ a . v -T ettgar saktr. En ntt hafa Albantr
landamærttm Bandartkjannna. Rcð-
. , , TT . , , ••;*•• • ekkt þolað matið lengur og grtpið
íst þar Huerta hershofðtngi stjorn- ., K *
þar Huerta hershöfðingi st jórn-
arinnar með.all-miklu liði á megin
her uppreistarmanna undir for-
ustu aSalforingjans Orozco ; stóS
sú orusta í nærfelt tvo daga, og
lét þá uppreistarherinn undan
síga, en hershöfðingi stjórnarinnar
tók borgina. Uppreistarmenn létu
800 manna í orustu þessari, en
stjórnarherinn aS eins 300, og
voru þó uppreistarmenn tveir ttm
einn hinna. Sjálfur varö Orozco
sár og komst nauðulega undan. —
Kn Huerta hershöfSingi lét hér
ekki staSar numiS, heldur setti
setulið í Conejas, o.g hélt síSan
með meginherinn til Yermo, sem
er nokkru sunnar og sem hafSi
veriS aSalaSsetur Orozco ; þá
borg vann stjórnarlierinn einnig
eftir mannskæða orustu. VirSist
nú, sem uppreistarmenn sétt hver-
vetna i ttndanhaldi og hefir Mad-
ero forseti lýst því yfir, að innan
mánaðar skuli hann hafa bælt
uppreistina niSttr. En margír eru
þeir, sem halda því fram, að slíkt
muni honum ekki takast, því þó
tneitn hans hafi átt sigri að hrósa
í hinum siSustu orustum, þá er
tipprcistib öflttg, og nýir og nvir
til vopna.
— Brezki flugmaðurinn
Fisher og farjtegi hans,
ENGIN ÞÖRF Á ILLU BRAUÐI -
Ef þér kanpið mj«l úr illu hveiti.
HH Mjðl illa malað.
Mjöl ekki rétt sigtað.
. Þá þurtið þér betra mjðl — betra mjðl þegar þér far- —■
■ ið að gera gott brauð og smekklega smábökun
Ef þér kaupið ætið Ogilvie’s ■**
Riifal ilmliftld Flftiir ■
Pert fir Dezta Red Fife hveiti. mðrg malað—mðrg si tað “
og in<>rg prðfað áður en þér fáið það—þá verða K
brauð yðar og kökur jafnan gott- -ágætlega gott.
■Biðjið matsalan um þaó ætið.

BEZTU REIÐHJOLIN Á MARKAÐNUM
Eru ætfð til sðlu á WEST
END BICYCLE SUOP,
svo sem BRANTFORD og
OYERLAND. Verðá nýj-
um reiðhjðlum $25 til $(i0;
brúkuð $10 ogyfir; Mótor-
reiðhjðl (Motorcyeles) ný
og gömul, verð frá $100 til
$250. — Allar tegundir af
RUBBER TIRES (frá Englandi,Frakklandi og Bandarfkjunnm)
með lágu verði. Yiðgerðir og pantanir fljðtt og vel afgreiddar.
Talsími:
Sherb. 2308
West End Bicycle Shop D 475477
• ------ • r rortagc Avc.
Jón Thorsteinstion. wigantji
franka. MeSal annars ræntu þeir
bttnka um hábjartan dag og höfSu
á burt meS sér 40,000 franka og
drápu fjóra menn í þeirri atrennu,
en tugum skifta ]>eir menn, sem
jteir ltafa myrt. I.ögreglan geröi
fvrst margar áríingttrslattsar til-
rattnir til aS handsama bófana, en
en síöar féll grunur á, að hér
mundi um morS aS ræSa, og var
Richeson þá strax grunaSur. Og
var hann tekinn fastur morguninn
eftir, aS gifting hans og auSujju
stúlkunnar hafði veriS ákveöin. —
í fvrstu neitaði hann öllu harS-
lega, en böndiu bárust meir og
megnaSi engtt. HjerliðiS var einnig meir aS honum, unz hann sá þann
satt. hettni til h jálpar; um síSir knttinn vænstan, að meðganga
gátu þeir umkringt nokkra af bóf- morðið. Bjóst hann þá við, aS
ttnum í húsi einu í útjyðri Parísar- hann mundi £á lifi aö halda. ’ En
borgar ; en er bófarnir sáu sér hann var dæmdur til dauSa og rík-
ekki ttndankomu attSiS, hófu þeir isstjórinn í Massachusetts neitaSi
skothríS á umsa^tursmennina Og aS náSa hann. Er öll von var úti
drápu fimm og særSti marga. SíS- um aS mega halda lífinu, misti
ár sem ambáttir t kvcttnabúr tyrk-
neskra höfSingja. Einnig nrSu
meitn og konttr aS sæta margskon-
E. N.
Banda-
ríkjamaSurinn Yictor Louis Mason
— féllu meS flttgvél sinni 150 fet
úr lofti, og biStt báSir samstundis
bana. þetta bar viS skamt frá
Lundúnum 14. þ. m. — Sama dag
beiS Bandaríkja flugtnaSttrinn
Ralph IVheeler batta, er hann féll
til jarSar ,úr flttgvél sinni hálægt
St. Louis.
— Parísarborg hefir undanfarna
mánnSi veriS sem höggdofa ;af
skelfingit vfir ódáSaverkum glæpa-
ílokks eins, sem stjórnaö hefir ver-
íð af manni þeim, er Garniees hét.
DrvgSi flokkur þcssi ltvcrn stór-
glæpinn .eftir annan, og það með
svo dæmafárri bíræfni, að naum-
ast sést öðrit eins lýst í skáldsög-
um. ASferS bófa þessara var stt,
aS ræna bifreið, skjóta vagnstjór-
ann, þjóta síðan þangaS, sem her-
fattors var von, skjóta alla, sem
fvrir nrSti, ræna féntt og þjótasvo
burt í bifreiöinni alt hvað af tók,
þangaS, sem. hægt væri aS skilja
viS hana svo lítið bæri á. Á þenn-
átt hátt frömdu þeir glæpi í litindr-
uppreistarflokkar bætast viS, þá I aöa tali og ræntu meir en mil’ón
an spretigdu þeir ltúsiS í loft upp
otr f.vrirfóru sér á þann hátt. En
i þeim bófahóp var höfuðpaurinn
Garnier ekki. Lék hann ennþá
lattsum hala í nokkrar vikur og
framdi glæpi sína alls ótrauSur ;
en um síðir tókst lögreglttnni aS
ftnna hæli hans, og er hann varS
]>ess vís, skaut hann mokkrum
skotum á lögregluna og r'ði sér
s'ðan bana. Tveimur af ín'innutn
hans varð náð lifandi, en f>-ir féllu
í bardaganum. — Parisar-búar ertt
mt fagnandi yfir, að þessari bófa-
óöld mutii nú lokiö.
— Prinsinn Georg Vilhjálmur,
elzti sonttr hertogans af Cumber-
land og systursomir hins nýlátna
Danakonungs, beið bana í bifreið-
arslysi nálægt Berlín á mánudag-
inn var. Var prinsinn á leið til
að vera viöstaddur jarðarför
frænda sfns, og haföi ákveöiS, að
feröast alla leiðina í bifreið. 1
vagninum var attk lians aðstoðar-
maðttr hans Greve barún, og svo
vagnstjórinn, en hann hafði látið
af stjórn og stýrði prinsinn vagn-
inum, er slvsið vildi til, sem varð
á þann hátt, að hann misti stjórn
á bifreiðinni, og veltist hún með
fullttm hraða út af veginttm og ttm
koll. Prinsinn rotaðist til dattðs,
barúninn hálsbrotnaði, en vagn-
stjórinn slapp með brotinn annan
armlegginn.
Baptista klerkttrinn Clarence V.
T. Richeson var tekinn af lífi í
Boston árla á þriðjttdagsmorgun-
inn, fvrir morðið á fyrv. heitmey
sinni, Avis Linnell, 14. okt. sl. —
Morð þetta framdi presturinn á
þann hátt, að hann sendi stúlk-
ttttni eitur, og sagði það vera með-
al, er Ineta mundi heilstt hennar.
t graunleysi tók svo hin unga
stúlka lyfið, — og dó. Astæðan
fvrir þvi, að presturinn framdi
þennan glæp, var sú, að hann á-
leit, að ungfrú Linnell vgeri þrösk-
ttldttr i vegi fý'rir því að hann gæti
gengið að eiga atiðttga stúlku, er
fiann var nvtrúlofaður ; því kæm-
ist ]>að henni til eyrna, að hann
liefði táldregið ttngfrú T.innell og
að hún væri þungttð af hans völd-
ttm, mttndi ekkert verSa úr gift-
ingttnni. J>ess vegna drýgSi klerkur
ódæSiS. Fyrst var haldiö, að
stúlkan hefði framið sjálfsmorð,
Richeson algerlega stjórn á sjálf-
tim sér og bar sig svo hörmulega,
aS læknar héldti, aS hann mttndi
tnissa vitið. En tveim dögum fyr-
ir aftökuna varS aftur brey.ting á
honum ; hann varS rólegttr og
tók aS neyta fæSu sem áSur, og
er kallið kom, gekk hann dauöa
sínum mó.ti með httgprýði, og sá’
eiiginu honttm hr.egSa. SíSustu orS
bans voru : ‘Ég er fús á aS deyja’
Aftakan fór fram með rafurmagni.
Séra Rieheson var 35 ára gamall,
manna fríSastur og kvennagull hiS
mesta, og af beztu ættum í Vir-
gittia. Glæpur hans og aftaka telj-
ast því til stórtíSinda.
VEGGLIM
Patent hardwall
vegglím (Empire
tegundin) gert úr
Gips, gerir betra
vegglím en nokk-
urt annað vegg-
líms efni eða svo
nefnt vegglíms-
ígildi.
PLÁSTER BOARD
ELDVARNAR-
VEGQLÍMS
RIMLAR og
HLJÓDDEYFIR.
Manitoba Gypsum
Company, Limited
WLWll'iu;