Heimskringla - 23.05.1912, Blaðsíða 3

H E'l MSKK.1NGLA
WINNIPEG, 23. MAl 1912.
3. BLS<
KAUPID
LÓDIR I
HILLCREST
Weyburn, Sask.
WEYBURN lijígur um miðbik suð-austur Saskatchevran og er þýðin<r-
armesta járabrautar brerinn milli Moose Jaw oa- Minneapolis og St.
Paul, því Soo Line o<r C P.R lestirnar í'aia þá leið. Weyburn er
92 mílur í suð-anstur af Moo-*e Jaw, 133 mílur í suð-vestnr af Heffina,
off 490 rnilur vestur af Winnipegr. Weyburn helir sjö korngeyms'ubur, og
voru árið setn leið 1,250,000 bushels af korntegundum meðhöndlaðar þar.
/
Lykillinn að Suður Saskatchewan.
ENGIN borg í Vestur-Canada er betur sett hvað hanka sneitir en AVey-
burn; þar eru þegar íimm bankar, Camvdian Bank ol Commeree;
Bank of MontreaP Iiome Bank of Canada- The Royal Bank of Oanada;
og Hamilton bankinn. Einnig hafa margar stói bygcringal• vei4ð reist-
ar eða eru i smíðum. Meðal annara Sou hside Public School sem kostar
$25.000; Rex Fruit Co, með vöruhús á $28,000; C.P.R er að lullkomna járn-
brautarstöð fyrir $50.000; þá er $100.000 Department Store í smiðum; nýtt
pósthús fyrir $65 000; ski ifstofu bygging á $50 0(t0.; og kennaraskóíi er kóst-
ar $75 000. Aðrar mikils verðar mribætur eru að gerast1 Weyburn flegir
áfram á framt'ara brautinni. Weyburn hefir nú yfir 5000 íbúa.
I Hillcrest eru beztu lóðirnar.
HILLCREST er bezta úthveifi Weybnrn-bæjar, og innan skamt verður
það aðal miðstöð bœjarins. þar er því áreiðanlegur gróði að kaupa
lóðir, ekki sízt þar sem verðið er lágt og skilmálar góðir. Mikið af
lóðum þar hafa þegar veiið seldar. Dragið því ekki að kaupa.
Ka-qpin eru viss auðnuvegur.
Verð á lóðum $125. til $200.
Skilmálar : 1-4 strax, afgangur á 6, 12 og 18
mánuðum. Yextir 6 prósent.
Afsláttur fyrir þá sem kaupa mikið.
KLIPPIÐ OR ÞENNAN MIÐA 0G SENDIÐ HANN STRAX
Albert Realty Co.
708 McArthur Building, Winnipeg.
Herrar: Grerið svo vol að senda tnér bók rneð myndum
og verðskrá um HIbLORb.iST, Weyburn.
Nafn.
Bær.
........Fylki.
HlllMsKKlNGLA'
Missið ckki færisins. Yelmegun og uppgangur WEYBURN er
viss í framtíðinni. Skrifið eftir uppdráttum og verðlista.
PHONE
MAIN
7323
708
McARTHUR
BUILDING
WINNIPEQ, MAN.

Kosningar og fyllirí.
(Eftir Jön Einarsson)
“Ekki getur lijá því farió, aS
ekki komi hneykslanir", segir kver
iö okkar, og má þaö til margs
heimfæra, þess, er við her í dag-
lega lífiim. En naumast er hægt
að benda á alþjóðleg mál, sem
slíkt er jafn venjubundið og þing-
kosningar, þegar annars vegar er
hugsað um ofdrykkju-hneyksliS
sem fylgilið. pað þarf engum get-
um þm það aJS leiða heldur, livort
vínnautnin muni enn lengi fylgja
kosningabaráttunum : það liggur
blátt áfram í augum uppi, að svo
hljóti aS verSa^ á meSan prinsípiS
i kosningum er þaS, aS skeyta lit-
ið eða ekkert um karaktér þeirra,
er sækja. Við engum blasa þessi
sannindi ljósar eri sjálftim sækj-
endunum, því grunur liggur á, aö
óreglumenn séu oftar en hitt í
meirihluta þeirra, sem í vali eru,
og ávítaverS vi s s a er þaS, aS
tiltölulega fáir af kjósendum met'a
þaS aS nokkru, hvort sækjandi er
siöaSur maSur eSa óregluhuiidur
hinn mesti. Menn þykjast og hafa
býsna sterkan grun ttm, aS þess
séu dæmin skeS, aS menn hafi á
stundum náö þingsetu vegna
frjálslyndra vínveitinga,—
þar se.m sækjandi hafSi fáa eöa
enga aSra þekta kosti, en greiS-
vfkni pelans sér til ágætis ; en
mótsækjandi hafi þá falliS vegna
þess, aS hann hafi eigi tímt, aS
víníylla lýöinn og hlekkja hugsun-
acstefnu hans, — ef hún annars
var nokkur.
því miSttr hafa Vestur-lslend-
ingar ekki veriS eftirbátar í óregl-
unni um liönar kosningar hér í
landinu, oo- heldur ekki verið eft-
irbátar í kæruleysinu þvi, að engu
mvndi varða, hvort sækjandi væri
nokkru sinni viti síntt fjær eSa
nær. þaS hefir og veriS dásam-
le,ga ttnniS aS því f hvívetna, aS
kenna mönnum yfirleitt, að meta
menn og matinkosti, hversdagslega
Ojr þinglega hæfileika aS engtt, en
kjósa hara fyrir f 1 o k k i n n éin-
hverja skrokkmynd, og gefa ekkí
haun fyrir sálina.
Rétt á þessum siSustu óvar-
kárnis-tímum hafa einstöku inn-
lendir pr.estar ympraS á þessn í
hljóSi, og nokkrir hinir meiri
mennirnir sagt upphátt Og hisp-
urslaust til þessarar syndar, og
hefir veriS vel tekiS alf minnihluta
fólksáns. Vestur-íslenzkir guSfræö-
ingar þegja urn þetta, en fylgja
hliöum ojr vinum. þaS er heldur
; ekki von á óöru, því þeim er
I borgaS fyrir aö tala eins og eyruo
! klæjar ; en ef þess verötir vart —
! sem alt of óvíöa her á —, aö þeir
; tali eöa ræSi málin frá umbóta-
] legu sjónarmiSi, er þeim óþökk
í vís, sem svikultim leiguþjónum. —
; Prestamir ern öSrum fresmur þeir
j mennirnir, sem verSa aS gæta
| tungu sinnar svo naugiS, aS af
! hinum tveimur yfirvöldum, guSi
| og lýðnum, skuli hiS síöarnefnda
i sí/.t móSgaö veröa. þeiP cru ekki
ráSnír til þess, aS segja þeim til
! syndanna, sem hel/.t þttria þess
| með. Og undir dvgS sinni í þessu
| falli eiga þeir hversdags-láu sitt
| aS sækja.
I’restsstaSan er engin glæsístaöa
! fyrir reglulega m e n n nú á þess-
! um tímum, því miSur. ASalsokiu
1 er þó hjá lýSnum í því efni.
Kunnugt mun flestum þaö, aS
! oft muni vínsins hafa neytt yeriö
í laumi og á bak viS tjöldin ntn
kosningaleytiö, en jafnan hefir þaS
1 þó á sínum tíma uppvíst orSiS ;
í og stundum hefi)r þaö og veriS
brtikaS felulaust.
Vel er mér kunnugt um þaö, aS
margir halda því fram, aS þessi
eða hinn maöurinn sé “bezti dreng
ur”, þótt hann sé nokkuö oft sæt-
glaður. Jú, ég- geng inu á það, aS
engum sé alls varnaS ; hinu neita
i ég, aS nokkur sé eSa verSi meiri
| maSur fyrir vínnautnina, og aS
! öllu öSru jöfnu, er reglumaSurinn
í trúverSugri maSur en hinn.
Aldrei mun ég treysta þeim
manni, aS gæta sín aS öllu á þingi
eSa annarsstaöar, sem ekki svifist
þess, aS vera sjálfur fullur í
kosninga - leiSangri oe á und-
irbúningsfundum. Og hvers vegna
það ? Af þeierri einföldu ástæSu,
aS ég þekki mörg dæmi, seim
sanna þaS, aS eina áreiS-
anlega meSaliS gegn
o f d r y k k j u og annari óreglu
er sómatilfinningin. —
þegar hún, sómatilfinningin, er
j lömuS, er meira eSa minna ör.-
j vænt um manngildiö. Sú lömun er
eins og kláSamatirinn, sem æxlast
, ojr margfaldast, unz hann hefir út-
! tötraS svo líkamann, aS hann er
lítt þekkjanlegnr : ein lömunin
j bj'Stir annari heim.
| Bent mun mér á, aS þessi eSa
| hinn pólitiski garpurinn sé guS-
hræddur kirkjumaöur, oe slíkum
| heyri þingríkiö til. Ef þaS verSur
sattnaS, aS maSurinn só jaín guS-
j hræddur og góður, sem kristinn
maSur — nema aS nafninu tif —
hverja kla;ki eða óreglu, setn hann
kann að temja sér, þá veit ég ekki
j mína hliö lengur. Hitt er m é r
Uékki næg sönnun nm guðhræSslu
neins manns, aö hann slær um sig
ineö umvöndunum og vandfýsi viS
aöra eða um aðra- l»aS er ein teg-
tmdin af auglvsinga-aSferðinni í
þessu landi : oröin tóm — vind-
ur.
Margir af okkar þjóð halda því
frarn, aö sé lslending.nr í vali gegn
öSrum innlendum, þá ætti bann
aS eiga vís öll íslen/.k atkvæSi.
Slíkt er fásinna éin. Sé færari
maSur og betri í vali af öSrum
þjóSflokki, er þaS gjörræSi, aS
kjósa landann. H’ver einasti kjós-
andi aetti aS gæta þess, aS hann
á ekki aS kjósa þann mann sjálfs
síns vegna, heldur fyrir velferS
lýSsins. Fvrir hana á þessi þing-
! maðtir að vinna. Og þá vinnur
hann aS gagni hv.ers einasta kjós-
anda um leiS, — eSa ógagni, sé
hann illa valinn. AS mannkostum
og ööru atgerví jöfnu, er blátt á-
íram náttúrlegt, aS hver þjóS-
flokkur meti einn mann meira.
þaS, sem fremur ílestu öSru er
þörf á, þegar á þing kenjur, er
ráðdeild, gætni til orSa og verka.
Er þess vegna eigi hvggnum kjós-
endum sæmandi, aS kveöja til
þingfarar mann, sem þektur er aS
því, aS hafa meS ór.eglu og kæru-
levsi sóaS svo handhæfum eigmtm,
aS na.umast gæti hann, eSa öld-
tmgis eigi, staðið í skilttm fyrir
nauSsynjum heimilis síns ; eSa,
sem kunmir er aö einstrengings-
hætti og óþjálni í hversdags sam-
ræSttm. Slíkir menn verSa engum
jtjóðfiokki til sóma. Séu menn af
þcssu ta.gi drifnir inn i háay stöS-
ur, er uppvaxandi kvnslóSinni gef-
in hending ttm kröfttrnar, sem
geeSar eru tif menningarstigsins,
sem leiSandi mönnttm lýðsins er
nauðsynlegt og ónauSgvnlegt aS
standa á. Allar kosningar hafa á-
hrif fram á viS. Stjórnir landanna
verSa til óhags eSa farsældar fyr-
ir þjóSirnar eingöngu í hlutfalli
\ÚS manngildi einstaklinganna í
þeirri stjórn, samanlagt, sem um
«r aS ræöa.
Kunnugt mun það flestum, aS
Ileimskringla, eSa ritstjóri henn,
Ar, eru hlyritaSri reglusemi aS vín-
natttn til (sem annars), heldur en
tfidrykkju oe kæruleysi í háttsemi
víirleitt. Og Lögherg, nýkomið í
minar hendur, gefur ótvíræðlega í
skvn það álit sitt, að bindindi sé
fidt svo he,ppilegt sein vínbrúkun-
in., og önnur blöð benda til, að
“Iviheral” llokkurinn muni vinna
a'S eða hlynna að málttm biudind-
ismanna. Kf báðir pólitisku fiokk-
arnir, bæði íslenzku blöðin, og
llest ensk blöð, væru andvíg vín-
nautninni, — sæti það þá ekki
betur á kjósendum, að taka það
máT til íhugunar líka, þegar kjósa
skal mann á þing, sem vinna skal
að heftingu vínnautnarinnar yfir-
leitt ? Krtt nokkrar skynsamlogar
líkur til, að drykkjumaður myndi
ganga úr liði sinna lika oe greiða
fyrir bindindi eða hófnautnar mál-
inu á nokkurn veg ?
Aldrei er meiri þörf á gætni og
öruggum samtökum bindindisvina,
en þeg.ar kjósa skal mann á þing
til að ræða einkatnál þeirra. þá
mega menn ekki ttr liði gattga
vegna persónulegrar velvildar til
eins eða óvildar til hins.
Menn gæti þess, að hér er ekki
verið aS gefa í skvn, aS þaS
e i n a , sem athugavert sé við
einn jiingsækjanda sé afstaða hans
gagnvart vínnatitnarmálinu. því
fer fjarrí. En eitt er það af því,
sem líklegt er til aS mega teljast
tneð hæfileika meinum hans eða
meötnælum — og þaS alvarlega.
Sannleikanum verður
hver sár-reiðastur.
Skemtisamkomit lxélt kvenfélag-
iö “ISunn” þahn 18. apríl í sam-
komuhúsi félagsins. VandaS var
til prógrams þessarar samkomu,
og lúka allir lofsoröi á, hve vel
hafi veriö skemt. En illa var þessi
samkoma sótt af meSlimum
“þjóSernisins” (aS eins tveir). Á-
stæSan er álitin aS vera grein sú,
er birtist í I.ögb, 28. marz meS
fyrirsögninní “þjóSerni og brenni-
vín”, og sannast hér sem oftar,
aS sannleikanum verSur hver sár-
reiðastur. þessi áminsta grein var
eins kurteislega orðuð og hægt
j var ; að eins bending til ‘‘þjóðern-
j isins” um, aö lítilsvirSa ekki Is-
lenzkt þjóöerni í sambandi viö
j brennivín Og “kossaprédikun”.
En til þess aS fræSa fólk um
félög þessi og starfsemi þeirra skal
þeirra hér getiö aö nokkru.
Snemma í febrúar 1910 komu
nokkrar konur saman á fund, að
j heimili J. Jóhannssonar. þessar
; konur komu sér saman um að
mvnda kvenfélag, og á þessum
j fundi var kosin nefnd til að semja
lög fyrir félagið, og skyldu þau
j v.erða fesin^ á næsta fundi. Sá fund-
[ ttr var haldinn um miðjan febrúar,
j að heimili Mrs. G. Halldórsson.
i Ffcstar konttr á Beaeh og grend-
J inni sóttu þennan fund ; en með
j slæddist einn karlmaður, Mr. J.
| Kernested. Hann lagði fram barn
! í reifum — hvorugkyns —, er
“þjóðerni” skyldi heita ; en það
var breyting á kvenfélagshugmynd
inni,, að því levti, aö Jón vildi
tnynda sameiginlegt félag fyrir
karla Og konttr. Nú varö allmikiö
“uppistand”, því sumar konurnar
vildti ekki eiga krakkann meö
Jóni. Gengu nokkrar konur af
fundi, og varö sá fundur árang-
urslatts. En konurnar voru ekki
“á því”, aS láta einn tnann ra-na
sig ré.ttindum, því 28. marz stofn-
uöu jtíer kvenfélagiS “ISunn”. —
Fj’rsta framkvæmd þess félags
var að bæta úr hintti tilfinnanlegu
samkomuhiissþörf fyrir þetta ná-
grentti. Félagiö fékk lánaSa nokk-
ur hundruS dali, o.g lét bvggja
samkomtthús, sem er 20x40, meS
hápalli 12x20 ; húsiö kostaöi um
fimm hundruS dali. þess skal get-
iö hér, aö verSugtt, aS Mr. Jón
lCiríksson gaf lóö undir húsiö. —
Nú skuldar félagiS um $220, sem'
þaö verSur aö borga rentur af ;
oe er því sanngjarnt, a5 Islend-
ingar í þessu nágrenni rétti félag-
inu hjálparhönd, meS því aS halda
sem flestar samkomur í húsinu.
þaS er því hneyksli, aS félagiS
“þjóöerni” skttli heldur halda sín-
ar samkomur í ensku vínsöluhúsi,
' heldur en láta íslenzka kvenfélagiS
njóta lítilla hagsmttna af sam-
komum síntiim, og bæta svo
“gráu oná svart” meS því, aö
sækja ekki samkomur kvenfélags-
ins.
FélagiS “þjóSerni” var gróSur-
sett á stofni kvenfélagsins — nokk-
"rs k“nnr “grafting” - í febrúac
1910 ; méðlimir um þrjátíu. Efna-
fcga hefir félagi þessu “vegnað
vel , enda voru lög félagsins
þannig orðttö, að þau skvldu ná
sem föstu.stuim téikum á íslend-
ingum ; “þ jóðernið” átti að
styðja alt íslen/.kt(! ! ). íslenzkar
bæktir hafa veriö kevptar fyrir
mestan hluta þeirra peninga, er
.itin hafa kotttið, og samkvæmt lög-
um félagsins átti hinn vestur-ísl.
háskóli — tilvonandi — að fá
bókasafnið aö gjöf ; en fvrst um
sinn skyldi það vera gevmt á hent-
ugum stað ‘‘innan takmarka stofn
encEanna”. Fjóröa febrúar 1912
höfðu félagsmenn fttnd til að ræða
um, ltvar hentugast væri að hafa
bókasafnið þetta ár, og var álit
ftindarmanna, að það væri bezt
komið h já G- GuSmundssyni ; en
þá kemur Jón Ivernested meS
lagagrcin þess efnis : að ‘‘bóka-
safnið skuli ekki fara út fvrir tak-
mörk þorpsins Winnipeg Beach”,
en þar ertt að eins þrír íslendingar
busettir — Jón einn af þeim —«
]>essi kúgunarlagagrein Og fram-
koma J. Kernesteds fvr og þá
varö til þess, að fjórði hver fé-
lagsmaður sagði sig úr félaginu ;
en nú var það fengið, sem tnáske
ætlast var til frá “stofnsetning”
félagsins : völdin og bækurnar alt
lijá J. Kernested.
E« mi vil ég spyrja : Ef hægt
er að breyta einni lagagrein
“þjóðernisins”, er þá ekki hægt
að breyta hinum ? Kr nokkur
trygging fyrir þvi, að vestur-
. íslenzki háskólinn fái bókasafn
j “þjóðernisins” ? Kr nokkuð í lög-
tim félagsins, sem hamlað getur
| þri, að Kernested verði nefið bóka
safniS ? Eg lít svo á, að fólk hér
eigi hcimting á aS vita, hvort
verið sé að safna fvrir “kirkju og
klerk” eða einstakling.
A. E. 1 s f e 1 d.
Husawick P.O., 24. apr. 1912.
HEYR! HEYR !
“Os Guð sagði: Alla ilaga ve
aldariiinar skal ég vanta o.s.frv
En I*a»l BcrjjMMon sogir: Hé
an í frá oií að eilffn atnen, sk
ekki vanta; skyr og rjðma, mjö
eða syru, að 5#4 Slnuœ Strec
HEYR! HEYRII