Heimskringla - 06.06.1912, Blaðsíða 5

HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 6. JtJNÍ 1912.
5. BLS,
Persónugildi.
IJngfrú RagnheiSur J. Davidson
hefir beint þeirri spurningu aS
ritstj. Heimskringilu, hvað hann
kalli “mikið eða lítið persónu-
gildi”. Slíkri spurningu veröur
ekki viðunanlega svarað í mjög
stuttu máli, með því að örðugt
mun verða að kveða nokkuð á
um það með nokkurri vissu, eða
svo að ekki verði um það deilt,
hvar takmark það sé, sem aðgrein-
ir hið mikla frá hinu litla. En
hins vegar virðist ekki nauðsyn-
legt, að færa rök að því, að anaitn-
gildis-stigið er mjög mismunandi
hjá einstaklingum karla og kvenna
Hjá sumum er það á háu stigi,
eða meira ; hjá öðrum, á lágu
stigi eða minna.
Oss skilst svo, að manngildið
megi sundurgreina í fjóra liði :
1. Líkamlegt,
2. Siðferðislegt,
3. Gáfnalegt, eða andlegt, og
4. Mentalegt.
Líkamlegt persónugildi hefir t.
d. sá maður eða kona, á háu stigi,
sem hefir fagurlega skapaðan,
hraustan og stóran líkama. En
eftir því, sem líkaminn er ófríðari,
óhraustari og vaxtarminni, eftir
því er gildi lians minna eða á
lægra stigi. Vísindamenn hafa haft
ákveðin mælikvarða til að ákveða
Hkamsvöxtinn, — Uið líkamlega
persónugildi — og það kemur ekki
all-sjaldan fvrir, að menn og kon-
ur keppa um verðlaun, sem veitt
eru fvrir fullkomnasta likams-
skapnað, og eru dómarnir um
þetta bygðir á þeim reglum, sem
lagðar hafa verið til grunvallar
um þetta atriði.
Líkamsvöxturinn er hinn ytri
eiginleiki mannsins, og gildi hans
fer eftir stærð, hreysfi og fegurð.
Styrkleikann og fegurðina, og
jafnvel vöxtinn einnig, að nokkru
leyti, á vissu aldursskeiði, má
örfa með hæfilegum líkamsæfing- y
um, sniðnum til þess að auka
þrótt og þol og fimleik, og mjúk-
leika allra limaburða.
Andlegt atgerfi, eða hinn gáfna-
legi eiginleiki karla og kvenna, er
einnig sundurgreinanlegt í ýmsa
liði. Má þar til nefna : næmi,
minni og skilning og yfirleitt alla
hina svonefndu sálarlegu eigin-
leika. A þeim bvggist aðallega hið
sanna persóntigildi. Eftir því sem
hið andlega atgerfi einstaklingsins
er meíra og fullkomnara, eftir því
er það á hærra stigi, og eftir því
er persónugUdið meira. 1 raun
réttri eru það hinir sálarlegu eig-
inleikar mannsins, sem takimarka
gildi hans í mannfélagsheihlinni,
og nytsemi þá, sem starf hans leið
ir af sér fvrir þá þjóðfélagsheild,
sem hann er hluti af. J>ví að
hversu stóran, hraustan og fagr-
an líkama, sem hann ber, þá verð-
ur persónugildi hans lítið, ef and-
lega atgerfið er á lágtt stigi,—
veikt eða gailað. þess vegna er
það að réttu talin ein aðalskvlda
afflra siðaðra þjóða, að stofnsetfa
hjá sér það mentafyrirkomulag, er
mest fái eflt og skerpt hið and-
lega atgerfi kynslóðanna. því að
revnslan hefir kent mannkynintt
þann sannleika, að þess fullkttmn-
ari, sem hægt er að gera hvern
einstakling eins þjóðfélags,— þess
fullkomnara, framtakssamara og
áhrifarrfeira verðttr það þjóðfélag,
og þess meiri velsæld ríkir þar í
landi.
Siðferðismeðvitundin, tilfinning-
areiginleiki, — samvizkan —, það
afl í manninum, sem gerir honum
mögulegt, að greina rétt frá
röngtt, Og að vefja eða hafna. þeg-
ar siðferðismeðvitundin er heil-
brigð, þá kýs maðurinn jafnan
það, sem tilfinning hans bendir
honttm á, að blessunarríkast sé
fyrir hann og aðra. En þegar sið-
ferðismeðvitundin er sýkt eða
gölluð, þá hrekur hún manninn út
á glapstigu og hvetur hann til
þeirra starfa, sem alt of oft hafa
illar afleiðingar bæði fyrir hann
og aðra. Hinn viðtekni mælikvarði
f\rir réttri eða heilbrigðri siðferð-
ismeðvitund, er, að maðurinn
breyti við aðra, eins og hann
mundi óska að aðrir breyttu við
sig. þegar út af þessu ber hjá
manninum, þá er það af því, að
siðferðismeðvitund hans er sýkt
eða lömuð, — er á lágtt stigi.
Mentnnin er áhrifamikið atriði í
menningtt einstaklinga og þjóðfé-
laga. Hún er til þess sett, að
kenna manninttm að þekkja jafnt
sjálfan sig og umheitn þann, sem
hann er og hrærist í ; og sönn er
tnentunin þá, þegar hún beinir ein-
staklingnum til þess, að efla sem
mest alla hans beztu og göfugustu
eiginleika, og til að kæfa eða út-
rvma því úr hugarfarinu, sem sið-
ferðismeðvitund hans og skilning-
ttr segir honum að óholt eða sýkt
sé. Mentunin er lyf það, se/m lækna
á hina sýktu eiginleika og að
skerpa og vlæða hið göfugasta og
bezta í eðli einstaklingsins, og
með því efla persónugildi hans að
hámarki fullkomnunar.
Með þesstttn fáu athugasemdum
er sptirningu tingfrú Davidson að
vísu ekki beint svarað, en lítilfjör-
leg tilraun til jtess ger, að benda
henni á þann sannleika, að til sétt
stigbrevtingar á persónttg-ildi, án
þess að mögulegt sé, að ákveða
áreiðanlega takmarkið miHi þess
mikla Og þess litla í því efni. A-
kvæðið um það verður að byggj-
ast á dótngreind hvers einstakl-
ings.
Höfundur “Quo Vadis”.
Margir ísLendingar hafa lesið
sögttna ‘‘Quo Vadis”. Hún hefir
fallið öllum þjóðum vel í geð. það
má fullvrða, að hún er ein sú allra
bezta, ef ekki langbezta skáldsaga,
setn samin hefir verið nú á tím-
ttm. ‘‘Qtto Vadis” er vel þýdd á
íslenzka tungu. Enda þýdd af ein-
tttn okkar færasta blaðamanni í
Rvík, hr. þorsteini Gíslasyni.
Höfundur “Quo Vadis” heitir
fullti nafni Ilenryk Sienkiewicz.
Ilann er Pólverji, en fýlgir þó
bókmenta og skólastefnum þeirra
Rússanna : Tttrgenjev, Dostoev-
ski og Tolstoi. Henryk Sienkie-
wicz er prófessor og hálæröur og
gáftiinaður hinn mesti. Hann er
fríðttr sj'nttm og tiginborinn á
velli. Hann er hugsjóna hár og
attðugitr af httgsjónaskrúði. Hann
þarf því ekki að sníkja eða fá að
láni þær skáldalindttr. þar viö bæt-
ist, að hann er tungumálagarpur,
og þaullesinn í fornum tímum,
hæði á veraldlcga Og andlega vísu.
Maður, sem ber og á þessar lik-
amseinktinnir op■ sálargáfttr, getur
ekki verið annað en skáldafrömuð-
ur. Enda er hér að ræða utn
stærsta söguskáld heimsins á þess-
ttm tíma.
Henryk Sienkiewicz hefir margt
ritað fleira af skáldsögum enn
“Quo Vadis”. Óefað eru skáldsög-
ur hans, sem fram fara á Póllandi
og meðal þjóðar hans, þær lang-
snjöllustu og áhrifadýpstu. Fj’rir
löngu síðan birtust skáldsögur eft-
ir hann, sem heita : “Pan Mich-
ael” (Mikael allsherjaj),. þá “With
Fire and Sword” (Með eldi og
sverði) og ‘‘The Knights of the
Cross” (Riddaralið krossins). —
Jtessar sögur þykja skara frain úr
öllum samtimis skáldsög.um. Sög-
ttr }>essar eru taldar afar breiðsýn-
ar og hressandi, og ttm leið gæð-
andi og gleðjandi. Sumar sögur
Sienkiewicz eru ákaflega frumleg-
ar, enn þó barnslegar og attðskild-
ar. Svo er hann orðinn víðþektur
og velþektttr, að þegar fólk veit,
að það á að fara að prenta nýja
sögu eftir h ann, þá hefir það ekki
viðþol í beinttm og taugum, og
nýtur varla svefns né matar, fvrr
enn það ltefir svelgt sögttna spjald-
anna millttm. A þetta ekki einasta
við Pólverja og Rússa, heldttr alla
sem kunnugir eru sögum Sienkie-
wicz. Hattn hefir eina nú nær því
stoknn í fulht líki fram á lestrar-
sviðið. Nú hefir skáldajöfur Pól-
verja tekið fvrir æskttna, það er
að segja, pilt fjórtán ára og
stúlku átta ára. þau eru megin-
taugar uppistöðunnar, og gim-
steinar í gttllofntim glæsifánum
skáldskaparlistarinnar. Sagan heit-
ir : “Tn Desert and Wilderness”
(A attðn og eyðimörk). þessi saga
verðttr prentuð hjá prentfélagi í
Toronto bora hér í Kanada. þessi
sa<ra periet langt frá heimahögttm
Póllands.
Ágrip af e.fninu er þetta :
Stas Tarkowski er pólskttr pilt-
ttr fjórtán ára gamall, en stúlkan
er Nellie Rawlinson, átta ára.
Iltin er af enskttm foreldrum. þau
búa hjá feðrttm sínttm i Port Said.
Feðttr þeirra ertt vélameistarar,
og vintta hjá Suez Cattal félaginu
mikla. Pilturinn er sérstaklega
skarphygginn. Ilann kttnni ara-
bisku, sem inttfæddir drengir.
ITíinn var handgenginn á meðal-
verkalýðsíns, pg því lært töluvert
í mállenzkmn annara jtjóðflokka.
Ilann var hugaöur o.g •samrýmdttr
Nellie Oig skoðaði hana sem sjálf-
sagöan skjólstæðing sinn. Feðttr
þeirra vortt báðir ekkjumenn. Jtéifn
var skipað að gera áætlanir og
skvrslur ttm verk, sem lá fvrir
ltöndum æðilangt ttpp með ánni
Níl. Jteir tóku unglingana með sér
og ætlttðu þeim að njóta fræðsltt
og skemttinar af ferðinni. J>eir
fengu sér arahiska þjótta og httnd-
inn Saba til að gæta barna. sinna,
að þatt steittu ekki ffetur við
steina- Hundurinn Saba var vitur
og afarstór. þegar för þessi b.vrj-
ar, er Gordon landsstjóri hersetinn
i Khartóum, og öll noröur-Afríka
er í uppnámi og undir áhrifttm
Mahdi óaldarforingjans. Arabisk
stúlka eggiaði þatt að fara til
Kartóum, á úlfaldalest vfir eyði-
mörkina, og vildi koma þeim á
vald Mahdi, sem notað gætj þatt í
l uisnar<rjald síðar meir. J>au fóru
af stað ttn<lir þessum ástæðum,
einmanq o-™ svikin á þrælslegasta
hátt. ITér hefir Sienkiewicz skáld-
söguefni, barnastuldar leiðangur-
inn vfir fiöll o<r firnindi, eða sem
höf. kallar : “I attðn og eyði-
mörk”. Vegurinn lá um hin gevsi-
víðlendu sandöræfi, gegnttm skóg-
ar o<r snreka-kjörr, um grjóthálsa
oa- kviksvndi, framhjá hálfviltum
tvrkneskum förumttnka flokkum,
sem ætíð er fttlt af þar á evði-
mörkinni. Svo má nærri geta, að
Sienkiewicz með öðru eins hug-
myndaflugi, skáldauðgum tilfinn-
ingttm, og með fimleika ritsnildar-
innar milli góma, mttni verða mat-
ur úr öðru eins efni og hér er um
að ræða.
Inn í skáldsögttna hifýtir hann
þjóðsagnabrotum og æfintýrum, er
gefa upplýsingar um staðháttu,
loftslag, um jarðfræði og eðlis-
fræði, tim dýrafræði og grasfræði,
og ekki sízt um hin ýmsu þjóð-
ílokkabrot í norður Afríku. Alt
þetta leysir hann svo ttndravel af
hendi, að lesarinn getur ekki trú-
að öðru, enn höfundurinn hafi átt
Jtarna allsstaðar heima og dvaHð
langtímis. Á hina hliðina sýnir
hann ferða-örðttgleikana, hætturn-
ar og ógnirnar ; óveður, villur,
viðureign við hungruð ljón og
Chimpanz.ee apana ; fyrirsátur og
aðráðningar villimanna, ásamt
ýmsum hitasóttum og öðrum
kveljandi sjúkdómum, er þessi ör-
æfi eru stórauðug af. Og að síð-
ustu kemur barnastuldar leiðang-
ttrinn fram í Abyssinia landinu.—
Alt er þetta meistaralega sagt og
eðblega, og lesaranttm kemttr
naiimast til hugar annað en að
hann sé að lesa heilagan sannleika.
ICinna skemtilegastur er kafiinn í
bókinni, þegar þatt Stas og Nellie
koma í hýbýli Mahdi sjálfs. Ilann
er útlits sem bænamttnkur þar
svðra. 1 Hann er miðaldra maðttr,
ógttrlegtir og feitur, blár sem Hel,
og því líkastur, sem blótguð væri.
Stas, sem var óvenjulega eftir-
tektanæmur, sá strax aö hann var
“tattúaður” í andliti. í öðru eyr-
anu haföi hattn afarstóran fila-
beinshring. Ilann var klæddur í
hvíta “jtiddu” (síðmussu), og bar
hvíta húfu á höfði. TTann var ber-
fættur, á ræðupalli, því þegar
hann stei«- ttpp á hann, hristi hann
af sér ilskó, skarlatsrauða, og
skildi þá eftir á eltu fræruskinni.
Ilann var öldttn,gis ekki iburðar-
satnur i Vlæðaburði. Einungis þeg-
ar blæöldttrnar bárust frá honttm
til áhevrendanna, þá lagði fyrir
sterkan 3’lmþef af sandeltré, sem
fólkið sattg ákaft í nefið, og um
leið ranghvolfdi það attgttnum í
sér, af ánægju og hátiðleika.
Stas hafði httgsað sér hann alt
öðrtivísi, þennan hræðilega spá-
ltlann, sem var miskunarlaus ræn-
ingi og morðingi margra þúsunda
manna. J>á hann prédikaði, var
andlit hans næstum góðmótlegt,
þrátt fvfir það, þó það væri af-
skræmt af fitu. Brositt virtust ltlý
og tárin einlæg. Stas hélt, að slík-
ur þorpari, sem Miahdi, ætti að
bet;a hvenuhatts á hálsi eða krókó-
dils. En i staðinn f\ rir það blasti
hér móti drengnum búlduleitur
sælkvri, með mánalöguðu andliti.
Samt tirðu börnin þess vör síðar,
að Mahdi var eins grimmttr og
dauðinn, drap alt.
J>á er nú enn einn kafli í þessari
sögu, sem veitir sérstaka eftirtekt
og eittkennileg áhrif á lesandann.
J>að er kaflinn um filatamningu
Nellie. Á leiðangrinttm ftttjdtt þau
fíl, sem stóð í svelttl í fjallakví
nokkttrri. Ilann hafði farið að for-
vitnast ofan í kvína, en á meðan
hann var niðri hrttndi bjarg í upp-
göngttna, og komst þá fillinn
hvergi. . Hann var uppvafinn af
httngri oor þorsta og kominn að
þv> að falla úr hor. Stas vildi
skióta hann, en Nellie stappaði
niður fætinum og mælti að þau
skvldtt vera góð við auminpja dýr-
ið, wm í nauðum væri statt, og
gefa því næringu. J>au báru þá til
fílsins brattð og aldini. Hann fór
að smáhressast ; og lýsingin af
því, hvernág Nellie fór að temja
fílinn, og hvernig hann verndaði
hana og bar hana Jrfir þvera Af-
ríktt, er saga og lýsing, sem sér-
hvert barn verður hugfangið af að
lesa. Svo barnsleg Og mjúk eru at-
lot þar öll.
J>eir aðstandendur ungmenna,
sem hugleikið er, að velja vel fyrir
börnin, geta ’ekki fengið betri bók
i heiminum enn þessa. Robinson
Crttsoe og aðrar svonefndar
barnabækur, ná ekki í námunda
við : “In Desert and Wilderness”.
J>að, sem ég hefi hér ritað ttm
TTenryk Sienkiewicz hefi ég tínt
saman úr tímariti og víðar. En
hvað srtertir útdráttinn úr Jtessari
sögtt : ‘.‘In Desert and Wilderness”
hefi ég stuðst við próf. Allan.
J>e.ir íslendingar, sem lesa ensku,
geta auðvitað fettgið verk Sienkie-
wicz og lesið þau sér til ánægjtt
o<r nautnar. En Jteir, sem ein-
göngu eru komnir upp á i.slenzk-
ttna, þeir þurfa að fá íslenzkar
þýðingar.
J>að væri sannarlega vel gert og
framtíiðar heiðttr af Heimskringlu
eða I.ögbergi, að þýða sögur hans.
í Jteim eru sannar og ómengaðar
bókmentir. þessi blöð hafa bæði
hvílt sig um tíma, að birta góðar
skáldsögur, að minsta kosti f\-rir
þá, sem ltafa töluvert vit ttm bók-
mentagildi skáldsagnanna. J>að má
vera, að það kosti þatt meiri pen-
inga, að þýða beztu skáldsögttr,
heldur enn allra handa rusl, valið
af handahúfi. En sá kostnaður
mundi endurgjaldast, að verðleik-
um, þá fratn liðtu. stundir.
Kr. ásg. Benepiktsron
NEW YORK TAILORING CO.
639 SzVRGENT AVE. 5IMI GARRY 504
Föt gerð eftir m&li.
Hreinsun,pressun og aÖ^eröVerC sanngjarnt
Fötin sótt og afhent.
SEVERN THORNE
Selur og gerir við reiðhjól,
mótorhjól og mótorvagna.
VERK VANDAD OO ÓDÝRT
651 Sargent Ave. Phone G. 5155
þör húsgögn til s“lii v
f The Starlight Furniture Co.
Iborgar hæsta verð.
593—595 Notre Dame Ave.
8ími Garry 3ö&4
HESTHÚS.
HESTAR ALPIR. SELDIR
OG LEIGÐIR.
Leigjeudur sóktir og keyröir
þangað sent f>etr Dska.
Eg hefi beztu keyrslumenn.
E. IRVINE, Eigandi
5-8-12
432 NOTRB DAME AVE.
SÍMI OARRY 3 808
Allir, sem rita til F r ó ð a ,
eða séra M. J. Skaptasonar, eru
beðnir að senda bréfin tii :
81 Eugenie St.,
Norwood P.O.
Winnipeg.
Davison & Ferguson
KLÆÐSKERAR
Kvenna og karln fatnaður gerð-
ur eftur m&li.
Vandað verk. Verð lfigt.
Hreinsun & Pressing.
38 5 SARCENT AVE.
Talslmi Garry 1292
Legsteinar
A. L. MacINTYRE
selur alskyns legsteina og
mynnistöflnr og legstaða
grindur. Kostnaðar ftætlanir
gerðar um innanhús tigla-
skraut
Sérstakt athygli veitt utan-
héraðs pöntunum.
A. L. naclNTYRE
231 Notre Dame Ave. WINNlPEd
PHONE MAIN 4422
6-12-12
Agrip af reglugjörð
am heimilisréttarlönd í C a n a d a
Norðvesturlandinu.
Sérhver manneskja, sem fjöb
skyldu hefir fyrir aö sjá, og sérv
hver karlmaður, sem orðiuu er 18
ára, hefir heimilisrétt til fjórðungs
úr ‘section’ af óteknu stjórnarlandi
í Manitoba, Saskatchewan og Ali
berta. Umsækjandinn verður sjálf-i
ur að koma á landskrifstofu stjóru
arinnar eða undirskrifstofu í því
héraði. Samkvæmt umboði og meQ
sérstökum skilyrðum má faðir*
móðir, sonur, dóttir, bróðir eða
systir umsækjandatts sækja utn
landið fyrir hans höud á hvaða
skrifstofu som er.
S k y 1 d u r. — Sex mánaða a-
búð á ári og ræktun á landinu i
þrjú ár. Landnemi má þó búa ál
landi innan 9 mílna frá heimilis-
réttarlandinu, og ekki er minna en
80 ekrur og er eignar og ábúðari
jörð hans, eða föður, móður, son-i
ar, dóttur bróður eða systur hans,
1 vissum héruðum hefir landnem-
inn, sem fullnægt hefir landtökn
skyldttm sínttm, forkaupsrétt (pre<
emption) að sectionarfjórðungi á*
föstum við land sitt. Verð $3.00
ekran. Skvldur :—Verður að
sitja 6 mánuði af ári á landinu í
6 ár frá því er heitnilisréttarlandið
var tekiö (að þetm tmia meðtöld«
um, er til þess þarf að ná eignar-
bréfi á heimilisréttarlandinu), og
50 ekrur verður að yrkja auk-
reitis.
Landtöktimaður, sem hefir þegar
notað heimilisrétt sinn og getur
ekki náð forkaupsrétti (pre-emtion
á landi, getnr kevpt heitn<lisréttar-
land f sérstöknnt heruömn. Verð
$3.00 ekran. Skyldur : Verðið að
sitja 6 mánuði á landinu á ári í
þrjú ár og rækta 50 ekrur, reisa
htis, $300.00 viröi.
W W c o R Y,
Deputv Mtntster of tbe Interiorj
SAGAN AF
Naton Persneska.
I. KAFLI.
2 Sögusafn H'eimskringlu
Drotning stendur upp, kastar skrúða símttn og
færir sig i Jærnuföt, tekur með sér peninga nokkra
°g gengitr harmandi út af borg sinni.
En nú var búið að lífláta Platus. Skipar kontttlg-
ur þá að leiða fram drotningu. Er hennar þá leit-
að, en finst hvergi. JlAggur konttngur J>á, að hún hafi
fargað sjálfri sér af örvinglan, og lætur við svo búið
standa. Gengur hann nú að eiga Mölvu, og átti við
henni son einn, er Sagus nefndist. — Og vtkur nú
hér frá að sinni.
Sagan af Naton persneska 3
vissu, að ég var þtingitð, og vildi ég fá mér hæli,
þar ég vissi mijr óhulta’.
Bóndi svarar : , ‘Gerði kontt minni lizt þú vera
giftuleg, og vill hún J>ú dveljir hér. Og legg ég það
til, ef þú starfar það, er oss nauðsynjar. Og þó þér
lítizt ég vera l tilsháttar, skal enginn sækja þig í
qreipar mér’.
Signý mælti : ‘Til lítils starfa er ég fær um, og
skal ég heldur geJa ykkur fé fvrir viðhald mitt, með-
an sá tími liðtir; — en c<r afsegi eigi að starfa, þá ég
verð til fær, og vil ég gjarnan með v’kkur vera’.
Gerðtir varð glöð við orð þessi, og tók Signý,
sem væri hún svstir hennar og varð henni ltverjum
deginum hetri. Leið svo þai; til, að Itún skyldi létt-
ari verða. Lagðist hún nú á gólf og var þungt hald-
in, leitaði Gerður dtenni allra hægða, og kom svo
um síðir, að hún fæddi sveinbarn mikiö og frítt. Var
rveinninn vatni attsinn o^ nefndur Naton ; ólst hann
þar upp Og varð vfrið bráðger. Lagði Njótur við
ltann ástfóstur og nam sveinninn allar íþróttir þær
hann kunni. — Liðu svo timar til Jxess hann var 12
vetra. Var hann þá að vexti og afli meir en jafn
orðinn fóstra sínum.
III. KAFLI.
Svo har til cinn dag, að Naton gengttr út í skóg
að skemta sér, hafði hann í hendi sér viðaröxi eina.
Honttm verður gengið langt fram í skóginn, þar sem
hann hevrir mjög aumlegt hljóð. Hann hleypttr á
hljóðið, þar til hann sér, hvar bja'rndýr eitt hefir
slegið tmdir sig harn og ætlar að rífa það á hol.
Naton hleypur þar að og tvíhenti öxina í höfuð djh--
J\\» ,1,11 , ; | A
4 Sögusafn Heimskringltt
itui, svo í heila stóð, og fellttr það dautt niður. —
Naton grípur barnið, og byggur að bera það til bæj-
ar. Sér hann þá, hvar maður kemttr, lágvaxinn.
Hann mælti :
‘Mikla frægð hefir þtt með Jæsstt unnið, og sýnt
mér og barni mintt mikla velgerö, nær sem þér laun-
að veröur. — Og mun þetta eigi hið síðasta snildar-
verk þitt, er þú vinmtr á æft þinni’.
Naton spvr hann að nafni, og kvaðst hann Dval-
in heita og eiga bú með kerlingu sinni í björgnrn
J>eim, er hattn sæi fvrir ofan skóginn ; ‘og vertu vel-
kominn til húsa minna’.
‘Eigi má ég nti að sinni dvelja lengttr’, mælti
Naton, 'þvi móður minni og fóstra mun þungt falla,
kætni ég eigi heim í tæka tíð’.
'Satt er það', segir Dvalin, ‘og skaltu að ári
liðnu fintta mig aftur á sama stað. Mttn ég^~þá
launa J>ér að einhverju og líka hafa þér frá fleirtt að
skýra’. — Síöan skildtt þeir.
Naton gekk heim, og lét sem ekkert heföi fvrir
komið. — Liðu nú tímar, þar til annað ár kom í
saJtta mttnd. Gengur Naton þá að heiman og keinur
í sa.ma stað sem fvr. Er þar þá Dvalin dvergur
h-rir og fagnar honttm vel og mælti :
‘Nú skalt þú kotna með mér til bygða minna’. —
Gengu þeir síðan ttpp í björgitt. J>ar komtt þeir að
húsi einu og leiðir dvergttrinn hann þar inn. J>ar
sá Naton kerlingu og dreng þann, hann áður frelsaði
tir hættunni. Dvergttrinn gengur þá út, en kom
brátt aftnr með hjálm, brynjtt, skjöld og sverð. —
Hattn mælti Jtá :
‘þessi herklæöi skalt þú af mér þiggja, því þú
ert fæddtir til æðra takmarks í lífinu, en lifa viS
bóndakjör’.
Naton mælti : ‘Móðir mín er þó J>erna hjá hónda
Fyrir Persalandi réði sá kommgur forðum daga,
er Sóar nefndist. Hann var ttngur að aldri og hhfði
nýfengið þá drotningu sér til festu, er Elín nefndist,
dóttir Gylva kongs af Sýrlandi. Ilún var væn drotn-
ing og vitur, geðprúð og dygðug. Ráðgjafi kongs
hét Platus Og hafði hann mest völd með honum. —
Kongur átti marga.r hjákonur, svo sem háttur var
í Austurlöndum, og hét sú Malva, er var mest þeirra.
Hún var harðlynd og grimm og fláráð. Svo bar til
eitt sinn, er kongur gekk í herhergi hennar, aö hún
sat þar og grét. Kongur spyr, hvað hana angri. En
htin svarar : ‘Eigi syrgi ég minn hag, heldur þinn,
og get (‘.g ei ógrátin vitað, hversu drotning tælir
þig í trygðum. Ilefir hún nti lagst með Platusi ráð-
gjafa, og er ha.ttn faðir að barni því, er htin gengur
með’. — Af þessu varð kongur þrútinn af reiði og
skipar strax að drepa drotningu og JPlatus ; en er
Malva hevrir það, hleyptir hún til drotningar og seg-
ir henni,, hvað um sé að veta, og ræður henni til að
forða sér með því að flýja.
Drotnúig varö mjöjr brygjr og mælti : ‘J>,etta for-
ráð munt þú hafa leikið, og mátt þú óttast hefnd
mína, þótt síðar verði. J>ví eflaiist mun einhver sá,
er sér og endurgeldur athafnir manna’.
i !
II. KAFIJ.
Nú er að segja frá Elintt drotningu. Htin ráfar
eitimana út í skóg, og veit eigi, hvert halda skal ;
gengur htin svo í þrjá daga, að hún sér engan mann,
ojr hefir eigi annað til fæðu en aldini af trjánttm.
Að kv.eldi ltins þriðja dags sér hún lítinn bæ, gengur
hún J>angað og ber á dyr ; kemur þar út maður á
geitarskinns-kyrtli. Drotning heilsar honum og spyr
ltann að nafni. Kvaðst hann heita Njótur og eiga þar
bygð, ‘og er þér’, segir hann, ‘heimil gisting í nótt’.
— Ilún kvaðst það fegin þiggja og gcngu þau svo'
inn.
Kona bónda hét Geröur ; hún tók vel á móti
drotningu og sýndi henni bezta beina, fylgdi henni
síðan til hvilu, og svaf liún í náðum, þar til lýsti af
degi.
Bóndi gengur þá til drotningar og mælti : ‘Segja
mátt þú mér nafn þitt, og hvert þú ætlar að fara?’
‘Naf-n mitt er Signý’, segir hún, ‘og er cg hónda-
dóttir. En foreldrar mínir ráku mig í burt, þá þau
I L.