Heimskringla - 21.11.1912, Blaðsíða 2

Heimskringla - 21.11.1912, Blaðsíða 2
«, BLS, ouakss WINNIPEG, 21. NÓV. 1912. HK1MSKK.1NGLA Rex Renovators. Hreinsa oq preisa föt Ollam betnr— B»Oi sótt o« skilaö. Loöskinnafatoaöi sérstaknr ganmnr geflnn. VERKSTŒOI 639 Notra Darae AVe. Phone Garry 5180. Jón Guðjónsson. Fiólín Kennari 639 Ma^land Street,. jWinnipeg teknr nemendur fyrir lága borgnn, HANNES MARiNO HANNESSON (Habbard & Hannesson) LÖGPRÆÐINGAR 10 Bank of Harailton Bldg. WINNIPEO P;Ot Box 781 Phone Main 378 “ “ 3142 GARLAND & ANDERSON Arni Anderson E. P Garland LÖGFRÆÐINGAR 204 Sterling Bank Building PHONE: MAIN 1561. Suite 5'7 Nanton Block Hn 76< Phone Marti 766 WINNIPBG. CT. JT. BILDFELL PASTBfONASAU. UnlonlBank Sth'.FIoor No. 520 Selnr hús og lóðir, og annaö þar aö lát- andi. Utvegar peningalán o. fi. Phone Maln 2685 S. A.SIGURDSON & CO. Hásum skift fyAÍr lOnd og lönd fyrir hás. Lán og eid.sábyrgö. Room : 510 McIntybe Block Stmi Maii. 4463 50-11-12 WEST WINNIPEC REALTY CO. Talsfmlio. 4068 653.Sargent Ave. Selja hds og lABir, átrega peninaa lAn.sjéum eldsáfaverðir.leigja og sjé um leigu 6 hiísuni og atÁrfayggiugum T. 3. CLEMENS G. ARNASON B, SIG 'TRf>SSON P. 3. THOMSON R. TH. NEWLAND Veralar meö fasteingir. fjárlán ogáhyrgftir 5krlfstofa: 310 Mclntyre Block Talslral Maln 4700 Helraill Roblln Hotel. Tala. Garry 572 NEW Y0RK TAILORING CO. 639 SAROBNT AVE. StMI GARRV 304 Föt gerð eftir máli. Hreinsun,pressun og aögeröVerösanngjarnt Fötin sött ’oglafhent. SEVERN THORNE Selur og gerir við reiðhjöl, mótorhjól og mótorvagna. VEBK; VANOADJ OG ÓDÝRT. 651 Sargent Ave. PhoneJG. 5155 Gísli Goodman TINSMIÐUR. VERKSTŒÐl: Cor. Toronto & Notre Dame. Phone Qarry 2988 Helmllls Garry 899 ía-ii-vi W. M. Church Aktygja smiöar og rerzlari. 8VIPUR, KAMBAR, BGSTAR, OFL. Allar aögeröir randaöar. 692 NotrelDame Aoe. WINNIPEO TH. JOHNSON JEWELER FLVTUR TIL 248 Maln St„ r- Siml M. 6606 FASTEIGNASALI SELUR ELDS- LÍFS- Oö SLYSA- ABYRGÐIR OG ÚTVEGAR PENINGALjÍN WYNYARD SASK. Bonnar & Trueman LÖGFRÆÐIN6AR. P. O. Bo* 234 MANITOBA Islenzkir höfuðlær- dómar neínist rit hað, er prestaskólastú- dent, herra Jjorsteinn Bjömsson, hefir nýlega samið og gefiö út, og sem nú er að hefja göngu sína meðal Vestur-lslendinga ; mun rit- ið vekja talsverða eftirtekt hjá öll- um þeim, sem lesa það með at- hygli og eftirtekt. Enda er inni- hald þess eitt af liinum þýðingar- mestu og alvarlegustu spursmál- um, sem andi mannsins hefir verið að glíma við, frá ómunatíð ; en virðist ennþá ekki vera kominn að réttri niðurstöðu, eða hæsta tindi sannleikans. I Höfuðlærdómum eru teknar til greina að eins þær þrjár trúar- kenningar, sem nú eru mest ráð- ajidi meðal Austur- og V.estur- íslendinga, Lútersrúin, Únitara- kenningin og Nýja guðfræðin. Rit- ið er fróðlegt og eftirtektavert, sérstaklega þátturinn um Lúbers- trúna ; því þótt hann yfirleitt virðist í samræmi v.ið það, sem okkur hefir verið kent — og er kent —, þá mun þar þó víða dýpra tekið í árinni viðvíkjandi ýmsum trúarkenningtim, en almenningur hefir gert sér ljósa grcin fyrir. Og fremur mun þörf, að draga úr, eða jafnvel fella burt, ýmislegt það, sem þar er talinn sannur kristin- dómur. Ég mun því leyfa mér, að benda á nokkur atriði, sem mér virðast koma í bága við almætti og kærleika guðs, og þær ttpplýs- ingar, sem vísindin hafa nú á ttm- um kitt í ljós. Til dæmis, munu fáir utmlvstir menn trúa sköpunar sögu bibliunnar, — að jörðin og alheimskerfið hafi verið skapað á sex dögum —, því vísindin og upp- götvanir vorra tíma haía ko.mist að þeirri niðurstöðu, að alheimur- inn otr jafnframt .mannkynið sé margfalt eldra, en sköpunarsaga biblíunnar bendir til ; sé það rétt, fellur hún, og þar af kiðandi sag- an um Adam og Evu, og syndafall þeirra, sem uppruna spilling mann- kynsins. það er líka mjög hart að- göngu, að trúa því, að góður og kærleiksríkur guð hafi lagt svo þunga refsins á þau og alt mann- kynið fyrir svo litla yfirsjón ; og bar að auki bannfært eða bölvað jörðinni, sem hann haiði nýlega skapað — og séð að var harla góð. En ef vér nú tökum sköpun- ar- og syndafalls-sögurnar góðar og gildar, kemur það í ljós, að djöfullinn ginti ekki Evu til að óhlvðnast guði, heldur var það höcrgormurinn, sem leiddi hana af- vega. það kemur líka heim við það, sem Flavius Josefus ritar ; hann þekti svo vel trú og anda Gyðingdómsins. Gyðingar trúðu þá, að höggormurinn hefði haft fætur, og að dýrin og maðurinn hefðu haft eitt tungumál ; því kemst Josefus þannig að orði : ‘‘But while all the living creatures had one language” (En meðan all- ar lifandi skepnur höfðu eitt tungu- mál). Gyðingar höfðu á þeim líma litla eða enga hugmynd um annaö líf eða hegning og endur gjald eftir dauðann. það virðist aetið hafa átt að meðtakast þessu lífi, eins og þessi orð ritn- ingarinnar benda til : ‘‘Svo að þú verðir langlífur, og svo að þér vegni vel í því landi, sem J ahve guð þinn gefur þér”. þá var jarð- nesk velgengni og langlífi álitið endurgjald góðverkanna. Og í höf- uðlærdómum er því haldið fram, samkvæmt heilagri ritningu, að manninum hafi í öndverðu \"erið ætlað — ef hann heföi ekki hrasað —, að lifa lifi sínu liér á jörðunni um eilífar tíðir, undir föðurvernd guðs., En skyldi þá ekki hafa orð- ið nokkuð þröngt um mannkynið, ef eðlileg fjölgun hefði alt af hald- ið áfram — en engir dáið? En hvað sem því líður, virðist þetta og ýmislegt fleira benda til þess, að Gyðingar álitu jarðnesk gæði og langlífi á jörðinni æðsta endur- gjald góðverkanna, og að þeir muni þá ekki haia haft nedna hug- ■mynd um annað lrf, og ekki held- ur um djöfulinn, eða eilífa glötun; sú hugmynd eða trúarkenning er tniklu yngri, og magnast ekki fyr en á tíma Nýja testamentisins. — Kenningin um eilifa útskúfun þeirra, sem ekki með trú og auð- mýkt tileinka sér endurlausn Jesú Krists, er mjög varhugaverð, því samkvæmt henni yrðu tiltölulega mjög fáir af mannkyninu sálu- hólpnir ; því óteljandi bilíónir manna hafa lifað á jörðinni, fyrír o-- eftir fæðing Krists, og ekki hafa haft neitt tækifæri, að vita nokkuð um hann, eða friðþæging- ar-fórn hans ; og þess vegna ó- mögulegt fyrir allan þann fjölda, að tileinka sér hana í trú og auð- mýkt. En sé trúin á friðþæging Jesú eina vissa sáluhjálpar meðal- ið, eins og Lúterskan virðist halda fram, verða allir þeir, sem ekki þekkja eða vita neitt um hana, ei- líflega elataðir. En það er þó aiá- ske ekki meining eða trú þeirra, sem aðhyllast útskúfunarkenning kirkjunnar ; og ekki man ég til, að ég hafi hieyrt eða lesið það, bei-nt framtekið ; en óneitanlega virðist sú glötunar hugmynd liggja á bak við útskúfunarkenninguna. Væri því mjög æskilegt, ef guð- fræðingar vorir vildu gefa greini- legar upplýsingar þessu efni við- víkjandi. því það hlýtur að vera injög sorglegt fyrir alla góða og rétttrúaða menn — sem trúa út- skúfunarkenningunni —, að hugsa til þess, að slíkur fjöldi af mann- kyninu skuli lenda í kvalastaðinn. Mér virðist þetta ranglát og hættuleg kenning, og i mó.tsögn við orð Krists hjá Lúkasi í 12. kap., um þjóninn, sem ekki veit vilja herra sins. Og h\-ers skulu þeir þá mera vænta, sem vita um Krist og friðþæging hans, en til- einka sér hana samt ekki í trú og auðmvkt ? A blaðsíðu 21. í nefndum þætti stendur : ‘‘það er sami guöinn Jehova Gyðinganna og drofctinn kristinna rnanna”. þessi staðhæf- ing virðist mér athugaverð, því, eins og þegar hefir verið bent á, var hin upphaflega guðs-hugmvnd Gyðin"-anna fremur ófuTlkomin. Samkvæmt henni var Jehova að sumu leyti háður mannlegu eðli. Ilann var á gangi í kveldsvalan- um ; talar við Adatn ; étur og drekkur með Abraham ; og glímir við Jakob, og. það svo áþreifan- le<ra, að Takob gekk úr augnakörl- untim. Og synir guðs — Jehova — kvongast dætrum mannanna. Alt þetta kemur í mótsögn við það, sem mér hefir verið kent um guð kristinna manna, og eins það, sem skýrt er tekið fram í Ilöfuðlær- dómum um eiginlegleika guðs. líann er eilífur og óumbreytanleg- ur, verður ávalt eins ; og í kver- inti mínu stendur : Guð er andi eða ósýnileg vera, sem hefir að sönnu frjálsræði og skynsemi, en engan líkama eða limi ; þess vegna getum vér ekki séð hann með líkamlegum augum, ekki held- ur útmálað hann með neinni mvnd”. Samkvæmt þesstt getur Jehova Gyðinganna ekki verið sami guðinn og drottinn kristinna manna. Sömuleiðis virðist það talsverð ósajnkvæmni — á sömu bls., 21. — fyrst, að taka það fram, að ekki beri svo að skilja, að neitt sé rangt við það, sem kent var á tíma Gyðingdómsins í heilagri ritningu ; og svo þar næst að staðhæfa, að Gyðingdómurinn sé að eins orðinn hálfur og villandi sannleikur, eða beint rangur. En til skýringar þessari kenning eða mótsögn Lúterskunnar, er þannig komist að orði í Höfuðlærdóm um : “Ekki ber svo að skilja, sem neitt sé rangt, hvorki í sjálfu sér, né þó síz.t eftir atvikum, sem kent var eða frá er sagt í heilagri ritn- ingu,, á túna Gyðingdómsins ; held- ur er hitt, að Gyðingatrúin kemst ekki nema hálfa leið, að sannleik- ans hæsta tindi, en hann er kenning guðssonar, mannkynsfrels- arans Jesú Krists. Hitt gegnir öðru máli, að síðan guðssonur er í heiminn kominn, og hefir opinber- að allan sannleikann, er Gyðing- dómurinn að eins orðinn hálfur og villandi sannleikur, líkt og bliktvað ljós. Og þar setn hann er mótmæl- andi kristindóminum, er hann beint rangur. — Nú er öll heilög ritning ekta Gyðingdómur ; og ég veit ekki befcur, en að guðfræðing- ar vorir hafi hingað, til baldið því fram, að öll biblían væri í sann- leika guðs-orð, óskeikul, og af honum staðíest. í fyrirlestri sín- um ‘‘Guðlegur innblástur heilagr- ar ritningar”, kemst hinn núver- andi forseti kirkjufélagsins þannig að orði : “Og }>etta er vor kenn- ing, að guð hafi með sínum heil- aga anda útbúið höfunda biblíunn- ar, að alt sem þeir hafa ritað sé algerliega satt, og sé samþykt af guði ; svo alt, sem stendur í bibl- íunni, sé þar að hans vilja, eins og hann sjálfur vildi segja það, og sé því hans orð, talað upp á hans ábyrgð. Vér'neitum því, að missagnir eða villur séu í biblí- unni”. — Hér er með sterkum orðum ótvíræðlega tekið fram og staðhæft, af leiðandi lúterkum guðfræðingi, að biblían sé alger- lega sönn, og af sjálfum guði sam- þykt, og svo er því eðliLega neitað aö villur séu í henni. Hvernig get- ur þá Gyðingdómurinn — biblian sjálf — verið að eins orðin ‘‘háHur op- villandi sannleikur, eða beint rangur” ? Hér virðist mér koma fram sú mótsagna-flækja, sem hin- ir lútersku guðfræðingar vorir ættu að greáða úr ; því verið get- ur, að fleiri en ég skilji ekki, hvern- ig biblían getur verið algerlega sönn og af guði samþykt, en fari ■5Ó með hálfan og villandi sann- leika, eða beint rangar kenningar. Á 34. blaðsíðu er því haldið fram, að krafa guðs til mannanna sé ekki minna en það, að þeir hlýði til fullnustu Móses lögmáli, lituðu í kærleikskenningum Jesú, að réttlæti hans sé ekki full- nægt að öðrum kosfci. Nú er Mós- es lögmálið strangasti Gyðittg- dómur —• og þá “hálíur og vill- andi sannleikur” —, sem leggur aðaláhersluna á verkin ; trúin virðist minn.a tekin þar til greina, — trúin, sem kirkjan telur eina vissa sáluhjálpar-meðalið. Er þá nokkur samkvæmni í því, að krefj- ast þess af trúuðum kristnum mönnum, að þeir hlýði til fulln- ustu lögmálinu, eða fvlgi því út i yztu æsar ; — og staðhæfa, að réttlæti guðs sé að öðrum kosti ekki fullnægt ? Ekki virðist mér það. — Svo er ennfremur þess að gæta, að Móses lögmálið var sam- fð og sniðið eftir kringumstæöum og hugsunarhætti Gyðinga, og þvi óhugsandi fyrir kristna menn að hlýða þvi í öllu ; enda myndi slíkt ekki vera látið viðgangast hjá unnlvstum og siðuðum þjóð- um. Að réttlæti guðs sé ekki full- nægt að öðrum kósti, kernur líka í mótsögn við þá kenning, að ein- mitt.sjáíft réttlætingarmeðalið sé trúin ; “sem er ekki tnannsins eig- in verk, — heldur guðs, og viljann til að meðtaka hana fær hann frá guði ; — verk mannsins koma að engu haldi”. Sáluhjálp mannsins er því algerlega á guðs valdi ; og er þá eðlilegra að trúa því, að guð, sem hefir máttinn og kærkikann, — máttinn til að Íáta mennina vilja og kærleikann til að frelsa alla —, láti .engan glatast ; heldur ett hinu, að hann hafi skapað djöf- ulinn, með svo.miklum krafti, að hann geti — móti guðs vilja — leitt fjöldann af mannkyninu til glötunar. Sú staðhæfing, að “verk manns- ins koma að ettgu haldi”, getur haft mjög skaðleg áhrif á siðferði og alla framkomu manna, því að samkvæmt henni verður glæpa- tnaðurinn alt eins nærri sáluhjálp- inni og góðverkamað'urinn. því þótt hann fremji morð og allskyns glæpi, fram undir andláfcið, eða þar til hann / megnar það ekki lengur, er hann viss ttm sáluhjálp sína ; ef hann þá — ssm líklega yrði fyr- ir ótta við eilífar kvalir —• iðrast ocr trúit á friðþægrng Krists ; en góðverkamaðurinn, sem ávalt hef- ir vandað líferni sitt, lendir í kvalastaðinn gefci hann ekki trúað friðþægingar kenningum kirkjunn- ar. En er það nú víst, að verk mannsins komd að engu haldi ?. Og hvað segir Kristur um þau og hinn síðasta dóm ? 1 því sam- bandi íarast honum þannig orð : “þá mun konungurinn segja við þá til hægri handar, komið þér hinir blessuðu föður míns, og takið að erfðum ríkið, sem yður var fyrir- búið frá grundvöllun veraldar ; því hungraður var ég, og þér gáf- uð mér að éta ; þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka ; gestur vai; ég, og þér hýstuð mig ; í fangelsi var ég, og þér komuð til mín.-----Sannlega segi ég yður, svo framarlega sem þér hafið gert þetta, einum þessara bræðra tninna, sent minstur er, þá hafið þér lika gert mér það”. Hér tekur Kristur það greinilega fram, að samkvæmt verkum mannsins verði hann dæmdur ; góðverka kenningin er því sannur kristindómur, af sjálfum Kristi staðfest. Hvílir þá ekki óbærileg ábyrgð á þedm, sem staðhæfa, að það sé að eins fyrir trúna, að mennirnir vierði sáluhólpnir ? Og það trú, sem máske er blönduð liindurvitnum og hégiljum. það virðist því engin vanþörf, að taka ýmsar kenningar kirkjunn- ar til alvarlegrar yfirvegunar ; og leiðrétta eða ttiema burt auðsæ- ustu mótsagnir og varhugaverðar kenningar, — og það jafnvel þótt fiestir prestar og leikmenn muni nú orðnir svo víðsýwir og frjáls- lyndir, að þeim detti ekki í hug, að halda þeiim fram, eða breyta samkvæmt þeirn. Auðvitað eru þær þá orðnar flestum dauður bókstafur ; en geta þó valdið hneyksli, og haft skaðleg áhrif á veiklaðar og ístöðulitlar mann- eskjur, og þvi n'auðsynlegt, að bitrtnema þær úr trúarkenningum kirkjunnar. Árni Sveinss/on. Shorthand og Typewriting kend;—Prfvat lexfur veitt- ar 3 eða fleiri nemendutn. Leitið upplýsinga hjá Uk Heimskringlu. ^ Municipality of Bifrost Abstract Statement of Receipts and Expenditures from Jan. ist to Oct. 3ist, 1912 RECEIPTS EXPENBITURES Cash on hand......... | Cash in bank......... Taxes collected...... Diseount at bank..... Provincial Government for road work, 19 ll . Provincial Government wolf bounties refund Redemptions.......... Proceeds of Tax Sale.. Hospital account and Charity aid refund... Timber fees and sundry collections........... 3.22 Roads and Bridges.. . 2,133.75 526.47 Schools—Arnes . 233. 1,846.30 Ardal 525.25 4,000. Baldur 282.20 Bjarmi 430 60 1,018. Big Island .. 151.20 Framnes .... 330. 67. Geysir 393.40 106.06 Laufas 177.20 187.94 Lundi 326.20 Viðir 423. 156.70 Mnn. Commissioner .. Roads— Hudsons Bay 158 22 128.36 Company and P. S. Guðmnndsson Health, $220,56 Vital Statistics$41 Refund 178.18 $6.25 Charity aid $60.70 Hos- 267.81 pitais $87.75 Members Indemnity $16,63 Law expense $20 35, ElectionB 148.45 $100.95 Wheelscrapers $75 00 167.93 Wolf Boanties$114 . Printing P S. $251.10, 189. Salaries $725.75 .... Redemptions $105.41, 976.85 Noxious weeds $30.20 Expenses Olavia Jons son $65 Sundry exp. 135.61 account $102.30 .... Cash on hand $2.21, 167.30 Cash in Bank,$242.69 244.90 $8,040.05 $8,040.05 Certified Correct, B. Marteinsson, Treasurer Financial Statement for the t«n months ending October 3ist, 1912 ASSETS LIABILÍTIES Cash on hand and in bank........... Taxes collected .... Hospital accounts un- collected........ Timber fees uncollected Keal property...... Oföce furniture and supplies, road mach- inery, etc......... Bills payable at bank $ 4,000. $ 244.90 Interest 151. 24,107,65 Schools—Arnes ...... 273.80 Ardal 2,520.20 518.75 Baldur 518.75 63.90 Big Islsnd .. 297.60 465. Bjarmi 501. Framnes .... 437.20 Geysir 474. 460.60 Laufas 303.60 510. 546.80 Viðir Municipal commission- ers levy, 1912 Road Work and other 177.40 accounts unpaid .... Surplus—Assets over 2,241.58 Liabilities 12,907.87 $25,860.80 $25,860.80 orrect, B. Marteinsson, Treasurer Borgið Heimskringlu! Eru hinir stærstu og bezt kunnu húsgagnasalar f Canada GÓLFDÚKAR og GÓLFTEPPI, TJÖLD og F0RHENGI, Marg fjölbreyttar. KOMIÐ EÐA SKRIFIÐ: CANADA FURNITURE MFC CO. WOMI’Hb EF þAÐ KEMUR FRA B.J.WRAY MATVÖRVSALA. þA ER þAÐ GOTT. Viðskifti íslendinga óskast. BÚÐIN Á H0RNI Notre Dame & Home Talsími ; Garry 3235. í T0MSTUNDUNUM J)AÐ ER SAGT, AÐ MARGT megi gera sér og sfnum til göðs og nytsemds, f tómstundunum. Og það er rétt. Sumir eyða öllum sínum tómstundum til að skemta sér; en aftur aðrir til hins betra að læra ýmislegt sjálfum sér til gagns í lffinu. Með þvf að eyða fáum mfnútum, i tómstundum, til að skrifa til HEIMSKRINGLU og gerast kaupandi hennar, gerið þér ómetanlegt gagn, — þess fleiri sem kaupa þess lengur lifir ís- lenzkan Vestanhafs, IHf D0MINI0N BANK HoroJ Notrc Dame of Sberbrooke Str. Hðfuðstóll uppb. $4,700,000.00 Varasjóður - - $6,700,06G0O Allar eignir - - $70,000,000.00 V61 óskum eftir viðskiftumvera- lunar manna og ibyrgumst aK ftefa þeim fullneegju. Sparisjóðsdeild vor er sú stœrsta sem nokkur banki hefir i borginni. íbúendur þessa hluta borfarÍBn- ar óska aö skifta við stofnun sem þeir vita að er algerlega trygg. Nafn vort er fuIltrygBÍng ónnl<- leika, Byrjið spari innleKR fyrir sjálfft yður, konu yðar or bðrn. QBO. H. MATHBWSON, Ráðsmafaur Phone Warry 3 4 5 0 C.P.R. LOl C.P.R. Lönd til sölu, i town- ships 25 til 32, Ranges 10 til 17, að b&ðum meðtöldum, vestur af 2 h&dgisbaug. Þessi lönd f&st keypt með 6 eða 10 ára borgun- ar tfma. Vextir 6 per cent. Kaupendum er tilkynt að A. H. Abbott, að Foam Lake, S. D. B. Stephanson að Leslie; Arni Kristinsson að Elfros; Backland að Mozart og Kerr Bros. aðal sölu umboðsmenn,alls heraðsins að Wynyard, Sask., eru þeir einn skipaðir umboðsmenn til að selja C.P.R. lönd. Þeir sem borga peninga fyrir C.P.R. lönd til annara en þessara framan- greindn manna, bera sjálfir ábyrgð & þvf. Kaupið pessi lönd nú. Verð þeirra verður bráðlega sett upp KERR BROTHERS OBNERAL SALBS AQENTS WYNYARD :: :: SASK.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.