Heimskringla - 07.01.1915, Qupperneq 1
Giftingaleyfisbréf seifl
TH. JOHNSON
Walchmaker,Jeweler&Optician
VitSgerSir fljótt og vel af hendi leystar
248 M AIS STHKFiT
?honr M uln ««()<! W l N \ H'KG. M tN.
Nordal og Björnsson
— Gull og úrsmiðir —
674 SARGENT A V E.
XXIX. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 7. JANÚAR, 1915.
Stríðs-íréttir
Núna utn og eftir jólin liafa þeir
haft jólablót Rússarnir og liefur
heimur þessi aldrei séö önnur slik.
Aldrei nokkurntíma hefur annað
eins lið verið sainan komið til sókn-
ar eða varnar, aldrei hefur í nokkru
stríði verið iieitt annari eins grimd
eða hörku eins og nú, aldrei nokk-
urntíma hafa menn verið jafn kæru-
lausir um sitt eigið líf eða sýnt jafn-
mikla fyrirlitningu fyrir dauðau-
um, jafnmikiö kæruleysis hugrekki,
jafnmikinn lærdóm og kunnáttu til
víganna eða réttara manndrápanna
Þar er alt einn sláturvöllur.
Þjóðvcrjar ætluðu sér að vinna
núna, þeir ætluðu nú að láta þuss-
ann rússneska víkja eða flatan liggja
og þar skyldi ekkert til sparað,
hvorki menn né annað, uin raanns-
lífin hugsa þeir í þúsundatali og
tugum þúsunda. Þaö er ckkert
personulegt orðið við mennina,
þeir eru dýr, ekkert annað en dýr,
sem þeir geta slátrað alveg eftir vild
sinni. Að renna 10-20-30 þúsunduin
fram í opinn dauðann, er ekki meira
en þegar bóndinn tekur 1, 2, eða 3
kindur til slátrunar á haustdag.
Mennirnir eru ekki meira, en kind-
urnar, sálarlausir eins og hundarn-
*r, og lfkin, hræ eins og skrokkur
hundanna. Þetta er hin þýzka
menning (civilization) cins og hún
kemur nú út í sfnu insta og dýpsta
eðli. Þarna er hið hæsta stig hug-
mynda þeirra, það er tindurinn
húgsjóna þeirra, hin æðsta trappa
skáldskaparins, listanna, heimspek-
innar, trúarinnar og kærleikaps, að
lifa sem hundur, rekast áfram til
manndrápa og spellvirkja sem hund
ur og verða drepinn, sem hundurað
lokum, eða óarga dýr.
Þeir hömuðust þjóðverjar dag eft-
ir dag við Bsuraána á Pollandi, vest-
ur af Warsaw og suður um ána Ra-
wa og Pilica, en hvernig sem þeir
létu urðu ]>eir undan að láta.
Og svo var það sunnar við Dun-
ajec ána og Nidafljót er rennur norð-
ur úr Oalizfu inn í Polen austur af
Cracow. Og Austurrfkismenn komu
ofan úr Karpathaskörðum frá Duk-
ia og sunnan við Przemysl og að
vestan sunnan úr Ungarn og suð-
vestan úr Mahren og frá hinum
stóru og miklu viggirtu hæðum
við Czenstochowa norðvestur af
Cracow og nú átti að troða Rússa
tetrin ofan í mýrurnar og fenin svo
að aldrei sæjist framar á kollana.
Og þetta voru ekki fácinar þúsund-
ir, heldur hver sveit fleiri hundruð
þúsundir manna. Þegar Rússar
(óru að verða varir flóð þetta þá
sviptu þeir tjöldum og tóku sig
upp úr herbúðum sínum við Cra-
cow og héldu einar 40-50 mílur aust-
ur f lönd sín, austur um Nidafljót,
þar höfðu þeir skotgrafir tilbúnar
fyrir allan herinn. En ekki sátu
þeir þar allir kyrrir, heldur sendu
lið mikið að taka á móti Austur-
ríkismönnúm, er komu frá Przemysl
og úr skörðunum frá Dukla og vest-
an með Karpathafjöllunum, þeir
hittu Austurrfkismennina og eftir
langar hríðar dag og nótt klufu þeir
þá alvcg í .sundur og sópuðu þeim
frá sér ti! beggja lianda. Féll þar
feykilegur fjöldi manna og í kvið-
um þessum tóku þeir Rússarnir 50
þúsund fanga og að líkindum hef-
ur unnað eins legið eftir á völlunum
)>ar sem fundir urðu. Austurríkis-
mcnn eru því þarna úr sögunni um
lengri tfma, en Rússar sterkari en
nokkru sinni áður.
Og sama sagan hefur verið um all-
an þenna eystri vígvöll frá Karpata
fjöllum og norður að sjó. Þjóðverj-
ar þóttust hafa ráð Rússa í liendi
sér og voru farnir að auglýsa sug-
urvinningar sfnar. En sigurvinn-
ingarnar hafa orðið þær að þeir
liafa alsstaðar fengið ósigur, als-
staðar oröið að hörfa undan, als-
staðar með feykilegu mannfalli, svo
að það yfirgengur ait sem heyrst
hefur í sögu mannkynsins. Rússar
hafa hvorki getað komið tölu á þá
þjóðverja sem fallið hafa eða þá
sem þeir hafa fangna tekið. Það
verður alt að vera í slumpum alténd
fyrst um sinn, og þegar búið er
verður sagan líklegast svo ljót að
hún verður tæplega lesandi.
Rússar sitja þarna nærri í beinni
línu nú um livert Pólland frá norð-
ri til suðurs frá Vistula þar sem
Bsura kemur f hana að sunnan um
Lowitz og Strykow og Lodz og suð-
vestur til Piotrkow og Opoczno eða
Pilicafljót, er þar kemur langa leið
beint að sunnan og meðfram fljóti
))ví suður þangað til kemur suður
undir Nidafljót, þá þar suður um
Tarnow í Galizíu, þá þar suður með
Donajec ánni og vestur og upp
undir fjöllin. En nú líklegt að þeir
haldi stöðvum þessum svona hér-
umbil fyrst ilm sinn, nema eitthvað
komi fyrir. Og aftur setjast þeir að
líkindum um Cracow og ekki ólík-
legt að þeir sendi lið eitthvað um
skörðin á Karpathafjöllunum, suð-
ur á Ungarn því að Ungverjar eru
órólegir orðnir út af stríðinu og
liggur við uppreist. En væri hægt
að losa |>á frá Vilhjálmi væri mikið
unnið.
Að vestan eru minni fréttir ákveð-
nar. En upp á síðkastið hefur
Bandamönnum veitt betur á allri
línunni, og hafa þcir þokað þjóð-
verjum vfðast hvar aftur á bak.
Flugmenn Frak'ka og Breta virðast
fremur vera á kreiki en þjóðverjar.
Frakkar loksins komnir að kast-
alaborginni Metz og farnir að skjóta
á hana og senda sprengikúlur úr
lofti ofan.
Þá réðust Bretar á Cuxliaven, her-
skipalægi Vilhjálms við Elfarósa
með einum 8 herskipum og 7 flug-
drekum og auk þess smærri skipúm
Flugmennirnir gerðu usla mikinn I
og sendu þjóðverjar flugmcnn og
Zeppelfna á móti en þeir urðu að
flýja. f þrjá klukkutíma stóð hún
viðureignin milli drckanna f loft-
inu og Zeppelinanna. Reyndu
Zepjielinskipin að granda herskip-
um Breta en gátu ekki og loks
hörfuðu þeir undan. Allir komu
flugmennirnir aftur nema einn.
Flugdreki hans fanst sfðan brotinn
á sjónum en flugmaðurinn liéldu
rncnn að hefði verið tekinn fangi.
Líkur þykja til þess að þeir Jofíre
og French séu að búa sig undir að
fara nú að sækja á þarna vestra og
i
hrinda þjóðverjum burtu úr Belg-
fu. Það sem þá eiginlega hefur
mest skort eru hinar stóru fallbyss-
ur, en nú er sagt að Frakkar hafi
látið smíða byssur sem engu séu
verri, ef eki betri en þjóðverja.
Hinar nýju fallbyssur ítala eiga
aö vera betri en hinar víðkunnu
byssur ])jóðverja og nú lftur út fyrir
að ítalir retli að fara að reyna þær,
þvf að þenna mánuð hafa þeir tii
æfða og útbúna eina millión manna
og aðra milíónina til taks þar á
eftir sem varalið.
Frakkar liafa nú sent nýjar her-
sveitir inn í Elsas og sækja þær fa,st
á og eru að færast nær Rínarelf-
unni, aðeins 30 mílur frá Rín ánni.
Orustan við Steinbaek liefur verið
ákaflega grimm.
Rússar v^ða yfir Karpathafjöll og
er nú ótti mikill kominn yfir borg-
irnar í Ungarn, einkum höfuðborg-
ina Budapest, Rumanar taldir
muni nota fyrsta tækifæri núna að
fara ástað og “verður þá slark f
henni Vilpu."
Síðustu fregnir af stríðinu.
Herskip ftala skjóta á Durazzo i
AJbaníu.
Roumania að eins ókomin af stað
í stríðið með 500,000 til 600,000 her-
menn.
Rússar hafa sópað Austurrikis-
mönnum úr Bukovína, og tekið hafa
þeir því nær öll skörðin í Karpatha-
föllum, og komist Rússar yfir þau,
þó ekki sé nema nieð vænan hóp, þá
eru Búlgarar undir eins komnir af
stað nieð þeim.
Blöðin i dag (6. jan.) segja þær
fréttir, að Rússar hafi unnið mikinn
igur við Ardahan í Armeníu á Tyrkj
um, tekið þar heila herdeild af þeim
auk þeirra er féílu, og eltu hina, sem
undan komust.
í Galizíu réðust Rússar á Austur-
ríkismenn á flóttanum, er þeir voru
að fara yfir Uszok skarðið í Kar-
patha-fjöllum, suður í Ungarn. Þeir
komust á hlið við Austurríkismenn i
skarðinu i stórviðris liríð og frosti,
og veittu þeiin skell inikinn og tóku
alla, sem ekki gátu flúið, eða lágu
cftir á vigvellinum. — Þessu skarði
hafa Austurrikismenn haldið alt til
þessa; en með skarðinu ná Rússar
Hklega seinustu olíubrunnunum, sem
Vilhjálmur hefir fengið oliu frá. Er
það verra fyrir hann að tapa brunn-
unum, en að bíða stóran ósigur. Fer
nú að liðkast um leiðina fyrir Rúss-
um inn i Schlesíu.
Reikningurinn fyrir
stríðið og blóðs-
útheliingarnar.
AÐ LATA REFSINGUNA HÆFA
GLÆPUNUM.
Eftir II. G. Wells.
(Niðurlag).
Menn verða æfinh-ga að hafa það
hugfast, að stjórnarfyrirkomulag
Þýzkalands er svo fullkomið og
annig lagað að það cr auðvelt að ná
inn sektum, háum sem lágum. Það
er cin maskína alt Þýzkaland og
maskínan getur unnið, þó að út-
lendir menn stýri henni. Þannig
hefir stjórn Þýzkalands fundið upp
ágæta skatta—álögu aðferð með því,
að staðfesta (endorsc) járnbrautar-
seðla. Og þjóðverjar eru orðnir
vanir við það, og það væri mjög
vel lagað til þess, að koma þjóðvcrj-
um til þess að skilja þetta atriði
stríðsins, skaðabæturnar og endur-
gjaid þeirra, sem þeim alt til þessa
hefur liætt við að renna auguni
yfir, án þess að grfpa það og hafa
jafnvel ckki orðið ))ess varir.
Til þess að skýra þetta betur, geta
menn hlaðið einu eður öðru atriði
skaðabótanna á járnbrautirnar, og
gætu þá allir þjóðverjar, sem með
jánrbrautum fara lesið á farseðlin-
um, að ferðin með járnbrautinni
kostaöi svo og svo mörg mörk og
svo væri skrifað á bak seðilsins mcð
rauðu letri: “Aukaborgun fyrir
speilvirki í Belgfu, (eða Póllandi,
eða Frakklandi) sem framin voru
eftir skipun keisarans, tvö mörk”.
Eða þar stæðu aðeins þessi orð
“Louvain—tvö mörk”. Þetta vær'
svo sem ckkert niðurlægjandi. Það
minti þá á það aðeins, að framferði
og gjörðir keisaravcldisins, bera með
sér, ekki frægð einungis, heldur á-
by: gð líka.
:« * er á svo marga vegu að þetta
stríð er ólfkt öllu öðru, sem nokk-
urntfma hefur komið fyrir mann-
kynið. Það er strfð, sem fer fram
að heiminum ásjáanda, og áhorfend-
urnir geta lesið og dæmt um við-
burðina miklu mcira en nokkurn-
tfma hefur áður verið gjört. Og
siðgæðishugmyndir eru ráðandi í
gangi atburðanna. Það er að eins
Vilhjálmur talar til manna sinna.
Um það leyti sem Þjóðverjar
höfðu tekið Antverp kom keisarinn
þangað til að sjá menn sfna og
þakka þeim fyrir góða framgöngu,
og tala kjark f þá.
Hollenzkur fréttaritari segist hafa
verið viðstaddur og hra'ðritað ræðu
þá er hinn mikli maður flutti, og
forust honum orð á þessa leið.
“Eg er innblásinn af heilögum anda
og mín stjórn er samkvæm vilja
Guðs. Mfnir herskarar eru því und
ir liandleiðslu Guðs sem öllu ræður
bæði á himni og jörðu. Og í hans
nafni skipa eg yður að skiljast
ekki við óvini yðar fyrr en þér hafið
deytt þá alla og upprætt þeirra kyn
af jörðinni
Vei öllum þeim sem hafa reitt til
rciði hið volduga Þýzkaland. Og
vei þeim Sem ekki hlýða minni rödd
og gjöra minn vilja. Guð Þýzka-
lands vill drottna, og samkvæmt
hans vilja skuluð þér haga yðar
gerðum.
þjóðvcrjaland og drotnar þess, sem
ekki sjá birtu lampanna, sem
kasta geislum sínum á þá til þess,
að skoða og rannsaka sálir þeirra.
1 járnbrautarvögnum Englands á
þriðja plássi geta menn séð verka-
menn lesa, hinar vanhugsuðu bæk-
ur Bernhardis og rit, sem eins og
tæta og sprengja allan heiminn (
sundur. Og verkamennirnir við
skipabryggjurnar lesa kaldir og ró-
legir um þetta smálega og marga,
sem krónprinsinn hefur getað dreg-
ið til sín. Og í þessu mikla skín-
andi ljósi sem lýsir upp allan heim
svo að hver og einn einasti maður
sér og skilur hvað fram fer, í ljósi
þessu hinu skæra fer keisarinn
sjálfur, klæddur glóandi einkennis-
búningi og býst til að rfða þannig
inn í kastala borgina Nancy í skrúð-
göngu mikilli í broddi tíu þúsund
útvaldra hermanna sinna. Hann fór
nú reyndar aldrei inn í Nancy.
Frakkar gáfu þeim skell mikinn,
svo að þeir urðu að hörfa undan
og hætta við alla þessa skrúðför
íslenzk ástaljóð.
Lauslega þýddur mansöngur eftir Kristján skáld Jóns-
son. Sjá kuæði hans þriðju útgáfu aukna. Gefin
út i Reykjauik 1911.
Whene’er thy beauteous being 1 caress
And thou, close pressing, dost my frame enfold
In thy arms’ pale,—which is love’s own stronghold—
And thy eyes beam unfathomed tenderness;
Meseems I sweetly slumber and I dream
That I with angels in glad heaven dwell;
I’m carried far from earth’s incessant swell,
Wafted away on Lethe’s wondrous stream.
Then silently—over words I have no power—
I ask that all such hours may never cease,
Since on my life are bent love’s radiant rays;
Vainly 1 yearn to’ appease death’s fatal hour,
That evermore such sacred joy may ease
My soul, whose heav’n is found in thy embrace.
Skúli Johnson.
Nr. 15
sigrandi þjóðverja. En keisarinn
ætláði að láta heiminn allan sjá og
taka þarna eftir sér í allri sinni tign
og dýrð og veldi. Hann skoðar alt
þetta eins og börn skoða myndir,
einhverjar, sem hirðmálarar 18. ald-
arinnar hafa málað með sterkum
rauðum eða bláum litum. Hann
hefur enga hugmynd hvernig hann
kemur mönnum fyrir sjónir í Weald-
stone eða Tottenham (á Englandi).
Hann heldur að þetta glys og stæri-
læti gjöri hann alþýðu manna hug-
þekkan, svo menn fari að dást að
honum og sjá og skilja hve mikill
og dýrðlegur höfðingi hann er. Og
hafi honum komið Wealdstone eða
Tottenham til hugar þá hefur hann
hugsað sér fólkið þar fáfræðinga,
eins og mentunarlausa bóndagarma
sem hlytu að fyllast lotningar og
auðmyktar við það að líta alla
þessa tign og dýrð hins mikla keis-
ara.
Alt þetta sýnir svo ljóslega að
hann sjálfur er ekki mcð öllum
mjalla, að hann er fullur draum-
sjóna um forna frægð og dýrð mið-
alda höfðingjanna, er þeir teymdu
skrílinn með trumbuslætti ög lúð-,
ragangi (t.d. þá voru trumbur
slegnar, trumbur barðar, symfón
sungið og salterium). En þetta”alt
saman sýnir andlega afturför Þýzka
.lands, og hina knýjandi nauðsyn
að núa því inn um hinar þykku
húðir þjóðverja, mjúklega og lip-
urt ef hægt er, og láta þá skilja það
sjá það skýrt oggreinilega, hvað það
er sem hér er verið að berjast um,
og hvaða þýðingu það hefur, þegar
hallirnar hrynja yfir höfuð þeim
(þeir sýnast vera fáir scm skilja
])að enn sem komið er.—Þýð.)
Og af þessu ættu menn að sjá
hvað mikilsvarðandi það er, að
þjóðverjar bæti fyrir spellin og
skammirnar f Louvain og Rheims
og allar því líkar athafnir sínar.
Þessqr bætur eru einn hluti upp-
fræðingar þjóðverjanna. Vér verð-
um að ,láta þjóðverjann skilja,
hvcrnig hcimurinn skoðar þessar
og aðrar eins gjörðir.
Menn hafa ritað feykileg ósköp
um þýzka mentun. Hinar Norðúr-
álfu-þjóðirnar hafa verið of kurt-
•eisar við þá svo að þær hafa ekki
nægilega mælt í móti hinn feyki-
lega raupi þeirra. Það er enginn
efi á því, að þeir þjóðverjarnir hafa
verið lærdómsmenn miklir og rann-
sóknarmenn. En fáir eru þeir hæfi-
eika eða smekkmenn, sem taki þýzk
listaverk eður bókmentir fram yfir
tilsvarandi listir eður bókmentir
ítalíu, Bretlands, Frakklands, Rúss-
lands, Hollands eða Indlands. Og
svo kemur það til greina, að bestu
verkin þjóðverja eru ekki eftir þá
sjálfa, heldur eftir Gyðinga. Eða
hver eru nöfn vísindamanna þeirra,
sem jafnast á við Darwin, Newton,
Pasteur, Metchnikoff eða Mendel-
ieff. Það er sönglistin ein, sem þeir
verulega skara fram úr.
En það er ekki til neins að reyna
að tala skynsamlega við þjóðverja
meðan þeir eru blósnir upp af sjálfs
þótta og stórmensku sinni. Það
sem vér nú þurfum að gjöra ei það,
að sannfæra þá um það fyrst og
remst að þeir liafi ósigur beðið, beð.
ið ósigur þrátt fyrir öll sín hernað-
arvísindi, og allan undirbúning i
hálfa öld, og þó að allar ástæður
f fyrstu væru með þeim, sannfæra
á um að hafi ekki átt hið háa
sæti í menningu heimsins sem þeir *
hafa tekið sér. Og svo er ekki ó-
hugsandi að mögulegt sé að refsa
þeim á viðeigandi hátt fyrir spell-
virki og gripdeildir á listaverkum
þjóðanna, bæði í Belgíu og á Frakk-
landi, svo að þeir á komandi tím-
um yrðu mintir á glæpi þá sem þeir
hafa framið á svæðum listanna og
vísindanna.
Það er öllum kunnugt að í “höll-
um keisarans” er ósköpin öll af mál-
verkum, myndastyttum og öðrum
listaverkum eftir enska, franska,
hollenzka og italska listamenn.
Vil eg nú láta listaverk koma fyrir
listaverk, og safna saman öllum
þessum dýrmætu hlutum. sem eru
þarna í útlegð á þýzkalandi, safna
þeim saman og skifta þeim milli
Rheims og Louvain, svo að þeir sem
listaverk vilja skoða, þurfi ekki að
fara til Dresden, Munieh og Berlin.
V-eti þetta gjört kynnu borgir þess-
ar :ið rísa úr ösku aRur og ná hinni
fyrri frægð sinni.---
Menn verða að muna það, að Ev-
rópu þjóðirnar hafa eiginlcga enga
ástæðu, að berjast við hina þýzku
þjóð. Þvf að allar þessar svívirð-
ingar, spellvirki og yfirgangur er
ckki verk hinnar þýzku þjóðar,
heldur prússneska hermanna valds-
ins, sem hefur náð haldi á sálu og
Skatð er fyrir skildi
Skapti er látinn,
göfug mennið góða;
gráta þig margir,
drúpa dag geislar,
dimt er í heimi
sorgþrungin ský á skyggja.
Skarð er fyrir skyldi
Skapti er Iátinn;
hátt barst þú höfuð
og horfðir til sigurs,
gáfur og einurð
geisluðu úr augum,
rómsnjallastur rekka
á ræðupöllum.
Skarð er fyrir skildi
Skapti er látinn,
vizku dísir þig völdu
á vormorgni æfi,
djúpspeki dæmdu þér mest,
drenglyndi og heiður,—
drúpa nú höfði hljóðar
að hollvinar Ieiði.
N.
«
::
::
::
«
n
«
»
««tiiitinutitinuiiiitiitmiu
líkama allra þjóðverja, hermanna-
valdsins, sem hefur riðið þýzkalandi
til glötunar, cins og drengir hleypa
hetum á kaf í fens og kviksyndi.
En það er engin ástæðe, tií þess að
þjóðverjar séu ekki skyldir að
borga hinn seinasta eyrir fyrir öll
þau spillvirki sem gjörð hafa verið,
engin ástæða, að þeir skuli ekki
neyddir til að súpa til botns, ólyfj-
anir ímyndana sinna hinna fölsku
um hina miklu yfirburði þjóðverja
að þeir stæðu öllum ofar f hermann-
alist og vísindum öllum. En aðal-
synd þjóðverja var þó ekki dramb-
semi eða grimd, heldur einmitt það,
hvað þeir voru leiðitamir vondum
og samvizkulausum mönnum.
Austurrfkismenn og suður-Þjóð-
verjar eru clskulegustu og geðs-
legustu menn — með voðann og
bölvunina hangandi yfir höfðum
sér. Og það væri ekkert vit og ekk-
ert réttlæti að láta þá gjalda, með
því að sýna sömu grimdina hinum
kyrlátu og virðulegu borgum þeirra
landa, sem þjóðverjar sýndu Belg
um.
Annað mál er það hvað Berlin
snertir, hvort borg sú skuli gefin
hermönnunum að rupla. en þá
keraur til sögunnar hardýðgi og
mannúðarleysi, að hlcypa út um
hina aðra hluta Þýzkalands öllunv
þeim feikna sæg af húsviltu bjarg
arlausu fólki, sem þaðan yrði að
flýja ef borgin væri rænd.
Og smátt og smátt verður múg-
num þjóðverja ýtt af vígvöllunum
inn f þcirra eigið land, lengra og
lengra og herflokkar Bandamanna
á hælum þeirra. Verður þá gjör-
sópað og landið og lciðin lögð yfir
brendar bygðir og brotnar rjúkandt
borgir. Þeir kofu um Liege Þúóð-
verjarnir og sömu leiðina býst eg
við að þeir fari heim aftur á flótta
undan hinum hegnandi herskörum.
En Rússar koma inn leiðina um
.ið brenda og gjörsamlega eyðilagða
Pólland. Þarf þá heraga strangan
er inn f Þýzku löndin kemur til að
halda hermönnunum frá því að
gjalda lfku líkt.
En þar við liggur heiður Banda-
manna, og hvað Rússa snertir, þá
myndi |>að spekja þá og halda
nokkuð í skefjum ef að þeim væri
heitið Berlinarborg.
En hvað okkur snertir sem kom-
um að vestan, þá liggur leiðin um
Bonn og Cologne og iðnaðar löndin
á Westphalen með borgunum Cre-
feld og Duisburg, Dusseldorf, Elber-
feld og Barmen, og fremur öllum
öðruin Essen—þetta eru staðirnir,
sem ættu að borga fyrir Louvain og
Liege og Rheims. Vér viljum ekki
láta hefndina koma niður á heim-
ilum bændanna eða eldgömlum
höllutn eða kyrkjum. En f Essen
voru fallbyssurnar smfðaðar og
stálplöturnar gjörðar, þar var það
smíðað hið mikla “sverðið Þýzka-
lans” og hin “skfnandi herklæði"
sem Evrópu stendur nú öll þessi
bölvun af. Þar verðum vér að skilja
eftir rústir einar, sem Þjóðverjar
hafa til minningar um oss og förina
til Belgfu og Frakklands.
En reikningurinn er ekki útkljáð-
ur og alt cr óklárað, meðan þær
standa morðvopnasmiðjurnar f
Essen.