Heimskringla - 01.06.1916, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 1. JÚNÍ 1916.
HEIMSKRINGLA
BLS. 3
Dvöl míu í Danmörku 1871-1872
KAFLI ÚR SÖGU AF SJALFUM MÉR
Eftir Matth. Jochnmsson
XTm Magnús Eiríksson, o. lí.
Sumarið 1871 varð eg fyrir því
sviplega mótlæti, að missa aðra
konu mína; brá eg þá til utanferð-
ar og fyrst til Englands með mági
mínum Þorláki Ó. Johnson, er þá
átti heima í Lundúnum; hafði eg
fengið ársleyfi til burtuveru frá
prestsembætti á Kjalarnesi. Dvaldi
eg rúman mánuð á Englandi og
hrestist mikið við hina miklu breyt-
ingu, enda forðaðist einveru eins og
eg gat. Þá fyrst sá eg öll ríki verald-
ar og þeirra dýrð, með öðrum orð-
um: ríki Englendinga og þeirra
dýrðlegu stórvirki: kyrkjurnar St.
Páls og Westminster, Parlaments-
húsið, aldingarðana miklu o. fL;
svo og tvo keisara, þann frá Brazilíu
og Napóleon þriðja, sem þá var að
skoða tröllskipið “Grcat Eastern”.
Sögðu ræðarar þeir, sem fluttu
mig að skipinu, að um borð væri
“franski kongurinn” og tók eg það
sem hégóma, þangað til eg mætti
karli á þilfarinu ásamt frú og syni;
hann leit til mín þreytulega og var
að smáypta hattinum, þvf mann-
fjöldinn fagnaði á báðar hliðar;
frúin og prinsinn heilsuðu glaðlega,
en mér fanst fátt um og datt mér f
hug hið fornkveðna: Sic transit.
En um Englands dýrð hefi eg fleira
ritað í öðrum kafla, og flýti mér því
yfir til Khafnar, þar sem eg þekti
mig betur. Yoru þá liðin 15 ár síðan
eg sá Danmörku. Kom eg í land við
tollbúðina snemma morguns í inn-
dælu veðri og leitaði þegar uppi
minn elzta vin og landa, Magnús
Eiríksson; tók hann mér feginsam-
lega, og bauð eg honum til borðs
með mér niðri í Breiðgötu, þáði
hann það glaðlega og lét eg hann
njóta þess, er hann vildi kjósa.
Síðan spurðum við hvor annan
8pjörunum úr, og þá sagði hann
mér þær fréttir, að uppi í Háskóla-
fundarsalnum stæði yfir fjórði
kyrkjufundur Norðurianda; væri
nú annar fundardagurinn og skyldi
nú ræða um hinn nýja rational-
ismus; stæði því mikið til, enda ætl-
aði hann sjálfur að taka til máls.
Þótti mér það góðar fréttir og bað
hann að útvega mér aðgöngumiða.
Síra Blædel prestur við Hólms-
kyrkju útdeiidi miðunum, og geng-
um við óðara til hans og fékk eg
svo miðann. Eg tók eftir því, að
hann tók Magnúsi heldur fálega, og
spurði eg Magnús, hvort eg hefði
séð rétt. Hann svaraði: “Ójá, Blæ-
del minn hefir lengi litið mig horn-
auga, og lætur mig lítið njóta til-
sagnar á undan prófi hans”. Síðan
heyrði eg nokkrar ræður þess herra
og fanst lítt til, en alþýðu þótti
hann mjúkur og mælskur; en hitt
mun rétt um hann, að hann var
málrófsmaður töluverður, en ein-
rænn og upp með sér, æstur og ó-
væginn við aðrar skoðanir en sín-
ar. 1 fundarsalnum var fjölmenni
mikið, flest Danir, en þó ýmsir merk
ir menn lærðir og leikir frá Noregi
og Svíþjóðu. Dr. Kelkar, nafnkunn-
ur kristinn Gyðingur stýrði fund-
inum, og með honum Priðrik pró-
fessor Hammerich. Þar sá eg hinn
lærða ritsnilling Martensen byskup
og Grundtvig hinn gamla; varð
mér starsýnt á hann og þótti hann
hafa Hrafnistu-manna svip; var
hann þá hálf-níræður og mjög sam-
an genginn, og þó á sinn hátt stór-
mannlegur. Tók hann fyrstur til
máls; og er þessi “Nornagestur
Norðurlanda” var studdur upp í
ræðustólinn, viknaði eg og var sem
mér fyndist liann rogast með heila
öld og heillar þjóðar sorg og gleði,
vizku og heimsku á baki. Var sem
rödd hans kæmi frá haugbúa; svo
var hún hljómlaus og dimm. Kvað
hann sér á óvart koma, að heyra
skynsemistrú aftur komna á dag-
skrá; “en eg veit ekki betur”, sagði
hann, “en eg kvæði þann drauginn
niður fyrir 60 árum”. Annað mælti
hann fátt að marki og var studdur
til sætis, en orðum öldungsins var
mikiil rómur gefinn. Skal eg taka
það fram, að veturinn eftir sótti eg
Vartov-kyrkju Grundtvigs, þegar eg
gat, því hið stórfelda við það jötun-
menni hafði löngu áður vakið að-
dáun mína, — þrátt fyrir alla hans
forneskju í kveðskap, máli og kenn-
ingum. En meira um hann síðar.
Eftir Grundtvig fékk Magnús orðið
og steig í stólinn. Hann lióf ræðu
Mna á þvf, að hann kvað óhjá-
kvæmilegt, að rannsaka tilorðning
og áreiðanlegleik hinna fornu trú-
arfræða kyrkjunnar og byrja á
hinni postullegu trúarjátning, sem
ekki yrðl séð né sannað að væri frá
Dostulanna dögum; því síður mætti
una við hin svonefndu játningarrit
frá siðbótartímanum; hann kvað
hvern kennara í trúfræðum, og sér-
staklega svo valinn fund sem þetta,
skyldan til að skoða og skýra heim-
ildir sínar og annara fyrir því öllu,
sem kent væri sem sáluhjálpar-
atriði; sérstaklega þyrfti að rann-
saka samhljóða-guðspjöllin, er ó-
hætt væri að telja sannsögulegust
allra sagna um Jesú og kenningar
hans; kvaðst ræðumaður fyrir
löngu orðinn sannfærður um, að ó-
venjulega mikið ryk hefði öld eftir
öld fallið yfir allar erfikenningar
kristninnar alt frá tíma hins elzta
og einfaldasta kristindóms, og svo
framvegis. Þegar í byrjun hinnar
djörfu og velfluttu ræðu Magnúsar,
fór að koma ys og órói í salnum, og
óx svo háreistin, að ekki heyrðist
orð, enda tók forseti aftur og aftur
til bjöllunnar og kailaði hátt, bað
ræðumann halda sér við efni dag-
skráarinnar þvf slíkar rannsóknir
væru alt annað en hér lægi fyrir..
... (Köll í salnum): “Niður með
ræðumanninn!” En aðrir æptu:
“Vér vitum á hvern vér trúum!” En
Magnús stóð kyr, og er ofurlítið
hljóð fékst, reyndi hann að halda á-
fram: “Kenning J«sú hefir verið
sett undir mæliask-----það má sjá
og sanna af sögunni-----trúarjátn-
ingar kyrkjunnar eru mannaverk!”
(Yfirtaks óhljóð). Nú hrópaði Magn-
ús og fékk þá hljóð: "Þótt það kost-
aði mína eilífu sáluhjáip, get eg ekki
þaggað niður rödd samvizku minn-
ar og sannfæringar!” — Meira fékk
hann ekki mælt, svo að heyrðist,
fyrir ópum og hringingum, en enn
þá stóð Magnús í ræðustólnum. —
Mér hljóp kapp í kinn og duttu
mér í hug orðin í Lúthers-kvæði
mínu:
“Og öld af ótta starði,
þeim ægði dirfskan sú,
er líf og ljós hann varði
með lifandi krafti og trú”.
Það er sjaldan sem menn heyra and-
leg stórmenni taia; eg hafði heyrt
Jón forseta flytja “stóru ræðuna” á
alþingi 1867, þegar hann feldi frum-
varp stjórnarinnar, og ægði þing-
mönnum svo, að flestir eða allir
urðu yfirkomnir af mælsku hans og
yfirburðum, og helzti mótstöðu-
maður hans, Benedikt Sveinsson,
hrópaði: “Það vildi eg að slíkur
maður lifði eilfflega!” Svo fanst mér
til um framkomu Magnúsar Eirfks-
sonar — þessa barnsiega og hógværa
fátæklings, eina landa míns í hinum
mikla háskólasal alskípuðum ná-
lega öllu stórmenni klerkalýðsins á
Norðurlöndum. Já, mér hljóp kapp
í kinn og eg mintist Jóns forseta,
mintist lúters, er
“einn mót öllum stóð hann
f ægilegri liöll,
og einn mót öllum vóð hann
á andans sigurvöll”.
Guði sé lof, hugsaði eg, ekki eru
allir Islendingar aidauða. En til
enda sögunnar: Eftir mikla orra-
hrfð varð iilé, og Magnús, sem enn
stóð blýfastur í stólnum, hóf upp
hendur sínar og hrópaði: “Úr því
eg enga áheyrn fæ, hrópa eg í neyð
minni til þín, þú eilífi alfaðir, sem
útbreiðir hendur þínar allan dag-
inn yfir þverbrotinn lýð!” — Eg hefi
gleymt bænarorðunum, nema þess-
um, en efnið var hjartnæm bæn um
fyrirgefning guðs yfir kyrkjunnar
svefn og vöntun sannleiksástar og
djarfleiks í trúnni. “Lát þjóna þíns
orðs leita sannleikans án yfirdreps-
skaj)ar, svo hann gjöri þá frjálsa —
frjálsa og fúsa til að fylgja dæmi
þíns heilaga og hógværa þjóns
Jesú”.*)
(Ah. Enn finn eg skrifuð þessi
orð úr ræðu Magnúsar: “Himneski
faðir! Þér fel eg hjartans málið mitt,
og fát það koma til þinna eyrna og
dæm mitt hjarta og hugrenningar.
..... Hafi eg borið sannleikanum
vitni eftir beztu samvizku, þá vertu
minn talsmaður og íeið þetta fólk
til sannleikans viðurkenningar”).
Undir ræðunni (bæninni) var
steinhljóð í salnum, og féll kven-
fólkið í grát, og sá eg að menn þeir,
er stóðu nærri mér, viknuðu, en
aðrir hristust. Og er M. gekk frá
stólnuin reyndu ýmsir prelátar að
taka hann tali, og einn faðmaði
liann 1 þ.rönginni grátandi og eg
heyrði hann segja: “Lát mig faðma
þig! hreinskilni þín og einurð yfir-
gengur mig, og ]>ó hefir lausnari
minn, Jesús, aldrei orðið mér dýr-
mætari en á meðan þú afneitaðir
honum þrisvar!” Prestur þessi hét
*) Sbr. ritið: “Det fjerde Nordiske
Kirkemöde”, 1871.
i
Sveinn Brún, Norðmaður, stór vexti
og mikilúðlegur; hafði hann flutt
ræðu í Frúarkyrkju um morguninn
og þótti auðheyrt að hann var á-
I kafamaður og andheitur mjög á
gamla vísu. En Magnús Eiríksson
ansaði hvorki honum né öðrum,
heldur skundaði út og burt, og kom
aldrei síðan á þennan kirkjufund.
Vil eg geta þcss hér, að það er
sorgleg minkun, að enginn frjáls-
lyndur Islendingur skuli enn hafa
getið Magnúsar nokkuð f þá átt
sein vert sé. Einn danskur maður,
sögufræðingurinn S'wanenfluger, hef
ir ritað all-snjalla grein um hann,
og jafnað honum við Sören Kirke-
gaard, einn hinn mesta heimspek-
ing og guðfræðing á Norðurlönd-
um; segist hann jafna þeim saman
sem afreksmönnum, Kirkegaard sem
spekingt en Magnúsi sem “Karak-
ter”. Presturinn Hafsteinn Péturs-
son er sá eini íslendingur, sem rit-
að hefir all-langa grein um Magniis,
en samið hana frá rétttrúnaðar
sjónarmiði, og hefir fyrir þá sök
gjört Magnús að hálfgildings ein-
ræning og afglapa, enda virtist sam-
tíð hans hann svo vera. Hafa þau
verið örlög nálega allra stórmenha,
sem hafið hafa nýjar trúarkenning-
ar gegn ríki klerka, kreddum og
hleypidómum. En það, sem barg
Magnúsi, svo að kjör hans þó urðu
ekki verri en þau urðu, var hans
merkilega framferði, einfeldni, r.m-
burðarlyndi, blíðlyndi og þolin-
mæði. Hinir ungu og gjálífu land >r
hans kölluðu hann jafnan “frater”
(bróður), og það nafn sómdi hon-
um vel, því hann elskaði þá eins og
bræður sína eða börn, og var heila ;
ljós á þeirra villugjarna vegi. Guð-
rækni hans var honum helgari en
himinn og jörðt og nauðugur neínili
hann guðs nafn eða trúmál sí i,
nema nauðsyn bæri til og hreint
væri í kring um hann. — Nú ei
Magnús var úr sögunni á kyrkju-
þinginu, þögnuðu allar raddir um
“ratíónalismann nýja”, og tó : í
menn þá að ræða um annað, sem
fyrir lá á dagskrát svo sem t. d. af-
stöðu vissra enskra sértrúarflokka
til hinnar “evang. kristilegu trúa*”.
Furðaði mig stórum á því þjarki, er
þar af leiddi og lá við að eg gengi af
fundinum. Áttu þær deilur þvf ÍPr-
ara við mig, sem eg var allur snúinn
að kenningum dr. W. E. Channir.g.,
postula liins únítariska mannúðar-
kristindóms. Þóttu mér höfuðprest-
ar fundarins, þeir Brún stiftspró-
fastur og Blædel og aðrir tala lík-
ara börnum en vöxnum mönnum
með viti; einkum þó hneykslaði mig
þrefið við Adventista og Irvingíana,
sem þar voru og vildu sannfæra
fundarmenn með ýmsum stöðum í
spádómsbókum Gyðinga og Opin-
berunarbókinni. Gátu þeir enga
aðra sannfært, sem ekki var von.
Veizlu mikilli í sal Vincents tók
eg þátt í í fundarlokin; sátu þar til
borðs á 3. hundrað manna, þar á
meðal Sjálandsbyskup, Gamli
Grundtvig og annað stórmenni, en
auk þess ýmsir sem ekki voru fund-
armenn. Eg, sem nálega engan mann
þektit tók mér sæti utarlega, og sat
mér til vinstri lágur maður rauð-
skeggjaður, en þó hvasseygur og
hvatlegur. Hvorugur okkar spurði
annan að heiti; en þá rauf hann
þögnina og spurði, hvort eg vildi
ekki deila með sér rauðvínsflösku.
Eg vildi það og inti eg liann þá eft-
ir nafni. Carl Rosenberg heiti eg,
mælti hann; kannaðist eg þá við
hinn frjálslynda íslandsvin. Upp
frá þeim degi urðum við alúðarvin-
ir. Á hægri hönd mína sat roskinn
maður, hár en grannvaxinn, ekki
fríður en mjög sómagóður. Þegar
mér þótti tækifæri til, spurði eg i
lágum rómi, hver sá væri sem talaði.
Hann tók upp miða hjá sér og skrif-
aði: “Zakris Topelius”. Sá eg þá að
þetta var höfuðskáld Finna, en ekKi
talaði eg við hann og sá hann ald-
rei síðan. Sýnir þetta, hve merkileg-
ar tilviljanir mæta mönnum á
stundum. Báðir urðu mér ógleyman
legir, Rósenberg — einhver skarp-
asti, færasti og frjálslyndasti rithöf-
undur Dana um þær mundir, en
Topelius eitthvert ágætasta skáld,
einkum fyrir alþýðu og ungmenni,
sem uppi var á öldinni. Leiddi sá
fundur okkar til þess, að eg fór að
kynna mér betur rit hans, og í elii
minni þýddi eg allar "Herlæknis-
sögur” hans. “There is a special Pro-
vidence in the fall of a sparrow”
sagði Shakespeare. — Engar merkar
ræður voru haldnar og enginn sig-
urbragur var að sjá yfir höfuðprest-
unum og týndust þeir helztu þeirra
snemma úr veizlunni. Þó voru sung-
in tvö smákvæði f byrjun samsætis-
inst annað ail-laglegt eftir góðskáld-
ið Chr. Richardt, en hitt eftir
Grundtvig, líklega eitt af öldungs-
ins síðustu ljóðum. Ekki þótti okk-
ur Rosenberg það tilkomumikið
kvæði. Það byrjaði (að mig minn-
ir) svo:
“Skarpsindighed er Tydskens Fryd,
det vil hans Liv fortære;
Dybsindighed er Danskens Dyd,
gör Folkelijertet Ære”.
mistu hertogadæmin, sýna þessar
hendingar hina fjörgamla skálds. —
Einn mikilsliáttar kennari í Askov
svaraði mér, þegar eg vildi bera sátt-
arorð milli Dana og Þjóðverja, og
mælti svo: “Den tydske Aand er
Djævelens Aand, men den danske er
Vorherres. (Frh.).
— (IÐUNN).
Islenzku kolin.
Guömundur E Guömundsson,
bryggjusmiöur, fór utan ii. des.
s. 1., í þeim erindum aö láta
rannsaka nákvæmlega sýnishorn
af kolunum í Stálvíkur-námunum.
Ur för þessari kom hann nú meö
Botníu. Hefir Vísir hitt hann aö
máli, og veröur hér á eftir skýrt
frá árangrinum af ferö hans.
Til þess aö rannsaka kolin,
fékk hann yfirverkfræöing sænsku
koianámanna, Svedberg, og full-
yröir hann aö þetta séu steinkol,
en áhrif lofts og vatns valda þvf,
aö kolin yst í námunni eru frá-
brugöin öörum steinkolum, þó aö
af sömu tegund séu. Til þess aö
þessi kol logi vel og brenni upp,
þarf aö mylja þau í smátt. Sved-
berg telur víst, aö þegar komiö
sé svona 30 metra inn í námuna,
veröi kolin oröin svo góö, aö þau
megi nota sem skipakol.
Guöm. dvaldi tveggja mánaöa
tfma f sænsku kolanámunum til
aö kynna sér nám&gröft. Síöan
íór hann til Danmerkur til aö
reyna aö koma á stofn félagi, til
aö byrja rekstur námunnar. Fékk
hann þar í liö viö sig: jón Svein-
björnsson, Zoylner stórkaupm.
og Hendriksen forstjóra Thore-
félagsins, en Handelsbankinn í
Kaupmannahöfn hefir lofaö aö
leggja fram fé.
Ráögert er aö vélar þær sem
þarf til aö byrja námugröftinn.og
trjáviöur til húsabygginga veröi
sent hingaö meö næstu ferö
Gullfoss. Vélar þessar kosta um
80 þús. kr. Verkstjóri hefir veriö
ráöinn og á hann aö koma meö
sömuferö. Hann er Finnlending-
ur. Og sérstakt skip á aö útvega
til aö flytja kolin frá námunni
hingaö til Reykjavíkur. í ágúst-
mánuöi kemnr verkfræöingur sem
á aö athuga hvort tiltækilegra sé
aö byggja höfn viö námuna, eöa
leggja járnbraut frá henni til Pat-
reksfjaröar.
Þegar grafiö hefir veriö 30
metra inn í námuna, og full vissa
er ftngin um gæöi kolanna, er í
ráöi aö stofna nýtt félag.
Þaö er gleöilegt, hve vel Guö-
mundi hefir gengiö í för þessari.
Og gleöilegt hve horfur eru góöar
á því, aö hér sé í raun og veru um
auösuppsprettu aö ræöa, þrátt
fyrir alt trúleysi þingsins og þess
ráöunauta. En meiri myndi gleö-
in hafa oröiö, ef þingiö heföi
brugöist svo viö þessu máli í fyrra,
sem því bar ótvíræÖ skylda til, aö
láta landsstjórnina beitast fyrir
þessum framkvændum og tryggja
sér þaö, aö sá auöur, sem kynni
aö vera fólginn í þessari námu,
rynni ekki aö neinu leyti f vasa
erlendra manna, svo sem nú eru
allar horfur á. En jafnframt meg-
um vér vera þakklátir þeim mönn-
um, erlendum og innlendum, sem
leggja fram fé og fyrirhöfn til aö
hrinda málinu í framkvænd, og
þá fyrst og fremst Guöm. E.
Guömundssyni.
Á þessum síöustu tfmum erum
vér íslendingar farnir aö finna
þaö áþreifanlega, hverja þýöingu
þaö getur haft fyrir verzlun vora
aö þurfa ekki aö sækja kol til
annara þjóöa. Og Reykvíkingar
og aörir bæjarbúar á landinu,
hafa illilega fengiö aö gjalda þess
í vetur, aö ekki var þegar í fyrra
brugöiö viö og fariö aö vinna
kolanámu þessa, þegar þó var
fengin full vissa um, aö þar var
saman um, hvort ko’.in hétu:
brúnkol, steinkol eöa eitthvaö
annaö.
Lengi munu menn minnast
þingsins 1915. ef náma þessi
reynist vel, en gengur landinu úr
greipum. Vísir.
Hundasýning
Eg var á gangi fram hjá iðnaðar-
byggingu borgarinnar hérna urn
daginnt og varð alt í eiriu heyrnar-
laus, eða því sem næst, af hinum ó-
viðkunnanlegu en um leið vargslegu
hljóðum, sem eg heyrði inhan úr
byggingunni, og sem mér fanst að
kæmu frá æfingasal yfirmanna, og
það fyrsta, sem flaug mér í hug var,
að einhver hefði skrýtt sig þýzkum
herklæðum og skroppið ]>ar inn til
að fá lækningu við gigt, sem dygði
honum um alla eilífð. En við nánari
rannsókn komst eg að raun um, að
þetta var að eins hundahúsa klúbb-
ur borgarinnar sem hér var að hafa
hundasýningu og “pie” kappát. —
Svo vér réðum af að ganga inn.
Svo fór eg að leita að smápening
í pússi mínum, til að borga dyra-
verði innganginn, og valdi eg þar til
einn af nýjustu gjörð Svedenborgs
tímabilsins, og var svo veitt inn-
ganga með mestu virktum. Sýning-
arplássið var troðfult af hundum af
öllum stærðum, litum og kynkvísl-
um, og þeir geltu allir alt hvað
kjafturinn gat gengið og strengdu á
hálsböndunum alt að hengingu. Nú
datt mér í hug, að hér væri tækifær-
ið, að fá sér góðan og ódýran liund.
Vék eg mér þvi að borði einu, þ.ir
sem stóð maður vel búinn og “busi-
nesslegur”, og bað um verðskrá.
“Hundarnir”, sagði hann ofur kui
teislega, “eru ekki allir til sölu; því
sumt fólk er svo skringilega ein-
kennilegt, að það má ómögulegi:
missa hundinn sinn, og ‘hann er
hreint ekki falur fyrir neina pen-
inga'. Þú hefir kanske tekið cftir
því, að fjöldi af hefðarfrúm leiða
hund með sér hvert sem þær fara,
og þó að þær þurfi að stansa við
annanhvorn stjaka og staur á göt-
unni gjörir ekkert til, því það er
fyrir ‘elskulega hundinn’ þeirra,
En væri það barn, sem gengi við
hliðina á þeim (því ekki er hætt við
að þær mundu lýja sig á að leiða
barn), myndu þessar sömu heiðurs-
konur bæði berja og skamma barn-
ið, þó það stansaði ekki hálft eins
oft og hundurinn þeirra ‘elskulegi’.
Að maður ekki minnist á — þvl að
það er nú víst óþarfi —t að undir
engum kringumstæðum er það
þetta dýrseðli hundsins, sem kemur
honum til að stansa, en það, sem
kemur barninu til að stanza og
horfa í kringum sig, er að gefa gæt-
ur að ýmsum nýjungumt sem fyrir
augun bera; — en þessar hefðarfrúr
hugsa nú ekki svo langt. — Samt
hefi eg nú hér nokkra hunda, er eg
get selt þér með sanngjörnu verði.
Hvaða tegund af hundi mundir þú
hclzt vilja?”
“Hund, sem er góður við börn”,
sagði eg hlæjandi.
Hann gaf þessu engan gaum: en
spurði aftur hvað sort af hundi mér
líkaði bezt. Eg sagði honum, að
mér væri svo sem sama, hvaða sort
af hundi það væri, bara að hann
væri laus við vatnsfælni, og væri
duglegur og iðjusamur liundur í
kringum heimilið.
Hann leiddi ínig þá til hunds eins,
sem var mjög snöggur á hárið, en
með hryggilega löng eyru og “á-
sjónu” eins og þýzk lútersk sálma-
bók. “Þetta”, sagði liann svo við
migt “er blóðhundur, mjög góður
hundur, sérstaklega við börn, já, og
góður að finna þau, þegar þau týn-
ast. Hvernig lízt þér á hann?”
“Mér lízt ekkert á hann”, sagði eg
einbeittlega. “Enginn blóðhundur
fyrir mig! Eg er ekkert of góður
sjálfur, og að hafa hund með sálma-
bókar-andlit á eftir sér alla jafna,
kynni að stinga samvizkuna, svo að
hún vaknaði. Gjörið svo vel að sýna
mér einhvern annan hund”.
“Hvernig mundi þér líka sitjari
(setter)?”
“Nei, herra minnt eg hefi allareiðu
hænu, sem situr!”
“Hvernig væri þá að reyna sækj-
ara (retriever)?”
“Nei, engan sækjara heldur. Eg
átti einu sinni sækjara, og hann
sótti mig á knæpurnar og liættu-
spilaholurnar á hverri nóttu, eftir
skipun konunnar minnar. Eg leit-
aðist við að tína honum eins oft og
eg gat, en hann sótti sjálfan sig á-
valt og skilaði sér heim. Og þar að
auki yrði nú sækjari gagnslaus fyrir
konuna mína eftir 1. júní”.
Það var nú farið að lengjast and-
litið á hundasalanum, en samt
reyndi hann enn einu sinni, og
spurði, hvort eg vildi þá ekki anda-
leitara (duck-lninter).
“Hvað sagðirðu?
“Þýzkan andaleitara”.
“Ó, þú meinar ‘dachs’-hund?”
“Já, einmitt, það var það, sem eg
meinti”.
Við skoðuðum þýzk-hundinn í
krók og kring, en mér líkaði hann
ekkit og sagði eg þvf lierranum, að
eg hefði einu sinni séð þýzk-hund á
hundaköku sýningu í St. Louis,
sem var sex fet og fjórir þumlungar
á lengd frá trýni og aftur á rólí<
brodd, en að eins 8 þuml. á hæð.
Það þurfti að binda hjólskauta
neðan á kviðinn á honum, til að
halda honum frá gólfinu; svo ef þú
hefir hund eins og þennant sem eg
hefi lýst, þá komdu með hann; en
ef ekki, þá með osthund”.
Hann (hundsalinn) fór með mig
til osthundanna, og eg valdi þar
einn góðan af Greenway kyni, en
ekki af Winkler kyninu.
“Ábyrgist þú að þessi hundur sé
fullkominn osthundur?”
“Ját og hann heitir Móses!”
“Eg held það sé bezt eg taki hann.
En hvað kostar hann?”
‘ “Sjötíu og fimm”.
“Fyrirgefðu”
“Sjötíu og fimm dollars”.
“Doliars?”
“Já”.
Og þá fór eg út, því að nú var mér
nóg boðið. Og það mætti geta þess
svona hins vegar, að ef engum væri
leyft að hafa hund, og ekki heldur
kött í borginni, myndu sjúkdómar,
sérstaklega að vorinu, minka um
meira en helming. En það yrði aft-
ur skaði fyrir læknana, svo það má
ekki minnast á það.
Litli bitinn.
Herra spaðbita-höfðingi!
Það var að eins ein voðin hvíta,
kalda og þykkat sem gamli Ármann
gægðist undan 6. marz og sá Lög-
bergs sólskinið, en dauft var það;
og satt er það, að heldur kysi eg
enga sól en Lögbergs sólskinið.
Jæja„ herra spaðbita-höfðingi eg
þóttist hafa gefið þér góð ráð, að
koma fyrir spaðbitunum; en það
lítur út fyrir, að þér hafi ekki líkað
þau; er eg þó vanur að gefa öðrum
þau ráð er eg myndi sjálfur nota.
Nút með því að eg sé, að spaðbita-
höfðinginn vill teljast í betri röð
bænda, sem kallaðir voru á Islandi
og áttu gamalt kjöt yfir sumarið, þá
sé eg nú, að góð ráð eru dýr, og vil
því á ný leggja fram ráð sem dugi
spaðbita-höfðingjanum, svo hann
fái sína spaðbita vel geymda yfir
sumarið, sem er mjög harður t-fmi
hér fyrir svoleiðis fæðutegund, —
spaðbita.
Nú, af því eg veit, að spaðbita-
höfðinginn er einn af hluthöfum
hins sameinaða austur- og vestur-
íslenzka gufuskipafélags, þá held eg
að bezt væri fyrir hann að panta
sér með Gullfossi eins fljótt og unt
er vænt sköturoð frá Skutulfirði og
góða hvalbræðings tunnu; mætti
svo losa bræðinginn úr tunnunni
og setja síðan spaðbitana ofan í
tunnuna og góðan saltpækil á með
litlu af saltpétri. Svo sagði prestur
mér fyrir mörgum árum sfðan, að
gott væri að blanda pækilinn með
sykurvatni og hræra vel upp, þá
skyldi hann ábyrgjast spaðbitana
yfir alt sumarið, hvað heitt sem
yrði; og má óhætt trúa þessu, þvi
fæstir prestar skrökva viljandi. —
Sfðan skaltu bræða yfir íiátið :neð
livalbræðingnum og binda skötu-
roðið yfir v'andlegat og muntu nú
geta geymt spaðbita þína hér í
Manitoba, ekki síður en á Islandi,
og sent þá lyktarlítið út á milli
fóiks, og talist síðan með betri
bændum þessa lands og gamla Is-
lands.
Með vinsemd og heilla óskuum cr
eg þinn ráðhollur vinur.
Ármann Jónasson.
Hovvardville, Man.
Til Sölu
ágætt hús i vesturbænum. Framstofa,
borðstofa, eldhús og skrifstofa niðri,
— 4 svefnherbergi, sumarherbergi
og baðrúm uppi. Efni og smíði alt
vandað (hard wood og lincrust fin-
ishing niðri; bezta finishing og bur-
lap uppi). Allir söluskilmálar eins
sanngjarnir og hugsast getur. Hkr.
vísar á.
!B§ DOMINION BANK
Hornl Notre Dome og Sherbrooke
Street.
HOtnlSetfilI uppb......„„ »0,000,OOO
Varaajðltnr .......... $7,000,000
Allar elgnlr..............$78,000,000
Vér ðskum eftlr vltlsklftum ver*-
lunarmanna og ébyrgjumst aI5 gefn
þeim fullnægju. SparisJótSsdelld vor
er sú stærsta sem nokkur banki hef-
] ir i borginnl.
Ibúendur þessa hluta borgarlnnar
öska at) sklfta vits stofnum sem þelr
vita atS er algerlega trygg. Nafn
vort er fulltrygging óhlutleika.
ByrJiO spari lnnlcgg fyrlr sjúlfa
ytiur, konu og börn.
W. M. HAMILTON, Ráðsmaður
PHOXE GARRY 3450
Hve biturt hatur til Þjóðverja þá, nægilegt eldsneyti, en alt strand-
var enn í algleymingi, síðan þeirjaði á því, aö mönnum kom ekki