Heimskringla - 15.06.1916, Blaðsíða 2

BLS. 2,
HEIMSKP. INGLA.
WINNIPEG, 15. .TÚNÍ 1916.
Bendingarfrá fylkis-
stjórninni.
Manitoba Dep’t. of Agricultur
Publication Branch.
Winnipeg, 3. júní 1916
Til ritstjórans: —
Eftirfylgjandi fréttagreinar eru
sendar til yðar í von um, að þér get-
ið birt þær lesendum yðar sem fyrst.
Yðar einlægur,
George Batho,
ritstjóri búnaðarrita.
\
* * * *
Manitoba ullarmarkaður.
Árið 1916 verður meiri partur af
ull Manitoba seldur í gegnu.m félags
verzlun búnaðardeildar fylkisins.
Það er þegar farið að koma inn til
Winnipeg nokkuð af þessa árs ull,
og Mr. Jennings, Dominion stjórnar
verðleggjari, sem verðlagði ullina í
Manitoba síðastliðið ár, er einnig í
ár byrjaður að sortera og verð-
leggja þessa árs ull, í sýningarskála
Winnipeg borgar.
Mr. Geo. H. Grieg, ritari Manitoba
búpeningsfélagsins (Live Stock As-
sociation), sem átti að sjá um flutn-
ing uilarinnar, hefir verið mjög
veikur; en J. H. Evans, Acting De-
puty Minister, og aðrir verkamenn
deildarinnar, hafa það mál nú með
höndum. 1 fyrra voru um 70,000 pd.
ullar seld i gegnum þessa deild: en
útlitið er nú, að ull þessa árs verði
að minsta kosti heliningi meiri.
Illgresis-spursmál fylkisins.
Aldrei í sögu Manitoba hefir sýnt
sig eins mikill almennur áhugi fyr-
r þvi mikla velferðarmáli ,— eyði-
.egging illgresisins í fylkinu, eins
og nú, og er það eðlileg afleiðing
hinnar mjög hröðu útbreiðslu Sow
Thistle og Canada Thistle og Coucli
Grass. En á parti er það að þakka
ötulli vinnu Illgresis-nefndarinnar
(Weed’ Cominission). — Á síðustu
þremur mánuðum hefir nefndin
sent út um fylkið fimm þúsund
(5000) eintök af illgresis-lögunum, og
alt af er beðið um meira.
Lagagreininni um að hreinsa og
hreinsa og sópa þreskivélar í hvert
skifti áður en þær eru fluttar úr
stað, eða færðar af einum búgarði á
annan, vérður stranglega framfylgt
hér eftir, og nú er verið að prenta
biöð með lagagreinum því viðvíkj-
andi, sem fest skulu verða ó hverja
einustu þreskivél í fylkinu. Sam-
kvæmt lögunum liggur sekt við því,
að hafa ekki slíka “notice” á hverri
þreskivél, og hafa þvf bændur sér
sjálfum um að kenna, ef þéssi lög
eru vanrækt.
Illgresis-nefndin hefir nú menn á
fundum víðsvegar um fylkið, sem
eftirlitsmenn og bændur eru að
halda til frekari ráðstöfunar þessu
vandamáli.
TJm lofthreinsun fjósa.
Á þessum tíma ársins, þegar bænd
ur eru í óða önn að byggja og end-
urbæta búpeningshús sín, er ekki
úr vegi að athuga, hvernig bezt
verði haldið hreinu lofti í fjósum;
og til að hjálpa bændum til að hafa
fjós sín hrein og loftgóð, hefir bún-
aðardeiid Manitoba fylkis látið
prenta bækling (Extension Bulletin
Nr. 2), sem heitir “Barn Yentila-
tion”. Bækling þennan hefir L. J.
Smith, prófessor í búnaðarvéla-
kenslu við búnaðarskóla fylkisins,
ritað, og sýnir hann sérstaklega
tvær aðferðir við lofthreinsun fjósa,
— Rutherford og King aðferðirnar,
og hafa þær reynst bezt í loftslagi
Manitoba fylkis.
Það eru uppdrættir í bækWngn-
um svo góðir, að hver tréhagur
maður gctur smíðað strompa þessa.
Það hefir verið mikil eftirspurn eft-
ir þessum bæklingum, og það voru
að eins 5000 prentuð, svo þeir, sem
vildu eignast eintak, ættu að senda
sem fyrst til Publication Braneh,
Department of Agrieulture, beiðni
uin l>að.
Farm Engineering Course hefir náð
almennings hylli.
Þrátt fyrir hið afarháa verð á gas-
oíini, sýnist áhugi fyrir brúkun bú-
garðs-mótora fara sívaxandi.
Stuttir tímar f búgarðs-mótora
(farm engines) fræði, bæði gas og
gufu, hafa verið gefnir á hverju
sumri við búnaðarskóla fylkisins,
en aldrei hafa eins margir stundað
nám í þeirri iðnaðargrein eins og nú
— þvf nú er búist við milli 50 og 60
nemendum. Tíminn í ár er frá 13.
júní til 1. júlf.
Fyrsta kúahóp skift.
Hinum fyrsta kúahóp, sem keypt-
ur var samkvæmt Winkler kýrút-
útbýtingarlögunum, var útbýtt tii
nýju eigendanna 30. og 31. maí, í In-
wood og Norris Lake, Man. Það
voru hundrað hausar í alt, kýr og
kálfar. Kýrnar voru allar annað-
hvort mjólkandi eða komnar að
burði. Kver kaupandi tók frá þrjár
til fimm kýr.
Meðalverð var um $75.00. Allir
gripirnir voru keyptir í Manitoba.
Meiri hluti bænda þeirra, sem tóku
kýrnar, voru útlendingar — ekki
enskir —, og margir þeirrá höfðu
nóg haglendi, bjálkafjós og sumir
talsvert af heyjum. En höfðu til
þessa verið í svo örðugum kringum-
stæðum, að þeir gátu ckki bygt upp
gripastofn sinn.
1 hverju einasta tilfelli voru mót-
takendur ánægðir með gripina.
Það er áform deildar-agentanna,
að kaupa gripina með varúð og
velja sem bezt.
Ctbýting gripa til annara plássa
fer fram eins fljótt og fullnægjandi
beiðni kemur í hendur vorar frá
bændum í þessu eða hinu plássinu.
“FramferSi hans í skólanum er enganveginn
eins og jjaíS á a<S vera , helt Hakon afram. E.f þu
getur ekki sett honum skorSur, verSur hann þér til
vandræSa. Hver og einn hefir sina vini, og svo er
meS Irvin. Ef þú og hann verSiS missátt, verSa vin-
ir hans á móti þér, þegar viS viljum gefa þér ann-
aS kjörtímabil. Flokkaskiftingin er aS magnast og
fylgi okkar fer þverrandi. Ef þú hefSir heima-kjör-
mennina á móti þér á útnefningarfundi, þá værir þú
illa stödd. Og þó þú nú næSir útnefningu, myndi
fylgi þitt verSa minna viS kosningarnar, og óvíst þú
næSir kosningu. Þú ættir því aS ná tangarhaldi á
Jim, sem dygSi’’.
“Hann er svo skrítinn ”, sagSi Jenný.
“Honum þykir vænt um þig ’, sagSi Hákon, og
þú ættir því aS geta látiS hann gjöra aS vilja þ >•
um“.
Jenný setti dreyrrauSa, en til þess aS leyna því
fór hún aS vinda upp bifreiSina.
“En ef eg gæti þaS nú ekki, hvaS þá?” spurSi
hún Hákon.
”Þá álít eg aS þú ættir aS svifta hann kennara-
leyfi”, var svar Hákonar. Og meS þaS skildu þau.
Svo Jim Irvin átti aS brjótast á bak aftur sem
eitthvert illkvikindi, og þessi litli heima-álmur póli-
tisku valdvélarinnar var til þess ætlaSur. Jenný
var sér þessa óljóst meSvitandi, — en mjög óljóst.
Efst í huga hennar var, aS tillaga Hákonar um, aS
skóla Jim til og gjöra hann sér auSsveipann, væri
viturleg. Hún var hálf gröm út í Jim fyrir aS hann
skyldi hafa látiS leiSast svo langt af kreddum sín-
um og sérvizku.. Okkur fellur þaS jafnan illa, aS
þurfa aS beita valdi viS lítilmagnann. AS nokkuS
gott gæti stafaS af uppreist hans gegn gömlu kenslu-
aSferSinni, sem þau höfSu bæSi orSiS aSnjótandi,
áleit hún beinlínis hlægilegt. Raunar vissi hún full-
vel, aS flestir vildu, aS meira af praktiskri kenslu
færi fram í skólunum, en veriS hefSi, og hún var
sér þess einnig meSvitandi, aS búfræSiskensla Jims
virtist vera praktisk; en þaS, aS þessi nýtízku-aS-
ferS hans var óánægjuefni meSal margra og virtist
ætla aS valda henni ýmsra örSugleika, vóg meira í
huga hennar en fylgi hennar meS praktiskari kenslu.
Þess vegna var hún gröm viS Jim og áleit kenslu-
aSferS hans hégóma. Vesalings Jenný vissi þaS
ekki, aS nýjar stefnur flytja aldrei friS meS sér,
heldur baráttu og stríS.
“Pabbi", sagSi hún um kveldiS, “látum okkur
hafa svolítiS JólaboS”.
“VelkomiS, góSa mín. En hverjum eigum viS
aS bjóSa?”
“Þú mátt nú ekki hlægja, pabbi, en eg ætla aS
eins aS bjóSa Jim Irvin og móSur hans".
“VerSi þinn vilji, dóttir góS. En hvers vegna
einmitt þeim?”
“Eg ætla aS vita, hvort mér tekst ekki aS tala
mestu flónskuna úr Jim”.
"Jæja þá, — svo þú ætlar aS snúa Jim frá villu
síns vegar. Má vera, aS þér takist þaS, og eins get-
ur svo fariS, aS þú fáir einhverjar kjarngóSar hug-
myndir upp úr honum.”
“Fremur tel eg þaS ólíklegt”, sagSi Jenný.
“Ekki skaltu nú fortaka fyrir þaS”, sagSi af-
furstinn. “Eg fer aS halda, aS Jim sé mórauS mús.
Eg hefi áSur sagt þér frá þessu músakyni, eSa er
ekki svo?”
“Jú, þaS hefir þú gjört. En mórauSu mýsnar
þessa Darbyshires prófessors voru viltar og ótemj-
andi. Og þaS, aS frumeSli tveggja kynja kemur
þar fram er engin sönnun fyrir því, aS mórauSa
músin verSi til nokkurs nýt”.
“Justin Morgan var mórauS mús”, sagSi offurst-
inn, “og hann var mesti hrossa-kynbótamaSur, sem
heimurinn hefir átt”.
Þú segir nú þetta vegna þess þú hefir ajt af
haldiS up á Morgan hesta.
Napóleon Bónaparti var mórauS mús”, hélt
offurstinn áfram; svo voru og þeir George Wash-
ington og Pétur mikli. Hvenær sem mórauS mús
kemur fram á sjónarsviSiS, veldur hún breytingum,
smáum eSa stórum, eftir því, sem atvikin og kring-
umstæSurnar eru ’ .
Alt af til hins betra?” spurSi Jenný.
Nei ’, sagSi offurstinn, — “viS hvorutveggju
má búast. "En Jim — mér finst hann vera af þeirri
kynblöndun, sem getiS hefir okkar Franklins og
Edisons, og þeirra líka. Og þú getur áreiSanlega
fræSst af Jim. Bjóddu þeim mæSginum því fyrir
alla muni”.
JólaboSiS kom á sínum tíma til Jim og móSur
hans og fanst þeim þaS sem þruma úr heiSskíru
lofti. Tuttugu og fimm ár er fremur langur tími aS
bíSa eftir því aS félagslífiS viSurkenni mann, og
Mrs. Irvin hafSi fyrir langa löngu skoSaS sig fyrir
utan þann hring. Raunar hafSi hún nærfelt helm-
ing þess tíma veriS starfandi í félagslífinu, ef ekki
þátttakandi í því. Hún hafSi þvegiS, skúraS, saum-
aS og hjúkraS hjá nágrönnunum og setiS viS sama
borS og vinnuveitendurnir; tekiS þátt í samræSum
og veriS velséS af flestum, líkt og aSkomu-frænka
eSa fjarskyldur ættingi. En þó jafnræSi væri í því
tilliti, var þó alténd tekiS til greina, hversu ofarlega
þú stóSst í mannfélagsstiganum, og kaupakona var
því enginn jafningi bóndakonunnar í veizlum og á
mannamótum; þar var hin fyrnefnda ekki meS. -----
Þegar svo Jim hafSi lokiS skólaveru sinni á Wood-
ruff skólanum og skoSaS sig vinnufærann, hafSi
hann fengiS móSuru sína til aS hætta viS aS þjóna
hjá nágrönnunum og setjast aS heima, þar til hún
næSi fullri heilsu aftur, sem nú var farin aS bila; en
þaS hafSi ekki lánast sem bezt. Og í meira en tylft
ára hafSi hún hvergi fariS aS heiman, og ekki heim-
sótt neina af fjölskyldum þeim, sem hún hafSi áSur
unniS hjá.
“Mér er ómögulegt aS fara, James”, sagSi móS-
ir hans, þegar þau fengu JólaboSiS, "alveg ómögu-
legt”.
“AuSvitaS ferSu! ESa hvaS er í veginum?”
“Þú veizt, aS eg heimsæki engan, sonur minn”.
“ÞaS er engin ástæSa til aS neita þessu boSi”,
sagSi Jim.
“Eg hefi ekkert til aS vera í, - ekkert nema
larfa”, sagSi móSir hans hæglátlega.
“Ekkert til aS vera í!”
ÞaS var sem Jim væri rekinn kinnhestur viS
þessi orS móSur sinnar, svo bylt varS honum viS
þau. Hann var nú aS nálgast þrítugt og móSurhug-
myndin og klæSnaSur höfSu aldrei átt samleiS í
huga hans. ASrar konur höfSu aS sönnu öSruvísi
yfirborS en móSir hans, en hún var heldur ekki eins
og aSrar konur. Hún var aS eins móSir hans; sí-
vinnandi í húsinu eSa garSinum, — sí-vinnandi fyr-
ir hann þetta smáa en nauSsynlega, og alt af eins
búin: í brúnum eSa röndóttum léreftkjólum, sem
voru ódýrir og hún hafSi sjálf saumaS. Föt! ÞaS var
nokkuS, sem Irvin fjölskyldan hafSi aldrei þekt,
öSruvísi en sem nauSsynin krafSi, til aS hylja sig
og skýla; en sem skart voru þau gjörsamlega óþekt.
Jim hafSi aldrei hugsaS lengra í þeim efnum en þaS,
aS vera í sunnudagafötunum sínum í skólanum, og
kvíSa þeirri stundu, þegar hann yrSi aS fá sér önn-
ur. Og fyrir móSur sína keypti hann ódýrustu dúk-
ana eSa léreftin, sem hún svo sjálf bjó sér til klæSn-
aS úr; og þannig búna hafSi hann ávalt álitiS hana
ímynd hinnar sönnu móSur, og öSruvísi gat hann
ekki hugsaS sér hana. Piltur, sem lifir þar til hann
er nær þrítugu innanum Carlyle, Thoreau, Words-
worth, Shakespeare, Emerson, Longfellow, Liberty
H. Baily, Cyril Hopkins, Dean, Davenport og aSra
andans menn, sér ekkert af heiminum, en lifir sem
einsetumaSur, — þaS er afsakanlegt, þó aS hann
beri lítiS skynbragS á klæSaburS.
“ÖrSugt myndi aS skýra þaS fyrir Woodruffs
fólkinu, aS þú hefSir ekki getaS komiS til boSsins
vegna fataleysis. ÞaS hefir séS þig í fullar tvær
tylftir ára í fötunum, sem þú ert vön aS vera í”.
Þannig leit Jim á málin.
Er kvenmaSur nokkru sinni alveg í fataleysi?
Mrs. Irvin stóS hugsi um stund; gekk síSan aS
fornri dragkistu, er stoS í stofuhorninu, og tók upp
úr neSstu skúffunni gamlan, svartan silkikjól, sem
Jim hafSi aldrei séS; þaS var giftingarkjóllinn
hennar. Hún breiddi hann á rúmiS, strauk úr hon-
um brotin og athugaSi hann meS gaumgæfni. Hann
var heill aS mestu, nema hvaS saumsprettur voru
undir handarkrikunum. Var auSséS, aS hún hafSi
veriS holdugri þá en nú. Hún fór meS kjólinn eins
og hann væri eitthvert óbætanlegt gersem.i og þaS
var hann líklega einnig í hennar augum, og andlit
hennar IjómaSi af kærum minningum.
“Eg hafSi ekki ætlaS mér aS fara í hann aftur,
fyrri en eg fer mína hinstu ferS héSan. En eg býst
ekki viS aS hann skemmist, þó aS eg noti hann einu
sinni ennþá í lifanda lífi”.
“Jim kysti móSur sína meS meiri innileik en
hann var vanur og augun flutu í tárum.
“Drottinn gefi aS eg fái aS njóta þín mörg árin
enn!”-------
X. KAFLI.
Á mæliskálum.
Allflestir munu hafa veriS sömu skoSunar og
Jenný, aS þau mæSginin, Jim og móSir hans, væru
einkennilegar persónur. Þau voru gagn-ólík Wood-
ruff-fólkinu; á þeim var alt annaS sniS. Raunar
var klæSnaSur Jims ekki svo afleitur, aS hneyksli
gæti kallast. Fötin voru glansandi og snjáS, ermar
og skálmar of stuttar og ósniS á treyjunni. Alt bar
vott um fátækt, en hreinleg voru fötin, og eins Jim
sjálfur. En Jim hafSi oft áSur setiS til borSs meS
Woodruff-fólkinu, og þaS tók því ekki til þess, þó
búningur hans — þó Jól væru — væri ekki betri en
þetta. Woodruff-hjónin voru látlaus og blátt áfram;
þektu ekki hroka og létu sér þaS sæma aS kaupa
fatnaS sinn í næstu kaupstöS, og þó vanalega til-
búinn, og ekki því ætíS upp á New York tízku. En
snyrtileg voru þau í allri framkomu, gömlu hjónin,
og sómdu sér hvervetna vel. Og þann siS höfSu
þau jafnan haft, sem svo tíSur er hjá óbreyttu
bændafólki, aS láta vinnufólkiS sitja til borSs meS
fjölskyldunni. En Jim hafSi jafnan veriS þeim ráS-
gáta. ÞaS voru ekki fötin, sem gjörSu hann undar-
legan, heldur persónan sjálf.
Aftur á móti fanst Jenný þaS vera búningurinn,
sem gjörSi Mrs. Irvin skrítna í hennar augum. —-
Svarti silkikjóllinn var raunar lýtalaus, og brjóstnál-
in, sem hún bar, var prýSi; en einkennileg var hún
og fáránleg, og fanst Jenný, sem viS þenna minja-
grip mundi bundin saga, og aS gamla konan mundi
þar sjálf vera önnur söguhetjan. En í heild sinni
líktist búningur Mrs. Irvin meira grímubúningi en
nútíSarbúningi; bar hann sama sniS og tíSkaSist
rétt fyrir þrælastríSiS, og Mrs. Irvin sjálf var eins
og í leiSslu; hún var í efa um, aS hún væri sæmi'
lega til fara, og vissi aS kjóllinn fór ekki vel; hún
vissi naumast, hvernig hún átti aS haga sér, líkt og
fangi, sem nýlega hefir veriS slept lausum eftir tíu
ára fangavist. Henni leiS því alt annaS en vel. En
þrátt fyrir þennan undarlegleika hennar, var Jenný
sér þess meSvitandi, aS væri gamla konan smekk-
lega búin, þá væri hún frekar myndarleg. En þaS,
sem Jenný gat ekki séS var: aS ef Jim hefSi haft
hundraS dollara til aS verja í klæSnaS og útlits-
prýSi, og aS þaS hefSi falliS úr minni hennar, aS
hann hafSi veriS, og var enn aS nokkru leyti, vinnu-
maSur föSur hennar, — mundi hún hafa séS í hon-
um snyrtilegan hefSarmann, ekki fríSan, en mann,
sem bauS af sér góSan þokka og fæddur var til aS
leiSa.
“Maturinn er til”, kalIaSi nú Mrs. Woodruff,
sem þrátt fyrir þaS, aS hún hafSi vinnukonu um
þessar mundir, hafSi sjálf veriS önnum kafin frá því
um morguninn viS matartilbúninginn og annan út-
búnaS fyrir JóIagleSina. “Eg vona, aS maturinn sé
góSur og hann sé nægur. Raunar hefSi kalkúna-
steikin getaS tekist betur, en eg vona aS þiS gjöriS
ykkur hana aS góSu eins og hún er”.
Á borS hafSi veriS boriS af rausn mikilli, og
kendi þar margra ljúffengra rétta, sem vinnuhjúin,
gestirnir og fjölskyldan gjörSu hin beztu skil. Mrs.
Woodruff og Jenný til mikillar ánægju. Húsbóndinn
sat viS annan borSendann og skar niSur kalkúna-
steikina. Var hann hinn fyrirmannlegasti, meS
mjallahvítt hálslín og svart slifsi og á lafafrakka,
og nú í fyrsta sinni varS hann sér þess meSvitandi,
aS snyrtileg framkoma og góSir borSsiSir væru ekki
svo lítils virSi.
“Eg átti stærri kalkúna”, sagSi Mrs. Woodruff
viS Mrs. Irvin; “en eg áleit heppilegra, aS slátra
tveimur kalkúna-hænum, en einum gríSarstórum
hana, sem bæSi er seigur sem ól og feitur sem svín".
“Ein hæna hefSi veriS nægileg”, svaraSi Mrs.
Irvin. “HvaS vógu þær? ”
Rúm 1 5 pund hvor”, var svariS. “Aftur mundi
haninn nafa náS 30 pundum aS minsta kosti. Hann
var ekta Mammoth Bronze”.
------Kaupið|--------
l Heimskringlu
“■ .......MiJtáiWBE*
Nýjir kaupendur fá tvær af eftirfylgjandi sögum
í kaupbætir: —
Hin leyndardómsfullu skjöl.
Bróðurdóttir amtmannsins.
Hver var hún?
Ljósvörðurinn.
Ættareinkennið .
Forlagaleikurinn.
Sylvia.
Dolores
----Borgið----
Heimskringlu