Heimskringla - 15.06.1916, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 15. JÚNl 1916.
HEIMSKRINGLA
BLS. 3
Jón Bjarnason.
Helga Thorláksdóttir.
Rétt eftir hádegi á laugardaginn
27. maí 1916 var alt uppi á fót og fit
við Lundar. Mátti þar sjá fólk koma
keyrandi úr öllum áttum og stefndi
J>að alt að heimili Mr. og Mrá. Dal-
man, sem búa hálfa mílu fyrir norð-
an Lundar þorpið.
Fljótt mátti sjá, að eitthvað mikið
stóð til, því menn fóru að reisa
tjöld, en konur að hita á kötlum,
reisa og dekka borð. Var þá saman-
komið 120 manns og flest l>að fólk,
eem lengst hefir húið í bygðinni.
Brátt voru veitingar frambornar og
var þá kallað á þau heiðurshjónin
Jón Bjarnason og konu hans Helgu
Thorláksdóttir, sem eru hjá dóttur
sinni og tengdasyni, Mr. og Mrs.
Dalman.
Var Halldór Halldórsson valinn
forseti. Mœlti hann til gömlu hjón-
anna; sagði þeim, að nágrannar
hefðu komist að því, að þau væru
búin að vera í hjónabandi full 50
ár; 26 af þeim væru þau búin að
vera í þessari bygð og ætíð bygðar-
sómi, bætandi, huggandi og hjáip-
andi. Og nú vildu nágrannar sýna
það, að þeir mettu þeirra löngu og
góðu sambúð, með því að heim-
sækja þau, óska þeim alls góðs og
þakka þeim fyrir alt gott.
Kallaði þá forseti á síra Jón Jóns-
son, og tók hann við stjórn um
tíma. Var þá sunginn brúðkaups-
sálmurinn: “Hve gott og fagurt" af
söngflokki Lundar safnaðar, sem er
undir umsjón B. Thorlákssonar
söngmeistara. Svo hélt síra Jón
stutta ræðu; fór vel völdum orðum
um þau hjón og þeirra góðu fram-
komu f bygðinni síðan hann þekti
þau fyrst. Var þá sunginn annar
sálmur og tók J)á forseti aftur við
stjórn.
Næst kallaði forseti á G. K. Breck-
man, og sást l)á, að þetta samsæti
hafði verið vel fyrirhugað, því hann
færði gullbrúðgumanum staf mik-
inn gullbúinn: var á hann grafið:
“Til Jóns Bjarnasonar á fimmtíu
ára brúðkaupsdegi hans frá sveit-
ungum”; vonaðist ræðumaður eftir,
að hinn aldraði maður mætti lengi
styðjast við þenna staf, eins, og
hann hefði lengi stutt alt gott í
bygðinni. — Gullbrúðurinni færði
hann hægindastól vandaðan: var
á honum gullskjöldur og á hann
grafið: “Til Helgu Thorláksdóttur á
fimmtfu ára brúðkaupsdegi liennar
í virðingar og þakklætisskyni fyrir
líknarstarf f bygðinni frá sveitung-
um”; vonaði hann, að hún mætti
lengi hvíla sitt lúna bak í þessum
stól, að hún mætti finna til þæg-
inda í honum, eins og konur þær,
sem hún hefði stundað_ hefðu fund-
ið til hvíldar og þæginda, er hún
kom til þeirra, þá þeim lá mest á. —
Einnig færði hann gullbrúðurinni
silfurdisk og á honum $50.00 í gulli;
sagði, að hún hefði oft fært konum
disk, er þær gátu ekki náð honum
sjálfar og eins hreint og fagurt
hefði líf þeirra hjóua verið í bygð-
inni, eins og gullið á diskinum.
Var þá sungið: “Hvað er svo glatt.
Næst kallaði forseti á Jón Sigurðs-
son; er hann einn elzti bóndinn í
bygðinni, búinn að vera hér 29 ár;
er því kunnugur bygðarinálum, því
hann hefir ætíð fylgst með þeim.
Mæltist honum vel.
Einnig töluðu þeit fáein orð:
Skúli Sigfússon þingmaður og Páll
Reykdal, en söngflokkurinn söng ís-
lenzk lög á milli.
Næst kvaddi síra Jón sér hljóðs
og fyrir hönd gullbrúðhjónanna og
barna þeirra þakkaði liann gestum
heimsóknina og gjafirnar allar.
Þá sungu allir: ‘Eldgamla Lsafold’.
Voru svo veitingar aftur framborn-
ar. En þar á eftir fóru aiiir heim til
sín, glaðir yfir að hafa veitt hinum
gömlu hjónum glaða stund.
Jón Bjarnason er fæddur að Miö-
vlk í Laufássókn í Þingeyjarsýslu
3. ágúst 1835. Foreldrar lians voru:
Bjarni Jónsson og Ingibjörg Jóns-
dóttir. Þá er Jón var 11 ára fluttist
bann með foreldrum sínum að Ytra-
Hóli í Kræklingahlíð og var þar citt
ár; þá fluttist liann með foreldrum
sfnum að Skógum á Þelamörk og var
þar sex ár; misti þar móður sína, er
hann var þrettán ára. Næst fluttist
hann með föður sínum að Fagranesi
í Yxnahlíð, var þar fimm ár; flutt-
ist þaðan að Sörlatungu. Þar gift-
i'St hann vorið 1861, önnu Soffíu
Mánasesdóttur og byrjaði búskap.
Sumarið 1863 misti hann konu
sfna, en haustið 1864 giftist hann
aftur núverandi konu sinni Helgu
Thorláksdóttur.
Helga Thorláksdóttir er fædd 25.
júní 1829, að Stærri-Glerá í Krækl-
ingahlfð f Eyjafjarðarsýslu. For-
eldrar hennar voru Thorlákur Thor-
láksson og Hólmfríður Guðlaugs-
dóttir. Þrettán ára fluttist hún með
foreldrum sínum að Hallfríðarstöð-
um. Árið 1847 misti hún föður sinn,
og var svo með móður sinni, þar til
hún brá búi 1855. Árið 1858 fór hún
til Akureyrar og lærði ljósmóður-
störf hjá Jóni Finsen héraðslækni,
og útskrifaðist ári síðar með bezta
vitnisburði.
Hinn 16. október 1861 giftist hún
Davíð Davíðssyni, og vorið eftir
fluttust þau að Grjótgarði á Þela-
mörk í Eyjafirði, og sama vorið
druknaði hann: eignuðust þau
einn son, er Davíð hét. Árið 1862
fluttist hún að Lönguhlíð í Hörgár-
dal og var þar tvö ár. Vorið 1864 réð-
ist hún til nuverandi mann-s síns,
Jóns Bjarnasonar, og það sama
haust, þann 16. október, giftust þau.
Árið 1876 fluttust þau hjón að
Skeggstöðum í Svartárdal, og sama
ár var hún eftir beiðni bænda skip-
uð yfirsetukona Bólstaðahlíðar-
hrepps, af amtmanni Kristiansen.
Árið 1877 fluttust þau hjón að Ei-
rfksstöðum í sömu sveit. Þar bjuggu
þau þar til vorið 1883, að þau fluttu
til Ameríku og settust þá að í Norð-
ur Dakota: en vorið 1890 fluttu þau
norður fyrir lfnu og settust að ná-
lægt Lundar, Man., og þar hafa þau
dvalið sfðan.
Áður en læknir, kom í bygðina,
stundaði hún ljósmóðurstörf og
hepnaðist ágætlega. Á síðari árum
var það oft af veikum ipætti, vegna
elli og lasleika, að hún stundaði
konur; en viljinn til að hjálpa var
ætíð sterkur, og aldrei var svo kall-
að, að ekki væri strax komið, hvern-
ig sem á stóð fyrir henni.
Ekki hafa þau hjón verið afskifta-
söm um bygðarmál, en aldrei hafa
þau lagt annað en gott til allra mála
eða manna, og eru þau viðurkend
fyrir ljúfmensku og góðmensku, og
hefir það gengið í erfðir, því á heim-
ili dóttur þeirra og tengdasonar er
saina ljúfmenskan og góðmenskan
viðurkend af öllum, er þau þekkja.
Þau hjón eiga að eins eina dóttur
.saman, Helgu Dalman, sem áður er
getið; en tvo sonu á Jón eftir fyrri
konu sína, Ágúst og Bjarna. Báðir
eru bændur nálægt Lundar, Man.
Blessuð verið þið gömlu hjón!
Mikið gott má læra af ykkar góðu
framkomu í þcssari bygð.
Kunnugur.
Dr. Sig. Júl. Jóhannesson
Kæri herra!
Þegar eg las ritgjörð þfna: “Og
enn í bróðerni”, kom mér fyrst í
hug að svara henni ekki; en við
nákvæmari íhugun, virtist mér eg
vera neyddur til þess, þar sem mis-
sagnir og villandi staðhæfingar
koma fram í henni.
Þú segir, að ailir muni vera hjart-
anlega sammála um það: “að nóg sé
til að prenta, sem sé gott og göfugt.
En það leysi ekki ráðgátuna um
það, hverjir cigi að vera dómendur
um það, livað sé gott og göfugt, og
hvað sé siðspillandi og skaðlegt”.—
Eg gjörði grein fyrir þvf í síðasta
svari mínu til þín, hverjir eg áliti
að hefðu dómararéttinn í því til-
liti, -4 nefnilega: prentfélögin eða
stjórnendur þeirra. Þau eða þeir
hafa fullkominn rétt til að prenta
það, se rnþeir álíta uppbyggilegt og
til góðs. Og líka til að neita að
prenta það, sem þeir álíta óhæfilegt
og skaðlegt.
Hafi nú Columbia Press stjórnar-
nefndin álitið flugritin góð og upp-
byggileg fyrir þjóðfélagið, var eðli-
legt, að hún léti prenta þau, og
'ýftni að þvf, að brennivínsmenn
hefðu sem flest atkvæði; og fengi
þig svo til að fegra og forsvara gjörð-
ir sínar f ritstjórnardálkum Lög-
bergs. Þótt slíkt væri ótilhlýðilcgt
af þér, sem ert Goodtemplar. Ei
hafi nú hið gagnstæða átt sér stað,
og hún unnið með vínbannsmönn-
um, þá var óheiðarlegt af honni, að
vera jafnframt að hjálpa vínsölu-
mönnum eða vinna fyrir þá, og
engu síður fyrir það, þótt peningar
væru í aðra hönd.
Þú segir ennfremur: “Vér viður-
kennum það t. d. fullkomlega, að
Árni Sveinsson hefir rétt til að
halda því fram, að mönnum eigi að
vera bannað málfrelsi og ritfrelsi í
vissum málum; en vér teljum oss
það jafn heimilt, að mótmæla þeirri
skoðun lians og halda fram hinu
gagnstæða”. — Það er óviðurkvæmi-
legt af þér, að koma fram með þessi
ósannindi; þar sem eg í síðasta svari
mfnu til þín kemst þannig að orði:
“Eg neita þvf ekki, að prentfélög
megi prenta alt sem þeim býðst, alt
svo lengi, sem það kemur ekki í
bága Við lög landsins; en eg álít, að
þau ættu að hafa svo mikið sið-
gæði og sómatilfinning, að þau ekki
prentuðu neitt, sem er svfvirðilegt,
jafnvel þótt peningar séu í aðra
hönd”. — Getur þú nú haldið því
fram með góðri »amvizku, að þessi
orð bendi í þá átt, að eg hafi þá
skoðun, að mönnum eigi að vera
bannað málfrelsi og ritfrelsi í viss-
um málum? — Auðvitað ekki.
Það er því mjög undravert, að þú
skulir slengja fram slíkum ósann-
indum vísvitandi, jafnvel þó mál-
staður þinn sé svo veikur og ógöfug-
ur, að hann sé óverjandi.
Ekki hefi eg fundið það í sögum
forfeðra vorra, að þeir smíðuðu og
gæfu vopnin f hendur mótstöðu-
manna sinna, þegar á hólminn var
komið. En það kom stundum fyrir,
að ef þeir brutu eða slóu vopnin úr
höndum þeirra, að þeir köstuðu þá
sínum eigin vopnum og tóku þá
fangbrögðum. Eins og þessar hend-
ingar í Friðþjófs-ljóðum sanna: “Á
verjulausum vinna vil eg ei”, hetjan
kvað, “en fyrst mig vildir finna, eg
fang þér býð í stað”. Hjá þeim var
karlmenska og drengskapur vana-
lega f fyrirrúmi, en ekki auðvirðileg
auragirnd.
Þú endar ritgjörð þína með svo-
feldum orðum: “Yér höfum alis ekki
veigrað oss við, að ræða við hann
málið til þrautar, en skoðun vor er
að öllu leyti óhögguð enn”. — Sam-
kvæmt þessum orðum, hefir þú enn
þá skoðun, að það sé drengilegt og
viðeigandi, að vera með annan fót-
inn h]á vínbannsmönnum, en hinn
hjá vínsölunum og hjálpa þeim —
í þeim tilgangi að ná í dollara
þeirra. — Göfug skoðun?
Vinsamlegast.
Árni Sveinsson.
Dr. Minor,
vísindamaður og morðingi.
(Sönn saga af núlifandi merkis-
manni).
Það er enskt máltæki, að sann-
lei'kurinn geti verið kynlegri en
nokkur skáldsaga, og það hygg eg
að lesendur muni samsinna, er þeir
hafa lesið sögu þessa.
Maður sá, er hér segir frá, er nú
öldungur, fult áttræður að aldri og
lifir nú í friði og næði hjá ættingj-
um sínum í Bandaríkjum Vestur-
heims.
Margir hafa, ef til vill, heyrt getið
um hina miklu öxnafurðu-orðabók,
sem stundum er kend við aðalrit-
stjóra sinn, Sir James Murray, og
kölluð Murray’s English Dictionary.
Það er stærsta orðabók f heimi, og
tekur yfir orð enskrar tungu með
skýringum á ensku. Eg verð að geta
þessarar frægu orðabókar hér, af því
að saga Dr. Minor’s stendur í svo
nánu sambandi við hana.
James Murray var frá öndverðu
falið að standa fyrir útgáfunni sem
aðalritstjóri, en Málfræðisfélagið
brezka tók að sér að kosta iitgáf-
una, en það þraut brátt fé, og tók
þá háskólinn í Öxnafurðu (Oxford)
að sér að kosta framhaldið. Árið
1857 byrjaði upphaf bókarinnar að
koma út, en síðustu heftin með bók-
stöfunum T til Z, komu út rétt fyrir
síðustu áramót, og er bókinni þar
með lokið. Meira en fimm þúsund
sjálfboðaliðar hafa unnið ókeypis
sem aðstoðarmenn Murray’s, safnað
orðum og merkingum þeirra. Var
sú lijál)), eins og vita mátti, mjög
misjafnt af hendi leyst og misjöfn
að gæðum.
Murray varð þess snemma var, að
lang-beztu orðagreinarnar, sem
hann fékk sendar sér, voru frá ein-
hverjum Dr. Minor. Og komu þær
fiá Crowthorne, litlu sveitaþorpi í
Berkshire. Nafnið var ókunnugt, en
greinarnar báru svo langt af öllu
I
Til Oddbjarnar Magnússouar
Á páskadaginn 1916.
Ávarp-
NáKljcmar enn þitt nísta hjarta.
Náklukkur hringja þér á ný:
Þitt vinaljós og vonin bjarta
Vanmegna hnigu foldu í.
Sorgirnar enn þig sorfiS hafa
Sárum, er eg ei græða má.
HvaS sem þenglar og þjóSir skrafa,
ÞaS gjörir oss hvorki til né frá.
Hverfult.
Ó, líficS er skammvint og skeikult og kalt
Og skjótförul gleSin og tíminn, --- og alt,
Ó, hvaS er okkar titrandi tilbeiSslu von?
Einn tárvakinn, blaktandi huggeisla son.
Reynslan.
Aldrei vaknar ljóskongur ljóSanna,
Sem lyftir í burtu ódauSleik þjóSanna.
Sorgirnar fylgja sólu og mána,
Þær sundurmerja hjartaS og brána.
Geislaskin.
Máninn kafar myrkur vöS,
Og megindjúpa geima. ----
Hann sveipar líka sólarböS
Um segulbláa geima.
Þau leiSa úr myrkrum ljósin skær,
Og liSna dagsins myndir.
Þau senda leiftur svöl og tær
AS sefa táralindir.
Eftir veginn alfarinn,
Alt er vísdómskraftur,
1 sigurljóma svannann þinn
Sér þú bráSum aftur.
K. Asg. Benediktsson.
öðru, sem honum barst, að Sir
James Murray sá brátt, að þessi ó-
kunni hjálparmaður hans var að
minsta kosti hans jafnoki í mál-
fræði, og lagði Murray brátt í vana
sinn, að senda Dr. Minor ýmsar
greinar sínar og annara til yfirskoð-
unar, til að hagnýta sér hinn mikla
lærdóm Dr. Minor’s.
Vísindamenn í Oxford, sem séð
höfðu handaverk Dr. Minor's l)já
Murray, tóku nú að gjörast forvitn-
ir og langaði til að sjá þenna merki-
lega lærdómsmann og kynnast hon-
um. Varð þetta til þess, að einn
góðan veðurdag fékk Dr. Minor há-
tíðlegt boðsbróf frá háskólanum'
þess efnis, að háskólinn í Oxford
bauð honum til sín, til að dvelja
þar vikutíma og vera heiðursgestur
háskólans.
Svar kom um hæl frá Dr. Minor;'
kunni hann háskólanum hinar
beztu þakkir fyrir boðið og kvað
hann þetta hinn mest heiður, sem
sér hefði lilotnast á ævi sinni; en,
því miður væri sér með engu móti
auðið að koma.
Murray datt f hug, að féleysi
kynni að valda þessu, <>g skrifaði
þá aftur um hæl, að boðið bæri svo
að skilja, að háskólinn bæri öll út-
gjöld, er af forinni stöfuðu. En aftur
kom svar á sömu lund sem fyr.
Nú óx forvitni Murray’s svo mjög,
að annan dag eftir að hann fékk
síðara svarið, sat hann í járnbraut-
arvagni á leið til Crowthorne. Næsta
járnbrautarstöð við Crowthorne var
Wellington College: þár inætti hon-
um ökumaður í einkennisbúningi
með ski'autlegan vagn, sem tveim
liestum var beitt fyrir. ökumaður
bauð honum að stíga í vagninn,
kvaðst sendur til að sækja hann;
óx hann með honum góðan tíu
mínútna veg og staðnæmdist vagn-
inn úti fyrir stórhýsi, reistu úr múr-
steini. Ekki gat Murray ráðið neitt
at útliti hússins, hvers konar stór-
þvf undir eins”, sagði forstöðumað-
urinn, “að Dr. Minor, sem þér hafið
svo lengi skrifast á við, er fangi hér
í hælinu. — Það er út af manns-
morði, að Dr. Minor er fangi hér”.
Dr. Murray stundi við. En það
var eins og honum létti aftur, þegar
forstöðumaðnrinn bætti við: “Dr.
Minor er annars þegn Bandaríkj-
anna í Vesturheimi og liann var geð-
veikur þegar liann koin hingað. Nú
er hann, eftir áliti okkar hér, al-
heilbrigður. Hann er, eins og þér
sjálfsagt hafið orðið var við, flug-
gáfaður maður og sprenglærður.
Þegar hann var orðirin alheill af geð-
veikinni, bað hann undir eins um
að fá bækur, og það létum við fús-
lega eftir honum. Og með því að ætt-
ingjar hans í Ameríku eru stórefn-
aðir menn, þá liefir hann smásaman
getað komið sér upp óvenjulega
góðu bókasafni. Það sem hann hefir
unnið að orðabók yðar, hefir hann
gjört með sérstaklega miklum á-
liuga og ánægju. Eg og aðrir starfs-
menn hælisins sýnum honum í öllu
virðingu og eftirlátssemi; enda er
hann í rauninni mesta valmenni”.
áður en umsjónarmaðurinn fylgdi
Dr. Murray inn til Dr. Minor’s, sagði
hann honum frá þeim sorglegu at-
vikum, sem leiddu til þess, að Dr.
Minor var dæmdur.
Eins og kunnugt er, liófst innan-
landsstyrjöldin mikla 1 Ameríku
1861. Dr. med. William Charles Min-
or liafði þá sex um tvítugt og gekk
hann þá í herinn sem yfirlæknir.
Eins og áður er getið, var hann af
auðugri ætt, var vel kvæntur, hafði
álit á sér fyrir lærdóm, og auk þess
hafði liann frábærlega mikla liæfi-
leika sem listmálari. Fyrir honum
virtist liggja óvenju-fögur framtíð.
Svo var það einn ákaflega heitan
dag um sumarið, að hann fékk sól-
slag. Þetta liafði þær afleiðingar, að
hann varð hálfbrjálaður upp írá
þvf, og lýsti það sér sérstaklega í
hýsi þetta var.
“Gjörið svo vel, að ganga á eftir
mér, herra”, sagði þjónninn, og varð
Murray nokkuð forviða á að fara
upp heldur dimman stiga og gegn-
um löng göng skuggaleg, en þá opn-
aði þjónninn dyr og bauð honum
að ganga inn; hann kom þá inn í
rúmgóða og mjög snotra skrifstofu.
Þar sat maður að vinnu við skrif-
borð sitt: sá var höfðinglegur og
leit út eins og embættismaður.
“Dr. Minor, býst eg við”, sagði
Murray, sem sífelt varð meir og meir
forviða.
“Nei, Dr. Murray”, svaraði ókunni
maðurinn; ‘eg er ckki Dr. Minor, en
hann er að vísu hér í húsinu. Þér
hafið væntanlega ekki hugboð un>
hvar þér eruð staddur nú. Þetta
stórhýsi, sem við erum í, er glæpa-
mannahælið Broadmoor fyrir vit-
skerta menn, og eg er forstöðumaður
hælisins".
Dr. Murray stóð eins og þrumu
lostinn.
“Það er bezt að eg segi yður frá
því, að hann hélt ávalt, að verið
væri að ofsækja sig; sérstaklega héit
hann einlægt að Irar sætu um líf
sitt. Þetta var einmitt í byrjun Fen-
ía-hreyfingarinnar írsku. Eitt ár var
hann á geðveikrahælinu f Newhav-
en; en honum batnaði þar ekkert.
En með því að hann var alt af stilt-
ur og rólegur og virtist alveg óskað-
legur, var hann látinn laus þaðan
og dvaldi nú árum saman á heimili
bróður síns og fékst þar mest við að
mála og teikna.
Það reynist oft vel við geðveika,
að iáta þá skifta um verustað, og
1871 var honum ráðið til að ferðast
til Norðurálfunnar til að hafa af
fyrir sér; hann lagði af stað og hafði
ágætustu meðmælabréf með sér til
ýmissa merkustu manna.
Þegar til Lundúna kom, leigði
hann sér bústað í nr. 41 Tennison
Street. Lambeth.
17. febrúar árið 1872 kom æðiskast
á Dr. Minor. Rétt nálægt bústað
hans var stórt ölgjörðarhús, scm
heitir “Ljónið", Það stendur þar
enn í dag. Úndir eða um miðnætti
var Dr. Minor á gangi heim til sín
og var f mjög æstu skapi; rétt fyrir
utan ölgjörðarhúsið mætti hann
George Merret; sá maður var kyra-
ari í ölgjörðarhúsinu og vann á nótt
unni; var hann á leið til vinnu
sinnar. Án nokkurs ininsta tilefnis
frá kyndarans hlið skaut Dr. Minor
á hann þremur skotum og féll kynd-
arinn niður steindauður.
Lögregluþjónn kom þegar í stað
hlaupandi þar að og liitti Dr. Minor
standandi þar með skammbyssuna
í hendinni.
“Hver var það, sem skaut?”
spurði löregluþjónninn.
“Það var eg”, svaraði Dr. Minor
afar-rólega. “Eg hefi drepið mann.
Hann liggur þarna”.
Lögregluþjónninn fór með Dr.
Minor til næstu lögreglustöðvar;
þar var hann tekinn fastur; var
hann rannsakaður og fanst á hon-
um auk skammbyssunnar, bowie-
knífur eins og Indíánar hafa að
vopni. Heima f híbýlum hans fanst
mikið af fallegum málverkum, mynd.
um frá Lundúnaborg og umhverf-
inu og sömuleiðis mörg meðmæla-
bréf til nafngreindra manna.
— Málið, sem út af þessu reis,
vakti ákaflega mikið athygli. Ame-
ríkumönnum er jafnan fremur títt
að grípa til skammbyssunnar, ef
eitthvað kemur fyrir. Til óhamingju
fyrir Dr. Minor höfðu fyrirfarandi
daga komið fyrir nokkur tilfelli,
þar sem amerískum ferðamönnum
hafði orðið nokkuð laus höndin
með skammbyssu. Blöðin voru því
í umræðum sfnum um málið ákaf-
lega fjandsamleg Dr. Minor. Málið
kom fyrir kviðdóm í apríl, en því
var frestað um hrfð, til að bíða eftir
því að ættingjar hans kæmu til
Englands frá Ameríku. Bowell dóm-
ari stýrði réttinum. Mr. Dennan
sótti málið af rfkisins hálfu, en Sir
Edward Clarke varði.
Kona Dr. Minor’s og bróðir hans
mættu fyrir kviðdóminum og gáfu
ljósar skýrslur; enn fremur kom það
merkilega atriði fram, að Dr. Minor
hafði, áður en þetta kom fyrir, snú-
ið sér til lögreglustjórnarinnar og
skýrt henni frá högum sínum. Bæði
þetta og svo það, að Dr. Minor og
kyndarinn voru báðir ókunnugir
hvor öðrum, benti alt greinilega í
sömu áttina. Niðurstaðan varð þá
líka sú, að Dr. Minor var talinn geð-
veikur og kviðdómurinn gaf úr-
skurðinn: Ekki sekur. Dómarinn
dæmdi hann því næst til ævilangs
varðhalds í geðveikrahæli.
Síðan var hann sendur til geð-
veikrahælisins Broadmoor til ævi-
langrar gæzlu.
Sir James Murray hlýddi á sög-
una með mestu athygl i og komst
mjög við og bað því næst um að
fylgja sér sem fyrst til sfns lærða
vinar, fangans.
Málfræðingarnir báðir, sem svo
lengi höfðu skrifast á, hittust nú að
lokum á þessum einkennilega og ó-
vanalega fundarstað, og var það
hinn hjartanlegasti fagnaðarfund-
ur. Það væri víst örðugt að segja,
hvor þessara tveggja manna hefir
liaft meiri árangur af samfundin-
um. Hitt er víst, að þeir skildu
beztu vinir og hétu því að styðja
livor annan.
Sir James Murray átti ekki þvf láni
að fagna, að lifa það, að sjá sfðustu
örk hinnar frægu orðbókar sinnar
fullprentaða: hann dó í fyrra, en
síðasta hefti orðbókarinnar kom út
um síðustu áramót.
Ef lesendur orðbókarinnar vilja
fletta upp í formálanum fyrir henni,
þá sjá þeir, að Dr. Minor hefir sent
fullsaminn texta að milli 5000 og
8000 orða. Heimili Dr. Minor’s er þar
að eins nefnt Crowthorne f Berk-
shire. Af sfðari ævi hans er það að
segja, að hann var í hælinu 25 ár og
var hann þá fluttur á annað geð-
veikrahæli og fékk flutt með sér
bókasafn sitt. öllum, sem kyntust
honum, var kært til hans og báru
mestu virðingu fyrir honum, eigi
að eins fyrir lærdóm hans, heldur og
fyrlr valmensku hans og fyrir það,
hve geðfeldur hann var í allri um-
gengni. Fyrir nokkrum árum lá
hann þunga sjúkdómslegu og þeg : ■
hann kom til heilsu aftur fengu
ættingjar hans leyfi til að flytja
hann heim til- sín til Amerfku. Lifir
hann þar enn og líður mæta vel.
Þegar hann drap manninp 1872,
var hann 37 ára og hefir þvi nú einn
um áttrætt.
Þessi frásögn liér er endursögn
eftir ensku tímariti. Það tekur það
fram, að tilgangur sinn með frá-
sögninni sé auðvitað ekki sá, að
rifja upp þesa gömlu viðburði til
þess að gjöra Dr. Minor skapraun,
enda sé auðsætt af frásögninni, að
liann sé um ekkert sekur, sem hon-
um hafi sjálfrátt verið; á ævi lians
hvfli enginn blettur siðferðislega.
En þetta sé ritað til þess að gjöra
hljóðbæran þann heiður, sem hon-
um beri fyrir hans mikilvægu lilut-
töku í samningu liins frábærasta
ritverks.
Jón Ólafsson.
— IÐUNN, 4. hefti. I. ár.