Heimskringla - 15.02.1917, Blaðsíða 4

BLS. 4.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 15. FEBRÚAIÍ, 1917.
HEIMSKHINGLA
(MtofnaV 1SH6|
Kcmur út á hverjum Flmtudegl.
©tgefendur og etgendur:
THK VIKING PRESS, LTD,
VerTt blattstne f Canada og Bandartkjun-
nm $2.00 um áritt (fyrlrfram borgatt). Sent
tll Islands $2.00 (fyrirfram borgaS).
Allar borganlr sendist ráSsmannl blaS-
■lns. Pðst eba banka ávísanir stýlist tll The
Vlklng Press, Ltd.
M. J. SKAPTASON, Ritstjórl
S. D. B. STF.PHANSON. rátSsmatSur.
Skrifstofa:
T3S SHEKBHOOKK STHKKT., HIXMPEO.
p.O. Box .1171 TaUfml Garry 4110
Áskorun til íslendinga.
Eins og lesendur Heimskringlu vita hefur
sú breyting oríSið á stjórn 223. herdeildarinn-
ar að Lieut. Col. Albretchtsen er farinn frá
stjórn deildarinnar, en við hefur tekið Capt.
H. M. Hannesson, hinn víðkunni íslenzki lög-
maður í Winnipeg. Ætti breyting þessi að
vera hið mesta ánaegjuefni fyrir alla vini her-
deildarinnar, og hafa menn nú góða ástæðu
til að vona að greiðist úr mörgu, sem tafið
hefur fyrir þroskun deildarinnar.
Það er nú orðið öllum kunnugt, að 197.
deildinni hefur verið skift upp í smá flokka.
Lieut.-Col. Fonseca slepti stöðu sinni sem Lt.-
Col., og tók kafteins stöðu, og fór með deild-
inni sinni sem send var austur um haf til að
fylla upp í skarð annara deilda. Hinar sömu
skipanir voru gefnar 223. deildinni, að henni
skyldi skift upp í smáflokka, og skyldu þeir
leggja á stað austur um haf snemma í feb-'
rúar til að fylla upp í skörð deilda annara á
vígvellinum. Þetta hefði verið að eyðileggja
vonir hermannanna í deildmni og vonir allra
þeirra manna í Vestur-Canada, sem unna
deildinni, og vilja að hún fari í einum hóp,
óskift til vígvallanna.
En yfirvöldunum var sýnt fram á þetta og
hvað öllum hlutaðeigendum félli þetta þungt,
svo að tilskipunin var kölluð aftur. Menn
vissu, hvað olli þessaritregðu að safna liðs-
mönnum, og voru til þess vissar ástæður sem |
lágu hjá deildinni sjálfri. Og svo var þessi
breyting gjörð og Capt. H. M. Hannesson lát-
inn taka við forustu, en fyrri tilskipunin köll-
uð aftur. En déildinni gefið nýtt loforð um
það, að geta farið sem ein óskift heild til
vígvallanna, ef að hún væri búin að fá 700
hermenn talsins í miðjum apríl mánuði, og
væru hermenn allir hraustir og færir til farar-
innar. Ástæðan til þess að leyfið var gefið,
var sú að stjórnin var sannfærð um það, að
margir fleiri Skandinavar væru eftir, sem enn
mundu ganga í herinn og að deildin mundi fá
nýtt líf og fjör undir nýrri stjórn.
Þegar breytingin var gjörð heyrum kunn-
ugt í Portage la Prairie, þar sem deildin þá var
lýsti hin mesta ánægju sér hjá öllum og var
sem menn hefðu himin höndum tekið. Nýtt
fjör og áhugi kviknaði hjá öllum og allir hétu
því, að gjöra sitt ýtrasta til þess, að vinna að
söfnun nýrra liðsmanna.
Sérstaklega er það mikilsvert fyrir íslend-
inga, að láta ekki brjóta deildina upp í smá
flokka. Capt. Hannesson verður settur skör
hærra og gjörður að Lieut.-Col. hinn 18 mars,
og er hinn eini Islendingur sem herdeild stýrir.
I herdeildinni eru nálægt 200 íslendingar nú
sem stendur, og þeir eru þegar orðnir víð-
kunnir fyrir framkomu sína í öilum greinum
hermenskunnar.
Þegar deildin var stofnuð átti hún að sýna
Canada-veldi, að Skandinavar í Vestur-Can-
ada væru reiðubúnir að taka á herðar sér alla
þá ábyrgð, sem því fylgir að vera borgari
landsins, og gjöra það eins fúslega og nokkrir
aðrir borgarar. Og vissulega geta Islending-
ar verið stoltir af framlögum sínum til stríð-
sins og 223. deildin er þeirra eigin deild.
Ef að deild þessari verður skift upp í smá-
flekka, þá táknar það, að landarnir hafi ekki
getað framkvæmt það, sem þeir ætluðu sér
að gjöra. Vér hétum því að stofna Skandi-
naviska herdeild og bregðist það, þá verðum
vér oss til minkunar, og ævarandi vanvirða
verður það, að Skandinavar í Vestur-Canada
skuli hafa reynt að stofna eina herdeild, en
ekki getað það. Vér íslendingar getum ekki
þelað þá smán og svívirðingu, og því gjörum
vér nú allir sem unnum heiðri Islendinga hina
sterkustu áskorun til landa vorra, til allra Is-
lendinga, sem geta í herinn gengið, að koma
nú fram, ganga í deildina sjálfir og fá aðra
til að gera það sama.
Það hefur stórmikla þýðingu, ef að deild
þessi kemst á fót fyrir alia Skandinava í Can-
ada. Komist hún upp, þá sýnum vér það, að
Þetta er okkar land og vér erum landsins-börn
Ait Canada-veldi verður stolt af okkur, og
þakklát fyrir þetta sem vér höfum komið til
leiðar, og sjálfir höfum vér þá sýnt vort
sanna gildi sem Kanadískir borgarar.
Það er heiður fyrir oss að Capt. Hannes-
son skyldi vera trúað og treyst til þess að
lyfta 223. herdeildinni úr niðurlægingu þeirri,
sem hún var í fallin, og það verður okkur
sóminn mestur að styðja hann og efla, sem vér
bezt getum til þess að fylla deildina að mönn-
um. Oss vantar aðeins 200 menn í viðbót,
en vér höfum aðeins tveggja mánaða tíma til
að fá þá. Það er því skylda allra Islendinga
í Vestur-Canada, að koma og ganga í hana,
ef að þeim er það með nokkru móti mögulegt.
Þá leggja þeir fram sinn skerf í hinu réttlát-
asta stríði í mannkynssögunni, og vinna öllum
fslendingum til heiðurs og sóma í landi þessu.
Nú blasir tækifærið við oss, að sýna hvað
vér getum. Ef að vér bregðumst nú, setur það
á oss óafmáanlegt merki, að vér viljum ekki
vinna skyldu vora, en hinsvegar yrði það oss
til ævarandi sóma og heiðurs, ef að vér dygð-
um nú þegar mest á ríður. Afkomendur vor-
ir í ótal liði fram, gætu þá sagt, að feður sínir
hefðu þó verið með og unnið skyldu sína við
land og lýð og frelsi, þegar heimur allur skalf
og nötraði við ofstopa og trölldóm ofbeldis-
mannanna þýzku.
Þyknar í lofti.
Þau eru að verða svartari og svartari ský-
in í lofti yfir Bandaríkjunum núna með degi
hverjum. Og skyldi engan undra, þó að Vil-
hjálmur vildi hefna sín á þeim fyrir að sýna
sér ekki nægilega virðingu þessum Guðs út-
valda. Menn hafa lengi vitað það, að þjóð-
verjar hafa í marga áratugi haft úti allar klær
til þess, að geta einhvernstaðar búið sér til
hreiður á meginlandi Ameríku. Þeir hefðu
gjört sig í bráð ánægða með það, að koma
inn tánni, svo vissu þeir að fóturinn og lík-
aminn allur myndi koma á eftir. En fyrir
Monroe-kenninguna voru Bandaríkin einlægt
á verði, og þó þau þektu ekki Vilhjálm og
þjóðverja eins og þeir nú koma fram, þá stóð
þeim stuggur af þessum framandi mönnum.
ótal brögð og brellur hafa þýzkir reynt til
að koma sér inn hér, en ekkert hefur dugað.
Loks fóru þeir að streyma hér inn í þúsunda
tali, reisa hér bygðir og bú og gjörast stórauð-
ugir og borgarar landsins. En við það var
eitt einkennilegt og lengi vel vissu Bandaríkja-
menn ekkert um það, eða ef nokkrir vissu það
þá gáfu þeir því engan gaum en það var þetta,
að þeir voru borgarar hér í Ameríku og skyld-
ir að hlýða landsstjórn og rétti og verja landið
móti fjandmönnum öllum, en um leið voru
þeir borgarar á Þýzkalandi og skyldir að verja
land og þjóð keisara og ætt hans alla og ber-
jast móti öllum þeirra óvinum. — og ekkert
gat felt þetta úr gildi. Þeir voru fyrst af öllu
þýzkir menn og þýzkir borgarar, og skyldir
þýzka keisaranum um alla trú og hollustu.
Vm.'*- hans voru þeirra vinir, óvinir hans þeirra
óvinir. Þessu treysti Vilhjálmur svo, að hann
sagðist geta ráðið forseta kosningunni í
Bandaríkjunum, hvenær sem hann vildi.
En til að tryggja bandið milli sín og föður-
landsins þýzka, stofnuðu þýzkir þjóðernis-
félag milli þýzkra manna í Ameríku, skyldi
það halda uppi þýzkum bókmentum, þýzkri
tungu, þýzkum venjum, þýzkum hugsjónum.
Þeir voru að mynda nýtt þýzkt föðurland í
álfu þessari. 3 miljónir þjóðverja voru í ;
félagi þessu, en 18 miljónir þjóðverja hafa j
als verið taldar í öllum Bandaríkjunum. —
En hvaða félag sem er með 3 miljónir með-
lima og 13 miljónir áhangenda getur verið í
hættulegt og er voði mesti í framandi landi. j
0ð síðan stríðið byrjaði hafa þýzkir þvert
og endilangt um öll Bandaríkinn verið að
gjöra samsæri móti samborgurum sínum. Þeir
settu drápvélar á skipin, þeir sprengdu upp
verksmiðjur, eyðilögðu í hundrað þúsunda — i
og miljóna tali dollara, eignir manna, þeir
deyddu fólk og gjörðu tilraunir að myrða j
merka borgara Bandaríkjanna — alt til þess
að hjálpa Vilhjálmi og föðurlandi sínu í Ev- !
rópu.
Nú liggur við stríði milli þjóðverja og
Bandaríkja. Þetta þýzka þjóðernisfélag
sendir til Wilson bréf um það, að þeir muni
berjast með Bandríkjunum móti Þjóðverjum.
Það er ákaflega merkilegt bréf þetta og getur I
síðar orðið ennþá merkilegra í sögu mannkyn-
sins. En þýzkir gátu ekki annað, svona stórt !
útlent félag hlaut að gjöra þetta, eða draga
á sig grun. Vér viljum ekkert um það segja, j
það kann vel að vera að þeir gjöri þetta og j
enginn frýr þeim hugrekkis.
En nú er að koma upp kvittur um það að '
þýzkir séu að streyma suður tii Mexíkó til að
berjast með Carranza móti Bandaríkjamönn-
um. Og ef að Bandaríkin áttu fult í fangi I
með Mexíkó áður, hvað mun þá síðar, ef að. j
100—200 þúsundir þjóðverja ganga í lið
með þeim, og þjóðverjar þessar 18 miljónir !
um öll Bandaríkm verða upp til handa og fóta j
að leggja þeim alt lið sem þeir geta. Hefði '
heimsstríðið í Evrópu dregist um tvö eða þrjú
ár, þá hefðu tímarnir hér verið svo miklu j
hættulegri bæði sunnan línu og norðan.
Vér gátum þess á öðrum stað í blaðinu að ;
Rev Hindley hefði sagt í ræðu sinni að vér
þyrftum þúsund hermenn til að senda aústur
og hundrað þúsund til að gæta landsins heima
Það er einlægt að verða líklegra og líklegra
með degi hverjum að Bandaríkin fari í stríð
móti þjóðverjum. Hvað liggur þá beinast
við að meðhaldsmenn þjóðverja í Bandaríkj-
unum gjöri'? Því að það megum vér vita, að 1
hvað sem þetta stóra félag eða formenn þess
hafa sagt Wilson, þá eru þýzkir í Bandaríkj-
unum ekki með þeim sem eru móti þýzkum í
Evrópu.
Fjandmenn þeirra hinir næstu eru hér í
Canada, stórir hópar þjóðverja eru hér og
hvar um Vestur-Canada, landamærin eru opin,
enginn gætir þeirra, þeir gætu farið hingað í
flokkum og fylkingum inn á varnarlaust fólk,
ef að hermenn allir færu burtu. Ef a?
Bandaríkin verða að eiga við Mexíkó, sem út
lítur fyrir, þá hafa þau enga menn til að senda
hingað norður, smáhópar þýzkir, vopnaðir
gætu gjört hvað sem þeir vildu, gætu tekið
Winnipeg ef enginn væri til varnar. Vér
•ætlum það þó fásinu mestu að hafa ekki næga
hermenn hér heima titl að taka á móti gestum
ef nokkrir kæmu.
Vér trúum þýzkum aldrei, hversu fagurt
sem þeir láti. Þeir sem einskis virða eiða op
; loforð, eru ekki menn sem treystandi er. Að
trúa mönnunum, sem brutu undir sig Belgi,
sem myrtu Edith Cavell, sem sópuðu alla
Sebíu, svo að fátt var þar lifandi eftir, sem
óðu yfir Rúmeníu, Galizíu, Pólen, Kúrland og
Lithauen og lugu því að þeir væru að frelsa
þjóðir þessar, mönnunum, sem söktu Lúsí-
taníu og hafa verið að draga ekki einungis
i Belgi í þrældóm karla og konur, heldur Serba,
Rúmena, Pólverji, Kúrlendinga, mönnunum
sem nú eru að brugga Bandaríkjunum vélræði
1 í Mexíkó og sendu þangað vopn og skotfæri
, og menn, til þess að herja á landið, sem hefur
veitt þeim skjól og vernd. Alla þá sem treysta
þeim teljum vér erkiflón eða skaðlega og
hættulega menn hér í Canada að minsta kosti.
Allir þeir sem ennþá hafa ekki undir
merki gengið ættu að gefa sig fram að ganga
í heimalið til landvarna og stjórnin ætti að
taka það að sér að koma því í framkvæmc
hið allra fyrsta annars gjörir hún ekki skyldu
sína. Það ætti að vera hægt að fá einar 5—
10 þúsundir hermanna í Wmnipeg einni og ef
þeir vilji ekki koma, þá að sitja herskyldulög
á og það hið skjótasta, því að það ætti að
fara að æfa mennina undir eins og hlýnar.
1 National Service kemur
nú þegar að gagni.
Þegar var farið að verða svo hart um kol,
að við voða lág að menn mætuu frjósa inni í
húsum sínum. Þetta stafaði af skorti á véla-
stjórum á brautarlestunum, skorti á “round-
i house mechanics” og öðrum æfðum og kunn-
andi verkamönnum. — En nú vissi stjórnin
hvar þeir voru og undir eins er farið að kalla
út nokkur hundruð menn um alt landið til að
taka við þessum starfa.
Herskylda—Conscription.
Framan af vorum vér á móti herskyldunni.
Oss fanst það svo óskemtilegt, að vera að
neyða menn til að berjast, sumir kváðust ekki
geta gjört það fyrir samvizku sinni, þó að
þessir hinir sömu menn væru kannske albúnir
að gjöra eitt eður annað, sem mörgum finst
ekki betra, aðrir gátu ómögulega fengið sig
til þess, af því, að þeir voru hræddir við
dauðann og blóðið, sitt eigið og annara. Og
nar, sem eiga sonu sína á vfgvellin-
um í dauðans hættu eða fangna á
Þýzkalandi, eða limiesta á höndum
eða fótum á spítölum eða á heimleið
eða blinda eða heyrnarlausa, unn-
ustan, sem grætur elskuhuga sinn,
nú moldu hulinn á Frakklandi eða
í Flandren. Hermennirnir, sem heim
koma særðir og við örkuml, sem
]>eir aldrei fá bætt- Allir þessir
menn og konur spurja að því opin-
berlega á mannfundum, í dagblöð-
unum, eða einsloga í húsum inni:
Hversvegna urðu þessir menn eftir
ailir, sem vér sjáuin ganga svo hnar-
reista á strætum borganna. Hvers-
vegna varð eiginmaðurinn minn að
fara frá mér og barnahópnum og
láta lífið, svo að nú sit eg ein uppi
með hópinn? Hversvegna varð hann
að deyja, en þessir menn allir að
sitja hér heima, meðan hann var að
berjast fyrir þá?
Það er ómögulogt að svara þessum
spurningum hinna syrgjandi mæð-
ra. Það or ómögulegt að svara her-
mönnunum, sem heim koma lamað-
ir, handalausir, fótalausir, sjónlaus-
ir, þegar þeir hoimta hjálp í mönn-
um og útbúnaði og fé, handa þeim
sem eftir eru að berjast á vígvöllun-
um.
Og nú segja hinir merkustu menn
að Canada vanti 100,000 menn til að
senda austur um haf og 100,000 her-
menn til landvarna hér heima. —
Þessir menn sem sloppið hafa hjá
stríðinu alt til þessa ættu nú að
koma fram þó að á lltu stUndu sé.
Og ef að þeir geta ekki fari aust-
ur um haf, þá geta þeir þó alla daga
gengið inn sem landvarnarmenn. Ef
að herstjórnin ætlar að það geti
komið fyrir að verjast þurfi hér
heima fyrir einhverjum óaldarlýð,
þá ætti þó sannarlega að vera tölu-
vert eftir af mönnum, sem geta
haldið á hólk og hleyjit úr lionum
hér heima og varið kofana sína. Og
vissulega ætti herstjórnin að taka
ráð í tíma hvað þetta snertir og
skylda mennina til þess ef hún álít-
ur að nokkur liætta sé á ferðum.
Þannig lagaða herskyldu meðan
stríð þetta stendur yfir mundu allir
sætta sig við-
Eins eða líkt er með öll framlög
til rauða krossins til sjúkra og
særðra manna. Þetta kemur alt af
gjöfum. Hinir örlátustu og veg-
lyndustu gefa, taka kannske bitan
frá rnunni sínum og barna sinna,
þvf að þeir og þær geta ekki annað,
göfuglyndið og örlætið knýr þá til
þess, — en margur rnaðurinn með
hundrað dollara í buddu eða á
banka stillir sig um það að taka á
þeitn. Hann kann að þurfa þeirra
sjálfur hugsar iiann. Og þó að hin-
ir ríku 'gefi, þá þarf lenginn að
hugsa sér að maðurinn með hund-
rað og tvö hundruð þúsund gefi til-
tölulega eins mikið eins og margur
sá sem aðeins hefur búhokur að lifa
á. Það er ágætt fyrir þá sem ríkir
eru að tala um það hvað fallegt það
sé að gefa, og hvetja alþýðuna til
þess. En jafnar miklu væri það ef
að stjórnin tæki þe'Lta algjörlega að
sér, legði á skatta og úthlutaði svo
fénu til rauða krossins, til ekknan-
na og hinna rnunaðarlausu barna
til liinna særðu og hjálparvana.
vér höfum séð stórvaxna menn verða svo
hrædda við blóðsár, að þeim lág við yfirliði,
og sannarlega var það aumkunarleg sjón. En
þesir menn gátu ekki að því gjört. Þeir voru
einhvernveginn veiklaðir.
En svo var annað sem mestu réði í huga
vorum. En það var þegar vér hugsuðum
til bændanna og bóndasonanna úti á landi.
Þeir vinna baki brotnu til þess, að rækta
landið, eða framleiða fæðuna, handa öllu
landinu, handa öllum hernum, handa öllu
Bretaveldi. Það var ómögulegt að taka þá
frá þessu starfi. Hvað hefði orðið af öllum
íbúum borganna, ef að þeir hefðu farið. —
Ekkert fyrir hendi nema sultur og hungur-
dauð.i. Vér vitum að fjöldi þeirra hefur viljað
fara, en þeir mega það ekki. Vinna þeirra
er eins nauðsynleg eins og þeirra, sem berjast
á vígvellinum. Og bóndinn er æfinlega þarf-
asti og oft heiðarlegasti maðurinn í hvaða
landi sem er.
En nú höfum vér í hálft þriðja ár séð hóp-
ana fara af hinum ungu mönnum, hugprúðu,
drenglyndu, mannvænlegu í alla staði, fram-
tíðarvon landsins, og tiltölulega ættum vér, að
meiri hlutinn hafi komið utan úr sveitum. —
Sveitin tapar hinum röskustu og göfugustu
mönnum. Vitaskuld hafa margir farið úr
borgunum líka, og nærri hvað mest náms-
mennirnir, mennirnir sem farnir voru að
ganga mentaveginn og sáu og skildu hvílík
hætta var á ferðum og vildu heldur lífinu
hætta, en að háskinn kæmi hingað.
En gangi menn um stræti Winnipeg borg-
ar, þá sjá menn og mæta menn þeim í hópatali
mönnunum frá tvítugs til fertugs aldurs. Vér
vitum ekki hvort mikið er eítir af þeim í
öðrum bæjum eða borgum. En vér vitum
að þeir eru hér í þúsunda tali, vér leiðum
engar getur að því, af hvaða ástæðum þeir
eru hér eftir, — en konurnar, sem eiga menn
ina sína á vígvellinum og sitja einar með
barnahópinn heima, ungu konurnar sem nú
gráta manninn fallinn á Frakklandi, mæður-1
Séra Hindley.
Capt. W. J. Hindley hinn alkunni
prestur og mæLskumaður og mann-
réttinda postuli, flutti fyrra sunnu-
dag ræðu í Oongregational kirkj-
unni (central) og var hún troðfuli
því aliir vilja á liann hlusta.
í ræðunni gat hann þess að býsna
margir hinna ungu manna vildu
sitja heirna og sá hveiti fyrir Breta-
veldi, en nú væri þeirra meiri þörf á
Frakklandi að róta upp víti handa
þjóðverjum.
Hann réðist harðlega á þá F. J.
Dixon og R. A. Rigg þingmenn, fyrir
frammistöðu þeirra í innskriftar-
málunum (national registration) og
sagði hann að afstaða þeirra væri
iitlu eða engu betri en Roger Case-
ments, landráðamannsins- Stjórnin
ætti undir eins að beita við þá her-
lögunum. Drap hann á að nú væru
grið og samband upphafið millij
Þjóðverja og Bandarfkjamanna. —j
Ekki vildi hann láta banna stríðs-
fréttir neinar. Og það kvað hann J
sannfæringu sína, að mjög skamt
væri til þess, að ein eða önnur teg-
und herskyldu kæmist á í Cánada.
Hann sagði að síðan hann hefði
komið í hermanna búninginn og
þó einkum seinasta mánuðinn,
hefði hann orðið nýr og breyttur
maður. Nú findist honum svo mik-
ið til um rangiæti það sem fyigdi
sjálfboðaferðum að safna mönnum
í herinn og nú væri hantr af þessum
ástæðum orðinn með því að her-
skyldu yrði hér á komið.
En heima hér þyrfti þó afla
drjúgan.
Hann hélt því fram að Canada
ætti undir eins að safna 100,000 her-
mönnum til þess að senda austur
yfir haf og að auk 100,000 hermönn-J
um til landvarnar heima. Ef að'
Bandaríkin færn 1 strfðið scm lík-l
indi væru til, þi þyrfti sterkan vör* |
hér heima fyrir. Þýzkir ræningja
fiokkar myndu koma í hópum yfir
línuna og það kynni vel að koma
fyrir að flugdrekar þýzkir kæmu
hér yfir borgina og gerðu usla og
skandala, gætu eyðilagt stórbygg-
ingar og grandað fólkinu og gjört
mörg spellvirki af sér, ef að fólkið
væri varnariaust fyrir- Hann kvað
engan mann geta sagt, eða jafnvel
rent grun í hvað þessa átján mill-
jónir þjóðverja í Bandaríkjunum
hefðu f huga að gjöra eða hversu
langt þeir myndu leyfa sér að fara-
Og víst væri um það, að enga elsku
myndu þeir bera til Canada eða
Canadamanna.
Lloyd George flytur
rœðu.
Þegar Lioyd George kom til Wales
að flytja ræðu þessa voru sterkar
gætur hatðar á honum að honum
yrði ekki gjört mein gjört því að þú
var nýafstaðin tilraunin að myrða
hann.
í ræðunni gat hann um fund þann
sem Breta-stjórn ætlar nú að halda
með stjórnarformönnum nýlend-
anna og sagði hann að afráðið
myndi verða hvað gjört yrði við
hinar þýzku nýlendur, sem Bretar
og nýiendumenn og Bandamerin
þeirra hefðu unnið af þjóðverjunr
f stríinu.
Friður án sigurs væri engin trygg
ing fyrir varanlegum friði í framtíð-
inni. Það væri aðeins að gefa óvin-
unum tíma til að hvíla sig og búa
sig uridir að byrja annað enn þá
grimmara og voðalegra stríð.
Hann sagði að friðurinn mundi
komast á á árinu 1917, ef að óvinir
Breta og Bandamanna sæju það og
vissu, að þó að þeir liékþi áfram
stríðinu fram á árið 1918, þá mundi
þeir ekki verða betur staddir heldur
ver en núna á þessu ári.
Sjáifur kvaðst hann aldrei hafa
efa.st um sigur á endanum, en hann
vissi vel að áður enn sá tími kæmf
mundu þeir þurfa að vaða elfur
; margar og íilar og þjóðin öll yrði að
hjálpa til að búa strengi þessa-
Margt kvað hann kvíðafult vera
sem að stríðinu lyti. Nefndi hann
fyrst til Balkanskagann. Þar hefðu
Bandamenn gjört hvert glappaskot.
j ið á eftir öðru, og væri ]>ó engum
| einstökum að kenna. Það mættf
kenna það öllum stórveidunum til
samans hvernig málin stæðu þar nú.
Menn hefðu verið óforsjálnir, skiln-
ingssljófir, sjóndaprir og seinir að
bregða við í tíma og taka þar stjórn
allra mála. Af þessu öllu hefði svo
myndast ástandið sem þar er nú.
En þegar til sjáfar kemur, þá sagðf
Llyod George, að alt annað væri
uppi. Þar hefðu Bretar haldið
sfnu og styrkur þeirra á sjónum
væri nú jafnvel meiri en þegar þeir
byrjuðu fyrir hálfu þriðja ári síðan.
Hann mintist þess að þýzkir hefðu
af náð sinni og miskun veitt hinu
mikla lýðveldi í Vestr-heimi leyfi til
að senda farþegaskip frá Bandaríkj.
unum á eina höfn Bretlands aðeins
svo framariega sem þetta skij) þeirra
væri máiað fram og aftur stafna
milli með hvítum og svörtum rönd-
um er rynnu upp og ofan sfður
skipsins eins og hollenzkar duggur
eru- “Hafið þér nokkurn tíma þekt
aðra eins ósvífni og forsmán? Það
gengur næst vifcfirringu.
Lioyd George sagði að mest af öllu
riði á að ná haidi á öllum kröftum
og bjargráðum Bandamanna alira
og nota þetta sem alira bezt að
hugsanlegt væri. Hann sagði að
Bretaveldi gæti og myndi gjöra
meira en nú væri gjört. Alríkja-
fundur Bretaveidis sagði hann að
haldinn myndi verða innan fárra
vikna og þar myndi afráðið hvað
gjöra skyldi við hinar þýzku ný-
lendur.
Aðmíráll Beresford.
Admiral Beresford, nú við aldur,
var alkunn sjóhetja Breta áður en
strfðið byrjaði. Lætur liann nú f
Ijósi skoðun sína á framkomu
Bandaríkjanna og iætur vel yfir,
segir að þau liafi góðan flota og
trausta og hugrakka menn á hon-
um. Þeir liafi raunar heldur lítið
af hinum smærri skipum (destroy-
ers), en neðamsjávarbáta hafi þeir
góða og næga til að verja strandir
landsins, og ]>eir ættu að geta pass-
að skipaleiðir frá Ameríku tii Bret-
iands og Frakkiands, ef til vill sent
part af flotanum inn í Miðjarðar-
haf til að þjappa að hundtyrkj-
anum-
Segir hann að það geti stytt stríð-
ið um marga mánuði ef að þcir slá-
ist í ieikinn. En tæplega geti það
orðið fyrri en iíður á sumarið. En
þeir getí þeir geti hjálpað til að
vopna kaupförin.
Mrs. S. K. HALL
Tonoher of Voloe Culturo nn«l
Nolo SlnKlnK.
STUDIO: 701 VICTOR ST.
For Terms-----Phone Garry 4507