Heimskringla - 21.02.1918, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 21. FEBRÚAR 1918
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
fljiiklinga. Á kvcldip sitja Jveir á j
íundum með hinurn öðruin lækn-
um.
Ef læknar í stórborgum ætluðu
sér að leggja jafn-mikið á sig,
mundu Jveir á skömmum tíma bil-
ast á heilsu, þar sem þeir bræður
lfta út sem væri þeir að leikum úti
undir beru lofti allan daginn. En
snemma fara þeir í bólið,—bæjar-
börnunum jafnsnemma, að sagt er.
Dr. Charlie leikur sér að búskapn-
um. Dr. Will að biíreiðum og
gufusnekkjum. Gufusnekkjuna 'hof-
1r hann f Winona, og f hverri viku
fer ihann út með konu sfna og fáj-
eina vini og fær sér túr upp eða
niður Missisisippi-fljótið. Hann hef-j
ir einka - skrifara sinn með sór og
tekur sér ]>á tíma til að taka
saman læknisfræðilegar ritgerð-
ir, sem hann les á læknafundum.
Hann hefir látið prenta fleiri en
tvö hundruð og Charlie meira en
hundrað slíkra ritgerða. —
Eyrir tólf árum höfðu þeir einungis
eina srtúlku í þjóniistu sinni. Dann
<lag f dag eru þar að minsta kosti
hundrað starfsmanna. Enginn hef-
ir verið ráðinn upp á ákveðið kaup.
En við aila er sagt: Eyddu því, sem
þér sýnist. Alt sem við ætlumst til
«r, að þú leysir verk þitt eins vel af
hendi og þér er frekast unt.
Sá sem reynir að komast að leynd-
armálinu, sem gerir stofnan þessa
fræga, mun komast að raun um, að
það sé framkoma og viðbúð dr.
Oharlie við samverkamenn sína.
Engir tveir menn gæti því ail leiðar
komið, sem hér er verið að gera.
tÞað er margsinnis ofurefli mannleg-
um kröftum.
Ef þeir bræður hefði komið sér
eamian um, að gera alt og vera alt
sjálfir, myndi þeir hafa haft mikla
aðsókn. En meira en það hefði þeir
ekki getað haft.
En þeir hafa látið sér ant um, að
hver sá maður, sem til þeirra kæmi1
til samvinnu, fengi allar þær þakkir j
og viðurkenningu, sem þeir ætti
Skilið. Vitaskukl kann nokkuð af
þakklætinu og viðuikenningunni
að hafa runnið inn til Mayo-bræðr-
anna, sem hefði átt að fara til ann-
ara, en aldrei sökum þess, að þeir
hafi hrifsað það til isín. Deir eru
algerloga sanngjarnir og ve]viljaðir
1 garð allra samverkamanna siinna.
’Þetta frernur en flest annað álfta
þeir rnenn, sem bezt eru stofnan j
þeirra kunnir, að sé grundvöllur
þess viðgangs, sam hún hofir fengið.
Slíkar stofnanir eru ekki gerðar
af tigulsteinum og steinlimi eln-
vörðungu, heidur af velvildar hug
til allra, og með því sjálfur að helga
þeim aila krafta sína og fá aðra til
að gera það líka.
Eg hofi áiltið, að íslendingum
myndi vera forvitni á að heyra eitt-
hvað um stofnan þessa og mennina,
sem voita henni forstöðu, af því svo
inikið er um þá talað, og töluvert
margir íslendingar hafa þogar leit-
að þangað og eru líklegir til í ókoan-
inni tíð. I>að sem hér er sagt, er út-
dráttur úr ritgerð, sem er aiveg ný
komin í amerísku tímariti eftir
Holworthy Hall. Ber hún með sér,
að vera bygð á nákvæmri athugan
og viðkynningu.
III.
Von Payer.
Síðasta hetjan, eem fram hefir
komið á sjónarsviðið með Þjóð-
verjum, heitir von Payer. Sagt er,
að hann hafi það mikla ætlunar-
verk með höndum, að umskapa
þýzku stjómarskrána, svo að hún j
fullnægi betur kröfum lýðvalds-
manna, en nú.
Von Payer var nýlega skipaður
meðlimur Samþandsráðsins — Bun-
desrat — og er sagt. að það hafi
vakið hina mestu eftirtekt um alt
Dýzkaland. Litlu áður hafði hann
'verið skipaður varai-kanzlari, sem'
vitaskuld er álitið hávirðulegt em-
bœtti. Alment var svo á það litlð,
að stjórnin væri að láta undan kröl-
um framfaraflokksins á ríkisþingl. !
Frankfurter Zeitung, sem er á-
kveðið fraanfarablað, segir, að junk-
aramir hafi gert uppreist gegn
Lœknadi
kvids/it
VltS at5 lyfta kistu fyrir nokkrum
árum kvit5slitna15l eg hættuleaa, og
sögtiu læknarnir, at5 eina batavon mín
værl at5 fara undir uppskurtS,-—-um-
bútiir hjálput5u mér ekki. Loks fann
eg nokkut5, sem fljótlega gaf algjör-
an bata. Mörg ár eru litSin og eg hefi
ekki ortiitS var vitS neitt kvitSslit, þrátt
fyrir bartSa vinnu sem trésmiöur. Eg
fór undir engan uppskurt5, tapatsi eng-
um tfma og haft5i enga fyrirhöfn. Eg
hefi ekkert til at5 selja, en er reitSubú-
inn atS gefa allar upplýsingar vit5víkj-
andi því, hvernig þér getiti læknast af
kvUSsliti án uppskurtSar, ef þér at5
eins skrifitS mér, Eugene M. Pullen,
Carpenter, 816D Marcellus Ave„ Man-
asquan, N. J. SkertSu úr þessa auglýs-
Jng og sýndu hana þeim sem þjást af
kviösllti—þú ef til vlll bjargar lifi
mots þvi,—et5a kemur at5 minsta kost i i
v;g fyrlr hættu og kostnati. icm hlýat
mt uppskurtSl.
þessu stjórnarathæfi. Payer þessi
hefir lenigl verið kunnur sem ó-
læknandi lýðveldtsstnni á ríkislþing-
inu þýzka.
En ekki virðist blaðið Vorwaerts
sérlega ánægt með hanrr. Því finst
'hann hlaðinn öllum þeim einkunn-.
um, sem geri embættismann grun-
'saimlegan í augum alnj'Cnnings.
Hann er prófessor. Hann er lög-
maður. Hann er stjórnmiálamaður,
er fylgir opportunista-stefnunni,
sem gerir sig í hvert skifti ánægða
með að ná litiafingrinum, í von um
að ihún með því móti sfðar kunni
að ná allTi ihendinni.
Hann er einn þeira manna, sem
enn eru uppi rá því á dögum Bis-
roarcks. Hann tilheyrir borgara-
stéttinni. — Hann er iíka engu síð-
ur vanþóknanlegur hiirðflokknum
og málgagni hans, Kreuz Zeitung.
Hann 'hefir farið ógætilegum orðum
um hervaldið á yngri árum, þegar
er hann var þingimaður í lægri mál-
stofu Wuertemberg-þingsins, og
lengi iforseti.
Á ríkisþingi hefir hann mergjað
ræður sínar með því að vitna til
Glodstone. Hann hefir jafnvel sótt
ræðugögn til elns óþektra stærða á
Þýzkalandi og Jefferson og Lincoln.
Á þeim tímúm grettu menn sig í
fraraan, er nöfn slíkra manna voru
látin íheyrast. Nú er sagt, að lýð-
valdis loftið hafi streymt svo inn f
kofann, að þau gefi þeim manni
betri áheyrn, sem kann að nefna.
Friedrich von Payer er álitinn að
vera í hópi þeirra, sem bezt þekkja
til stjórnmálasögu Bandaríkja.
Hann á að hafa átt þor og þrek til
að verja stjórnarskipulag Banda-
ríkjanna í umræðum, sem áttu sér
stað á rfkisþingi, á þeim dögum, er
vesalintgs Michaelis var kanzlari.
Blöðin á Erakklandi eiga þess
von, að von Payer komi ein'hverju
uppnámi a stað í Sambandsráðinu.
Hann hefir opinberlega mótmælt
þeirri venju, sem gerir þingmennina
að danzbrúðum stjórnarinnar, svo
þeir greiða allir atkvæði sem eihn
maður eftir bendingum stjórnar-
innar fyrir munn kazlarans.
Ifann vill nema þá reglu úr gildi,
sem lætur ailar sendinefndir greiða
samlhljóða atkvæði. Frakkneska
blaðið Figaro seigir, að skipan hans
í Sambandsráðið sé afar-merkilegt
tákn tímanna. Einhver feikna um-
brot hafi hlotið að ei'g'a sér sfað und-
í niðri, sem bljóti á sínum tíina að
brjótast út og verða öllum augljós.
Blaðinu London Mail finst næsta
torvelt að skilja, að Friedrich von
Payer sé þegar orðinn sjötugur.
Langa skeggið hans, er klipt sé af
feikilega iinikifli vandvirkni, sé varia
farið að grána. Andlitið sýni engar
djúpar rákir. Ennið slétt, hárið
vandlega greitt og strokið, maður-
inn hár og íturvaxinn.
Alt þetta hlýtur að bera vott um
sterka byggingu, því skamt er síðan
von Payer hafði lierþjónus'u á
iiendi. Hann var ungur maður, lít-
ið yfir tvítugt, er hann tók þátt í
styrjöldinni gegn Erökkum 1870.
Hann er af gömilum prófesisora-
ættum og nam guðfræði í Tuebin-
gen. Hann gerði guðfræði Lúters
að sérþekkingarefni og sýndist ætla
sér að verða prestur. En þá kom
kona í veginn ei.ns og stundum vill
verða, Alwina Schoeninger, forkunn-
ar íögur.
Ævintýrið var skáldlegt eins og
þess konar æfintýr ávalt eru. R-ík-
ir og stranglundaðir foreldrar komu
tll sögu, sem ekki kærðu sig um að
barnið þeirra yrði lokað inni í ein-l
hverjum sveita-híbýlum, en faðirinn !
með vaxandi fjölskyldu yrði dreg j
inn niður I barlóm og fátækt. Payer!
varð að hætta við guðfræðina með
andvörpum og snúa sér að lögfræð-
inni.
Eigi löngu eftir heppilega afsbað-
‘in próf, varð Friederleh von Payer
bráðlega furðu frægur fyrir vörn
sakamanna. Honum voru geiddar
feikna-upphæðlr fyrir þá framimi-
stöðu, einkum af hálfu hinna auð-
ugu, sem sakaðir voru um brot
gegn hogningarlögum.
Sagt er, að f tölu þeirra frægu
mála, sem hann hafi haft meðferð-
is, hafi verið mál ungrar stúlku,
sem myrt hafði systur sfna eina og
síðan gifzt sorgbltnum unnusta
fremur, til þess að hugga hann.
Hann hefir bjargað fjármálamönn-
um, sem lent hafa í gjaldþrotum, frá
því að lenda f prísund. Hann skif-
ur ástríðu-glæpina og hefir varið
ekkju fyrir að birla bónda sínum
eitur.
Þessi reynsla finst blaðinu Lon-
don Mail, að geri hann sérfega vel
til þess faliinn að verja líohenzoll-
ern-ættina fyrir dómstóli mann-
kynsins.
Sem málfærslumaður er Payer á-
hrifamikili. Hann er frábærlegn
háttprúður maður. Hann er allra
manna fríðastur, og hefir sériega
laðandi rómlag. Hann hefir líka
þann hæfileika, að koma til móts
við alla með djúpri lotningu.
Hann á heima í Olgastrasse. Ekk-
ert þótti ihonum vænna um, en þeg-
ar einihver frægur lögmaður frá
Bandaríkjum iheimsótti 'hann. Yon
Payer er talinn stærsti lýðvalds-
sinni Þýzkaland's, sem nú er á lífi.
Og ihann þer hina dýpstu lotningu
fyrir lögfræðingum Bandaríkja, fyr-
ir meðferð mála fyrir rétti, lærdóm
þeirra, og virðingu þeirra fyrir
s t j ó rn arskián n i.
I erindi sem von Payer flutti fyrir
stéttarbræðrum sínum, hélt hann
því fram, að sambands dómsmálar
kerfi væri leitt í lög á Þýzkalandi,
með þeim tiibreytingum, senn stofn-
anir landsins heimtuðu.
Þeir sem virða von Payer fyrir sér
frá þýzku sjónarmiði, finna honum
ýmitsiegt til íoráttu. Þeir segja
hann bresti foringja hæfileika.
Undir forystu hans íhafi framfara-
flokkurinn á þingi orðið fjörlaus og
eflihrum klíka, sem fulltrúi hatfi
verið fyrir mjög virðulegu kjör-
dæmi, en beitt hafi alls konar úrelt-
um kosningabrellum. Þetta finnur
blaðið Vorwaerts honum einkum til
foráttu.
Það segir, að hann ihafi ætíð Tértt
fyrir sér ifrá sjónarmiði iaganna, en
hann sé uppþornaður og orðinn
múmía, góður gamall maður frá síð-
ast liðinni ö’ld, sem elzt 'hafi ágæt-
lega vel, en það sé alt og sumt.
Hans viðkvæði sé: “Látum oss
halda áfrain með sjálfsögðu tilliti
til fordæmis og reglu.”
Iíann lærir ræður sfnar utan-
bóka, jafnvel líkngarnar, flytur
þær fagurlega, eins og di'engur, sem
er að tfara með utan að lært kvæði
f skóla. Hann er aftur ekki á essinu
sínu, er þingræður gerast harðar og
hei ar. En sagt er, að hann eigi
naumast jafningja sína í því, að
veiða v-i'tni inn í mótsagna gildrur.
llann ihefir setið á ríkisþingi í 27
ár. Hann setti sig þar eindregið á
mp ,i einvígum í hcrnum. Þeir sem
þekkja þýzkt>mannlíf, renan grun í,
livílíkt liugrekki þurfti tiií þess.
--o-
Um áburðarefni.
í Lögbergi af 20.' des. s.l. gerir hr.
Friðrik Guðmundsson íyrirspunn
um áburðarefni, og af því mér
virðist vafasamit hvort svarið var
rétt, ]>á vil eg benda honum á bún-
aðarskóla tíðindin 1916—17. 1 fyrsta
bindi þeirra er skýnsla fi'á einu til-
raunabúinu, som mér íinst fyili-
lega gefa í skyn, að vel borgi sig að
brúka tilbúinn áburð, þó liann í
dýr. Það voru 20 stykki, sem bor-
ið var á sérstök efni og fjögur, sem
ekki var borið á, jafnað niður inn-
an unn, tii að sýna mismv^ninn. Og
tnesti hreinn ágóði um þriggja ára
bii var 82 dalir og 90 cent, og búist
við að áhrif áburðarins sjáist enn
næstu 5—6 ár. Áburðurinn var
“nitrate of soda” 15 pd. og “basic
slag” 400 pd. Það fyrra kostar $60
tonnið, hitt $16, svo það hefir kost-
að 13 dali í ekruna. Minstur á-
góði 1 þessari skýrslu er sýndur
að vera 19 dalir og 30 cent. — Það
er hér um bil víst, að áburður er
Færðu ógleðis-
köst ?
Chamberlain Tablets' halda ltfr-
inni i góSu lagi alla tíó og þess
vegna eru þær svo ugglausar vi5
læknun ó. magakvlllum, meltlng-
arleysi, gering og öllum öðrum
kvlllum er vanalega eru samfara
ógletii og uppþemba. ReynitS þær.
25 cts. askjan hjá lyfsölum, kaup-
mönnum et5a metS pósti.
Chamberlaln Medlclne Co,
Toronto.
| GamWrlmm Mcdicin. C.„ Toronto
CHAMBERLAIN'S
. TABLETS .

Gigtveiki
Vér læknum öll tilelli, þar’eem
liðirnir er ekki aliareiðu ©ydd-
ir, með vorum sameinuðu að-
ferðum.
Taugaveiklun.
Yér höfum verið sérlega hepn-
lr að lækna ýmsa taugaveikl-
un; mörg tilfelli voru álitin
vonlaus, sem oss hepnaðist að
bæta og þar með bæta mörg-
um árum við æfi þeirra sem
þjáðust af gigtinni.
Gylliniæð.
Vér ábyrgjumst að lækna til
fullnustu öll tiifellil af Gyllini-
æð, án hnífs cða svæfingar.
Vér bjóðum öllum gestúm,
sem til bæjarins koma, aö
heimsækja
MINERAL SPRINGS
SANITARIUM
WINNIPBG ,MAN,
Ef þú getur ekki komið, þá
ekrifa eftir myndabækllngl
og öllum upplýsingum *’*
eins góður og ihvíiing, ef landið er
hreint. Náttúrlega þar sem mikið
illgresi er í ökruim kemur spurn-
ingin, hvort efcki megi útrýma því
með fljótgrónu byggi, ©f áburður
er brúkaður í stað þess að hvíla
landið, sem kostar stóra peninga
líka. Búnaðartíðindin sendir ak-
uryrkjumáiiadeildin í Ottawa hver-
jum sem biður um þau.
Gestur Einarsson.
------o--------
Við Noregs strendur.
Þér eg norska, blíða brá
beztu kveðju inni,
þegar eg er að fara frá
íjallaihátign þinni.
Mér er skylt að þakka þér
þínar björtu nætur.—
Þar ihafa verið margoft mér
móður hjartarætur.
Hjá þér iiðu árin ótt,
er átti’ eg á þínum vegi:
Þau voru’ ekki nema nótt,
nokkuð kannske af degi.
Ungur snemma eg þekti þig
af þínum frægðarsögum,—
Nú hefir blfður baðað mig
blær frá Haralds dögum.
Finst mér sein hans hetju-ihönd
ihér sé enn að verki,
og þjóðarinnar unga önd
undir hans standi merki.
Þó að dauði og bana boð
báru hverja fylli,
enn þá norræn gengur gnoð
geiglaust stranda anilli.
Bylgjur fnoðu binda krans
bláum voða sköillum.—
Histist gnoð við 'harðan dans
hafs í boðaföllum.
Sjávar rok mig ber á braut,
—bylgju slroki eg unni.—
Dalsins lokast djúpa skaut
dimmium þoku munni.
Stranda baugar sterkir hér
standast spaug frá bárum;
úða laugað landið er
Mkt og auga í tárum.
Víkka sjávar sé eg hring —
sönglar rá með vindum;
kveðju þá eg síðast syng
silfur-gráum tindum.
Oft mig brestur andans ró—
allar festar leysi:
Nú í vestur vökrum þó
vonæhosti þeysi.
Pálmi.
Joseph Triner
forseti Joseph Triners iyfjafélagsins
í Ohicago, er nýlátinn.
Mr. Triner lézt 2. þ.m. í St. Péturs-
borg, Florida, 57 ára að aldri; fædd-
ur 19. marz 1861 í Kacerov, Bohemia.
Hann fluttist tif Ameríku árið 1879
og stofnsetti lyfjaverzlun sína tíu
árum síðar. Sendi ihann þá fyrst á
markaðinn heinn heimfsræga Trin-
er’s Ameriean Elixir of Btiter Wine,
og litlu síðar Triner’s Liniment. Eru
þeesir læknisdómar hans nú orðn-
ir kunnir um iheim allan. 1 fyrstu
ibyrjaði Mr. Triner í smáum stíl, við
lítil efni, en dugnað'urinn var fram
úr iskarandi og hæfileikarnir miklir,
og leið eigi á löngu áður en honum
græddist Oif fjár, og var hann milj-
ónamæringur, er ihann andaðist.
Hafði hann látið reisa miklar og
veglegar byggingar á 1333-1343 Soutih
Ashiland Ave. fyrir félag sitt, og et
niðurröðun á «fnarannsóknarstof-
um og skifstofum öllum vlð brugð-
ið fyrir fegurð og hreinlæti. Aldrei
hafði Mr. Triner í þjónustu sinni
nema viðurkenda sérfræðinga. —
Frarnkvæmdarstjóri félagsins er Mr.
J. V. Sterba, Mr. Fr. Sedlak féhirðir,
en Dr. Vogan auglýsinga ráðsmað-
ur. Einkasonur hins íramliðna,
Mr. J. Triner yngi-i, tekur nú við
stjórn lyfjafélagsins, og er búist við
að bann líkist föður sínuon að skör-
ungsskap.
Hinn framliðni Mr. Triner naut
almennrar viðurkenningar sarnl>org-
ara sinna, og var félagi og formaður
f mörgum stórfélögum og gaf árlega
mikið fé til lista og vísinda.
✓
VARIST GOPHURINN
þeir gjöra áhlaup á hveitiakra yðar
og eyðileggja þá ef þér ekki brúkiS
Qophercide
EigiS ekkert á hættu, kaupiS “GOPHERCIDE”
STRAX, sósiS hveitiS í því, og stráiS svo eitr-
aSa kominu kringum holur Gopheranna. ÞaS
mun bjarga hveiti uppskerunni.
Lyfsalinn eSa kaupmaSurinn hefir “GOPHER-
CIDE” eSa getur útvegaS þér þaS
BÚIÐ TIL AF
NATIONAL DRUG & CHEMICAL CO. OF CANADA, LIMITED
MONTREAL
Western Branches: Winipeg, Regina, Calgary, Edmonton,
Nelson, Vancouver and Victoria
Fullkomin viðgerðar-hjálp til Ford
Eigenda Allstaðar
VINGJARNILEGA aSstoS ef þörf gerist, hvar sem þú ferSast, er
hlutur, sem þú munt kunna aS meta, og sem Ford eigandi muntu
fá hana í té látna. Þú ert æfintega “á meSal vina.”
ÞaS eru fleiri en 700 Ford UmboSsmanna viSgerSastöSvar í Canada.
Er því æfinlega hægt fyrir Ford eiganda aS ná í—gasoline, olíu, hjól-hólka
(tires) viSgerSir, auka parta, ráSleggingar eSa mótor lagfæring.
KostnaSur viS Ford ViSgerSir er eins makalaust rýmilegur og verSiS
á bifreiSinni sjálfri. Nítján smá partar, sem oftast er þörf fyrir, kosta aS
eins $5.40. BeriS þetta saman viS kostnaS á pörtum í aSrar bifreiSar og
sjáiS hagnaSinn viS aS eiga Ford.
FORD MOTOR COMPANY OF CANADA, Ltd.
FORD, ONTARIO
F. 0. B. FORD, ONT.
Runabout - - - - $475
Touring........$495
|
Coupe............$770
Sedan............$970
ALHEIMS BIFREIÐIN