Heimskringla - 09.05.1918, Page 1

Hinir Beztu—Sendið Ots Pantauir

Opið á kveldin til kl. 8.30
Þegar
Tennur
í>urfa
ASgerSar
Sjáið mig
DR. C. C. JEFFREY
“Hinrn vtankóri tannlæknir”
Cor. liOgran Ave. og Main St.
12 lmml............$3.25
13 og 14 þuml......$3.05
1f> ok 10 þuml.....$3.05
Sendit5 eftir vorri nýju VertSskrá.—Vér
seljum allskonar verkfæri og vélparta
THE JOHN F. McGEE C0.
79 Henry Ave., WINNIPEO
XXXII. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, 9. MAI 1918
NOMER 33.
Góður drengur fallinn
ARNLEIFUR ARASON
Hann er læddur 16. júlí 1890 í
Lögbergs nýlendunni í Saskat-
chewan fylki. Foreldrar hans
eru þau Eggert Arason og Sigur-
lína Jónsdóttir, bæði ættuð úr
Eyjafirði á íslandi. Eiga nú
heima í Nýja íslandi og fluttust
þangað, er Arnleifur var tveggja
ára gamall og þar ólst hann
"Upp. Gekk hann í Canadaher-
inn 18. marz 1915 og innritaðist
l>á í 108. herdeildina. Var svo
sendur með herdeild þeirri á-
leiðis til Englands 13. septem-
her 1916 og mun hafa verið með
t>eim allra fyrstu úr þeirri her-
deild að fara til Frakklands. —
Féll í orustu 13. febrúar 1918. —
— Arnleifur heitinn var í röð
allra efnilegustu ungra manna í
Nýja Islandi og því stórt skarð
íyrir skildi við fráfall hans. Er
hans sárt saknað af eftirlifandi
löður og 6 systkinum og öllum,
sem til hans þektu. Huggun
harmi gegn er þó sú vissa, að
hann féll í þarfir fósturjarðar
sinnar og góðs málstaðs.
Þýzk blöð um Island.
Sú frétt kemur frá Kaupananna-
höfn, að þýzka blaðið Vossiche
Zeitung, s>em gefið er út í Berlín,
flytji nýiega eftirfylgjandi staðhæf-
ingn:
“Banmörk útfcast að ísland fari
fram ó aðskilnað og gerist svo lýð-
v«ldi. Brezk áJhriif á íslandi eru 6-
trúlega mikil og er haldið að hið
nýja lýðvoldi muni síðar sameina
Englandi. Alt daniskt ó fslandi
cr nú sem óðast ibrotið á bak aftur
af beim emsku sem eyða stórum fjár-
npphseðum til bess að afla Eng-
landi bar vinsælda.”
Ekki barf að taka bað ifram, að
r^tt bessi sé lygi fró byrjun til
®nda að þvf er Englendinga snertir.
‘ tjórn beirra hefir ekki eytt öðru íé
“ fsland, en að hún hefir keypt all-
®n fiskafia iandsins. Markmið
Pyzku hlaðanna með slíkum Jyga-
r<jttum er vafalaust bað eitt, nð
v«kja óhug f Danmörku gegn Eng-
iendingum.
-------o---------
Nýr landstjöri á trlandi.
-^ýr landstjóri hefir verið skipað-
j'r f,'landi og er bað Ereneh yfir-
ershöfðfngi, som verið hefir við
j sfu stjórn 'imima hersins á Eng-
andi. Tekur hann við af Barón
imibourne, sem skipað lvefir ]>essa
Rtöðu sfðan 1915. — Erench var æðsti
v^shöfðingi Breta á Frakklandi fró
1 strfðið hófst og þangað tii í
Hann er gætinn og
f anfas>ur og mesta ljúfmenni í allri
rannkomn og spá margir góðu um
&hrif hans á írlandi.
' --------o-------
Ctlitií batnar í Quebec.
U^tu ifurðu má ]>að gegna, hve
n mótspyrnu herskyldulögin
,rnta nú f Quebec, og vlrðist þetta
s;n?a.til ]>ess, að íbúunum þar
nkki svo lítið að snúast hugur.
stó^'1- mf!nn hjöða sig nú fram þar f
er hUm h^purn °g litlum mótbárum
^ Par hreyft gogn því tiltæki stjórn-
Ur1?nai' a<'* afnoma allar undanþág-
, t'. VOrh* á meðal bænda né annara.
f , nr ^ möti hafa bændur Ontario-
0 s snúist öndverðir gegn þessu
er mun meira á óhug og
i f’ sPyrnu meðal þ irra. Og haldi
°«a áfpam g,etur ,)að ]eJtt tl] fl]
variegra afleiðlnga
Styrjöldin
Frá vestur-vígstöðivunum.
Þjóðverjum hefir orðið lítið á-
gengt á vestursvæðunum upp á síð-
kastið. Mátti heita hlé á sókn
þeirra alla síðustu viku, þó all-
harðir slagir væru háðir ihér og þar.
Ekki er þó talið líklegt að hlé
þetta muni vara lengi, því vafalaust
er markinið Þjóðverjia sama og óð-
ur, þrátt fyrir það ]>ó „sókn þeirra
hafi gengið treglega og þeir orðið
fyrir stórkostlegu mannfalli. Enn
munu þeir ekki vonlausir að geta
brotið á Ibak aftur varnargarð
bandamanna og sigrað þá með
öllu, áður Bandaríkin fá komið
þeim til aðstoðar. Með þetta mark-
mið fyrir auguin hefir herstjórnin
þýzka verið viljug að ifórna liði sínu
í stórkostlegri stíl cn átt hefir sér
stað nokkurn tíma áður. Svo óg-
urlegt hefir mannfallið verið
Þjóðverja 'rnegin, að inargt bendir
nú til að herforingjunum þýzku sé
að verða um og ó að þotta haldi á-
fram. Fara þeir að því er virðist því
að mun varlegar en áður og búa sig
vandlegar undir .hverja atrennu.
Hlé það, ,sem nú ríkir á sókn
þeirra, orsakast ef til vill einna mest
af þassu og um leið 'getur l>etta haft
þær afleiðingar, að næsta atrenna
þeirra verði að stórum mun hættu-
legri en en þær fyrri.
Á sunnudaginn var tóku þeir að
hefja öfluga stórskotaliríð á einum
stað á Flandri svæðinu og var þá
haldið að sókn þeirra myndi þar
að ibyrja að nýju. En stórbyssur
bandamanna tóku til óspiltra mál-
anna á móti og fór svo að lokum, að
þeir þýzkif^áu sér ekki fært að ota
fótgönguliði sínu ]>arna fram og
hættu því við alt saman. Er lietta
tilfelli Ijós vottur þess, að annað
hvort er kraftur ]»ýzka hersins að
dvfná eða vörn bandamanna er nú
langt um öflugri en áður.
Hersveitir Breta unnu nýlega sig-
ur á svæðinu milli Somme og Anere
ónna og tóku ]>ar hátt á annað
hundrað fanga og margar stónbyss-
ur. Yar mannfall f liði Breta til-
tölulega Mtið í þeim viðureignuin. í
grend við Lacon og Lawe ána og
víðarhefi Bretuin einnig gengið vel.
Frakkar hafa iheldur ekki Jegið á
liði sínu og kemur alt af betur og
betur í ljós, hve iher þeirra er öflug-
ur og hve vaskir og iharðir í horn
að 'taka frakknasku hennennirnir
eru. Engin Ihætta er svo stór, að
þeir veigri .sér við að leggja út í
hana, ef þeir sjá að þetta .geti orðið
þeirra hlið ávinningur en óvinunum
tjón. Hafa Frakkar látið mikið til
sín taka á Amiens svæðinu og víðar.
Fyrir sunman Avre ána brutust
þeir ófram á nærri tveggja inilna
svæði, itóku þar á sitt vald hæð þá.
sem nefnd er “Hill 82” og um 100
fanga.
Canadamienn eru nú komnir til
sögunnar á Arras svæðinu og er
þetta sunnar en aðrar orustustöðv-
ar þeirra 'hafa verið sfðan hin
mikla sókn Þjóðverja hófst, 21.
inarz síðast liðinn. Svæði þetta er
jýðingarmikið, því það ver Arras
að suðvestan og innilykur ýn>sar á-
ríðandi vígstöðvar, NievilloYitasse,
Mercatel og Boisleaux-iSt. Marie. Við
allar ]>essar stöðvar ihafa átt sér
stað orustur margar og miklar síð-
an sókn Þjóðverja byrjaði.
Síðan Canadamenn tóku við
svæði þessu hafa þeir staðið f mörg-
um oruistum og jafnan getið sér góð-
an orðstír sem fyrri.
Frá Bandankjunum.
Þriðja fiielsislán (liberty Joan)
Bandaríkjanna er um garð gengið
og hepnaðist upp á ]>að ákjósanleg-
asta. Yar ekki beðið um nema
>rjár ibiljónir dollara, en inn komu
hátt á fjórðju bilj. Sýnir ]>etta hinn
mikla áhuga Bandarfkja]>jóðarinn-
ar, svo ekki er um 'að villast. Sér-
staklega er þetta eftirtektavert, þeg-
ar tekið er til greina, að þetta er
>riðja frelsMánið, sem þjóðin var
beðin um á að eins einu ári.
Stríðskostnaður Bandaríkjanna
er nú ekki Jengur talinn í þúsund-
um og miljónum—heldur í biljón-
um. Baker stríðsmálaritari hefir
nýlega tilkynt, að $15,000,000,000
fí:ri í mai’gvíslegan stríðskostnað
þar á næstu mánuðum. Svo stór er
þátttaka Bandaríkjanna í heims-
srrfðinu þegar orðin og verður þó
vafalaust enn stærri áður lýkur.
Henstjórn Bandaríkjanna hefr ný-
lega lagt þá beiðni ifyrir þingið, að
veita eina biljón dollara til flugvéla-
gerðar. Verður þetta sæmilog við-
l>ót við ]>á upphæð, sem þegar er
búið að veita þar til slíks og vottar
ljóslega að Bandam'kin ætla ekki
að verða eftii’bátar annara þjóða
hvað flugvéla smíð snertir.
-------o-------
til ifélagsins segir, að skip l>ess hafi
fengið undanþágu frá rannsókn f
Halifax og þurfi ekki iframvegís að
koma ]>ar við.
Nýjaf skáldsögur fslenzkar koma
tvær út í vor. önnur eftir Einar H.
Kvaran og heitir “Sambýli,” en hin
efti> Jón Trausta og Jieitir “Bossi
gamli.” Báðar eru þær nútímalýs-
ingar.
Fjalla-Eyvindur Jóh. Sigurjóns-
sonar er koinin út á dönsku f skraut
útgáfu með mörgum myndum.
Yngsti flokkur kallaður
Sú til'kynning barst í lok sfðustu
viku, að stjórnin hefði nú ákveðið
að kalla tafanlaust frain 19 ára
gamla pilta, yngsta iflokkinn, sem
kemur undir herskyldulögin. Er
búist við að herkall ]>etta verði sent
ú þessa viku og skyldast þá allir
barnlausir ekkjumenn cða ókvong-
aðir menn, sem voru 19 ára gamlir
13. okt. s.l. eða fyrir þann tfma, að
skrásetjast fyrir 1. júnf næstkom-
andi. Sagt er, að fyrstu mennirnir,
sem teknir verða undir þessu her-
kalli, verði komnir 1 Jiermannaföt
og byrjaðir á æfingum í kring um 1.
júilí næstkomiandi.
Skrásotningu verður hagað eins
og áður. Menn þeir, sean tilte-knir
eru, verða að gef.a sig fram á póstaf-
greiðsluihúsunum, gefa l>ar nöfn sín
og áritanir og aðrar upplýsingar, er
skrásetjararnir ki>efjast. Leyfilegt
verður þeim að leggja fram beiðni
um undan]>águ, en nú er búist við
nýrri reglugerð, sem ákveði að und-
undanþágur verði' ekki veittar
nema í sérstökum tilfeilum.
Nú mun mörgum l>ykja fultliart
gengið að þjóðinni, enda er Canada
nú ifyrst að komast i kynni við voða-
greipar strfðsins f allri alvöru.
önnur lönd ihafa ifengið að kenna á
þessu fyrir löngu síðan. Sagt er að
um 6,000 menn muni koma undir
þenna sfðasta ftokk iliér f Manitoba.
Sir Robert Borden sagði við fuill-
trúanefnd nýlega, er send var til
hans af ibændum í Ontario til að
fara þess á leit að bændasynir
væru algerlega undanþegnir her-
skyldulögunum, að “þörfin á aukn-
um Jiðstyrk fyrir Canadaherinn á
Frakklandi væri nú enn brynni en
þörf aukinnar framleiðslu.”
— Þetta seinasta herkall er alger-
lega í samræmi við þessa staðhæf-
ingu hans.
-------o-------
Nýjar friðartillögur.
Sagt er, að Þjóðverjar muni Jiafa í
hyggju að bjóða bandamönnum
nýja friðarkosti og halda sumir, að
þeir séu alla reiðu búnir að því. Á
fyiverandi strfðsmála ráðherra Hol-
lendinga, Coln ■ að nafni, að hafa
verið sendur til Lundúnaboigar í
þossu skyni. Talið er þó óllklegt, að
þetta muni bera mikinn árangur,
þvf auðsýnilega er þetta sprottið af
því, að Þjóðverjar isjá mi sitt ó-
vænna og að þeir muni aldei geta
brotist í gegn á vestur vígstöðvun-
um. óifúsir eru þeir þó að gefa eft-
ir Eisass - Lothringen enn þá — en
lofa rfkjum þessum algerðri sjálf-
stjórn f þýzka sambandinu (federa-
tion)! En reynslan ihefir sannað, að
þýzkir samningar séu oft lítils virði
og munu banda]>jóðirnar því fara
\-arloga í sakirnar. — Páfinn kvað
liíka hafa spánýtt sáttartilboð f
hyggju og fylgir þeirri frétt, að
Þjóðverjar séu þossu mjög hlyntir.
----------------o-------
VerkföII í Winnipeg.
All-ófriðiega horfir nú á milli
ýmsra startsmanna borgarinnar og
borgarráðsins. Skýrðum vér frá til-
drögum að þessu í síðasta blaði og
hvernig óánægja orsakaðist sökum
þess, að kröfum borgarstarfsmanna
um kauphækkun var ekki sint.
Fyrstir til að gera verkfall voru um
90 'Starfsmenn við ljósastöðvarnar.
Aðrar starfsmanna deildir borgar-
innar fylgdu, svo sem ökumenn og
vatnsverksmenn, og má því segja
að útlitið sé hið ísfkyggiJ'egasta.
----------------o------
Islands fréttir.
(Eftir “Lögréttu.”)
Eimsk.fél. fslands fékk 24. ]>.m.
(mar.) símskeyti frá Ameríku, er seg-
ir útiflutningsleyfi fengið fyrir full-
fermi í Gulilfoss og kol á heimleið.
Skipið mun þvf leggja á stað iheim-
leiðis mjög bráðlega. Annað símsk.
Oddfélagar hér hafa nú tekið að
sér að koma hér upp hinni fyriiJiug-
uðu radiumlækningastofu, sem G.
Claossen læknir vakti fyrir sköinmu
máls á að inikil þörf væri fyrir og'
sfðan 'hefir fengið hinar rausnarlegu
gjafir, sem frá thefir vcrið sagt hér í
blaðinu. Hcfir ]>egar, að sögn, ver-
ið saínað miklu fé til Jyrirtækisins
innan Oddfélagai cgluniiar bæði hér
í bænum og í kaupstöðunum útil
um land. f forgangsnefnd fyrirtæk-1
i'sins hafa verið kosnir: E.ggcrt Cla-I
essen yfirréttar málafl.m., H. DaníeLs-
son yfirdómari, Hallgr. Benedik'.s
son kaupm., Hjalti Jónsson skipstj.,
Jos Zimsen konsúll, J. Laxdal kpm.,
Ól. Björnsison ri'stj, Sighv. Bjarna-
son bankaistj. og Mæm. BjarnJiéðins-
son prófessor.
Þann 20. þ.m. koin botnvön>ung-
urinn “Njörður” inn til Yestmanna-
eyja með seglskipið “Skandiu”, og
hafði hitt það ósjáliflbjarga nálægt
Dynhóley. Skandia var í förum fyr-
ir Kveldúlfsfélagið og fór liéðan 25.
jan. áieiðis til Spánar með fisk, en
fékk ofsaveður sunnan við land og:
misti af sér öJl segl, en siglutrén!
brotnuðu og Iaskaðist skipið mikið !
ofan þilfars, en fleygja varð útl
nokkru af farminum. Rak það svo!
undan veðri þar til “Njörður” hitti
það.
“Þjóðólfur” er farinn að koma út
aftur. >>g nú hér f Reykjavík. Rit-
stjórirfians er til biáðabirgða Sig-
urður Guðmundftson magister.
3. apr,—Hret, sem kom um miðja
stðastl. viku, stóð stutt, en þá snjó-
aði lítið eitt. Um páskana var bezta
veður og eins sfðan. — Þilskip og
botnvörpungar, er inn hafa komið,
hafa aflað ágætlega. Sömuleiðús
góöur afli í veiðistöðvunumihér suð-
ur með flóanuin og í Vestmanna-
eyjum.
“Viísir” segir á fregn frá Hjalteyri
við Eyjafjörð, að í stórviðri 26. f.m.
hafi rekið inn Eyjafjörð aftur lagn-
aðarfs ann, .scm áður var á reki út
og gert allmiklar skemdir á bryggj-
um við eyrina.
Bærinn á Dæli í Fljótum brann til
kaldra kola á páskadagsnótt. Fólk
alt í ibænum var f fasta svefni, er
eldurinn kom upp komst með
naumindum út og gat engu bjarg-
að. Fjós var áfast við bæinn og
köfnuðu ar inni tvær kýr.
-------o-------
Dánarfregn.
Á þriSjudaginn var, 7. þ.m.,
lézt á Almenna spítalanum hér í
bænum GuSný Elizabet, kona Th.
Thorsteinssonar að Baldur, Man.
Hafði gengið undir uppskurð við
kviðsliti. Var 66 ára að aldri.
-------o-------
Bréf frá Betlihem.
Ungur brezkur hermaður í Pales-
tínu skrifar nýlega vini sínum 1
Lundúnalmrg á þessa leið:
“Eg er nú á verði og tel eg mér
það stóran iheiður, því það er fæð-
ingarstaður Krists, «em eg er látinn
gæta. Það er dásamlegur staður.
Eg ihélt ekki þegar eg f æsku var að
lesa um ihann að einhvern tfrna
nryndi eg standa á verði fyrir fram-
an hann. Staður þeasi er tnerktur
með ifjórtán strendri stjörnu, sem
gefin var af frakknesku stjórninni.
Fjárhúsið er skreytt Jömpum frá
ýmsum Jöndum og logar á þeim Jjós
nætur og daga.
Jatan sjálf er höggin f klett en
hefir verið klædd marmara til þess
hún endist.”
—------o-------
Fjártjón af eldi.
Eldur brauzt út f kvikmyndahúsi
í bæntun Three Rivers í Quebec þ.
3. þ.m. og gerði mikið tjón. Brann
kvikmyndahús þetta til grunna og
inargar nærliggjandi verzlanir og í-
búðarhús. Skaðinn f alt er metinn
á annað hundrað þúsund doliara,
en ekkert manntjón varð. Sökum
þess hve thvast veður var þenna dag
var eldurinn um tíma alveg óviðráð-
anlegur, en eftir ]>riggja klukkutíma
harða baráttu fékk slökkviliðfð þó
á endanum yfkhöndina.
r

FALLINN í STRÍÐINU.
Bamey Bjarnason.
Barney Bjarnason var fæddur í Kolgerði í Höfðahverfi í
Þingeyjarsýslu á Islandi 27. dag júlímánaðar 1894. Foreldrar hans
eru sæmdarhjónin Kristján Bjarnason (Friðbjarnarsonar) Jóns
sonar og konu hans Margrétar Jónsdóttur frá Björgum í Kinn í
sömu sýslu, og Kristjana Siguröardóttir Jóhannessonar og konu
hans Sigurlaugar Jónsdóttur frá Miðgeröi í Laufássókn. Barney
fluttist barn aö aldri meö foreldrum sínum frá Húsavík til Canada
ári'ð 1902 og settust þau aö í þorpinu Glenboro í Manitoba, hvar
þau hafa átt heimili síöan. Hinn látni ólst upp hjá foreldrum
sínum í Glenboro og var hinn efnilegasti unglingur. Hann byrjaöi
nám viö barnaskóla bæjarins skömmu eftir aö hann kom til þessa
lands og sótti hann námiö meö kappi og ástundun og útskrifaöist
þaöan 18 ára, fór því næst í “normal" skóla í Brandon og tók þar
kennarapróf, gegndi svo kennarastörfum í eitt ár. Til Winnipeg
fór hann 1914 og stundaöi nám viö Provincial Normal School, og
11. júní 1915 fékk hann “Certificate of Physical Training Instruc-
tions” og 29. sama mánaöar útskrifaöist hann og tók annars flokks
kennarpróf (Second Class Professional Standing) meö bezta vitnis-
buröi. Tók hann þá til óspiltra málanna aö kenna viö Fair Valley
skólann í Cypress sveitinni og gegndi þeim starfa þar til í febrúar
1916 aö hann innritaöist f herinn. Glenboro deild 226. herdeildar-
innar var þá aö myndast, og raust drengskaparins, karlmenskunn-
ar og skyldunnar hrópaöi hærra en alt annaö í brjósti hans og
hann helgaði sjálfan sig og líf sitt frelsishugmyndum banda-
manna og innritaðist í deJldina.. Var hann fyrst um veturinn viö
æfingar í Glenboro; um vorið fór hann til Camp Hughes og var
þar meö herdeildinni mestan part sumars. Til Englands fór hann
í desembermánuði 1916. A Englandi var hann færöur yfir í 16.
varaliös (reserve) deildina og fór meö henni til vígstöövanna í
apríl 1917. Var hann búinn aö vera því nær ár í skotgröfunum og
ganga í gegn um margar mannraunir, er kallife kom...Hann féll á
Frakkland 1. marz 1918. Sprengikúla varö honum aö bana. —
Barney sál. var einn af okkar efnilegustu ungu mönnum; hann
haföi fleiri kosti en hægt er aö lýsa í stuttri blaðagrein.. Hann var
í blóma lífsins og framtíðin lofaði öllu fögru, en þá kom stríðið,
þetta sorga og hörmunga stríö, sem steypt hefir skelfingum jrfir
mannfélögin, og kipti honum burtu frá lífinu, frá æskunni og
starfinu, sem hann elskaði. Þaö bar snemma hjá honum á góð-
um og farsælujn námshæfileikum. Ástundunarsamur var hann
meö afbrigöum dg námslöngunjp var brennandi, og þrátt fyrir fá-
tækt og ýmsa öröugleka bilaði aldrei kjarkurinn, og hann hélt
strikið hiklaust og náöi hann takmarkinu, er hann stefndi að.
Barney sál. fékk bezta orö í skóla, og sem kennari vann hann sér
sæmdarorö. Hann var siöprúöur og hæverskur í allri framkomu,
og elskaður og virtur af öllum, sem þektu hann. Hann haföi sjálf-
stæöar skoöanir og hélt sinni stefnu hver sem í hlut átti og var
kappsamur. Barney sál. var vel meöalmaður á vöxt, bar sig vel,
var hvatlegur á fæti og í snúningum; snyrti og smekkmaöur var
hann, vingjarnlegur í viömóti, ávalt meö bros á vör og sól og sum-
ar i hjarta; hann var yndi forelda sinna, en sjálfum sér og þjóð-
flokki sínum til prýöi. Æfin var stutt. en björt og fögur; hann
ávaxtaði sitt pund með trúmensku, hann var trúr til dauöans, og
meistarinn sagöi aö slíkir skyldi öölast kórónu lífsins. Foreldr-
arnir sitja hnípin og harma soninn góða, sem baröist góðu barátt-
unni og gjöröi skyldu sína. Þau lofa guö fyrir hann og verkin
hans. Endurminningin veröur þeim heilög og bjartasta ljósiö á
vegnum, þegar deginum tekur aö halla. — Faröu vel, vinur, til
fööurhúsanna. Þú varst óspiltur af heiminum, og þinn skjöldur
var fagur. Þú varst drengur, já, sannur drengur.
G. J. OLESON.
Glenboro, Man.