Heimskringla - 19.02.1919, Side 4

4. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 19. FEBR. 1919'
WINNIPEG, MANITOBA, 19. FEB. 1919
Athugunarverð til-
laga.
Á öðrum staÖ í blaðinu birtist velrituð
grein eftir Jón Jónsson frá Sleðbrjót, fyrver-
andi alþingismann á Islandi. Fjallar grein
þessi um hina nývöknuðu þjóðernishreyfingu
á meðal Vestur-íslendinga og hina fyrirhug-
uðu stofnsetningu vestur-íslenzks þjóðernis-
félags. Höfundurinn framsetur þá skoðun
sína, að í þjóðernismálinu íslenzka engu síð-
ur en öðrum málum, verði menn að taka til
greina reynslu liðna tíméuis og læra af henni.
Hvað stofnun þjóðemisfélags snertir hafi
Vestur-Islendingar fyrir sér gott dæmi, sem
sé þjóðernisfélag Norðmanna, og af því dæmi
geti þeir lært og tekið það sér til fyrirmyndar.
Norðmenn hafi myndað þjóðernisfélag með
því fyrirkomulagi, að aðalstöðvar og aðal-
stjóm félagsins er heima í Noregi og undir-
deildir í öðmm löndum þar Norðmenn búa.
Telur höfundurinn fyrirkomulag það hið
heppilegasta og æskilegt fyrir oss Islendinga
engu síður en Norðmenn.
Þó vér séum höfundinum ekki að öllu leyti
samdóma hvað þetta snertir, erum vér honum
þakklátir fyrir hans góðu skýringar í þessu
þýðingarmikla máli vor Vestur-Islendinga, og
að sjálfsögðu verður tillaga hans lögð fyrir
hinn væntanlega þjóðernisfélags stofnunar-
fund og tekin þar til umræðu. Áríðandi er,
að fleiri fróðir og ritfærir Vestur-Islendingar
láti nú til sín heyra og hreyfi tillögum í sam-
bandi við hina fyrirhuguðu félagsmyndun.
Vér ljáum þakksamlega rúm öllum greinum
um þjóðernismálið, sem ritaðar eru af áhuga
fyrir málefninu og vilja að ljá því fylgi.
Vestur-íslendingar standa nú á gatnamót-
um. Tvær leiðir liggja fram undan, önnur
stefnandi frá íslenzkunni og öllu, sem íslenzkt
er, hin í áttina til viðhalds “ástkæra, ylhýra
málsms” og allra dýrmætra séreigna vorra,
oss til uppbyggingar sjálfum og þjóðinni, er
vér erum nú partur af.
Hverja leiðina ætlum vér að velja?
«—. - ------------------- - - - -
Stjórnarskrá “Sovíet” lýð-
veldisins rússneska.
Blaðið Telegram hér í Winnipeg birti ný-
skeð í heilu lagi stjórnarskrá “Soviet”-lýð-
veldisins á Rússlandi. Að sjálfsögðu hefir
slíkt skoðast hið mesta nýnæani af Iesendum
enskra blaða hér, því þó margt og mikið hafi
verið ritað og rætt um núverandi stjórnarfar
Rússlands, þá hefir slíkt eðlilega eigi haft stór-
vægilegan fróðleik til brunns að bera. Rúss-
Iand hefir í seinni tíð mátt heita algerlega ein-
angrað frá umheiminum og þar af leiðandi
afarmiklum örðugleikum bundið að fá þaðan
áreiðanlegar fréttir. Helztu fréttir, sem það-
an hafa fengist, hafa borist með ferðafólki,
er við og við hefir verið að koma þaðan og
oft eftir að hafa dvalið þar lengi og öðlast
ítarlega þekkingu á ástandi öllu þar í landi.
En því miður hefir þessu ekki verið gefinn sá
gaumur, sem skyldi; margir hafa skoðað
slíkt sem lítt ábyggilegar blaðafréttir og sem
stórt áhættuspil væri að taka mikið mark á.
•— Á þenna hátt, fyrir milligöngu ferðafólks
frá Rússlandi hefir umheimurinn þó fengið
vrtneskju um helztu athafnir Bolsheviki-
stjórnarinnar. Þannig hafa fréttir borist um
hið skelfilega ofríki núverandi æðstu vald-
hafa rússneskrar þjóðar, sem eigi hafa hikað
við ógurlegustu grimdarverk og manndráp til
framfylgingar þeim lögum, dða ólögum öllu
heldur, sem þeir sjálfir hafa skapað og sett í
gildi. Heilar stéttir þjóðarinnar hafa orðið
fyrir þeim ofsóknum, p* vart verður með orð-
um lýst. Fólk svo ólánsamt að tilheyra þeim
stéttum, er ofsóknum þessum hefir verið beint
að, verið hrjáð og kúgað á allar Iundir, hnept
í varðhald án nokkurrar miskunnar og strá-
drepið niður hópum saman. Um hve stór-
kostleg slík manndráp á Rússlandi hafa verið,
er að svo komnu eigi staðfest með ítarlegum
skýrslum. Svo mikið er þó víst, að saga
Bolsheviki stjórnarinnar er saga æsts hefnd-
arhugs meðhma þessarar stjórnar gegn viss-
um stéttum landsins og sem náð hefir fram-
gangi í svívirðilegulm grimdarverkum og
manndrápum.
Engir hugsandi menn neita, að meiri jöfn-
uður þurfi að komast á í heiminum. En eigi
er þó þar með sagt, að þeim jöfnuði verði
eingöngu hrint í framkvæmd með svæsnasta
ofríki og blóðsúthellingum. Sú jöfnunar-
stefna, er sprottin af dýrslegri grimd mann-
eðlisins og á ekkert skylt við sanna mannvits
þroskun. Sumir kunna ef til vill að halda
fram, að á Rússlandi hafi slík stefna verið
réttlætanleg, ástandið þar verið ólíkt og í
öðrum löndum; þjóðin átt við svo langvar-
andi kúgun að búa og aðall og auðvalds-
stéttir þar öflugri en hjá öðrum þjóðum. En
þá er algerlega gengið fram hjá stjórnarbylt-
ingunni rússnesku. Við stjórnarbyltinguna
tók þjóðin völdin í sínar hendur, keisaranum
var steypt úr stóli og fylgifiskum hans og aðr-
ir menn hæfilegri settir í þeirra stað. Stefnan
þá var þjóðstjórn undir svipuðu skipulagi og
ætti sér stað í öðrum lýðfrjálsum löndum.
Horfur allar í landinu urðu þá stórum betri
en áður hvað alt stjórnarfarslegt snerti, og
engan veginn hægt að segja, að æðstu ráðin
væru í höndum aðals eða auðvalds stétta.
Merkir stjórnmálamenn, tilheyrandi bæði
sósíalista flokknum og öðrum flokkum,
héldu þá um stjórnvölinn og um tíma fór alt
vel, þrátt fyrir yfirgnæfandi örðugleika, sem
þá gerðu vart við sig sökum stríðsins. — Það
var ekki fyr en hinir hérnefndu “Bolshevist-
ar” brutust til valda á Rússlandi, að sú stefna
ruddi sér þar til rúms, er ákvað gereyðingu
vissra stétta og umbyltingu alls stjómarskipu-
Iags landsins. Þá fyrst eftir stjórnarbylting-
una hófust grimdarverkin, ofríkið og yfir- j
gangurinn og hin blóðuga innbyrðisstyrjöld. ;
Og þar sem þjóðin var á jafn góðum vegi áð- I
ur, var slíkt með öllu óréttlætanlegt frá hvaða
hlið sem það er skoðað.
Ritstjóri merks Bandaríkjablaðs sagði ný- j
lega í ritstjómargrein, að undir lýðveldis- I
skipulagi Bandarfkjanna væri óhugsandi að
samkyns umylting gæti átt sér stað og Bol-
sheviki flokkurinn hefði rutt tii rúms á Rúss-
iandi. Stjórnarskipun Bandaríkjanna væri
þannig hagað, að atkvæði þjóðarinnar væru
ráðandi aflið — meiri hluti atkvæða réði þar
úrslitum allra mála og hverjir hefðu þar æðstu
völd. Þar í landi væri þess vegna mögulegt
að vinna að umbótum öllum, að útrýma
gömlu og innleiða nýtt í staðinn á friðsamleg-
an hátt og án innbyrðis styrjaldar og mann-
drápa. Engan kvíðboga þyrfti því að bera
fyrir að Bolsheviki kenningarnar hefðu þar
sömu afleiðingar og á Rússlandi.
Og það sama má segja um Canada og önn-
ur ríki eða nýlendur innan vébanda alríkisins
brezka. Undir brezku lýðveldis skipulagi em j
það atkvæði þjóðarinnar, sem ráða og hver j
stjórn þannig sett til valda er ábyrgðarfull j
gegn þjóðinni og skuldbundin að framkvæma
vilja hennar í öllu. Svo er stjórnarskipun |
(constitution) vorri háttað, en eigi verður j
neitað, að mörg stjórn hafi í liðinni tíð brugð- j
ist skyldu sinni gagnvart þjóðinni og breytt
gagnstætt vilja hennar. Eigi verður heldur
mótmælt, að mörg tilhögun hér innan lands
sé bágborin og slíkt krefjist umbóta. En til
þess að kippa þessu í lag þarf ekki að sækja
nýtt þjóðstjómar skipulag til Rússlands eða
annara landa, því allar umbætur, hverrar teg-
undar sem eru, verða hér framkvæmanlegar
og mögulegar undir voru eigin stórnarskipu- [
lagi, þegar alþýða þessa lands er komin á það 1
þroskastig að kunna að nota atkvæðisrétt
sinn og lætur eigi fögur loforð auðmannanna
blekkja sér sýn lengur. Til þess að fyrir-
byggja stórgróða og fjárglæfrabrask auðkýf-
inganna og draga völdin úr þeirra höndum,
útheimtist engan veginn að siglt sé í kjölfar
Bolsheviki stjórnarinnar rússnesku — skelfi-
legustu grimdarverk séu framin gegn auð-
valdsstétt landsins í heild sinni og saklausir i
jafnt sem sekir látnir sæta argvítugustu kúg- i
un. Eins og vér höfum þegar tekið fram, er
slíkt ósamræmanlegt sönnum lýðveldis hug-
sjónum og með öllu óhugsandi að annað eins
nái framgangi hjá Canada þjóðinni eða
nokkurri annari frjálsri og mentaðri þjóð. —
Stjórnarskráin ofanefnda varpar engu ljósi
á núverandi kjör rússneskrar þjóðar. Flestum !
mun þó finnast hún gimileg til fróðleiks, þó
lítt hugsandi sé að margir af borgurum þessa
lands, sízt gætnir og hugsandi menn, verði
stórhrifnir af þeirri nýju stjórnarskipun, sem
hér er um að ræða. — Rúmsins vegn fáum
vér ekki birt neinn útdrátt úr stjórnarskrá
þessari að sinni og verður slíkt< að bíða ann-
ars tíma.
Stjómarbyltingin rússneska, er keisaranum
var steypt frá völdum, var að eins barna-
leikur í samanburði við umbylting þá, sem
átt hefir sér stað á Rússlandi síðan Bolshe-
viki flokkurinn tók þar við stjórnartaumun-
um. Stéttamunur allur í landinu hefir verið
afnuminn með eyðileggingu hinna æðri stétta
og erfiðismennirnir (toilers) eiga að hafa tek-
ið þar við öllum ráðum. Að til verði þó aðrir
menn á Rússlandi en erfiðismenn gægist fram
í þeim lið, að eingöngu erfiðismönnum beri
sá heiður að verja stjórnarfars umbyltingu
þessa á vígvellinum—þeim, sem ekki erfiði,
verði valin önnur hernaðarstörf!
Jarðeignaréttur er afnuminn án þess nokk-
; urar “uppbætur” eigi sér stað — með öðrum
| orðum, landeigendur allir eru gerðir öreigar.
Sýnir þetta einna bezt hve stórtæk þessi nýja
“Soviet”-stjórn Rússlands er og gerbylting
hennar umfangsmikil. Reynslan ein leiðir
í ljós hvaða afleiðingar slíkt hefir fyrir rúss-
nesku þjóðina.
En sérstaklega eftirtektavert við þessa nýju
stjórnarskrá Rússanna, er hvemig hin “Sósí-
aliska sameinaða Soviet lýðstjórn” hefir eins
og á meðvitund sinni, að hún sé helzta stjórn
heimsins og brautryðjandi nýrrar menningar
fyrir mannkynið. Hátt sett og mikils megnug
i lofar hún “erfiðismönnunum” öllu fögru, lof-
ar að menta börn þeirra og veita þeim alla
nauðsynlega þekkingu og að stuðla að vel-
gengni þeirra á öllum sviðum. Og svo virð-
I ist, sem gengið sé út frá því sem vísu, að allar
: framkvæmdir séu stjórn þessari mögulegar—
með öðrum orðum, hún sé “almáttug.”
------—— -»
Minnisvarða-málið.
.0
Mér fmst mmmsvarðcKmálið krefjast þess,
að Bandaríkja-lslendingar séu sérstaklega á-
varpaðir í sambandi við það. Til þess liggja
tvær ástæður:
I—Að ekkert það fyrirtæki, sem byggjast
skal á íslenzk-þjóðernislegum grundvelli með-
al Vestur-Islendinga, getur náð fullnaðar-
framkvæmd, ef ekki nýtur aðstoðar þeirra í
vilja og verki, og
2.—I þessu fyrirtæki sérstaklega virðist
mér óhjákvæmilegt, að sá flokkur þjóðemis
vors, sem býr í Bandaríkjunum, eigi óskerðan
hlut með Canada-íslendingum. Af því að
fyrirtækið er vestur-íslenzkt
Bandaríkja Islendingar hafa átt óskerðan
hlut með Brezk-Islendingum í því að leiða al-
heims stríðið nýafstaðna til sigursæila lykta.
Þeir hafa tapað mörgum mætum drengjum,
engu síður en vér norðanmenn, í stríðinu og
í herþjónustu leiðandi af því—líklega eins
mörgum að tiltölu við tölu þjóðflokksins þar,
eins og vér við tölu vora, norðan landamær-
anna. Saknaðar meðvitundin og sorgar til-
finningin er áreiðanlega eins næm hjá sunnan-
eins og hjá norðan-mönnum og koniím, og til-
finningin fyrir því að rétt sé og viðeigandi að
heiðra minningu þessara föllnu ættmenna, tel
eg vafalaust að sé eins sterk í hjörtum syrgj-
endanna, hvar á meginlandi þessarar heims-
álfu, sem þeir búa. Hugsjónirnar, sem barist
var fyrir, voru þær sömu í brjóstum hermann-
anna, hvort sem bústaðir þeirra voru í
BandaríkjunUm eða Canada. Þátttaka þeirra
í orustunni jafn-hermannleg, og sigurinn
fengni, sem þeir áttu hlutdeild að meðan þeim
entist aldur, varpar jöfnum ljóma á þá látna,
hvar í heimsálfu þessari sem þeir áttu bústað,
og verðskuldar, að mmning þeirra sé á ein-
hvern viðeigandi hátt greipt inn í meðvitund
þeirra kynslóða af íslenzkum ættstofni, og
annara, sem hér eftir vaxa í Ameríku, alt eins
og sorgin út af missi þeirra er greift í sálir
syrgjandi ættmenna þeirra á yfirstandandi
tíma.
Vel veit eg, að sú hugsun kann að vaka í
hugum einstakra manna, að í raun réttri beri
að skoða þessa hermenn —ekki sem Islend-
inga, þó af íslenzkum ættum séu komnir,
heldur blátt áfram sem borgara þeirra ríkja,
sem þeir töldust til, og að því leyti sem óað-
greinanlega frá öðrum borgurum þeirra ríkja,
og þess vegna ekkert sérstakt tillit takandi til
þeirra. Þetta styðst við nokkur rök, en þó
hygg eg, að við nána athugun nái sú hugsjón
hærra veldi, að sérstaka hliðsjón verði að
hafa af þjóðernis upprunanum í seunbandi við
þetta minnisvarðamál. Eg þarf tæplega að
minnast á það, sem ölium er ljóst, að þjóð
þessa mikla meginlands er mynduð af þjóða-
brotum úr ölium löndum heimsins, að hver
sérstakur þjóðflokkur keppir við annan um
það, að ná hér sem öruggastri fótfestu, áliti
og áhrifum. Þessu markmiði ná þjóðflokk-
arnir í réttum hlutföllum við eðlishæfileika
þeirra og framsóknarþrá, og hvert framfara-
spor, sem þeir stíga hér vestra, varpar geisl-
um virðingar á heimalands þjóðir þeirra, og
lyftir þeim í áliti umheimsins. Að þessu leyti
virðist mér, að þeir verði að’ teljast mætastir
synir ættjarðar, sem m-ð f.amkomu sinni hér
hafa sýnt þess órækan vott að þeir sé þjóð-
höllustu og skylduræknustu borg-
arar þeirra ríkja, sem þeir hafa
gjört að kjörstað sínum og að föð-
urlandi barna sinna. Fjörutíu og
fimm ára saga íslenzka þjóðflokks-
ins í þessari heimsálfu hefir sýnt,
að hann—með tilliti til fjölda hans
og tímalengdarinnar, sem hann
hefir dvalið hér, hefir skarað fróun
úr öðrum þjóðflokkum í ýmsum at-
riðum og með því getið sér álits og
tiltrúar annara meðborgara, sem
lyft hefir einstöku mönnum upp í
virðingar- og áhrifa- og ábyrgðar-
miklar stöður.
Bandarikja íslendingar hafa í
þessu efni verið engra samianda
sinna eftirbátar og skarað alger-
lega fram úr í sumum greinum.
Af þessu er það, að ameríska þjóð-
in vonar til meiru frá oss en sumum
öðrum þjóðflokkum, og lítur með
velþóknun á hvert það spor, er vér
stígum sjálfum oss og þjóðinni til
saamdar. Það er sæmdarspor, að
vér reisum varanlegt merki til
minningar vorum föllnu hermönn-
um.
Nú, þó eg viti, að landar vorir í
Bandaríkjunum séu í anda og
stefnu langt um hérlendari en vér,
sem búum í Canada — séu í sann-
leika orðnir algjörðir Ameríku-
menn—, þá leyfi eg mér, í nafni
minnisvarðanefndarinnar, að beina
þeirri bón til þeirra , að þeir vilji
hafa samtök með sér til þess að
styrkja eftir megni þetta fyrirtæki.
Ekki eingöngu af þeim ástæðum,
sem að framan eru greindar, held-
ur einnig af því, að vér teljum fyr-
irtækinu ekki fjárhagslega borgið,
nema með öflugri aðstoð þeirra.
Eg tel mér heimilt að segja, að ef
tilgangur vor væri að hafa saman
að eins 20 eða 25 þúsundir dollars
til minnisvarðans, þá þyrftum vér
tæpa,st að leita Iangt út fyrir tak-
mörk Manitoba-fylkis til þess að fá
þörfinni fullnægt; en af því vér
vitum slíka upphæð hvergi full-
nægjandi, þá er nauðsynlegt, að
hvert einasta mannsbarn í Ame-
ríku, íslenzkt og af íslenzkum
stofni, leggi fyrirtækinu örlátt
fjárhagslegt fylgi.
Minnisvarðinn er til þess fyrir-
hugaður, að tryggja ævarandi
minningu og heiður þeirra, sem
með sjálfsfórn sinni og af sonar-
legri rækt til síns kjörna fóstur-
lands, hafa lagt lið til að greiða
götu frelsis og mannréttinda í
heimsálfu þessari og hagsæld kom-
andi kynslóða hennar.
Meira í næstu viku.
B. L. Baldwinson.
Um þjóðemismálið.
Siglunes P. O., 3. febr. 1919.
Herra “Þjóðriækinn”
Eg fékk frá þér prentað blað
til lestrarfélagsins HerðubreiS
með síðasta pósti, undirskrifaS
"ÞjóSrækinn”. Sem Islendingur
þakka eg þér öll þín Klýju orS í
garS lslands og íslenzkrar þjóS-
raekni, hvort þú kallar þig þínu
rétta nafni eSa tekur þér gerfi-
nafn. — ÞaS er ekki hægt aS
ralda fund í lestrarfélaginu vegna
inflúenzunnar sem gengur hér nú,
og eg tel mig ekki hafa sem for-
maSur neinn rétt til aS gjöra yfir-
ýsingu um þjóSemismáliS fyrir
rönd félagsmanna; get aS eins
sagt þaS sem mína skoSun, aS eg
íygg aS í þessu félagi séu eins
sannir íslendingar eins og í hverju
öSru. Skal senda yfirlýsingu u.a
jjóSernismáliS eftir ársfund fé-
agsins (líkl. í marz).
ÞaS er nú aS koma líf í þjóS-
ernismáliS hjá ykkur, og er þaS
vel fariS. Einmitt tímabært núna.
''lú kveSur allur heimurinn viS af
endurreisnar hrópi, og er gott ef
íjóSernis tilfinningin íslenzka yrSi
i yrir þeirri endurreisnaröldu, svo
íún gæti meS réttu boriS höfuSiS
rátt, nú þegar þaS fer saman, end-
urreisn heimsins, sem ráSgjörS er,
og endureisn lslands sem fullvalda
rikis. — Eg sá einhvers staSar þiS
óskuSuS þess, sem fyrir málinu
standið, aS sem flestir vildu láta
skoSun sína í ljós am þjóSemis-
Hafði Enga Matar !yst.
Gat ekki Unnið,
Svo BrúkaSi Mme. Lavoie Dodd’s
Kidney Pills.
Nú segist hún vera við góða heilsu
og ráðleggur öllum, er þjást aí
nýrna sjúkdómum, að brúka
Dodd’s Kidney Pills.
Vauban, Que., 1 7. feb. (skeyti.)
“Eg veit aS Dodd’s Kidney Piils
em góSar,” segir Mme. Xavier
Lavoie, velþekt kona í þessu um-
hverfi. Og Mme. Lavoie segir
frá sinni eigin reynslu og hvers
vegna hún ráSleggi vinum sínum
aS brúka Dodd’s Kidney Pills.
“Eg þjáSist af nýmaveiki, höf-
uSverk og meltingarleysi,” segir
hún. “Matarlystin var horfin, eg
gat ekki unniS og hjartaS var í á-
lagi.
“Eg brúkaSi Dodd’s Kidniey
Pills og er nú viS ágæta heilsu.
"Eg ráSlegg öllutm, sem hafa
nýrnaveiki, aS brúka Dodd’s Kid-
ney Pílls.”
AS sjúkdómur Mme Lavoie haft
stafaS frá veikum nýrum, er aug-
ljóst af því hvaS fljótan bata hún
fékk viS brúkun Dodd’s Kidney
Pills. Þessar pillur em aS eins
fyrir nýma sjúkdóma. Ástæóan
fyrir því, aS þær gefa bata viS svo
mörgum sjúkdómum, er sú, aS ef
nýmn eru veiík, er allur líkaminn
veikur.
Veik eSa sýkt ným geta ekki
unniS sitt náttúrlega ver'k, þaS aS
sía alt óheilnæmi úr blóSinu. Af
því leiSir þaS, aS slíkt berst út um
allan líkóunann og sýkir svo þá
parta, sem veikastir em fyrir. —
Nátúrlegasta lækningin er þaS, aS
koma nýrunum í heilbrigt ástamd
— meS því aS brúka Dodd’s Kid-
ney Pills.
Dodd’s Kidney Pills, 50c. askj-
an, eSa sex öskjur fyrir $2.50, hjá
öllum lyfsölum eSa frá The Dodds
Medicine Co., Limited, Toronto,
Ont.
máliS. Eg ætla því aS segja þér
mínar skoSanir, og getur þú bor-
iS þ ær fram viS samnefndarmenn
þína, ef þér þykja þær þess
verSar.
Þegar um er aS ræSa nýjar
stefnur, hvort heldur er til aS end-
urreisa líf einstakra manna eSw
þjóSflokka, verSur öHukn hygnum
mönnum þaS, aS gefa vel gætur
aS reynslunni í einstaklingslffinu
og þjóSfélaginu, til þess aS forS-
ast mistökin, sem skaSleg hafa
reynst og til niSurdreps, og á hinn
hliSina til þess aS nota sér þaS-
úr reynslu einstaklinga og þjóSa,
sem orSiS hefir til blessunar og
viSreisnar.
I þjóSemismáli ok'kar Islend-
inga höfum vér fyrir oss dæmi
þeirrar þjóSar, sem okkur er ná-
skyldust aS eSli og uppruna, þaÖ
er: NorSmenn. Þeir hafa stofnaS
þjóSernisfélag, eins og viS viljum
gjöra, og kalla þaS “Nordmanna.
Forbundet” (NorSmanna félag-
iS). í þaS er frjáls inngangur fyr-
ir alla NorSmenn, hvar í heimt
sdm þeir eru. ASal-stöSvar og
aSalstjóm félagsins er heima í
Noregi, meS undirdeildum meS
sérstakri stjóm, er stendur í sam-
bandi viS heimastjómina, í þebn
löndum sem NorSmenn em bá-
settir í. Allir félagsmenn borga
árstillag. Þetta tel eg rétta hug-
mynd. Hjartastöðvar hvers þjóS-
emis eru í heimalandinu, og ua
lífæSar frá þeim hjartastöSvum
þarf aS renna sá lífsvökvi, semn
viSheldur þjóSemisandanulm hjá
þeim þjóSarbrotum, sem sezt hafa
aS erlendis.
Svona lagaS þjóSemisféíag
ætla eg aS yrSi sterkast til aS viS-
halda og glæSa þjóSemistilfinn-
ing Islendinga, ekki einungis hér,
heldur einnig heima á Islandi.
Slíkt félag hefSi mikiS hlutverk aí
hendi aS inna, og fyrsta hlutverk
þess væri þaS, aS auka þekkingu
Islendinga sjálfra, bæSi heima á
Islandi og erlendis, á (slandi og íe-
lenzku þjóSinni, og til þess sýnist
mér enginn vegur betri en aS þetta
Islendingafélag byrjaSi aS gefa út
stórt og fjölbreytt tímarit, sem
flytti alt hið bezta sem framleitt
væri á Islandi í skáldskap og- fögr-
um listum, og ítarlegar ritgjörCir
um hag lands og lýSs, framfarir
og framfara skilyrSi. Auk þess
(Framhald á 5. bls.J