Heimskringla - 31.08.1921, Blaðsíða 3

WINNIFEG, 31. ÁGÚST, 1921
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
gangs fyrir næSi. Fyrir Iþessar
lconur er giftingin ekki þroskandi;
þaS hnekkir þeim líkamlega og
sálarlega.
Eg skal því segja sannleikann
um sjál'fa mig, og hann er sá, aS
giftingin hefir lokaS fyrir mér dyr-
unurn aS mikilleik lífsins; hefir
gert úr mér lélega konu og ó_
hamingjusama móSir. Ef aS kon-
wr þær, er þetta lesa, gætu gefiS
mér gróSann af þeirra samsettu
speki og reynzlu, þá gæti skeS,
aS finna mætti í bendingum þeirra
ráSningu á vandamáli mínu.
Ef hjúskapurinn á aS vera hag-
nýttur eins og fat, þá verSur hann
aS vera bæSi hlýr og aSdragandi.
HvaS mig áhrærir, hefir hann ver
iS bæSi kaldur og fráhryndandi.
Þýtt hefir J. P. ísdal.
Hafið
Eftir G. K. Chesterton.
Sumir mentahranar láta sér um
munn fara, aS óibrotnir sveita-
menn kunni ekki aS meta fegurS
landsins. Þetta er mlisskilningur,
sprottinn af vizkurembingi miS-
lungsmanna; þaS er eitt dæmi af
mörgum, er sanna aS öfgarnar
mætast. Til þess aS meta dygSir
múgsins, verSur maSur þannig
annaShvort aS standa honum
jafnfætis (eins og eg) eSa langt
fyrir ofan hann, eins og dýrS-
lingar. Nokkurn veginn hiS sama
á viS í fögrum fræSum: Þeir sem
gæddir eru ósviknum bókmenta-
smekk geta haft gaman af skríl-
máli og óhefluSu aliþýSumáli, en
«kki þeir sem aS eins hafa bóka-
-smekk. Og þegar þessir regin-
naglar bókmálsins segja aS bænd-
nr og búaliS tali ekki eins og þeir
hefSi mætur á náttúrunni, þá eiga
þeir í raun og veru viS þaS, aS
þeir tali ekki bókvíslega um hana.
Þeir tala ekki bókvíslega um ský
eSa steina, eSa svín eSa snígla,
«Sa hross eSa hvaS annaS sem
vera skal. Þeir tala svínslega um
svín og snígilslega, býst eg viS,
um snígla og hressandi hrossalega
um hross. Þeir eu steinmæltir um
steina; þeir tala þokulega um
þoku; og svo á þaS aS vera. Og
beri þaS viS, aS óbrotinn, greind-
ur sveitamaSur komist í tæri viS
eitthvert fyriitbrigSi náttúrunnar,
sem hann þekkir ekki og tekur
huga hans, þá er altaf vert aS
gefa gaum aS hvaS slíkur maSur
segir. ÞaS er stundum spakmæli,
og aS minsta kosti aldrei tilvitnun.
HugsiS ykkur t. d. þau ókjör af
eftirétnum og tvíræSum orSum,
sem óvalinn, skólagenginn stór-
borgari gæti ausiS úr sér um sjó-
inn. Sveitastúlka, sem eg þekki í
BuckinghamhéraSinu, hafSi aldrei
á æfi sinni séS sjóinn þangaS til
hérna um daginn. Þegar hún var
spurS hvernig henni litist á hann,
sagSi hún a^S hann væri svipaSur
blómkáli. Þetta er nú skínandi
skáldskapur — lifandi, algerlega
sjálfstætt og frumlegt, og gullsatt.
Fyrir mér hafSi vakaS svipaSur
skyldleiki, sem eg þó aldrei gat
rakiS; kálhöfuS minna mig alt af
á sjáinn og sjórinn minnir mig alt
af a kalhöfuS. Má vera, aS hinn
æSótti blendingur af fjólulbláu og
grænu valdi nokkru um þetta, því
aS í sjónum getur purpurarautt,
sem nálega dökkrautt, blandast
grænu, sem er alt aS því gult, og
sjórinn í heild sinni veriS blár
engu aS síSur. En meiru valda þó
hinir tígulegu bugir kálhöfuSsins,
er liShvelfast líkt og öldur, og aS
nokkru er þaS hinsVegar dreymin
endurtekning eins og í glitvef, er
komiS hefir tveim stórskáldum,
Aiskylosi og Shakespeare, til aS
hafa orS eins og “fjölgur” um sjó
inn. En einmitt þar sem mig þraut
hpgkvæmdina, þeysti (ef svo má
aS orSi kveSa) unga stúlkan úr |
Buckinghamsveitinni til hjálpar í-j
myndunarafli mínu. Blómkál er.
tuttugu sinnum betra en kálhöfuS,
því aS þaS sýnir ölduna þegar
hún brotnar engu síSur en þeg-
ar hún liSast, og blómskrúS brim-
löSursins, er kvíslast og vellur ó-
gagnstætt. Þarna eru líka lífsins
sterku línur gefnar í skyn; æSandi
öldubogamir eru þrungnir af
þrótti grænna stilka, svo sem
væri sjórinn allur ein mikil græn
jurt meS einu hvítu ógnablómi og
rótum í regindjúpi.
Nú mundu margir vandfýsnir
ágætismenn alls ófúsir aS sjá á-
gæti þessarar matjurtagarSssam-
líkingar, af því aS hún á ekkert
skylt viS algengar sjávarhugSir
manna, eins og þær birtast í bók-
um og ljóSum. FagurfræSisleitur
mundi segja aS hann vissi hve há-
leitar og heimspekislegar hugsan-
ir regindjúpiS ætti aS vekja hjá
sér. Hann mundi segja, aS ekki
væri hann grænsali, sem fyrst
dytti grænmeti í hug. En því
mundi eg svara líkt ög Hamlet
svaraSi svipaSri spurningu: “Eg
vildi aS þú værir svo heiSarlegur
maSur”. Þegar eg minnist á Ham-
let, þá ryfjast þaS nú upp fyrir
mér, aS eg auk stúlkunnar, sem
aldrei hafSi séS sjóinn, þekti
stúlku sem aldrei hafSi séS
sjónleik. — ÞaS var fariS
meS hana ti’l aS sjá “Ham-
let” og hún sagSi aS hann væri
ósköp sorglegur. Þarna er annaS
dæmi þeás, aS grípa beint á aS-
alatriSinu, sem grafiS hefir veriS
í lærdómi og aukaáhrifum. Vér
erum orSnir því svo vanir aS
hugsa um “Hamlet” sem gátu, aS
vér gleymum því stundum hreint,
aS hann er sorgleikur, alveg eins
og vér erum orSnir því svo vanir
aS hugsa oss sjóinn ógnavíSan og
hvei'fan, aS vér naumast tökum
eftir því þegar hann er hvítur og
grænn.
En þaS er annaS mentamál þar
sem unga mentamanninum og
blómkálsmeynni ungu lendir ó-
þyrmilega saman. Fyrsta megin-
atriSi á sjónum er aS hann sé tak-
markalaus og veki tilfinningu ó-
endanléikans. Nú er þaS, held eg,
alveg víst, aS blómkálslíkingin
var aS nokkru leyti sprottin af
þveröfugum áhrifum, tilfinningu
mæra og múra Stúlkan hugsaSi
sér sjóin i eins og grænmet’steig
eS? jafnvei eins og giænmeitis-
garS. ÞaS var rétt. HafiS gefur
því aS eins óendanleik í skyn, aS
ekki sé hægt aS sjá þaS; sjóþoka
getur sýnst endalaus, en sjórinn
ekki. Svo fjarri fer því aS sjóV-
inn sé hverfur og mæralaus, aS
hann er eina harSa, beina línan í
náttúrunni. Hann er eina hreina
markalíinan, eini hiuturinn sem
guS hefir skapaS svo aS verulega
líkist vegg. I samanburSi viS sjó-
inn virSast ekki aSeins sól og ský
ólöguleg og efasöm, heldur má
svo aS orSi kveSa aS steini studd
fjöll og standandi skógar bráSni
og hjaSni og flýi í návist þessarar
einrænu ísarn-línu. HiS gamla
sjómanns-orStak, aS höfin séu
varnarvirki Englands, er ekki nein
freSin og langsótt líking; hún
kom í hug einhverjum sönnum sæ-
garp, þegar hann ho'rfSi á sjóinn
í raun og sannleika. Því aS sævar-
brúnin er sem sverSseggjar; hún
er hvöss, vígleg og ákveSin. Hún
líkist sannlega sl'á eSa slagbrandi
og ekki rýmdinni einni. Hún hang-
ir í himni, grá, eSa græn, eSa blá
og skiftir litum en ekki líki, bak
viS al'lar losaralegar línur lands-
ins og allan villimjúkleik skóganna
líkt og væri hún vogarskálar
drottins í mundangi. Hún
hangir sem ævarandi minning
þeirrar guS’legu vizku og þess rétt-
lætis, sem býr bak viS alla miSl-
un og alla réttmæta fjölbreytni;
eina beina línan; marklína mann-
vitsins; hin myrka, hinzta staSn-
ing heimsins.
GuSm. Finnbogason þýddi.
—EimreiSin—
Bergur smiður.
Hann Bergur var smiSur meS beitta sög
og bríndi ’ana sjálfur, því hör.din var hög,
hann sagaSi um súSina langa,
þá tommustokk jafnan tylti á þaS
sem taliS var eitthvaS aS yrSi aS,
því góSvirkur vildi hann ganga.
Hann sagaSi og heflaSi sjólinn þá
og sagSi þeir mættu alt horfa þaS a
sem handlag sitt helzt vildu girSa:,
Og hver hefir gefiS oss verkin sling
var svariS jafnan viS Íslending,
þó enskir þaS vildu ei virSa.
í Vancouver smíSaSi völundur sá.
og varla gekk nokkur maSur þar hjá
er sá ekki snildina drjúpa,
og hús ef hann reisti þau hölluSust ei
og hárrétt þau stóS.u sem já eSa nei;
þar enskir nú ráfa sem rjúpa.
Og hátt uppi á fótpöllum hann úar aS sjá
hugaSur gekk hann þar plönkunum á,
þó sumum þar sundlaSi óSum;
því formaSur var hann og flest öllum kunni
í fylkingu stóS hann en engum hann unni
uppdrátt sinn lesa í línunum góSum.
Hann undi sér bezt viS þann uppdrátt af húsum,
sem átti’ hann aS reisa meS viljanum fúsum.
Hver kostnaSur yrSi viS kofa
og bækur, þá hafSi 'ann blýant í hendi,
í brjósti um þá eigendann löngum hann kendi,
því kostnaSur virtist sem vofa.
MeS nagla í svuntunni hann negldi þá fast,
svo nötraSi í húsi, í hnúunum brast,
þá bungurnar lagaSi hann löngum.
Þá hávaSi mikill af hamTÍnum stóS
um háreista borgina HSu þau hljóS
sem bergmál í bergsala dröngum.
MeS tólbak í munni hann tugSi þaS fast,
og tautaSi í MjóSi, en bar ekki fast,
í hjartanu átti hann mildi.
Og svona hann nelgdi ef sögin ei gekk
og sagSist þá brjóta af verkinu hlekk
meS huga og hamhleypu gildi.
Hann braskaSi’ í mörgu sem brást honum fljótt
og bilaSi’ aS inna aS auSsældar þrótt,
svo allir þar máttu sín meira.
En frómlindur var hann meS frumóSa skin,
þó framtíSin döpur og gaf ekki vin,
og alt kom þá öfugt aS eyra.
Og altaf hann sýndi síns ættarlands mót
þó einatt hann horfSi hér Bretanum mót
og sagSi aS syndugir væru,
Hann gat ekki elskaS þá gjörræSis þjóS
og gengiS í liS meS sinn dýrasta sjoS,
ef tungu og taugar ei skæru.
Og eitthvaS var þaS sem 'af óláni stóS
og utan um lífiS hans bygSi sín hlóS,
Hann skildi skjól sitt né ráSin.
Svo þaS var nú lönguf sem þraut honum bjó
og þrengdi sér aS honum þar til hann do
og útkljáSi örlagaþráSjnn.
Hann oftsinnis langaSi ættland aS sjá
og eins og hann reikaSi til og frá
sem væri hann aS leita uppi landiS.
Þar móSir hans lofaSi aS mikla hans raS
og marg oft í bæn sinni heitast þaS þráS
aS hann bryti ekki föSurlands bandiS.
En nú er hann dáinn og drottinn þaS veit,
aS drjúglega smiSskröftunum sleit,
hann skall aS því skuldheimtu ráSi.
Og öllu því lokiS er lífinu hans,
og liSiS úr minni hvers einasta manns,
hvaS dag og nótt dauSa hann þráSi.
' "'353
En útfarar kostnaSinn átti ekki hann
þó oftlega þreyttur og sifjaSur vann,
því borgunin bera ei vildi.
Þeir grófu hann bara í grjóti og möl |
og gáfu’ honum aldrei þá síSustu fjö'l,
til aS fóma í friSi og mildi.
w:
Um leiSiS hans litla í vestri eg veit,
aS vökvaS fær döggin í svolitlum reit,
sem mælti hún móSurlands kveSju.
En þar er nú d^uSinn meS dægrin ei mein
en dýrSlegur friSur viS starfsmannsins bein,
því hvíli í leirkendri ÍeSju.
ERL. JOHNSON.
n
RALPH A. COOPER
Registered Optometrist
and Ptpician.
762 Mulvey Ave., Fort Rouge>
WINNIPEG.
Talsími F.R. 3876
Óvanalega nákvæm augnaskoSun,
bg gleraugu fyrir minna verS tn
vanalega gerist.
0. P. SIGURÐSSON,
klæðskeri
662 Notre Dame Ave. (við hornið
á Sherbrooke St.
Fataefni af beztu tegund
og úr miklu aS velja.
KomiS inn og skoSiS.
Alt verk vort ábyrgst aS
vera vel af hendi leyst.
Suits made to order.
Breytingar og viðgerðir á fötum
með mjög rýmilegu verði
il AidcraoM
K. P. Garla«4
GARLANÐ & ANDERSON
ulGFR.eni.vr.AR
Phone: A-21S7
1 Eltttrlc liallTrar Ckambrra
RES. ’PHONE: F. R. 37E5
Dr. GEO. H. CARLISLE
ítundar E-ingöngu Eyrna, Augni
Net og Kverka-ajúkdóma
ROOM 710 STERLING BANK
PkoD^i A2001
NESBITT’S DRUG STORE
Cor. Sargent Ave.&SherbrookeSt.
PHONE A 7057
Sérstök athygli gefin lækna-
ávísunum. Lyfjaefnm hrein og
ekta. Gætnir menn og færir setja
upp lyfin.
W. J. LINDAL & CO.
W. J. Lindal J. H. Líndal
B. Stefánsson
Islenzkir lögfræSingar
1207 Union Trust Building, Wpg.
TaJsími A4963
Þeir hafa einnig ekrifstofur aS
Lundar, Riverton og Gimli og eru
þar að hitta á eftirfylgjandi tím-
um:
Lundar á hverjum miSvikudegi,
Riverton, fyrata og þriSja hvem
þriSjudag í hverjum mánuSi.
Gimli, fyrsta og þriSjahvem rrtiS-
vikudag í hverjum mánuSL
CityDairy Limited
Ný stofnun undir nýrri og ftdl-
komnari umsjón.
SendiS oss rjóma ySar, og ef
þér hafiS mjólk a8 selja aS vetr-
inum, þá kynnist okkur.
Fljót afgreiSsla — skjót borgun,
sanngjamt próf og HæSsta borgtm
er okkar mark og miS.
ReyniS oás.
I. M. CARRUTHERS,
Managing Director
J. W. HILLHOUSE,
Secretary Treas.

►<0
Gæði og af-
greiðsla.
Gæ&i og afgreiSsla hjá
THE IDEAL LAUNDRY stend
ur fyrir alt hvaS er bezt með
þvott fjölskyldunnar.
IDEAL WET WASH
LAUNDRY
Taísími A-2589
Or. M. B. McU/tÉorson
«11 BOYD ■VUDIlfG
Talis.i A3521. Cor. Port. og Ela.
Btundar einvörDuncti barklasýkl
og aSra lungnasjúkdrfraa. Er aV
flnna á. skrifstofu slnnt kl. 11 tll 12
&“• O* kh 2 til 4 e. m.—H.lmill a«
4« Alloway Ave.
Talalrali AS8SD
Dr. J. Q. Snidal
TANNLIEKjrUt
•14 Soraeraet Bloek
Portagre Ave. WINNIPEG
Dr. J. StefáxiMon
401 BOYD BUCUBING
■•"I P.rtare Ave. «b OOBntm gt.
Stundar elncöncu aarna, eyrna,
■*f og kvarka-sjúkdOauL. At hltta
trá kl. 18 tll 12 f.h. «r kl. 2 tll S. atu
Pkenei ASS21
627 XoMUlan Ave. wiaalp.r
c
I
Vév hðfura fultar blt(6lr hr.tn-
nto* IrfseDla yttar hharaS, vér
■■tu lyfja og aéWa KoralD
forwtM ra.DuUn athv— lora ettlr
iTfiuonm Iknaana. Vér alaa«««"
utanjsraéta pöntunum ð( aalium
rtftinxaleyfl.
COLCLEUGH & CO. 1
N#tre Ðt»c «« Slicitrtoke Sta.
Phoaoit N7M9 og lfT€50
A. S. BARDAL
s.lur llkklstur og anaaat nra At-
farlr. Allur útóúnaBur aé. bratl.
■nnfremur selur hann allskonar
ralnnlsvarDa og legst.taa. t
«1S SIERBROOKK 8T.
Pkonei N««UI7 WINNIPEG
Y. M. C. A.
Bartber Shop
Vér óskxBn eftir viÖakiftum yÖar
og ábyrgjuuut gott vwk og full-
komnBsta hreinlætL KomiS einu
tkmi og þér mtxnnÖ konm aftur.
F. TEMPLE
Y.M.CA. Bldg., — Vaugban 3t
TH. JOHNSON,
Úrinakari og GullsmiSur
Selur giftingaleyíisbrél.
Bérstakt athygli veitt pöntncum
og viBgjörtSum útan af ianðt.
248 Msin St. Ph.mn A4tS7
J. J« Snanioa
H. G. HlnrlkMOQ
J. J. SWANS0N & CG.
FASTEIWNASALAR OG M M
peningra mlVtar.
Talslnl A6340
808 Paria Bulidtaff Winniyeff
Dr Sia JÚL. JÓHANNESSON
B. A., M. D.
LUNDAR, MAN.
_Se »ood to youp
ptpe”

feedí íi
ORINOCO
We want your business.
We will do our best to serve
you. We handle the best
goods at the right prices.
ygurdson&Thorvaidg0a
Riverton & Hnausa
Phone *
Phone A8677 639 Notre Dvune
JENKINS & CO.
The Family Shoe Store
D. Macphaii, Mgr.
Winnipeg
UNIQUE SHOE REPAIRING
HiÖ óviÖjafnanlegasta, bezta og
ódýrasta skóviÖgerÖarverkstætSi í
borginni.
A. JOHNSON
660 Notre Dame eigandi
Vér geymum reiShjól yfir vet
urinn og gerum þau eina og ný.
elf þesa er óskað. Allar tegtmd-
ir af akssotum búnar tíl ■»«*•
kvaemt pör*bm. ÁreitSæt?«gí
verk. fcipar afgrenSeJa.
EMPlffS CYCLE Ca
641 Notre Dame Ave.