Heimskringla - 23.11.1921, Blaðsíða 1

SendltJ ertir verVlista tll
Xloyal Crown Soap, I.td. Halld. 8. Bardal okt „
664 Main st., winnipee Sheibrooke 8t—2 coplíf
XXXVI. ÁR.......
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 23. NóVEMBER, 1921
NÚMER 9
CANADA
i Þingmarmse'fni ■við í hönd far
andi samibandakosningar í Sel-
kirk kjördæmi, eru skrfáðir þesísir:
væri ifyxrr hvort Iþiær fblorguðu sig. | Þessi Þingmannsefni fyrir Win-
Ef efni landsins og atvinna væri nipeg eru á útnéfningar skránni:
ekki svo mikil að brautimar I Mið-Winnípeg:—'Majór N. K.
héfðu nægilegt að gera til þess að
borga sig, mundu þær ekki frem-
ur gera það í Ihiöndum einstakra
Tbomas Hey, 'stjómarsinm. Le- manna. — Um toMmálin skal «kki
land Bayson Bancroft, Crerars- fjö'lyrt. En að íþví er frjlálsta verzl-
sinni, Jiolhn Evans Adamsson, ó- j un snertir leýfi eg mér að benda
háður iiberal og bændasinni, Sig. a Bretland. Það fór af stað með
Mclvor, stjórnarsinni; Majór Gelo.
W. Andrews, óh’áður conservativ;
Kapt. J.W.Wilton, liberal; J. S.
Woodsworth, óháður verikmaður;
Mrs. Harriet S. Dick, óháð'. —
I Suður-Winnipeg:—Geo.N.Jack-
son, stjórnarsinni; A.B.Hudson,
Júl. Jólhannlesson, Laurier-liberali, frjálsa verzlun og sýndist vel ólháður liberal; Wm R. Hogarth,
log Jolhn H'erbert, verkamaður.
mega það með öll sín iðnaðar-
Eins og til stóð, hélt forsætisráð- tækl * HHkomnasta lagi. Frakk-
herra Méighen fund sinn í Win- land reynd‘ að sigla í sama far,
nipeg þriðjudagskvöldð í fy™ en gafst upp; þýzkaland einnig.
viiku. Svo vel var fundur sá sótt- Bnfcin reyndu ekki aS fara aS
ur, að húsið sem fundurinn var ráSi Br,eta' En hver er nú aFleiS'
haldinn í og 6000 manns komast1 in^in af bes9U frÍálsa verzlunar-
fyrir í, var troðMt og ekki nóg; fyrirkonmlagi á Brellandi? Sú, að
með það heldur urðu um 5000 . bóSm dr6B* aftur úr hinnm lönd
manns frá að hverfa, eftir því sem j unum- 9em toMa höfðu. Banda-
dagblöðin segja Þegar forsætis- rikm tóku vierzlunina af Bretutn
ráðhlerrann lcom itm S húsið var Þó aðhyltust ekki frjálsa
honum tekið með lófaklappi. vérzlun. Hvernig haldið þið að
iGreat War Veterans spíluðu á :frJáIsa verzlunarlfyrirkomulagið
hljóðfæri og sungu “O Canada". færi meS Canada, sem engin skil-
Að því búnu talaði tforseti fund-
arins, bæjarstjóri ParnéM, nokkur
hlý og vel valin orð í garð for-
sætisráðherrans. Að því búnu tal-
aði forsæ'tisráðíherrann sjálfur;
liberal.-2-i Norður-Winnipeg:—
Dr.R.M.Blake, stjómarsinni, E.J.
Murray, liberal; Jacob Penner,
workers allience; R.B.Ruasell,
j afnaðarmaður.
BANDARQÍIN
Eftir að Hughes forseti afvopn
unaiþingsins hafði borið upp til_
lögu Bandaríkjanna um takmörk-
un sjóhers, tóku fulltrúar annara
þjóða að láta skoðanir sínar í
ljós um þær. Voru altir fulltrú-
yrði hefir til að færa sér það í 1 arnir tillögunum samþykkir að
vissu leyti, svo sem “andanum í
þeim og aðalatriðium þeirra”, en
að ýmsu öðru leyti aftur ekki eða
í smiáatriðum. Balifour var sá
fyrsti að greina frá sinni skoðun
fyrir hönd Breta. Benti hann á,
að þetta mál um takmörkun sjó-
hers snerti Bretland meira en öll i
önnur lönd. Augu stjórnmála-
manna flestra landa kvað hann
nyt? Það yrði auðvitað hjáleiga
einhvers lands, ®em stóriðnað
hetfði; það yæri alt og sumt. Eg
hefi farið um fylkin hérna í Can-
2~klukkustundir stóð ræða hans'ada töluvert og eftir því sem eg
yfir og þótti áheyrendum hin 8et frekast fundið, held eg að
mesta skemtun að, því margt fæ*tir ®éu með áfnámi tolla; þjóð
vakti hlátur er hann sagði, einkum j in 1 Meild sinni lítur enn á þá
þegar hann gagnrýndi framkomu ' grundvallarste'fnu í stjórnmálum,
andstæðinga sinna. Forsætisráð-hagkvæmum breytingum.
herra svaraði 'kæmm þeim er á hina farSælustu. Ef svo skyldi, nýlega hafa opnast fyrir því, að,
stjórnina eru ibomar mjög ít-! ekh* vera getur hún þá með at-: það væri sömu erfiðleikum háð
arlega; sagðist hann ek'ki Mílfast kvæðum sínum við þessar kosn- j að koma á friði ,og það, að stjórna j
viS að taka þær til greina, því inSar »ýnt það; því það er henn- ■ her farsæilega í stríði. Það
hvort sem stefna slín geðjaðist ar vili» sem a r'áða, og það var j þyrfti vel að athuga hvert spor og
mönnum vel eða ijla, haldi hann ! tilgangur minn er kveðið var tii: alla útreikninga. Þess vegna væri
henpi fr^m eins lengi og hann yrði kesáara kosninga, að hann fyrstj hann e’kki í öHum atriðum sam-
ékki sannifærður um, að annað °g frems't kæmi í ljós 0g yrði til þykkur tiltögunum nú þegar. Bri
væri landi og lýð farsælla; sagð- j greina teíkinn.
ist ékki sjá tfyrirmynd neina hjá x ,, , . ...,
A laugardagmn var, hijop
viðvíkjandi takmörkun landlhers.
Segir hann Frakka þurifa að minsta
kösti 500,000 manna her, þó ekki
sé nema til þess að innka'lla slkuld-
ir sínar atf Þjóðverjum. Hann lít-
ur svo á sem landher Frakka sé
nokkurskonar lögreglulið Evrópu.
— Aðrar markverðar ‘fréttir eru
ekki klomnar af fundinum. En af
öltu má sjá, að verkefni fundarins
fer vaxandi og vandamálunum
þar er að fjölga,
Danssalur mikill er í sumarbú-
stað einum nálægt bæ þeim í
Bandaríkjunum er Hutchinson
heitir. Sú saga hefir verið borin
út þaðan', að djöfsi hatfi í eigin
persónu birzt í danssal þessum.
Hann stóð ált í einu á miðju gólfi
danssálsins í allri sinni hátign og
vissi enginn, hvort hann kom upp
úr góltfinu eða otfan úr hveltfingu
salsins. Eldur lógaði úr hvotfti
‘hans, fingrum og hala. Dans-
fólkið flýði hið fljótasta heim til
sín, og sv0 mikil áhrif er sagt að
þesfsi óvænta heimsókn hafi haft á
suma dansendur, að þeir hafi ekki
stigið dansspor síðan. Þetta er
ekki sögð nein skröksaga. En þó
að gengið sé nú út frá hinu, að
einhver hafi blekt danslfótkið, er
atvik þetta einkennilegt og ætti að
vekja athygli sumra, er hringsólinu
eru otfurseldir.
Verzlunarmálaritari Herbert
Hoover mælir með (því að Banda_
ríkin láni Sovietstjórninni á Rúss-
lahdi 500 miljónir dala.
Samkvæmt síðustu manntals-
Hið eilíía.
(Þýtt.
Hið eilílfa, í mannlegu brjósti sem býr,
í baráttu lífs ei úr hjartanu flýr;
en leynist sam perlan í lökaðri skel,
setm lffdögg í btómhnappi geymist það vel.
Þó stundum það hnígi í dúr eða dá,
af dvala það rís, er oss hjartasár þjá;
og kveður oss blíðasta kærleikans mál
og kveikir oss huggunarljósið í sál.
Það örfar til starfa, það eykur oss dug,
það anda vom styrkir, það göfgar vorn hug.
Og áhrifa kennir því eilífa frá,
er aumstöddum hjálparhönd meðbræður ljá.
Það verður ei skaðað með báli né brand;
ei búa því slægð eða fláræði grand.
Þó grölfin oss hylji log gleymist vor nöfn,
það gefur oss byr inn í sælunnar höfn.
B. Þ.
ssmstj
leiðtogum andstæðinga sinna
and forsætisráðherra Frakka virt-
ist sammála Balfour. Barón Kat0
i „ - - 1 j fulltrúi Jaoana, tók Iþá til máls.
. , r frost ali-mikið. Er það fyrsta
því, að segia aðalstefnu þeásara , , , , ,
. <• r • * - n i j I kuilda-kast þessa vetrar og steig
kosninga fara eftir þvi hvar landa- ^ ? ag ^
fræðint. kynt1þeim að þe,rværu|dagg;ng ^ Yfír sunnud.
staddur (hiatur).Og sannleikurinn , , ,,. . , ,
' , _ ( ., | og manu'd. helzt sami kuldi.
væri sá, að sumt af þv. sem stjorn

inni væri nú fundið til forattu, Dr.N.K.McIvor sem um þing-
væru veék þau er hún hdfði gert mlensku sækir undir merkjum
Hann var í aðalatriðunum sam-
þykkur tiHögunum, en fyrir hönd1
Japans vildi hann þó gera nokkra i
breytingu á þeim. 'Luitu þaer ^
breytingar að því, að Japan væri
leytft áð háfa stærri skipastól, en í
tillögunum væri tékið fram. Þrátt
á þinginu, og hefðu þá verið sam- stjómarinnar í Mið-Winnipeg, hef l fyrir hessar breytÍRSar saSSist
þykt af leiðtogunum sem nú find- ir veriS veikur undanfarið, en er’b?nn ekki «era kröfu tíl bess aS
ust þau alveg ótæk. Nefndi hann | nú alftur skárri og mun tekinn tjj ’ japan ihefði ems mik.nn sjóher og
•__ Bandaríkin eða Bretland. Hann
cto vinna,
talaði á má'li Japa og menn 'biðu
með ójþreyju að ræða hans væri
þessu til sönnunar bæði jarn-
brautarmálið og hemaðar-vörurn- 1
ar sem nú væru að koma til þessa' Dr. W. J. Black, innflutnings
lands, sem áfgangur ifrá stríðinu. ! málaráðgja'fi í Canada er í Var- túlkuð, því þingiheimur skildi ekki
Þegar til mála ikom á þinginu veit- 1 sjá á Póllandi se,m sitendur; erind- orð af því sem hann sagði. Þrátt
ing til hersins, var sjálfsagt talið ið er að ræða við stjórnina þav íyrir þessa varasemi fulltrúanna,
að kosta ekk meira en þyríti til um 'fólksinnflutn.ing hingað.
Forsætisráðherra Meighen hef-
ir undamfarna daga verið að ha'lda
sl^ýrslum eru um 25 mi-ljónir tfjöl-
sWIdur í Bandaríkjunum; meira
en helmingur þeirra á ekki húsin,
sem þær búa í, heldur eru leigu-
liðar. ,
I nafni Bandaríkjaþjóðarinnar
hefir Harding forseti þak'kað Foch
herforingja tfyrir að hafa leitt syni
hennar til sigurs í stríðinu mikla.
Fiach hefir ’hlotið þann heiður, að
vera viðufkendur borgari allra
þjóða (sitizen of the World).
BRETLAND
hcrmála Ihér, og þótti þinginu þá
réttast að spara sér fé með því ,að
vinna heinva fyrir sem minst að ; fundi hár Vestra> { Carman, Dpuph
þeim, en l:ta duga til þeirra þess- Qakvillie og víðar. I Carman
leifar frá Bretlandi. En nú,
komust ekki nærri allir sem á hann
þegar þessar le“far eru a« koma | vi]iCju Mýða> inn, RæSurnar hafa
frá Englandi, rekur Kmg augun i, ag mik]u ,]eyti verig svipaSar aS
þær og fyffist ótta og ske'f'ngu og Qg þær er hann hefir áSur
segist ekki sjá ihva^ | fl-ufct; jþó ihefir kornsölumáliS ver-
þýSa á kosninga-tímum aS vera i iS ítarlega íhugaS) og lofar stjórn-
.8 æ„.da h«,Bög„ ,„» I io ,* ákipa :koI„<iilur4S ef húo
veröi endurkosin.
'Bretlandi. Skoðar hann úíst Bret-
land stærsta óvin Canada tfyrir
þetta og mig sam vopn til þess
Mackenzie King, leiðt0gi liber-
að beita þessum hergögnum hér ala k(om til Winnipeg s.'l. viku og
við kosningarnar! En þetta kvað stóð við rúmar tvær kl.stundir.
tforsætísráðherra svo barnalegt,
að hann vilidi ekki eyða fleiri orð-
um að því (íheyr, heyrl). Aðal-
málin Sem Meiglhen ræddi á þess-
um fundi voru járnbrautamálið og
tollarnir. Á fundi í Headingly
sama daginn fór ihann ýtarlega út
í kornsölumlálið og rannsóknirnar
í sambandi við það. Að þjóðeign
járnbrauta væri hér sjál’fsögð ef-
Hann hafði tfund í Walker leikhús
inu og sóttu (hann 1500 manns.
Fundurinn var því hálfilla sóttur,
en 'svo ber 0. það að líta að dag-
blöðin hér auglýstu ihann ekki uin
otf, því liberölum þjónar nú Free
Press ekki. Á stjórnina bar King
ómældar sakir fyrir eyðslusemi.
eð samlþykkja ekki tiltögurnar ein3
Og þær liggja fýrir, er látið allvel
yfir útreið þeirra og talið víst, að
þær verði samþyktar að mestu
leyti eins og þær eru, eða í aðal-
atriðunum. Nelfnd var kosin og
voru í henni menn ifrá öl'lu'm þeim
þjóðum, sem þátt ta'ka í fundin-
um, til þessáð atlhuga þessi atriði
tillaganna, sem ifulltrúarnir urðu
ósamihiljóða um. Hvaða niður.
stöðu Ihún kemst að, ifréttist síð-
ar. En að því er þetta mál yfir-
leitt snertir, má því ‘heita allvel
borgið. — Önnur mál, sem fyrir
þinginu liggja, eru tökmörkun
landhers \og japanska málið eða
Kyrralhatfsmálið. Er hið síðarti-
talda talið vandasamasta mál
þessa fundar. Á þvtf Ihefir verið
byrjað, en fulltrúar Japans þykja
mjög þéttir fyrir í því máli. Þeir
fara að engu óðslega og láta þing.
ið 'bíða éftir svörum sínum svo
dögum skitftir. Eignir eða umboð
sem Frakkar og Bretar ’hatfa þar
austurlfrá, er sagt að Japanar kretfj
afvopnunarfundarins, verða seld
einstökum mönnum, sem nota þau
til vörutflutninga. Þetta kvað gefa
mörgum vinnu, er vinnulaus varð
er hætt var við að smiíða herskip-
in.
ÖNNURLÖND.
Prinsinn af Wales kom til Ind-
lands síðaistl. miðvikudag. Var
þar tekið á móti h'onum með við-
höfn mikilli, eins og við var að
búast. En ekki var fagpaðarvið-
tökunum langt komið, þegar tók
að bera á uppreisnaranda í flokki
Gandhi -sinna. Sagt er að stjom-
in 'hafi samt getað haldið öllu í
sketfjum og haldið fagnaðarvið-
tökunum hindrunarlaust áfram, en
eitthvert manntfall varð í skærum
þessum. Segja fréttimar, að ef
stjórnin héfði e'kki verið vel við
öl-Tu búin, héfði þarna orðið ærið
víðtaék uppreisn.
Til minnis.
íslendingum í þesum bæ.
Bæjarstjórnarkosningar fara
fram tföstudaginn 25. nóvemfber
n.k.
William W. Dart, fyrv. yfirmað
v rar- i- ki ! ur a skrifstofu Manitoba Power, . . . „ . , c.
aði hann ekki, erida hafð. C. N. | Commissj,on hér í borginni, hefir 'lst S'^r slePPR Fmntfremur krefj-
R. sý'rit það í haust, W sem j veriS [yr[r rért; honum' ' VU"'A'
gróði þess á síðustu mánuSum| er til saka fundiS aS hafa hnupJ
hefði verið mikill, alt að því hálf
að $3,900 úr slkúffu skrifstofunn-
miljón, að það væri vinningur að ar þetta komst upp er fariS var
láta brautina bera sig. Hann jat j yfjrskoSa bækurnar_
aði, að hann skildi ekki hvað. I
hinir leðtogarnir ættu við er þeirj Rannsókn á kornsölu
segSust ek'ki vilja að þjóðin tæki stöðvuð var s.l. sumar af k0rn- im æði ka-m-'-b'W Br and
Járnbrauitirnar ylfir fyr en vissa sölufélögunum, byrjar nú atftur í er sagt að þafi einnig flutt ræðu
1 næstu viku hér í Winnipeg.
ast þeir frekari yfirráða í Manch
uríu og í Síberíu. Telja þeir sig
svo mikla iðnaðarþjóð orðna, að
þeir verði að gera þessar kröfur.
Út af öllu þessu er Hughes 0g
P'ihdaríkjamönnum farin að
sem þykja framkoma Japana á fund-
I írsku mlálunum hefir það helzt
gerst, er tíðindum þykir sæta, að
Úlsterráðið er nú orðið á móti
samningstilboði ibrezku stjórnar-
innar. Eiris og kunnugt er, hafa
Norður-írar ávalt verið m'eS Bret-
um í írsku baráttunni. Lítur því
út tfyrir að öll kurl séu ékki komin
til gra'far. Fundir standa yíir miffi
Craigs leiðtoga Norður-Ira og
Lloyd George um þetta, og getur
skeð að þeir leiði hesta sína sam-
an. Ulsterþingið átti að koma
saman 1 3V desember, en nú hafa
báðar deildir þess verið kallaðar
saman 29. nóvember. Unionista-
flokkurinn í Bretlandi virðist nú
sammála stjórninni |og samþykkur
írsku tillögunum.
Verkamenn á Bretlandi tja sig
hjartanlega sammála tillögum
Huglhes um ta'kmörkun sj óhers og
segjast reiðubúnir að veita þeim
alt það fylgi, sem þeir geti í té lát
ið; einnig æskja þeir að svipaðar
tillögur komi fram á afvopnunar-
þinginu um takmörkun landhers.
Northcliffe lávarður segir að
Anglo-J apönskri samningarnir
standi friðnum, sem Bandaríkin,
Bretland 0g Japan séu að reyna
að koma á, í vegi.
Svefnsýkin, sem undanfarin ár
hefir gengið í öllum löndum, er
aftur að stinga sér niður í Eng-
landi. 2 menn hafa þar nýlega
í dáið úr henni og nok'krir legið.
Herskipin, sem Bretland ætlar
ið kasta út samkvæmt ákvæðum
Ytfir 50 brezkir hermenn komu
til Madrid s.I. mánudag úr her
Spánverja í Marokko. Menn þess-
ir voru leystir úr hernum samkv.
kröfum Breta. Átta þessara manna
hafa særst. Um 9 biezka her-
menn segja þeir liggja á sjúkrahúsi
í Melille. Þessir heimkomnu her-
menn segja viðurgeming allan
hræðilegan í hernum þar suðurfrá
Og sjúkrahúsin segja þeir þannig,
að menn hetfðu heldur viljað
vinná í hernum þjáðir af blóðsótt
og pestum af fýlulofti, ’heldur en
að tfara inn.
Briand tforsætisráðherra Frakka
fræddi þá, er á afvopnunarfund-
inum sitja um það, að Þýzkaland j
hdfSi 250 þús. hermanna á æf-
ingum daglega og að það gæti á
stuttum tíma kallað saman 6—7
miljónir hermanna. Auðvitað
benda Frakkar á þetta til þess að
vekja athygli fundarins á því, hve
hættulegt það geti verið að tak-
marka landher sinn.
Barón Takahashi heitir hinn nýi
forsætisráðherra í Japan. Hann
kvað bera hlýjan hug í garð Kín-
verja. I utanríkismálum er sagt
að hann viti lengra en nef hans
nær, og gerðir afvopnunarþings-
ins í Washington kvað hann soikk.
inn niður í að hugleiða.
Pipar-iðnstofnun ein í París
brann nýlega. Svfo stefkur var
daunninn af piparnum, að fólk í
nágrenni við brunanna ætlaði að
verða vitlauist af hnerrum.
Deil'daskifting bæjarins er þann
>g:
1. deild nær ylfir það af bæn-
um, sem er Ifyrir sunnan Assintbo-
ine ána.
2. deild nær yfir svæðið milli
Assiniboine-árinnar að sunnan og
C. P. R. brautarinnar að norðan.
3 deild er allur bærinn fyrir
n0rðan C. P.R. brautina.
íslendingar eru því nálega allir
í 2. deild.
Arngrímur Johnson er eini Is-
lendingurinn, sem sækir um bæj-
arráðsstöðu. Hann er lýðsinnaður
maður, góðum hæfileikum gædd-
ur, einlægur í skoðunum og ó-
trauður starfsmaður. Landar hér
þekkja' hann flestir, og vita að
þeir greiða góðum manni atkvæði
sitt með því að kjósa hann. Flann
býður sig fram í 2. deild og eiga
því nálega allir íslendingar kost á
a ðgreiða landa sínum atkvæði.
BæjarkosnÍDgar.
Hr. ritstjóri!
Með yðar leyfi vil eg gefa lönd
um mínum eftirfylgjandi upplýs-
ingar um í Ihönd farandi bæjar-
ráðskosningar 25. þ. m.
Kjörstaðurinn mun í flestum til-
fellum vera það næstliggjandi
skólahús eða næstliggjandi eld-
liðsstöð við heimili hvers kjós-
anda. ■
Þar fær maður kjörseðil með
nöfnum allra á, eftir stafrofsröð,
sem í kjöri eru.
Þar lítur maður upp nafn þess
er hann vill helzt að nái kosningu
og markar tölustafinn 1 við nafn
hans. Svo leitar kjósandi upp
nafn þess, er hann vill næstJhelzt
að nái kosningu og markar 2 við
hans náfik og 3 við það þriðja.
Áríðandi er að setja ekkert annað
mark á seðilinn.
Sama að'ferð er notuð við k0sn-
ingu'á mönnum í skólaráðið,
Ef maður af einhverri ástæðu
mismerkir eða ákemmir seðilinn
sinn, getur kjósandi fenginn nýjan
seðil með því að beiðast þess af
kjörstjóra.
Virðingarfylst.
Arngrímur Johnson.
-o-