Heimskringla - 10.05.1922, Blaðsíða 4

4. BLAÐSÍÐA,
HEIMSRRINGLA.
WINNIPEG, 10. MAl 1922
HEIMSKRINGLA
1SSC>
Kfnur flt A hvvriun wtSvtkHdfKL
CUcefeatÉor mg etgeaAir:
THE VIKÍNG PRESS, LTD.
853 •( 855 9A HGENT A VI... WINNIPBG,
TalNtm.it N-«537
Vrr» Ml«alu rr 83.UU IriaicnrlM b»rr-
Ut fj-rlr frunt. Allar knr*auir MmUat
rftbtuauul blabslmu.
Ráðsmaður:
BJÖRN PÉTURSSON
Ritstjórar:
BJÖRN PÉTURSSON
STEFAN EINARSSON
UtaaOakrlft U) blaSalaat
THB VIKINvft PRHSS, I.td., Bax SlTl,
Wtualyrs, Haa.
Vtuiukrltt tU rltatjðraaa
GDITOR HBIMSKRINCtLA, Bax 8171
IVluttfyrg, Haa.
Th« “HelmBkrlngla" ta prtntad tnl yab-
Hshe by the Vikine Press, Ltmtted, at
853 og 855 Sargent Ave., Wlnnlpev, Mani-
taba. Tetephane: N-6837.
WINNIPEG, MANITOBA, 10. MAI 1922
Mentun barna.
Heitasta þráin, sem hvert foreldri ber í
brjósti sér í sambandi við framtíð b->>-“'~
sinna, er sú, að þau megi mentast.
Mentamálið er einnig það mál, er þjóð-
félagið lætur sig ávalt miklu skifta. Svo við-
urkend er mentunm orðin, bæði hjá einstak-
lingnum og heildinni.
En að menta börn er flókið mál og erfitt.
Hversu mikill áhugi*, sem sýndur hefir ver-
ið á því að reyna að sníða reglur fyrir því, að
allir gætu orðið mentaðir, hefir það ennþá
ekki lánast nema að hálfu, eða ef til vill litlu
leyti.
Með skólafyrirkomulagi því, er hér tíðk-
ast, héldu margir, að takmarki þessu yrði
náð. En raunin hefir orðið önnur.
Eitt er það sérstaklega, sem skólalífinu hér
virðist mjög samgróið og horfir ekki til hins
betra. En það er, að námshæfileikinn eða
áhuginn fyrir andlegum þroska barna, virðist
þrotinn, þegar skólanáminu er lokið, eða
Stundum áður.
Það er hægt að benda á bæði stúlkur og
drengi, sem byrjuðu vel í barnaskólunum og
gáfu bæði kennurunum og foreldrum sínum
hinar glæsilegustu vonir um hæfileika til víð-
tæks náms, en sem brugðust öllum þeim von-
um, er þau voru komin í níundu tíundu, eða
einna frekast elleftu deild skólanna. Eftir
eitt eða tvö ár í þessum deildum er áhuginn
farinn og hæfileikanna verður ekki framar
vart. Um stund fylgjast nemendurnir þar
með, en ,smá týnast svo úr lestinni. Og loks
hætta nokkrar sögur að fara af þeim.
Helmingur eða meira af öllum, er skóla-
veginn fara, enda sitt andlega skeið þarna.
Mentunafþráin er lögð upp á hillu, og það
litla, sem búið var að nema, felst aftur myglu
og ryki, af notkunarleysi.
Hvað veldur þessu?
Annaðhvort hlýtur þroskaskilyrði barns-
ins til að læra að vera þrotið þarna, eða skól-
arnir eru ekki enn komnir í það horf, að geta
framkvæmt verkefni sín betur en þetta.
Margir munu álíta síðara atriðið orsök-
ina. Reglurnar, sem fræðslumálin eru háð,
eru óendanlega margbrotnar. Og þær þurfa
skólarnir að taka'til greina, ef þeir eiga að
verða að tilætluðum notum, og eiga að upp-
fylla þá skyldu sína, að menta alla.
Börn eru misjöfn að upplagi. Þau eru ó-
lík að eðlisfari. Andleg þroskaskilyrði þeirra
eru ekki hin sömu. Einnig geta hinar ytri
ástæður þeirra verið sitt hvað, sem einnig
koma til greina við námið. Fram hjá engu
af þessu má ganga, ef hvert barn á að vera
mentað eftir því, sem það er hæft til.
En eftir því tókum vér, að ekki var mikið
farið út í þessa sálma á kennara eða fræðslu-
málafundi þeim, er haldinn var nýlega hér í
bænum. Þar var einna mest áherzla lögð
á samsteypu skólanna og að hækka laun
kennara, þó, að því er síðara atriðið snerti,
að til greina kæmi um leið að hafa góða
kennara. Og auðvitað er það mikils vert,
að hafa góða kennara, ef skólafyrirkomulag-
ið er þannig, að það nær tilgangi sínum.
En samkvæmt því, sem hér að framan er
tekið fram um námsfólk að lokinni skóla-
göngu, virðist skorta á, að tilganginum sé
náð. Og eins iengi og ekki er tekið nægilegt
tillit til eðlisástands hvers barns, og hinir and-
legu neistar, er undir því loga í djúpi sálar-
innar, eru ekki glæddir, er ekki að búast við
miklu báli eða skærri birtu af skókgöngunni,
fremur fn verkast vill. Ávöxtur hennar fer
fyrir ofan garð eða neðan hjá barninu, með-
an svo er.
Aðalgalli skólahna virðist þessi, að þeir
steypa alla í einu og sama móti. Þeir bræða
upp hinar ólíku sálir barnanna, hella þeim í
sömu deigluna, láta þær síðan kólna og
storkna, þó að mótið eða gerfið eigi ekki við
nema fáar af.þeim. Þær sálir, sem það á
ekki við, eru því sama sem kistulagðar og
njóta ekki séreinkenna sinna, sjálfstæðis síns,
framar. Engin furða, þó Stephan G. segi:
“Þeir koma svo skrítnir úr skólum”.
En það er þó fleira, sem til greina ken ur,
en fyrirkomulag eða stefna skólanna og upo-
lag barnsins, þegar um fræðslumál er að
ræða. Fyrirkomulag þjóðfélagsins á þar
einnig hlut að máli. Vegna þess að það er
þannig sniðið, að erfitt er að afla sér lífs-
bjargar, verður margt barnið að leggja -frá
sér andlegt starf og vinna sér inn brauð á
einhvern hátt, oft með súrum sveita. Það
ástand í þjóðfélaginu vinnur í gagnstæða átt
við stefnu skólanna. Hversu góð sem stefna
skólanna væri eða yrði, gæti þýðing hennar
orðið lítil, ef hún fer í aðra átt en þá, sem
ríkir í þjóðfélaginu og einstaklingurinn er
fyrst og fremst Káður. Og Iþó skólunum sé
ýmislegt til foráttu fundið, er efamál tals-
vert, hvort að þeir séu ekki komnir of langt
á undan þjóðfélagsfyrirkomulaginu. Víst er
um það, að margur, sem skólaveginn geng-
ur, á erfitt með að hafa mentunar sinnar full
not. En það stafar af því, að þjóðfélags-
ástandið hefir ekki breyzt eins ört og þyrfti
til þess að mentunin nyti sín. Ef til vill segja
sumir, að mentastefnan hafi farið of langt út
frá veruleikanum, og getur það satt verið að
einhverju Ieyti. Hitt mun þó nær sanni, að
mentastefnan hafi of oft orðið að slaka til
fyrir skipulagi þjóðfélagsins, af því að um- |
bót þá, er þar íþurfti að gera, var ekki að fá. j
Þetta er mjög oft hængur í framkvæmd- |
um skóla- og mentamála. Og þegar um j
mentun barna er að ræða, má ekki ganga j
fram hjá því, er eins raunverulega grípur inn !
í það mál og þjóðfélagsástandið gerir. Mann- I
úðar- og réttlætishugsjónir í þjóðskipulaginu ]
þurfa að minsta kosti að komast þangað með í
tærnar, sem þær hugsjónir hafa hælana á
mentasviðinuAnnars á mentunin erfitt upp- j
dráttar ískólunum. Það er hætt við að hún j
veiti nemandanum steina í stað brauðs, með- !
an það ósamræmi á sér stað. Og uppfyliing j
hinna hjartfólgnustu óska foreldranna um
snertir, tala þeir fyrir hönd útgefenda eða
eigenda blaðsins. Þeir tala fyrir fleiri en
sjálfa sig eða einn mann. Þess vegna verða
þeir að nota fleirtölu persónufornafnanna
áminstu (vér, oss, vor). Annað væri ekki
rétt mál. Eins gera þeir hér, er fyrir fé-
lögum standa, t. d. verzlunarfélögum. Þeir
segja æfinlega íbréfum, sem þeir skrifa í
nafni félagsins (eigenda), vér (We), í fleir-
tölu, sem rétt er, þar sem eigendur löggilts
félags eru fleiri en einn.
Það er hægt að bregða með réttu öðrum
um það en ritstjórum sérstaklega, að þeir
“þéri” sjálfa sig. Það gera sem sé allir, er
þeir lesa “faðir vorið” sitt í góðu tómi. Ekki
er þó auðskilið, að það geti verið J. E. neitt
sérstakt fagnaðarefni, að það sé ekki lesið,
þó með því hættu menn að “þéra” sig sjálfa.
Ekki væri vitund fegurra mál að segja:
eg, minn, í staðinn fyrir vér og vor. “Fað-
ir minn — þú sem” o. s. frv., tekur ekki því,
sem nú er algengara, fram. Það má gera alt
■ of mikið að því að nota orðið “eg”, eins og
hver önnur orð, sbr. “eg em sá sem eg em .
Sú eilífa innvitnan í sjálfu sig getur einnig
orðið hvumleið. Og ef til vill er það hún,
sem komið hefir af stað “þér -íngunum, af
því að hún hefir ekki þótt neitt hátíðleg eða
kurteis gagnvart al-ókunnugum mönnum.
Yonin (Þýtt)
Það má öllum mönnum þykja vænt um
vonina. Hún er óbrigðull vinur þeirra. Á
mótlætistímunum þerrar hún svitann af enn-
um þeirra, bendir þeim á dýrð stjarnanna og
minnir þá með því á, að sá, sem stjórnar
gangi þeirra, geti betur, en þeim er auðið að
sjá eða skilja, leitt þá gegnum brimrót lífsins.
I fornöld voru hof reist, er voninni voru
helguð. Á nokkrum rómverskum minnis-
peningum er hún sj'nd sem ung kona, hald-
andi á blómi íannari hendi. Lágmyndir eru
og margar til af henm; er hún á flestum
þeirra krýnd rósum, en heldur á axi og blóm-
um í höndunum. Oft er hún líka sýnd með
vængjum, sem engill væri.
Fögur og djúpúðug þykir sú líking af von-
inni, er kristnir menn eiga.
En þeir tákna
M. .* börnin þeirra veríi ,m»m«.lttí. ! I“"i *T‘.“i^
getur ítt langt í land, iafnvel þó skólafyrir- , gno5 slna holpna aS f>'llr' a tlvrrJ11
komulagi sé breytt, ef ástand þjóðfélagsins t genSur
hjakkar í sama farinu, af því að stefnan, sem
þar ríkir, á ekki samleið með mentuninni.
“Þér”-ingar.
Fyrir nokkru síðan var minst á “þér”-
ingar Islendinga í grein í Lögbergi, af Jóni
Einarssyni. Og, eins og svo oft áður, er á
það efni hefir verið minst hér vestan hafs,
var venju þeirri ekki borin góð saga. Hún
átti að bera vott um dramb æðri stéttanna
í þjóðfélaginu og vera nokkurskonar “Kín-
verjamúr” milli alþýðunnar og embættis-
lýðsins, milli hinna æðri og lægri.
Ef til vill er stundum of mikið úr þessu
gert. Fyrsta ástæðan, sem móti því mælir,
er sú, að aíþýðan “þérast” sín á milli, nema
að sérstakur kunnugleiki eigi sér stað. Að
öðru leyti tíðkast “þéringar” talsvert í riti
og ræðuhöldum. En ekki hefir það orðið til
þess, að aðskilja alþýðu og æðri stéttirnar
svokölluðu, því það er eitt einkenni íslenzku
þjóðarinnar, að hún á öll eitt og sama mál,
þ. e. a. s. alþýðap skilur fullkomlega alt, sem
æðri stéttirnar og skáldin rita og segja. En
hjá öðrum þjóðum flestum má segja, að um
tvö mál sé að ræða, annað, sem stórbok^arn-
ir tala og rita, og hitt, sem almúginn notar.
Þar þurfa lægri stéttirnar að læra sérstaklega
mál æðri stéttanna til þess að skilja þær.
Þetta er að minsta kosti öllum kunnugt, sem
meðal ensku mælandi þjóða búa. Og þó er
ekki til nema önnur myndin, “þú” eða “þér”,
hjá þeim, og er það vanalegast skilið svo, að
þær “þérist” ekki; en það er gagnstætt
sannleikanum. Þéringar virðast því hvorki
valda né eiga rót að rekja til stéttarígs heima,
þar sem æðri og lægri stéttirnar þar eru |
miklu nánari, en t. d. lávarðarnir á Englandi ]
eru lægri stéttunum; heldur lítur út fvrir að ;
þær séu kurteisistákn, sem skylt er að sýna j
ókunnugum mönnum; enda mun nú alment J
Iitið þannig á þær.
En án þess að verið sé að halda “þér”-
ingunum fram, er það annað, sem athuga-
vert virðist í grein J. E. Hann lítur svo á,
sem orðin “vér”, “vor” og “oss” séu ávalt
notuð sem “þér”i-ngar. En því fer mjög
fjarri að svo sé. Þessi orð eru aðeins fleir-
tala af persónufornöfnunnm “eg”, “þú” o.
s. frv. “Við”, “okkar”, “þið”, “ykkar”,
eru ekki skoðuð nema sem tvítala a/ þeim.
I fleirtölu verður því ekki komist hjá að nota
þessi orð. Enda eru myndir þeirra æfa-
gamlar (“ér”, “yðr”, “vár”, “vær” o.s.frv.)
J. E. fagnar því, að Vestur-íslendingar
séu hættir að “þéra”, nema ritstjórar”, sem
“þéri” sjálfa'sig! Að því er ritstjóra blaða
1 grísku goðafræðinni segir, að þegar
Pandora opnaði kerið, sem öll sorg heimsins
var í, og dreifði henni út um heiminn, hafi
vonin verið á botni kersins; hún fór um á
eftir sorginni til þess að sefa og draga úr
sviða hennar og hughreysta og gleðja þá, er
sorgin hafði beygt. Þetta er stórskáldleg
hugmynd, en þó sönn. Enn geta allir séð,
að áhrif vonarinnar eru þessi. Eða ætli að
nokkurt það mannshjarta sé til, sem ekki
hefir einhverntíma á æfinni fundið til henn-
ar, heyrt raust hennar og við það gleymt sorg
sinni?
Deyi von vor, deyjum vér sjálfir. Að
hætta að vona, er að hæta að lifa. Manns-
hjartað er eins og blómið. Bikar þess lok-
ast, þegar sólin — von þess — er gengin til
viðar,
Skáldin hafa margt kveðið og fagurt um
vonina. Af öllum þeim perlum, er þar hafa
komið í ljós, getum vér ekki bent hér á nema
aðeins tvær:
Skáldið Spencer segir, er hann kveður um
vonina: “Hún er brosandi, en þó tárvot.
En þau tár eru sem glitrandi perlur og brosið
sem glatt skínandi sól. Bæði sólargeislutn
brosins og perluskini táranna bregður hún
upp á himni hugsjónanna og alt verðor bjart
og dýrðlegt, sem þann himinn á yfir sér”.
Fernan Taballero, spánskt skáld, segir:
“Vonin talar ekki eins og konungurinn, sem
getur látið náð og tign í té, er svo stendur á.
En hún talar til vor sem móðir og leiðbeinir
eins og hún gerir barninu sínu, sem hún ann.”
Og eitt skáld enn segir þessi djörfu og
gleðjandi orð: “Það, sem maður af ein-
lægni og fullu trausti vonar, það kemur
fram!”
Fj^rstu hvítu mennirn-
irnir í NA-Ameríku.
Eftir Charles Harrison Gibbons.
Þýtt úr “National Pictorial”.
Eins og kunnugt er, stæra menn sig oft af
því heima á ættlandi mínu (Englandi), að
þeir eigi ætt að rekja til Vilhjálms sigurveg-
ara. Og svipað er því farið í Bandaríkjun-
um. Það eru ekki fáir þar, sem dálæti hafa
á því, að telja sig í ætt við landnemana, sem
lentu við Plymounth Rock (um 1620), sem
Trægir eru nú alment taldir fyrir að hafa ver-
ið fyrstir manna til að setjast að í Norður-
Ameríku, og að hafa átt þátt í að leggja
undirstöðu að Evrópumenningu landsins. Að
vísu eru nokkrir menn í Virginíaríkjunum,
sem ekki eru þeirrar skoðunar, að þessir
menn hafi verið fyrsti hópurinn af Evrópu-
W\DODDTS'^
ÍKIDNEYÍ
PILLS A
rni».
ímNEtJtíS
1 E U M >x.T.r
^abetes
mönnum, sem til Norður-Ame-
ríku komu. En það hefir svo af-
dráttarlaust verið barið inn í með-
vitund þjóðarinar, að svo hafi ver-
ið, og að þessir landnemar eigi til
þeirra réttinda að telja í sögunni,
að engin andmæli gegn því hafa
verið tekin til greina. Eins er því
varið með fund Ameríku. í skóla-
bókum öllum er því hiklaust haldið
fram og kent, að Kristófer Kol-
umbus hafi árið 1492 fyrstur Ev-
rópumanna fundið Ameríku, og að
í því efni geti engir aðrir, svo vert
sé um að ræða, komið til greina.
En hvernig færi nú, ef sagt væri
hið sanna um þetta og ef hætt væri
að halda því fram, að Kolumbus
eða íþessir menn hefðu lagt grund-
völlinn að því, að Norður-Ameríka
bygðist Evrópumönnum?
Ef að menn vissu ög viðurkendu
sannleikann í þessu efni, þá væri
hætt við að frægðin, sem Koum-
busi og þessum mönnum er eign-
uð, félli öðrum í skaut. Nú er það
nægilega sannað þeim, er á annað
borð vilja láta sannfærast, að
Kolumbus var ekki fyrsti Evrópu-
maðurinn til að finna Ameríku.
Víkingarnir norrænu voru búnir að
stíga fæti hér áland að minsta kosti
fjórum öldum áður en hann fann
Vesturheimseyjarnar. Og að því
er landnemana snertir, hefir Vil-
hjálmur Stefánsson frætt heiminn
um það, að það hafi verið hafið
landnám hér frá Evrópu nálægt 5
öldum áður en Plymouth Rock
landnemarnir komu til Vestur-
heims. Eg á við ljóshærðu Eski-
móana, sem hann fann á Victoria-
eyjunni fyrir nokkrum árum og
lítill vafi mun vera á, eins og hann
færir sterkar líkur á, eins og hann
Evrópumanna kyni, eða réttara
sagt af íslendingum'þeim komnir,
er frá Grænlandi hurfu og ekkert
hefir spurst um síðan.
Brezku þjóðirnar í Norður-,, . , , „ , *
* , •* , .* prestarmr ser 1 nyt og skrifuðu
Ameriku tapa engu við það, að tti^ a„1
þiðurkenna þenna sannleika. Að
Dodd’s nýmapillur eru bezta
nýmameðalið. Lækna og gigt,
bakverk, hjartabilun^ þvagteppu,
og önnur veikindi, sem stafa frá
nýrunum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eða 6 öskjur fyr.
ir $2,50, og fást hjá öllum lyfsöl-
um eða frá The Dodd’s MetTc'ne
Co., Ltd., Toronto, OnL
frábærlega nákvæm. Og þó engin
merki hafi fundist, er sanni dvöl
þessara manna hér, hvorki á Ný-
fundnalandi eða þar fyrir sunnan^
er sízt að neita því, að þeir hafi
] þar komið. Eftir ein 30 ár var
ekki hægt að sjá nein merki þess,
að Raleigh hefði hafst við
í Virginíu; spor hans þar voru öll
máð og týnd áþeim stutta tíma.
Hvers er þá að vænta eftir fleiri
aldir?
I sambandi við Ameríkufund
Kolumbusar er sagt frá þessu í
sögunum: Um árið 1000 var
kristni farin að hafa áhrif á hugi
manna á Islandi. Þangað leituðu
því nokkrir prestar hins nýja sið-
Þeir, ásamt þjóðinni, söfnuðu
at,
saman margskonar fróðleik, sem
annars hefði glatast. Þjóðin hafði
miklar mætur á sögum og kunni
svo rétt með þær að fara, að frá-
sögninni skeikaði sjaldan, þó sag-
an væri óskrifuð. Það færðu
landnám hófst* í Ameríku frá Ev-
rópu er víkingunum að þakka. Og
rennur ekki blóð þeirra í æðum
brezku þjóðarinnar? Er hún ekki
víkingur í lund og hátterni? Eru
ekki sækonungarnir fornu hennar
fyrirmynd? Á hún ekki sjófar-
endur að föður? Eins vissulega
og barnið á föður, svo er það víst,
að enska þjóðin á víkingana fornu
að foreldri. Hefir hún ekki erft
frá þeim víkings- eða hernaðar-
lundina, sem hún hefir sýnt. þegar
því hefir verið að skifta, og áhug-
ann fyrir Iandnámi og siglingum?
Englendingurinn hefir sömu Iöng-
un til frama og frægðarverka og
þeir; sömu þrána að leita að og
nema Iönd, sömu frelsislundina og
sama hug á að hefja og lyfta þjóð-
um þeim, er á lægra menningar-
stigi standa. '
Þegar farið verður að semja
veraldarsöguna nú eftir stríðið
mikla, færi ekki illa á því, sann-
leikans og réttlætisins vegna, að
nafn Kolumbusar væri strikað út
úr veraldarsögunni sem uppgötv-
ara Ameríku og sagan af fundi
hennar sögð eins og hún í raun
réttri er. I hinni ábyggilegu bók
Charles Young, “Víkingarnir”,
segir, að árið 986 hafi Islending-
urinn Björn Herjólfson verið á
herferð, en hafi hrakist um höfin
og fundið — af tilviljun auðvitað
— Ameríku. Lendingarstaður
hans er haldið að verið hafi á
Labradorströndinni einhversstað-
ar. En viðdvöl hafði hann ekki
aðra en á meðan skip hans var út-
búið til ferðarinnar heim aftur til
íslands. En þar sagði hann sögu
þessa.
Nokkrum árum seinna kom
Leifur hepni til Labrador; hann
hélt suður með landi til Nova
Scotia. Þá fór hann lengra suður
og komst alla leið til CapeCod eða
Fall River í Massachusetts. I forn-
sögum íslendinga getur um fimm
ferðir til Ameríku á árunum 986
—1006. Hin markverðasta af
þeim er ferð Þorfinns karlsefnis.
1006—7. Áreiðanlegleiki sagn-
anna íslenzku er viðurkendur og
lýsingin í þeim af landinu hér .er
ser í
upp. Auk þess söfnuðu þeir ölí-
um þeim ritum, er skráð voru og
þeir náðu til. Island hlaut með
þessu að verða forðabúr bókmenta
og fróðleiks, enda hefir reyndin
orðið sú, að það er ein hin auð-
ugasta uppsprettulind í því efni.
Árið 1477 heimsótti Kolumbus
ísland. Hann kyntist biskupinum
í Skálholti ásamt öðru lærðu fólki
á landinu. Honum var meðal ann-
ars sagt frá landinu í vestri. Og
honum- voru lesnar sagnirnar af
því og alt, sem skráð var þar að
lútandi. Á þenna hátt fékk Kol-
umbus eins mikla vissu fyrir því,
að land væri í vestri, og framast
var hægt að hugsa sér. Leikir og
lærðir á íslandi vissu af þessu
landi. Og heimildirnar sumar, er
Kolumbus hafði með sér af ís-
landi fyrir því, eru geymdar í safni
rómversku kirkjunnar. Eftir þeim
hagaði Kolumbus ferð sinni. Hann
var ítalskur að ætt. Og hann var
sæfari. Hann rak viðskifti við
aðrar þjóðir. Kirkjuna studdi
hann á ýmsan hátt. Það var því
ofur eðlilegt, að hún færi ekki að
draga úr frægðinni, sem hans beið,
með því að gera það kunnugt, að
sannanir væru til fyrir því, að land
væri í vestri.
En samt leit svo út, að Kolum-
bus hafi haldið, að land þetta
næði ekki eins langt suður og raun
varð á. Og hugmyndin um að
komast mæti sjóveg til Indlands,
var honum rík í huga. John Ca-
bot, kaupmaður frá Venis, hafði
farið til Mecca í verzlunarerindum.
Hann gat þar austurfrá keypt alls-
konar kryddvörur. Og honum lék
mjög hugur áað vita, hvaðan þær
kæmu. Við þá rannsókn komst
hann að þeirri inðurstöðu, að þær
kæmu austan að og mundu vaxa
á suðausturströnd Asíu. Ef hægt
væri að komast þangað sjóveg
bema leið, eða án þess *ð fara
suður fyrir Afríku, hlaut það áð
verða arðsamt, að verzla með/
þessar vörur. Og til þess að reyna
að koiba þessu í framkvæmd, fóru
þeir Kolumbus og John Cabot til
Englands og leituðu þar styrks til
fararinnar, til þess að kaupa þess-
ar kryddvörur frá Asíu. En þar
yar þeim skýrt frá, að eyja mikil
væri í vestri, ei kölluð var Brazilía.