Heimskringla - 31.05.1922, Blaðsíða 1

XXXVI. ÁR „
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 31. MAI 1922.
NÚMER 35
CANADA
Bændastefnunni eykst fylgi.
Að fylgi bændastefnunnar sé
mikið út um þetta fylki, efast eng-
ir um, er til þekkja. Aftur hefir
það nokkrum efa þótt bundið, að
hún yrði nokkurtíina útbreidd í
stærri bæjunum, eða að menn þar
myndu skipa sér undir merki
hennar. En nú virðist einmitt vera
farið að bóla á því gagnstæða.
Sumir mjög málsníetandi menn
hér í Winnipeg, sem áður haia
fylgt eldri stjórnmálaflokkunumi.
eru búnir að lýsa því yfir, að þeir
séu bændastefnumenn og ætli sér
að standa þeim við lilið í fylkis-
kosningunum, sem yiir vofa- Er
fyrst fræga að telja þeirra á með-
al, þá J. H. Ashdown stórkaup-
mann, áður tilheyrandi frjálslynda
flokknum, og E. W. O'aig K. C.
(hæstaréttarlögmanni), áður íhalds
mann. Hafa báðir ekki aðeins
lýst yfir, að þeir séu nú bænda-
sinnar, heldur hafa þeir einnig lof-
ast til að beita áhrifum sínum og
halda ræður fyrir bændaflokkinn.
Og að dæmi þeirra fara liér fleiri-
Utan úr hinuin ýmsu héruðum ber
ast hinar sömu fréttir af hinu vax-
andi fylgi bænda. í Carillion kjör-
dæminu hefir Albert Prefontaine
um eina tíð leiðtogi íhaldsflokks-
ins í fylkinu, verið útnefndur sem
þingmannsefni bænda. Og auð-
vitað er það ekki af öðru en ótta
við að falla fyrir bændaþingmanns
efnum, að þeir Hon. J. W. Arm-
strong fylkisritari og Hon. George
Malcolm akuryrkjuráðgjafi, iiafa
báðir hætt við að sækja um kosn-
ingu sem flokksmenn Xorrisar. Og
Norris sjáifur var lengi að leita
samvinnu við bændur, sem iitlit er
fyrir að ekki hafi reynst greið, því
á móti honum í Landsdowne kjör-
físominu sækir bændasinni. Enda
mun ekki um aðra samvinnu þar
hafa verið að ræða frá Norrisar-
háifu, en að bændur fleygðu frá sér
etefnu sinni og féllu Norris f fang,
því sannleikurinn er sá, að Norris
hefir aldrei viðurkent bændahreyf-
inguna og hefir alt af iitið á hana
með fyrirlitningu, eins og orð hans
á fundi frjálslyndra hér í borg fyr-
ir skömmu bera vitni um- Hélt
hann þar, að hann þyrfti ekki að
bugta og beygja sig fyrir þeim lýð
(bunch), bændunum. — En hvað
sem þessu lfður, virðist byrinn
þiása bændum í vil. Og mjög gera
þeir ráð fyrir, að þeir hljóti meiri
hlutann af öllum þingsætum utan
bæjanna.
En hver verður forsætisráðherra
þeirra, ef hér verður bændastjórn
eftir kosningarnar? spyrja sumir.
Að vísu er allur tími til stefnu enn
að svara því, ef með þarf. En á
nöfn þessara hefir verið minst í
því sambandi: Hon. T. A. Crerar;
Norman Lambert ritara Akuryrkju
ráðsins (Can- Council of Agricuclt-
ure); Colin S. Burnell forseta
bændafélagsskaparins ií Manitoiba,
og George P. Chipman ritstjóra
Grain Growers Guide . Ólíklegt
þykir þó að hinn fyrstnefndi
mætti sinna því vegna annara
þýðingarmikiila starfa, er hann
hefir á hendi fyrir félagið.
Sambandsþingið.
Umræður um fjármiálaræðu Eield-
ings og fjármálin hófust í sam-
bandsþinginu fyrir helgina. Urðu
stjórnarandstæðingar ]>oss brátt á-
skynja, að áætlaði fjármálareikn-
ingurinn er talsvert ólíkur því, er
búist var við. Eftir öll ioforðin um
afnám tolla af háifu liberala, í síð-
ustu sambandskosningum, bjugg-
ust menn við talsvert miklum
breytingum á tollum frá því sem
var. En þegar öll kurl koma nú til
grafar, eru tollarnir ekki færðir
niður nema um 21A%- Auðvitað
kunna einhverjir að gera sér mat
úr þessu og telja það stórkostlega
búnaðarbót. En þegar litið er á,
að ]>á cr Mr. Eielding fór frá fjár-
málaembættinu 1911, voru tollarn-
ir um 20%, og að þeir hefðu orðið
sambvæmt gagnskifta samningun-
um 17,3%, en voru í stjórnartíð í-
haldsmanna færðir niður í 14,6%,
þá sést bezt hvaða fjarstæðu liber-
alar hafa verið að halad fram, er
þeir lofuð afnámi tolla í kosning-
unum síðustu en lækka þá nú ekki
nema um 2%%, sem er nokkru
minna en oft hefir áður átt sér
.stað, án þess að nokkuð veður
liafi út af því verið gert fyrirfram.
En svo lítil sem tollbreyting þessi
er, ])á er l>ó hitt verra við liana, að
hún léttir ekkert byrði alþýðunn-
ar, er livorki hér né þar. Það
skársta við tolllækkunina er ef til
vill það, að nokkuð af henni kem:
ur niður á landbúnaðaráhöldum.'
Þó er þar nú ekki nema um 214--
5% lækkun að ræða. En hvað
gildir það, þegar söluskattur er
hækkaður um 50%? Eins og hann
komi niður á öðrum en alþýðurtni.
Brdki tollurinn er hækkaður á
sykri, en lækkaður á kókó og
súkkulaði. Þá hækka tollar á
brjóstsykri, en lækka á flibbum-
Það má vel vera að hárfínir anð-
fræðíngar sjái aliþýöunni lierur
borgið fyrir þetta og þvf um líkt,
en vér verðum að játa, að oss dylst
l)að. Og ætli að aliþýðunni sjálfri
finnist þakkiætisskuidin svo mikil
sem hún stendur í við stjórnina
fyrir þetta, að hún rjúki upp um
hálsinn á henni fyrir ]>að? Verka-
menn geta ef til vill orðið ein-
hverjir út af vinnu fyrir tollabreyt
ingu þessa. En þá held eg lfka að
áhrif hennar sép upptalin.
Sameining kirkna.
Dr. C. W. Gordon, sem betur er
þektur undir nafninu “Ralph Con-
nor”, heldur ræðu í St. Stephens
kirkjunni í Winnipeg 7. júní n.k.
um sameiningu ensku kirknanna
þriggja í Canada. Einnig mun
verða minst á skóla þessarar
kirkju (presbytera) hér í Vestur-
landinu. Sem stendur eru þeir
])i'ír, einn í Saskatchewan, einn f
Edmonton og einn í Vancouver.
Hugmyndin er að steypa einn
skóla úr þeim öllum. óneitanloga
er þessi liugmynd um sameiningu
kirknanna vottur meira víðsýnis
og meira frjálsræðis f trúarefnum.
Ráðgjafar stjórnendur auðfélaga.
J. S. Woodsworth sambandsþing-
maður frá Wininpeg og A. R. Mc-
Master þingmaður frá Brome, hafa
vakið máls á því í þinginu, að þeir
menn, sem stjórnin gerði að ráð-
gjÖfum sínum, logðu niður með-
ráðendaennbætti (Directorship) sín
hjá ýmsum auðstofnunum, sem við
skifti rækju við samflbandsstjórn-
ina. Sögðu l>eir suma ráðgjafana
gegna embættum sem meðráðend-
ur fyrir tvö til átta auðfélög. Sir
L. Gouin væri t. d. meðráðandi
þessara 8 auðstofnana:
1. Montreal City & D. Savings, en
innstæðufé þess félags væri $50,-
000,000.
2. Cockshutt Plow Co. — inn-
stæðufé $15,000,000.
3. Bank of Montreal — innstæðu-
fé $500,000,000.
4. National City Bank — inn-
stæðufé $1,000,000,000.
5. Royal Trust Co. — innstæðufé
$250,000,000.
6. Montreal Light, Heat & Piower
innstæðufé $75,000,000.
7. Shaweningan Water & Power
—innstæðufé 40,000,000.
Laurentide Paper Co. — inn-
stæðufé $25.000,000.
Þegar ]>ess er gætt, að Sir Lomer
Gouin er næstur forsætisráðherr-
anum McKenzie King, að völdum
í stjórninni, og var mcira að segja
rétt búinn að draga stjórnarfor-
menskuna vir höndum hans, mun
ýmsum þykja staða lians hjá þess-
um félögum ærið varhugaverö og
vafasamt, að hann geti þjónað al-
þýðunni í stjórnarcmbætti sínu.
Það kemur að minsta kosti f bóga
við boðorðið gamla: Enginn kann
tveimur herrum að þjóna. En hér
er ekki aöeins um tvo, heldur níu
eða tfu herra að ræða.
Á fleiri má benda. T. d. Hon. R.
Dundurand. Hann er meðráðandi
fjögra félaga: Montreal City & D.
Savings: Sun Life, með $100,000,000
innstæðufé; Montreal Trust með
$50,000,000, og Montreal Cottons
með $10,000,000 innstæðufé.
J. H. Woodsworth taldi 13 aðra
menn, bæði senatora og aðra hlið-
stæðinga stjórnarinnar, sem lfkt
væri ástatt fyrir. Voru þeirra á
meðal:: Sir A. Nanton, meðráðandi
4 stórféiaga, og eitt af þeim C. P.
R., með $1,000,000,000 innstæðufé;
Sir H. Hiolt meðráðandi 7 stórfé-
laga; C. R. Hosmer meðráðandi 6
auðfélarfa og Sir C. Gordon með-
ráðandi 4 félaga. En það yrði hér
oflangt að geta flciri. Þessi dæmi,
sem sýnd eru, ættu að nægja til að
sýna, að það sé engin furða, þó
WToodsworth þyki uggvænt um al-
þýðufrelsið og eftirlitið frá hendi
])ings og stjórnar með slfka bur-
geisa í ráðum.
Útnefningar.
Auk þeirra þingmannaefna, sem
áður hefir verið getið, að útnefnd-
ir hafi verið, eru þessir:
John Sweet, bændasinni, í Mor-
den.
J. S. Ridley, íhaldsmaður, og R.
T. Robertson, Norris-sinni, 1 Mani-
tou.
Hon. .T, B. Baird, Norris-sinni, í
Mountain.
Hamilton Stewart, Norrisar, i
Emerson.
D. Smith, Norrisar, í Gladst-one.
4 Wrinnipeg: F. J. Dixon, verka-
mannaleiðtogi, séra Jvens þ.m.,
John Queen þ.m„ George Arm-
strong: S. J. Farmer; Mrs. Maude
McCarthy; James Simpkin og Sam.
Cartwright; allir fyrir verkamanna
flokkinn. Ennfremur fyrir Kildon-
an og St. AndreQs C- A. Tannor
]>ingmaður: St. Boniface C. WT.
iFoster; Assiniboia W. D. Bailey
þ.m.; allir fulltrúar verkamanna.
E. A. Smith, verkam., Brandon.
George Palmer þ.m. í Dauphin,
verkam. og bændasinni.
E. D. Conde, óháður liberal, í
Assiniiboia.
Álls eru um 40 þingmannsefni nú
þegar útnefnd; eru 10 þeirra
bændasinnar, 7 frjálslyndir, 8 í-
haldsmenn, 11 verkamenn og hinir
óháðir.
í Wdnnipeg hafa hvorki íhalds-
menn né frjálslyndir enn útnefnt
neina; heldur ekki bændur, sem
sennilega útnefna hér einhverja.
Hermannajaröir seldar.
Um 532 jarðir, sem heimkomnir
liormenn tóku til ábúðar, en hafa
yfirgefið, hefir nú stjórnin aftur
selt. Fjárhæðin, sem stjórnin lagði
í þessar jarðir, var $1,651,237; nú
hefir hfin aftur fengið fyrir þær
$1,852,334; hefir þvf grætt $201,097 á
isölunni. Aftur lánaði hún fyrir
verkfæri og ýmislegt til að setja
hermennina niður á jarðirnar
$539,854; en fyrir sölu á þeim fékk
lnin ekki aftur nema $376,467; hefir
því tapað $163,388 á sölu verkfær-
anna. Verður hreinn ágóði þá
ekki neina $37,709. En svo er skuld
á þessum jörðum um $73,422, sem
stjórnin þarf að greiða hermönn-
unum og verður ]>á tapið alls
$36.713.
Um 1S20 slíkar jarðir á stjórnin
enn óseldar.
Sala verðbréfa.
Hon. Ed. Brown seldi síðastlið-
inn mánudag fylkisverðbréf fyrir
$2,934,000. Kaupandinn var The
Dominion Securities Oorporation.
Verðið var $98.70, hverjir $100.00.
Peningarnir, sem inn komu fyrir
bréf þessi, ganga allir í áfallnar
skuldir fylkisins. Fjármálaráðgjaf-
inn verður líkiega búinn að selja
öll þau fylkisverðbréf, sem hægt
er -ð selja á mörgum komandi ár-
um, áður en hann fer frá embætti
— og alt til lúkningar áfölinum
skuldum sparsemdarstjórnarinnar,
sem bæði “bóndi” og “Jón Stefáns-
son”, sögðu, manni liggur við
að segja með grátstaf f kverkun-
um, í Lögbergi, að væri svo barns-
iega saklaus og væri af tómri rang-
sleitni borin eyðslusemi á brýn.
tjtsæ'Si.
Albertafylki seldi rúmlega Tiálfa
miljón mæla af útsæðishöfrum
síðastliðið vor: hin fylkin í Can-
ada fengu mest af útsæðishöfrum
sínum þaðan.
Kauplækkun.
Kaup manna, sem vinna að við-
gerð á járnbrautum og brúalagn-
ingu hér í Canada, er búist við að
verði lækkað um 5c á klukkustund-
ina bráðlega. Þessi kauplækkun
hefir gengið í 'gildi í Bandaríkjun-
um. En þannig stendur á, að
menn hér, sam slíka vinnu hafa,
eru í félagskap við stallbræður
sína suðurfrá. Ef kauphækkun
hefir átt sér stað þar, hefir hún
einnig náð til manna hér. Hið
sama segja þeir að verði að gilda
um kauplækkun. Hér í Canada er
sagt að kauplækkunin snerti um
35,000 manna.
tTtnefning
í St. George kjördæminu fer fram
að Eriksdale á morgun. Talið er
víst að séra Albert Kristjánsson,
núverandi þinginaður verði út-
inefndur fyrir þönd hændaflokksr
ins, enda hefir hann reynst af-
bragðs ])ingmaður, liollur bænda-
stéttinni og annari alþýðu og kom-
ið fram kjördæminu til sóma.
Engisprettur.
eru sagðar miklar í suðurhluta
Albertafylkis; óttast margir skaða
af þeirra völdum á komandi sumri.
Landstjóri Canada kemur til
Winnipeg.
Þann 20. júní er búist við að
Byng, landstjóri Canada, og frú
hans, komC til Winnipeg. Verða
þau gestir fylkisstjórans og konu
hans meðan þau standa hér við.
Undirbúningur er þegar hafinn af
l>æjarins og fylkisstjórnarinnar
hálfu til að taka á móti þessum
tignu gestum.
-------o-------
BANDARÍKIN.
Borgarstjóri sektaður fyrir vín-
bannslagabrot.
Frank H. Schwab, borgarstjóri í
Buffalo, N. Y„ var dæmdur til að
greiða $500.00 sekt fyrir að hafa í
eign sinni á ólöglegan hátt mjöð,
sem innihéldi of sterkan vínanda,
Schwab er forseti Buffalo Brewing
félagsins, en félag það var álitið að
byiggi til of sterka drykki.
Kaupgjátd járnbrautaþjóna sett
niSur.
Lækkun á kaupgjaldi allra þeirra
sem að járnbrautum vinna, er 13,2
prósent nemur, var samþykt af eft-
irlitsnefnd járnbrauta f Banda-
ríkjunum. Megn óánægja yfir
læt’fcn þessari hefir lýst sér lijá
Yerk a tna n n as a mlba nd i járnbrautaV
þjóna, og er því haldið fratn, að
slík launalækkun skapi óviðun-
andi lífskjör meðal verkamanna.
B. M. Jewell, forsetf A. F. O. L„
hefir lýst þvf yfir, að fundir verði
senn haldnir og atkvæði greidd
um, hvort gerlegt sé að hefja verk-
fall Um 9000 verkamenn C. P. R.
félagsins gjalda við kauplækkun
þessa.
Eignum þýzkra þegna haldið.
Hvað Bandaríkin eigi að gera
við eignir þýzkra þegna, er nema
nærfelt þrjú hundruð og fimtíu
miljónum dollara og gerðar höfðu
verið upptækar yfir stríðsárin,
virðist vera vandasöm ráðgáta lir
að leysa. Ef Þýzkaland væri biiið
að l>orga skaðabótarkröfur sínar,
myndi eignum þessum tafarlaust
vera skilað aftur til eigendanna. en
stjórnin álítur að slfkt sé tæplega
gerlegt fyr en kröfur þessar eru
borgaðar, þótt á hinn bóginn sýn-
ist ranglátt, að vera að halda eign-
um þessum, sem eru að mestu ein-
staklingseignir.
Lög viðvíkjandi takmörkun á inn-
flutningi framlengd.
Lög þau, sem takmörkuðu inn-
flutning til Bandaríkjanna niður í
3 prósent, renna út 1. júní þ. á. Nú
hafa lög þessi verið framlengd til
1. júní 1924. Sekt, sem nemur $200
á hvert höfuð, er lögð á fólksflutn-
ingsskip, er sek finnast í að hafa
flutt fleiri til landsins en lögin á-
kvarða. Einnig verða þeir, sem
flutt hafa til Canada eða Mexico,
og eru af útlendu bergi brotnir, að
hafa verið þar í fimm ár áður en
þeim er leyfð innganga til Banda-
ríkjanna.
BRETLAND
Lloyd George kominn heim.
Lloyd George kom heim af Genúa-
fundinum s.l. laugardag. Honum
var fagnað mjög og þakkað fyrir
hans óþreytandi orku og vilja á að
vinna að viðreisn Evrópu og berj-
ast fyrir góðum málstað. Hann
skýrði í stuttu máli frá reynslu
sinni og þýðingu Genúafundarins
fyrir frið Evrópu. Honum þótti
]>að góðs viti, að eins ólíkar þjóðir
og á fundi þessum voru, skyldu
koma saman til þess að bera ráð
sín saman um alvarlegustu mál og
ræða þau með stillingu og ein-
lægni. Þó sumir segðu að litlu
hefði verið óorkað, sagði hann
fundinn hafa stigið það spor í
friðaráttina, sem aldrei hefði óður
verið vogað að stíga. Hann óleit
fundinn í Haag verða til þess, að
fleiri slfk si>or yrðu stigin. Ef ekki
brysti þrek og vilja til að balda
nppi friðar.fundunum, sagði hann
að áhrif þeirra mundu ekki leyn-
ast: þeir vektu samhug og bræðra-
þel milli þjóðanna, og knýttu þær
að lokum l>eim bræðraböndum, er
allar þjóðir heimsins mundu bind-
ast, til velferðar, friðar og bless-
unar mannkyi»$nu.
Funjdur um íramálin.
Stjórnarformenn Suður írlands
eru báðir staddir á Englandi. Voru
þeir kallaðir þangað til fundar f
sainbandi við írsku málin, eða
hinn nýja samning milli Collins og
De Valera. Blöðin á Englandi létu
mjög illa yfir samningnum og
virtust halda, að hann yrði til
þess, að ónýta samning Breta og
íra. Fundi þessum er enn ekki
lokið. En svo mikið er fullyrt, að
hér sé um enga verulega hættu að
ræða. Oollins útskýrði samning
sinn og hvað fyrir sér hefði vakað
með lionum. Hann áleit óumflýjan-
legt til þess að komast lijá borg-
arastrfði á írlandi, að gera þenna
samning við De Y’alera. Orð hans
voru tekin trúanleg og verður að
lfkindum ekki meira veður út af
þessu gert. Lloyd George var á
þessum fundi og stjórnaði honum.
“Þjóðverjar Austurálfu”.
Northcliffe lávarður segir, eftir
Austurlandaförina að Japar séu
nokkurskonar Þjóðverjar Asfu;
þeir taki lán, hvar sem þau séu
fáanleg, starfi f erg og gríð, út-
breiði menningu sína eins og þeim
sé unt, flytji unnvörpum til ann-
ara landa, og sé sinjósnandi um
]>að, sem sé að gerast í heiminum.
Þeir reyna af alefli að ná fótfestu
í Amerfku, líta Bretland öfundar-
augum og ágirnast nýlendur þess.
--------o-------
ÖNNUR LÖND.
Nýr miöill.
Sir Arthur Conan Doyle hefir
fundiðstúlku í Bandaríkjunum’,
sem hann er sannfærður að sé
mikilli miðilsgáfu gædd. Heitir
hun ungfrú Kate McCausland og
er frá St. Louisr— Sir Arthur rakst
á “miðilsgáfu” þessarar stúlku á
privat tilraunafundi, er liann og
sex manns höfðu. Áður hafði
stúlkan gert gaman að öllum anda
trúartilraunum. En eftir að búið
var að segja henni, að hún væri
miðilséfni, sagði hún að ekki væri
iaust við að sér hefði stundum
fundist eitthvað “toga í sig” frá
öðrum heimi, ]>ó hún þá skeytti
]>vf ekki. — Sir Arthur hefir ráðið
stúlkuna í sína þjónustu. Sendir
hann hana brótt til Evrópu og á
hún þar að læra af Evu Fey, miðl-
inum nafnkunna. og öðrum, er
stund V'ggja áþessi fræði með Sir
Arthur. Ungfrú McCausland er
forkunnar fögur að sagt er, og að
gáfum hennar og framgöngu er
mjög dáðst.
Nýr gullfundur.
Gull fanst nýlega í nánd við
staði ])á, er Oobar og Orange heita
í New South W’ales í Ástralíu.
Gullsóttin í fóklinu kvað ganga
vitfirringu næst og hver tekur sér
leyíi til að grafa og leita, sem
vetlingi fær valdið. 1 bæ einum
er Canbelego heitir,, fanst vottur
gulls í grjótinu í göturennu einni.
Hefir sú gata nú öll verið leigð
gullleitarmönnum. Sama er að
segja um nokkra húskofa eða lóð-
ir þær, er þeir standa á: og ein
rómversk kaþólsk kirkjulóð hofir
verið seld gullgreftrarmönnum,
svo mikinn vott gulls þóttust menn
sjá þar. Séu fréttir þessar sannar,
lítur út fyrir að þarna sé um
meira en lítinn gullfund að ræða.
Kosiíingar á Ungverjalandi.
Fyrstu fréttir, sem berast af
kosningum þeim, er standa yfir í
Ungverjalandi, bera þess merki, að
stjórninni sé vís sigur. Ivonungs-
sinnar eða flokkur Karls heitins
keisara, er talinn úr sögunni. Af
þingsætum þeim, sem þegar er
kunnugt um, hefir stjórnin hlotið
74, e naðrir flokkar aðeins 6.
Stríðið í Kína.
Innanlandsstríðið f Kfna stend-
ur enn yfir. En bráðlega er hald-
ið að því ljúki og friður verði sara-
inn. W*ei, foringi þjóðernisflokks-
ins, hefir Peking og senn víst alt
Kínaveldi á sínu vakli. Chang er
að gefast upp og mun ætla að fá
Wei alt fhendur. Stríð þetta hefir
valdið neyð og liörmungum í Kína
og stjórnin í Peking kvað vera svo
félaus, að hún getur ekki borgað
starfsmönnum sínum kaup, nema
því aðeins að fá um $5,000,000 lán.
En það mun ganga illa, l>ar sem í
Kína eru sífelt háð innanlands-
stríð um völdin og stjórnirnar eru
■aldrei öruggar í sessi stundu
lengur.
Uppreisn í Mexico.
LTppreisn er enn hafin. í Mexco.
Sá, er nú stendur fyrir henni er
General Felix Diaz. Það, sem fyrir
uppreisnarmönnum vakfr, er að
gera Diaz að forseta í *Mexico en
hrinda Obregon af stóli. Fréttir
eru enn óljósar af uppþoti þessu.
en þó er fullyrt, að Diaz-flokknum
hafi orðið talsvert ágengt í suður-
hluta landsins; en þar átti upp-
reisnin upptök sín. Áður hafa ýms-
ir flokkar í Mexieo reynt að reka
Obregon frá völdum, en stjórnin
hefir ávalt getað bælt þær upp-
reisnir niður. Og eins halda menn
að fari um ])essa uppreisn, }>ó hún
sé ef til vill ein sú öflugasta, er
hrint hefir verið af stað.
Bók um Ludendorff.
Bók ein er nýkomin út á Þýzka-
landi, sem vakið hefir geisimikið
umtal. Höfundurinn er prófessor
i sagnfræði við Berlínarháskólanm
Bókin fjallar um Ludendorff hers-
höfðingja pg ræð.st afar harðlega á
hann. Ludendorff er, að áliti höf-
undarins, langt frá því að vera svo
einarður og stefnufastur, sem af
hefir verið látið. Iíann hafi ein-
mitt sífelt hvarflað frá einni stefnu
til annarar. Iíann sé gersneiddur
öllum stjórnmálahæfileikum og
mjög auðtrúa. Það sé Ludendorff
sem beri aila ábyrgðina á því, að
ekki fékst samkomulagsfriður.
Hann hafi undireins kallað hvern
þann mann föðuilandssvikara, sem
nefnt liafi samkomulagsfrið. Hann
hafi verið steinblindur uns alt var
tapað. Þeir saman, Ludendorff og
Tirpitz flotaforingi, séu þeir menn
sem eyðilagt hafi verk Bismarcks
og Moltkes. — Búist er við að bók
þassi hafi mikil pólitísk áhrif á
Þýzkalandi, því að konungssinnar
þar í landi hafa Ludendorff nú
helzt í broddi fylkingar.
----------X----------
Reductio ad absurdum.
“Getur verið, að ungu menn-
irnir séu svo önnum kafnir — við
“radio”-tæki og aðrar stórmerki-
legar framfarir nútímans — að
aðeins gömlu mennirnir hafi tíma
til að tala.”
Sveinstauli í Lögbergi.
“Allt dit fadernesland med áng-
maskiner bedrives.
Káreste, skaffa dig snart
en for din tunga ocksá.”
Elias Tegnér.
Fýsi þig, að læra list
Lífs sem fegurð níðir:
Reittu af Öllum fuglum fyrst
Fjöður hverja er prýðir.
Fláðu skrúðtré beina-bert,
Bygging þess að sýna, t
Listaverk og kvæði hvert,
Kirkju-sálma þína.
Fölnar þó ei, þér í vil,
Það sem fegurð elur.
Veit ei um, að ertu til
Eins og ryk og melur.
En heimskan mun þér hampa —»
af því
[Hennar sértu auli,
Og þinni ganta-gáfu í
Getur þú orðið Stauli.
Stephan G.—
16.—5.—’22. |