Heimskringla - 31.05.1922, Blaðsíða 4

WINNIPEG, MANITOBA, 31. MAI 1922.
*
Stjórnmalin.
Það virðist ekki vera sá skriður kominn á
stjórnmálin, sem búast mætti við, þar sem
kosningar eru svo nærri. Svo mikið er þó
víst, að 'það verður um fjóra flokka að ræða
sem um völdin keppa, eins og að undan-
förnu.
Aðallega virðist þó, eftir því sem útnefn-
ingar hafa fallið, meðal Islendinga, eða í
þeim kjördæmum, sem þeir eru fjölmenn-
astir í, sem bardaginn verði háður milli
flokks Norrisstjórnarinnar og bændaflokks-
ins.
Og þegar um þessa tvo flokka er að ræða
virðist ekki mörgum blöðum um það að
fletta, hvor farsælla sé að fari með völdin.
(Norrisstjórnin er reynd, vegin og léttvæg
fundin. Hönd örlaganna hefir skrifað dóm
sinn yfir henni á vegginn. Bændaflokkurinn,
sem hún beitir sér á móti, er að vísu óreynd-
ur hér í fylkisstjórn. En eftir sambands-
kosningunum síðustu að dæma, virðist fylgi
hans vera meira en nokkurs annars stjórn-
málaflokks, sem nokkru sinni hefir sótt um
völd í fjórum vesturfylkjum Canada, og einu
fylki, Ontario, í austurhluta landsins.
Af fressu virðist að minsta kosti mega
draga þá ályktun, að bændaflokknum sé
treyst af kjósendum. Og að það traust sé
ástæðulaust, er óhugsanlegt. Það hlýtur að
byggjast á einhverju. Flokkurinn hlýtur að
hafa unnið til þess.
Bændaflokkurinn komst fyrst til valda í
Ontariofylki. Það fylki hafði ávalt verið
íhaldsstefnunni fylgjandi. Það er undarlegt
hve það atriði hefir lítið verið skoðað nið-
ur í kjölinn af bændasinnum sjálfum. Að
sú hreyfing átti sér fyrst verulegar rætur í
því fylki, er íhaldstsefnu þessa lands var
trúast, getur ekki verið af tómri tilviljun.
Enda mun ekki fjarri sanni, að margt í
stefnum þessara flokka sé svipað. Bænda-
stefnan hefir farið mjög hægt af stað. Hún
hefir ekki farið hraðar yfir en það, að hún
hefir ávalt bygt upp jafnharðan. Þess
vegna stendur hún nú svo stöðug, að hún í
seinni tíð hefir ekki haggast fyrir öldukasti
annara flokka, sem á henni hefir skollið.
Hve gætilega að þessi stefna hefir farið,
sést glögt á því, að hun lætur sig jrað jafn-
vel enn skifta meiru, að byggja upp en að
taka við æðstu völdum, eða stjórn. Og er
þó fyllilega óhætt að segja, að hún hafi
nú þegar betri ástæður en margur stjórn-
málaflokkur eða flokkar, að vinna af alefli
að því að ná stjórnartaumunum. En hún læt-
ur sig stjórn í sjálfu sér lítið skifta, þar til
að hún er búin að fá vissu fyrir, að hvert at-
riði á stefnuskránni, er hún heldur fram,
komi að gagni. Og þá sést, hve hugmynd
bændahreyfingarinanr er svipuð grundvall-
arhreyfingu íhaldsmanna. íhaldsstefnan,
eða það, sem á þessa lands vísu er kallað
“conservative”-stefna, þýðir einmitt að
byggja upp; “to conserve” er að þjóna;
með öðrum orðum, íhaldsstefnan er fólgin
í því að hlúa með gætni og viturleik að því,
er landi og þjóð má til gagns og þarfa verða.
Þarna er ekki gott að béra á móti því, að
um líkar hugmyndir sé að ræða. Ekki á
þetta þó að skiljast svo, sem stefnur þessar
séu hinar sömu nú. Bændastefnan er nýrri,
og betur sniðin eftir þörfum nútímans. I
verzlunar- og iðnaðarmálum er hún sam-
vinnu- og sameignarstefna. Fyrrum þóttu
það engin lýti á manni, að komast yfir
nokkrar miljónir árlega af rekstri almennra
fyrirtækja. Nú er hugsunarhátturinn ann-
ar. Nú þykir lítið til þessa koma. Það þyk-
ir nú hæfa betur, að samvinna eigi sér stað
á slíkum rekstri og að hagnaðurinn sé sam-
eiginlegur, sé þjóðfélagsins eða þjóðarinn- j
ar. Þannig kemur ávalt nýr og nýr hugs-
unarháttur til skjalanna. Og þannig mynd-
ast nýjar stefnur. “Tímarnir breytast og
mennirnir með”. Bændastefnan er til orð-
in fyrir rás eðlilegra viðburða. Þeir, er
henni heyra til, hafa áður átt heima í öðrum
fíokkum, en eru ekki greinar, sem vaxið
hafa á svipstundu eða einu dægri út úr þjóð-
armeiðnum. Hún hefir þurft sólskin og regn
og frjóvgan jarðveg og nægan tíma til þess
að blómgast eins og hver annar gróður.
Um nokkurn ókominn tíma, ekki auðvit-
að eilíflega, er full ástæða til að halda, að
sá flokkur hljóti að halda velli, sem margt
af því bezta tekur upp í stefnu sína úr stefnu
þess flokks, sem bæði traust og viturlega
hefir bygt, og tekur tillit til þess, sem þarf-
legt og gott er fyrir þjóðfélagið í heild sinni.
Það er hætt við að þraskaraflokkur Norrisar
megi lítið á móti honum í kosningunum, sem
nú fara í hönd í fylkinu, enda væri skaðinn
bættur, þó fyrir óáran það tæki, sem hann
hefir yfir fylkið leitt á valdatíð sinni.
Halla í leikritinu
“Fjalla-Eyvindur”.
(Erindi flutt á samkomu Sambandssafnaðar
í Wpg. 1 1. apr. '22, af Ragnari E. Kvaran.)
Einn af snjöllustu rithöfundum hins enska
heims, Oscar Wielde, heldur því fram í frá-
bærlega skemtilegri og andríkri ritgerð um
listamenn og listdómara, að munurinn á þeim
tveim flokkum manna sé, eða öllu heldur
eigi að vera sem allra minstur. Hann telur af-
stöðu Iistdómarans til listaverksins vera eins
■ farið og afstöðu listamannsins til sýnilegs
heims, lita og forms, eða ósýnilegs heims,
tilfinninga og hugsana. Listaverkið er list-
dómaranum ekkert annað en tilefni til þess
að skapa nýtt listaverk. Listaverkið er líka
sjálft í eðli sínu dómur á yrkisefninu. Skáld-
ið tekur atburði og fyrirbrigði lífsins og
mótar þau í hendi sér, sníðir af og heggur í
burtu það, sem ekki skiftir máli fyrir hans
hugsun, fyllir upp í eyður, fágar eða af-
skræmir, hylur eða skýrir. Svo er þetta og
um listdómarann. Hans verkefni er ekki
fyrst og fremst að gera öðrum mönnum ljóst
hvað fyrir höfundinum hafi vakað, né að
meta, hvernig hónum hafi tekist að sýna
það, sem fyrir honum vakti, heldur hitt, að
skapa nýtt listaverk, þar sem listaverk er til-
efnið eða yrkisefnið.
Það liggur við, að mér þyki fyrir því, að
kannast við, hvað mikið er réttmætt í þessu.
Það verður svo örðugt, eftir þá játningu, að
fá sig til þess að koma fram á nokkuð sjón-
arsvið í þeim tilgangi að tala um listaverk.
En þó við það hafi verið kannast að þessi
regla Oscar Wielde’s, að allir listdómarar
skyldu vera listamenn, sé í alla staði hin
gullvægasta, þá er enn önnur regla, sem
einnig er gullvæg, og hún er sú, að engin
regla er án undantekningar. Undir þá reglu
ætla eg að skjótast í máli mínu í dag. Mér
finst líka að eg hafi meiri rétt á því, þegar
þess er gætt, að eg mun ekki þræða neitt
verk til neinnar hlýtar, heldur Iangar mig til
þess að tala í nokkuð sundurlausu máli um
einstakar hliðar á einni persónu í íslenzku
nútímaskáldriti. Eg læt mig ekki skifta það
neinu, þó ef til vill verði hægt að segja, að
höfundurinn hafi hirt lítið um sumar þessar
hliðar, eða að minsta kosti ekki lagt neina
sérstaka áherzlu á að mála þær eða skýra.
Sannleikurinn er líka sá, að það þarf alls
ekki ávaít að fara saman, að sú hugsun, sem
höfundurinn hefir ætlað að nota listaverkið
til þess að sýna, sé það, sem heillar áhorf-
andann eða áheyrandann eða Iesandann
mest. Og bó er hægt að segja, að sá lesandi
bera fult skynbragð á verkið. Ef verkið er
listaverk, þá er það lífræn heild, sem getur
valdið áhrifum í eins margar áttir og á eins
margvíslegan hátt, eins og hliðar eru margar
á hring, með öðrum orðum í óendanlega ;
margar áttir. Eg þykist því ekki þurfa að
biðja neinnar afsökunar, þó svo kynni að
fara, að segja megi, að höfundur þeirrar
persónu, sem eg tala um, væri mér ósam-
mála um allan minn skilning á henni. Hann
getur verið alveg jafnréttur fyrir því.
Eg þykist þess fullviss, að flestum yðar
muni vera talsvert kunnugt íslenzka leikrit-
ið “Fjalla-Eyvindur”. Svo hefir að minsta
kosti farið á íslandi, að fá Ieikrit hafa þar j
átt eins miklum vinsældum að fagna. Ber |
það hvorttveggja til, að það er samið utan j
um íslenzka þjóðsögu, sem svo að.segja I
hvert mannsbarn kannast við, og höfundin-
um hefir áreiðanlega tekist afburðavel að [
halda sérkennilegum íslenzkum blæ yfir
leiksviðinu, en svo eigi síður hitt, að það er
fylt andagift og lífi. Stíll Jóhanns Sigurjóns-
sonar út af fyrir sig er á köflum undurfagur j
og hefir haft og á vafalaust eftir að hafa
mjög víðtæk áhrif á íslenzka rithöfunda.
Setningarnar eru ýmist meitlaðar eins og
höggmynd, eða þeim er andað á mann eins
og þýðu lagi. En þó þörf væri á, að um það
væri ritað langt mál, ætla eg ekki að gera
þá hlið þessa leikrits að umtalsefni míru
hér. Mig langar til þess að biðja yður að
Iíta með mér dálitla studn á aðalpersónu
leikritsins, Höllu.
Prófessor Sigurður Nordal hefir skýrt frá
því í erindi, er hann flutti er FjaHa-Eyvindur
var leikinn í 50. sinn á leiksviði í Reykjavík,
að leikritið hafi upphaflega verið skrifað
sem einn þáttur að eins, sá sem nú er 4.
þáttur. Höfundurinn nefndi leikritið þá
“Hungur”. Tilgangur hans var, eftir því sem
prófessorinn skýrði frá, að tefla ástinni á
móti hungrinu og sýna hvort betur hefði. Nið
urstaðan varð sú, að hversu einlæg og stað-
föst sem ástin væri, þó að hún hefði staðist
16 ára eldraun líkamlegra og andlegra þján-
inga, þeirra, sem mest getur í mannheimum,
þá hlyti hún að upprætast eða þoka úr há-
sœti hugans, þegar brýnustu nauðsynjar
mannlegs líkama kölluðu að, þegar hungur
eða þorsti syrfi að manninum í almætti sínu.
Að þessari skýringu virðast líka flestir hafa
hallast, sem ritað hafa um niðurlag leikritis-
! ins.
lEg geng að því alveg vísu, að ritdómarnir
; hafi haft alveg rétt fyrir sér í því, að þetta
hafi verið skoðun skáldsins á leikritinu og
niðurstaða. Hitt er eg ekki alveg jafn-
sannfærður um, að skáldið hafi skilið sitt
eigið afkvæmi alveg rétt. Mér finst þetta rit
vera einkar ljóst dæmi þess, hversu ljóslif-
andi sjálfstæðu lífi listaverk og persónur í
skáldskap geta lifað. Þær eru ómótmælan-
lega hold af holdi og blóð af blóði síns for-
eldris, en þær geta Iíka verið mikið meira.
Eg á hér ekki eingöngu við það, sem vita-
skuld verður ekki komist hjá að kannast
_við, að fegurð og dýpt Iistaverks er að mjög
[ miklu leyti fólgið í auga áhorfandans eða
I Iesandans, heldur hitt, að þegar fjörmiklu í-
myndunarafli tefir tekist að draga ljósa
mynd af manni, þá getur svo farið, að þau
, lífseinkenni persónunnar, sem mestu máli
j skifta, verði með alt öðrum hætti, heldur en
j höfundurinn ætlast til. Eg veit ekki, hversu
algengt þetta er, en víst er um það, að það
er ekki með ö!lu óalgengt. En hitt hygg eg
vera, að það komi ekki fyrir hjá öðrum en
; þeim, sem hefir skáldgáfuna í töluvert rík-
j um mæli. Persónan þarf að ná svo miklu
lífi áður en hún svo að segja geti tekið
taumana af skáldinu og í sínar hendur og
tekið þá stefnu, sem er eðli hennar samkvæ
Skáldið getur ráðið yfir ytri kiörum og á-
stæðum, sett persónuna í það umhverfi, sem
því þóknast, en það er alls ekki sjálfrátt um
það, hvernig hún andæfir umhverfinu. Og
f þetta er alls ekk.i eins óskiljanlegt, eins og í
! fljótu bragði mætti virðast. Orsökin er sú,
! að skáldskapurinn er ekki fyrst og fremst
j afsprengi skynseminnar. Gáfur tilfinning-
: anna eru að minsta kosti áreiðanlega eins
mikilvægar í þessu efni. Skáldið lifir að
einhverju töluverðu Ieyti lífi persónunnar og
finnur, hvernig hún hugsar og finnur til. Úr
þeirri reynslu sinni smíðar það verk sitt.
Það þræðir ekki brautir rökfræðinnar í
smíði sínu, metur ekki pro et contra, eins og
lögmaður, er leggur inál fyrir rétt eða kveð-
ur upp dóm. Persónan Iosnar smátt og smátt
við það; skáldið bætir einkenni á einkenni
ofan, sem það finnur að er hluti af persón-
unni og henni samvaxið, en því getur skjátl-
ast alveg eins og hverjum öðrum um það,
hvernig einkennið beri að skilja. Persónan
er orðin sjálfstæð, óháð skáldinu.
Þetta, sem eg nú hefi talað um, finst mér
hafa gerst um Höllu Jóhanns Sigurjónssonar.
Aldrei hefir í íslenzkum skáldskap óskift-
ari persónuleika verið lýst en Höllu.
Sögu hennar í leikritinu þekkja allir. Hún
yfirgefur ágætt bú, vinsældir og virðingu í
sveit sinr.i, til þess að leggjast út með manni,
sem refsingin, sem við liggur þjófnaði, vofir
yfir. Hún tekur á sig hörmulegustu raunir*
hans vegna uppi á eyðifjöllum. Þau eru
ofsótt af mönnum eins og refir, hungrið
læðist í kringum þau eins og vofa, einveran
ætlar að sliga þau, og ofan á alt bætast ó-
umræðilegar sálarkvalir, þegar Halla verður
að fyrirfara börnum sínum. Hvort taka þau
þessum raunum nokkuð á sinn veg, Eyvind-
ur og Hqlla. Eyvindur er maður ör, líkam-
Iegt karlmenni og góðmenni. Hann virðist
að sumu leyti njóta þessa lífs, sem þau lifa.
Hann er íþróttamaður og áreynsla er honum
unaður. Hann hefir yndi af að reyna sig
við fossinn, elta uppi álftirnar og ganga
jöklana. Og svo er einnig meðvitundin um
það, að við þessu basli verði ekki gert.
Hann er þjófur og útlagi, og þess vegna er
sjálfsagt að reyna að taka hlutunum með
jafnaðargeði. Þetta kemur alt berlega fram
í þriðja þætti leikritsins. Hann málar fram-
tíðina eins björtum litum fyrir sér og unt er.
Hann furðar sig á óánægju Arnesar: “Til
hvers er að vera óánægður? Okkur var
nauðugur einn kostur að flýja, svo við verð-
um að sætta okkur við fjalla-æfina. Og hér
líður okkur vel. Við höfum nóg að bíta og
brenna — og sólskin og vatn og húsnæði.
— Hvers óskar þú frekar?” Og honum líð- _
ur beinlínis vel, þegar hann er að
bollaleggja ferðalag ofan í bygð
til bróður síns, til þess að sækja
tókbak og lífsnauðsynjar.
Þessu er talsvert annan veg
farið með Höllu. Allir hlutir
leggjast bersýnilega með meiri
þunga á hana en Eyvind. Hún er
stórbrotin og þunglynd. Skap-
gerðin sýnir sig strax í því, að
hún skyldi geta orðið að manni,
eins og uppvexti hennar virðist
þó hafa verið háttað. Hún er
ekki einungis fátæk og foreldra-
laus vinnukona, þegar hún gift-
ist, heldur hefir hún orðið að
clragast með það alla sína æfi að
vera ófeðruð. Slíkt þykja ekki
þægilegar ástæður nú og má
nærri geta, hvernig verið hefir að
búa við þær á íslandi í byrjun 18.
aldar. En þiátt fyrir þetta nýtur
Halia myndarleika síns og þess,
að hún er fríð sínum og giftist
gildum bónda og býr með honum
í nokkur ár og fór vel á með
þeim, en “aldrei var sérlega heitt
á milli þeirra, fjarri því”, segir
Guðfinna gamla. Þegar hún er
orðin ekkja er svo komið, að hún
nýtur almennrar virðingar manna,
hún er vinsæl af hjúum sínum og
sveitarhöfðinginn Björn hrepp-
stjóri biður hennar. Viðtökurnar,
sem sá biðill fær, bera ekki vott
um, að hún hafi auðmýkst af
sinni upphefð. Hún skeytir skapi
sínu á honum og er sú fróun að,
að manni þykir nóg um. Konan
er sterk og óvægin.
Þegar í útlegðina er lcomið, er
eins og Halla fái ekki beitt þessu
afli sínu. Hún vinnur sig líkam-
lega þreytta, ef til vill þreyttari
en henni er holt, en maður hefir
veður af, að fullnægju veiti þetta
líf henni ekki. Hún æðrast aldrei,
en “þú sást aldrei Iækinn”, segir
hún, “sem eg fann upp við Hofs-
jökul. Hann spratt upp í mosa-
þúfu og rann í hring; barmarnir
voru græmr, en sandauðn um-
hverfis. Það var örskamt þaðan,
sem hann spratt upp og þangað,
sem hann hvarf niður í jörðina.
Eg gat gengið í kringum alt rensl-
ið í þrjátíu skrefum. — Mér virð-
ist mannsæfin líkjast þeim læk.’
Eitthvað töluvert er útsýnið
farið að þrengjast í kringum
mann, þegar mannsæfin líkist
þeim læk. Enda er líka eins og
maður finni, hvernig smátt og
smátt kreppir meira og meira að
sál hennar. Beiskjan til mannanna
er að setjast að. Þegar Eyvindur
er að rifja upp fyrir þeim endur-
minninguna um heimkomuna að
hæli þeirra, þegar . bygðarmenn
höfðu komið og hann spyr hana,
hvort hún muni eftir því, að þeir
hefðu ekki skilið annað eftir en
ösku — “og veturinn vofði yfir
okkur —þeir skildu okkur ekki
einu sinni eftir einn kindar-
skrokk,” þá sýður vitanlega niðri
í honum heiftin, en hún svarar
ekki öðru en: “Eg er ekki gleym-
in”. “Þegar eg hugsa um það,”
segir Eyvindur, “langar mig altaf
til þess að gera eitthvað ilt af
mér. Við erum þó manneskjur.”
Halla hlær kuldalega og svarar:
“Nei, við erum ekki annað en
refir, sem stelum kindunum
þeirra.” Já, þegar Eyvindur
“hugsar um það”, þá stælist hann
og hugsar þeim þegjandi þörfina,
en þess á milli er hann kátur eins
og barn, en það er áreiðanlegt,
að Halla gleymir því aldrei, að í
augum mannanna er hún aðeins
refur, sem stelur kindunum
þeirra. Einmitt meðvitundin um
það, að hún hafi eiginlega ekkert
til saka unnið, annað en að fylgja
elskhuga sínum út í ógnir og voða,
herðir hjarta hennar. Þess vegna
er hræðsla við mennina vafalaust
mikið ofar í hug hennar að stað-
aldri en Eyvindar. Hann er ó-
kvíðinn, en hefnd mannanna og
ilska hvílir eins og skuggi yfir
henni. Hana dreymir á nóttunni
um, að þeir komi út úr skýjunum
til þess að veitast að þeim. Ey-
vindur telur heldur ekki holt að
segja henni frá því, þegar skygni
er ilt á fjöllum. Hann veit, að
henni er nógu þungt í skapi, þó
að alt sé varast, sem á þau þyngsli
gæti aukið.
gr DODDS '9?
fKIDNEYj
P'ABETES

Dodd’s nýmapillur eru bezta
nýmajmeíSaliÖ. Læírna og gigt,
bakverk, hjartabilun; þvagteppu,
og önnur veikindi, sem stafa frá
| nýrunum. — Dodd’s Kidney Pills
; kosta 50c askjan eÖa 6 öskjur fyr_
ir $2.50, og fást hjá öllum lyfsöl-
um e«5a frá The Dodd’s Med>c'ne
Co., Ltd., Toronto, OnL
Þegar Arnes er að reyna að
snúa hug Höllu frá Eyvindi og til
sín, bendir hann henni á, að í
raun og veru séu þau mikið skyld-
ari manneskjur, hann og Halla,
heldur en Eyvindur og hún. Og
rökin, sem hann færir fyrir þeirri
staðhæfingu er þetta: “Það er
meiri auðn í sál okkar”. Þessi
setning finst mér vera einhver
þunglyndasta setning okkar þung-
lyndu bókmenta. Arnes ætlar að
reyna að fylla sitt ófrjóa líf með
því einu, að fá HöIIu til þess að
horfa með sér yfir tómleikann í
sálum þeirra — yfir sálarauðn
þeirra. En enginn vafi er á því,
að hér hefir Arnes drepið fingr-
inum á kýlið. Það er að koma
auðn í sál hennar. En — það er
auðn næturinnar í kringum log-
andi bál. Inst í sál hennar er
glampandi eldur ástar hennar á
Eyvindi. Hér liggur möndull lífs
I hennar. Um þetta verður alt að
J snúast í lífi hennar, fagurt og
| ljótt, gott og ilt. Hún veit, að
i hún myndi myrða þann mann í
| svefni, sem tjón ynni Eyvindi.
Það er ekki einungis, að Jífslöng-
j unin væri horfin, ef hún misti
; hann, heldur er réttur hennar til
' lífsins þar sem ást hennar er.
j Hún hefir gefið manninum sínum
I alt, samvizkuna Iíka. Húri hefir
I erigu síður en Arnes tekið eftir
því, að Eyvindur er farinn að
kólna sem elskhugi, og hún finnur
I til eins og undan svipuhöggum,
þegar Arnes hálfstorkar henni
með, að Eyvindur taki ekki einu
sinni eftir litnum á hárinu á henni,
að hann sæki henni hvorki vatn
né eldivið og fari með hana eins
og ambátt; en hún hefir horfst f
augu við staðreyndirnar og kom-
ist að þeirri niðurstöðu, að hún
geti lifað, þó honum þyki ekki alt
af eins vænt um hana, “en hætti.
eg að elska hann, þá dey. eg”.
4. þáttur Ieikritsins hefst með
einum ömurlegasta inngangi, sem
sést hefir á leiksviði. Moldarkof-
inn á öræfunum, lágt fletið hulið
gæruskinnum, snjódimmur skjá-
glugginn og hálfbrunnar glæð-
urnar í hlóðunum, alt hvíslar
þetta orðinu hungur. Stórhríðín
útifyrir hvæsir því um þekjuna og^
sjálfur situr Kári með sveðjuna í
hendinni og baðar huga sinn í
tilhugsaninni um kjöt og kindar-
skrokka. Matur, matur, er hans
eina hugsun, kindarhjarta brenn-
heitt af teininum, sem hann mundi
gleypa í einum munnbita. Halla
þegir og beitir öllum kröftum sín-
um við að hugsa ekki um mat. En
nú er skap þeirra beggja orðið
eins og á glóandi teinum af kvöl-
unum svo alt kemst í bál og brand
fyr en varir. Þau særa hvort ann-
að með öllu, sem viðkvæm.:st er.
Halla særir hann með þjófsnafn-
inu og hann ásakar hana um, að
hún, sem hefði átt að skilja á-
stæður hansT)'ezt allra, hefði ekk-
ert skilið, heldur safnað saman í
huga sínum öllu, sem honum
mætti til ámælis verða; og nú
tekur hann að tygja sig til brott-
ferðar, til þess að freista að ná .
bygð, þó að hún hafi latt hann
þess alt til þessa. Hún leggur enn
að honum með fortölum sínum,
bendir honum á, að þetta sé fá-
sinna, hann muni aldrei koma lífs