Heimskringla - 02.08.1922, Page 5

WINNÍPEG, 2. ÁGOST, 1922.
HEIMSKRINGLA.
5. BLAÐSÍÐA.
kvittað jafnóðum. Islendingar!
sem sinna vilja þessu, geta snúið
ser til ráðsmanns Heimsknngli*.
853 Sargent Ave. þessu viðvíkj-
andi.
ekki bundin eingöngu Við minn framleiðandinn íái fyrir vöru sína En hitt er nú saga um sögn er eg
inguna um kveðjurnar við dánar-; langt fyrir neðan sanngirni — veit.
beðinn, heldi^r
hún sér drög
iengra aftur í tímann. Maður
sfknar ekki aðeins mannsins, sem
maður sá óg heyrði, heldur líka
rr annsins, sem manni var meinað
að sjá og 'heyra, því mynd hans
var' sveipuð kufli .munaðarleysis
fátæktar og strits.
smánarverð, sem í
feilum borgar ekki
kostnaðinn. En svo eru menn
hér vondjarfir til hins þarfa. Marg
ir veenta umbóta á stjórnarfram-
kvæmdunum, batnandi áferðís og
að smám saman nái flest jafn-
morgum til- að sækóngur áður því náði.
framleiðslu-
Við e.gum þín fjöllin, og fossanrla
mð
oe fisksælu vötnin þín stóru,
og alt, sem að tengir þig auðæfin
við
“Svo fjölmörg perlan, hrein sem
geislans glyt,
var grafin djúpt í hafsins leyndar-
dóm,
svo fjölmargt blómið átti ilrrii og
lit
á öræfin að sóa dauð og tóm.”
saman nai
vaogi, þótt hægt ftri. Er nú miklu °S alt,vsem að Rauðskmnar sóru
afkastað hér víða við að brjóta
land til yrkingar og undirbúa það yfhjum hér sáðland með orku
fyrir framtíðina. — °8 ^áð,
væli heldur en nokkru rr.áli, sem
gæti kajjast rökfærsla. Hvar hef-
b þú notið slíkrar uppfræðslu, að
andatrúarfólk tryði ekki á neitt
himnaríki, eða sælustað, sem svo
er nefndur?
IPú heldur því fram, að þeir
dánu hafi engin líkamleg augu, er
þeir geti séð sólarljós þessa heims
me<5, og þess vegna hljóti þ'eir að
vera að þfælast hér í myrkri, eins
! cg þú kemst að orði. Það er auð-
heyrt, að sá eða sú, sem ritar
held
Pétur Bjarnason.
nel<
/í. E
Það er hlj'tt urn minmngu þessa að tapa þýðingu sinni'. Eg
ái avaldi Pétur í Winnipeg, en'111311115 1 hjörtum vinanna, sem nú að eitthvað sé hæft í þvi tg
fiutti þá aftur til Mikleyjar og!cnn eru ófarntr yfir um. Það er held hann se að tapa islenzkum
settist að á Hóli. Þar giftist bJart um nafn hans á söguspjaldi emkennum og se naumast Jengur
hann síðari konu sinni, Hólmfríði hins nÝÍasta landnáms íslendinga. helgaður minm ættlandsins og is-
jósepsdóttur, Jónssonar, er bjó á j c§ er rctt um bein hans í
Hrísum í Helgafellssveit. Móðir jórðinni, sem hann hjálpaði til að
Hólmfrí^ar var Arndís Guð-1 breyta úr fenum og frumskógum
íslendingadag — þjóðhátíð — Það °|kar er tramkvæmdum auð-! þes$a grein> hefjr notið einkenni.
höfðu menn hér 17. júní. , Um _ ,2 ' legrar upplýsingar, hvort sem
hann skal sá, er þetta ritar, ekk- " Þar er Vor olka bað er vort hún sprettur af eigin hugmynda-
ert segja; var þar ekki nærstadd- ia smíði eða utanað trú.
Sumum finst, að sá dagur sé Pao verðu> skapa oss brauð ð Þú vitnar til kaþólskunnar.
ur.
að
n l . r j i i 'i Hvsðan höfðu þeir sína trúar-
Ug þar ertu, Lanada, kostanna rik . f ^ ..
og kennir að búa í haginn, . • V1?SU 1 .fyrrida8a- að .vond, stað
því nýkomna alla þú færir í flílc ‘h”a^ Væn
frjósamar, blómlegar bygðir.
A. E. K.
Bréi
(frá‘fféttantara Hkr.)
Markerville 20. júlí '22.
var
mundsdóttir, ættuð úr Snæfells-;
ressýslu. Varð 'þeim hjónum 5l
barna auðið og Iifa 3 þeirra: |
I) Pétur Kristján, verkfærasali í j
Árborg; 2) Jónína, ógift, til
heimilis hjá bróður sínum, og 3) |
Bjarni, greiðasölumaður á Ár-;
borg. Á Hóli bjuggu þau Pétur \
; °? Holmfríður 3 ár. Þá færðu. Ekki er nú neinum mikilsverð-
I þr u sig á vesturströnd eyjarmnar um fréttum til að dreifa héðan úr
i og bjuggu á Skógarhöfða í 5 ár. J sveit. Veðráttan síðan Veturinn
Þaðan fluttu þau til meginlands- gokk ur gar5i mjög óhagstæð yfir
íns gegnt eyjunni að vestan, og j a]i vorið. Snjórinn eftir veturinn
námu land og nefndu fsafold. Var sama og enginn og jörðin í
Reis þar brátt bygð í kting og var vorbyrjun uppþornuð og því ekki
end við heimili Péturs, er þá gróðurvænleg. Svo voru stöð-
iVaið pótshús bygðarinnar (það Ugir þurkar með hita og storm-
pósthús heitir nú Howardville). ljVljUm yfu- ma( og júní, svo bæði
A f„£.1J L:z D'c J II ' K' ■■ ■' . . . .. 1
Við vitum að framtíð ej: frelsinu
háð.
og frumherjinn starfi að verki.
og þá fer vorh agur með lögum
uiln láð
og lagt verður minna á herki.
Á fsafold bjó Pétur í 1 1 ár. Þá
I evddist bygðin vegna áflæðis úr
af hinum merkustu ís- i Winnipegvatni. Flutti hann þá
landnámsmönnum vestan búferlum til Grunnavatnsbygðar,
nason, er dó vestur undir Manitobavatni. Þar
sonar síns í nam hann Iand í annað sinn og skurjr, sem svolítið hafa bætt, en
bjó þar í 16 ár. Þá brá hann búi regnfallið var stutt og lítið og
og fæiði sig til barna sinna í Ár- 0fullnægjandi jarðveginum, sem
borg og dó þar 19. ágúst 1921,
Bj
Einn
lenzku
hafs var Pétur
að heimili Bjarna
Árborg hinn 19. ágúst í fyrra.
En það, sem var ef til vill merki-
legast í sambandi við hann, var
juni
sitt til að halda ökrum aftur. Yfir
þenna mánuð hafa komið litlir
og felur þeim hagsæld í bæinn,
lenzkrar þjóðar. Það hygg eg að
þoli. engan samanburð við það
hátíðarhald fyrir aldarfjórðungi
síðan, þótt marglætið og hégóma
skapurinn sé nú meiri en þá; það
vantaði þá algerlega, og sundur-
gerðarmenn eru Vestur-fslend-
ingar í því sem fleiru, að vilja
ekki allir nota einn og sama dag
fyrir minningardag; það'er þó
ekki þjóðlegt. Hann er þó eitt
öf skörpustu þjóðrækniseinkenn-
um okkar; naumast að ætla, að
hin séu vel rækt. Einn og sama
dag ættu allar íslenzku bygðirnar V|ð tignum veUi og va]d
að nota. HVaða dagur tilþess mnnna stól
er valinn, gerir minna ttt. En o-
sannað er, að 1 7. júní sé eins eða
heppilegar valinn en 2. ágúst.
En um það skal ekki deila hér.
Ekki get eg dulist þess, að mér
þykja íslenzku blöðin þrámálg Qg þannig að vera um þroskalífs- e,na
um stjórnmálin þar eystra. Það skeið,
er þolbetra en stríða á aðra;
að sjálfir við leggjum fram sæl-
astan eið,
að sigðin hún kastist sem naðra.
Ef stiómin er vakandr og starf-
ið er ríkt
og strangleiki ' landsmálum vaki,
að þá er v0r ráðsmenska rekkun-
um líkt
og réttlætið situr að baki.
mnnna
oh viljum þér trúir því starfa.
Oss langar að styðja þitt Iukkunn
ar hjól
og laga það fyrir vorn arfa.
gieri seint og lítið, svo varla var
komin næg hagbeit um miðjan . , ,
næturfrost komu, sem gerðu eru b-vsn' 0^ tekur Pað mik,ð rum
það, að þrátt fyrir lífskjör, sem eins og fyr er sagt.
di aga myndu þrek og þor úr flest- þegar nú tillit er tekið til þeirra
j upp í smáblöðum. En ekki get
eg varist því, að hafa gaman af,
hve Heimskringla snoppungar
Norrisstjórnina myndarlega, án
þess þó að viðhafa hrakyrði eða
eftir langvinna þurkatíð um tvö cþverra saurþast. — En þó mér
næstliðin ár'er orðinn úttaugað- byki ýmislegt í blöðunum litlu
lífsþjara, sem þetta stutta æfi-
ágrip bendir á»
muna eftir öllum
frumbyggjalífsins á því
ræðir
ur, þarf
semt til
mikið
að
regnfall og
ná sér aftur.
iang
Allur
og þegar menn' gróður er því rýr bæði á ökrum
erfiðleikum o? því heldur á viltu landj. Út-
tímabih, litið er, að sáralítill eða enginn
hér ræðir um, munu flestir heyskapur verði hér um slóðir,
sammála um, að það sé ærið nóg | þvf grasváxtartímmn er á förum.
um monnum, ruddi hann sér braut
tii efnalegs sjálfstæðis og til virð-
ingar- og trúnaðarstarfa í sínu
mannfélagi.
Pétur sál. var fæddur 21. nóv- sem
cixiber 1855 á Kolbeinsstöðum
Miðnesi í Romshvalshreppi í Gull- starf að fleyta sér og fjölskyldu j svo þó nú kæmi
bnngusýslu. Faðir hans var sinni áfram til efnalegs sjálfstæð- htlu á grasvexti. Akrar eru ekki
Bjarni Bjarnason, Jonssonar, óð- ís. En Pétur Bjarnason hafði vel grónir, en þó betn en líkur eru
aisbónda a Löndum í Miðnesi. tíma til að gera meira. Hann, til, samanbonð við hina mjög svo
Móðir Péturs, en seinni kona lagði stund á Iæknislist og var hið óhentugu vortið. Kæmi nú regn
Biarna, var Helga Þórðardóttir, eina athvarf margra landnemanna j að mun, myndu þeir verða í með-
Þórarinssonar frá Glaumbæ á í þeim efnum um langa hríð. allagi og sumstaðar betur; en þá
Miðnesi. Foreldra sína misti Minnist margt af eldra fólkinu geta áfelli af hagli eða frosti
hann þriggja ára gamall. Varð hans með þakklíti í þessu sam- eyðilagt þá von. En vona skyldu
bandi, því vilji hans var ótrauður
með að hjálpa, og meðfæddir
hæfileikar bættu upp mentunar-
Og þar er vor friður og framtlðar
ból
og frelsið er komið að ynna;
V;ð viljum ei styrjöld
svipuól,
en viljum að manndómi hlynna.
Og láttu ei sonn þinn í .líkhúsið inn
en lofaðu að stilla til friðar;
þá hagsæll er friður, eg helgast um
það finn
svo
hann þá að vera á hrakningi á
þeim árum, sem mönnum ríður
mest á aðhlynningu. Sagði hann
þeim, er' þetta ritar, nokkrar sög-, skortinn »í þessu efni, eins og
ur af harðrétti og erfiðleikum fleiru, sem hann tókst á hendur.
uppvaxtarára sinna. 13 ára gam- 1 6 ár var hann sveitarráðsmaður
all fór hann að vinna fyrir sér; í Nýja íslandi og 11 ár póstaf-
fyrst sem matvinnungur og síðar greiðslumaður á Isafold. Á þess-
fyj-ir einhverju kaupi. Sem nærri um árum var hann einnig skrifari
má geta, voru tækifærin til að skólahéraðs síns, og yfirleitt var
afla sér þekkingar af mjög skorn- honum beitt fyrir um almenn mál
um skamti. Þó lærði hann ein-. í héraði sínu. Sýndi hann ætíð
hvernveginn að draga til stafs og hinn mesta áhuga fyrir þjóðmál-
lcsa og eitthvað í reikningi. Lið- i-m öllum. 1 Grunnavatnsbygðúini
hann að stofnun búnaðar-
Lið- im
fátæki vann
lega tvítugur lagði þessi
vmnumaður á hafið frá ströndum
Islands, og lét horfa á strendur
Vínlands hins góða, þar sem hann
hugðist að freista gæfunnar. Fé-,stutta yfirliti, var Pétur Bjarnason
mikill.
félags og Unítarasafnaðar, og var[ Lítið birtir hér enn yfir mark-
forseti beggja þessara félaga um agi og viðskiFtaIífi; útlitið lítið
hríð. Eins og ráða má af þessu betra en um þetta leyti síðastliðið
nvtt, varla þess vert að sendast
burt, er þó tólfunum kastað, að
lesa ásælmsdelluna um St. G., á-
síæðulausa og órökstudda. Hkr.
hlýtur að vera þröng um lesmál,
að gína yfir slíkum drefjum,
órökstuddum þvættingi, um mann
regnfall, munar er andie8a her höfuð og herðar
yfir alla Vestur-Islendinga sem og hafinn er stofninn til vi^ar.
skáld; mann, sem hefir fengið
óafmáanlega Viðifrkenhingu þjóð- Svo láttu hann koma með sátt-
ar sinnaT og lagt eins ríflegan og
veigamikinn skerf til íslenzkra við
bókmenta sem nokkuð annað af
íslenzkum skáldum, eða jafnvel
siærri, r-can frá H. Péturssyni. St.
G. geTÍr því þeta kast ekk'ert til,
fremur en hundagey eða svína- Og hér er vor orka og þolgæðis-
hrýn; nei, langt frá. Hann verð-' þraut
Það sem af er bessn sumn hef- ur sama frumlega- hugsjónaauðga og þoHð og mátturinn góðúr.
ir heilsufar hér verið alment’gott. 'slðfrskáldið e{tir sem áður' ,Vest' Við erum hér miklir á men‘anna
Þó er sú undantekning, að ein af ur-Islend,ngum ætt: að þykja braut ^ '
yngri myndarkonum þessarar me,ra um St‘ G' ve,rt en sv?' að m,kl11 °8 trur er vor oður'
bygðar, Mrs. J. S. Johnson. liggur h"*ta að honum ^erðskuWuð- ......
hættulega veik; hefir um lengri r m onotum; en þann.g hefir þjoð- Ef mættum við heimta að mættm-
tíma þjáðst af heilsulevsi, og búið ,r‘ f stundum hlu« að smum beztu, mum þeim,
að ieita henni læknishjálpar mörgj sPamonnum- . er tl] hennaJ voru sem mentunm a oss að gefa
um sinnum nær og fjær, en sem! stnd,r' Aðe,ns fe11 mer Vlð > œttl hun að' baeta vorn ha^'
ekki hefir enn getað bjargað e,Sa’ að skaldið leð, ekk, sl.ku
heilsu hennar og er það skaði eyr?;t anzaðl PV1 fekkl’ bVÍ svo
skal leiðan o. s. trv.
boða safn
signaða vestrænastjörnu,
af honum rísi það einkunnar
nafn,
sem alt getur sléttað að förnu.
menn bins betra. Vonin er mann-
ir?um h'fsakkeri pg hefir verið í
andl''iðri iífsins.
ætti hún að' bæta vorn
munaheim
og hatrið og ilskuna sefa.
Minni Canada.
Jaus, mentunarsnauður og fram- gæddur meira andlegu atgerfi eri
andi steig hann fyrst fæti á þetta alment gerist, og maður kemst
land háustið 1876. Fluttist hann varla hjá þeirri freistingu að
fyrst til Gimli á vesturströnd hugsa um, hvað hann hefði getað
Winnipegvatns. Um þetta leyti orðið, ef lífið hefði leyft honum
giftist hann Jóhönnu Hafliðadótt-1 að njóta sín fyllilega.
ui, Sigurðssonar. , Móðir hennar | Gleðimaður var Pétur að upp-
var Guðrún Halldórsdóttir, Þor- lagi og hinn skemtilegasti í við-
ræðum Mælskugáfu hafði hann
þegið í ríkum mæli og þótti ekki
öllum hent að deila við hann á
ræðupallinum. Flutti hann mál
valdssonar frá Þverholtum á Mýr-j
um. Á Gimli var Pétur liðlega ár. i
Kyntist hann þar erfiðleikum
frumbyggjalífsins í þess ömur-j
legustu myndum, því á þessum sitt oft með kappi, því hann var
tíma geysaði bóluveikin þar. Frá framgjarn og fastur í lund. ósér-
Gimli fluttist hann til Mikleyjar og ^ hlífinn var hann, þegar um þau
settist að á Flugumýri á austan-
verðri eyjunni. Þar bjuggu þau
hjón nokkur ár; en færðu sig þá
ti! Winnipeg. Skömmu síðar
misti Pétur konu sína. Hafði þeim
orðið þriggja bama auðið, og lif-
ir eitt þeirra: Aðalbjörg, gift
um
mál var að ræða, sem hann hafði
trú á. Eru ótalin þay spor, sem
hann á um bygðina í þarfir þeirra
— og yfirleitt jafn ólaunuð sem
ótalin. I
Einhver sérkennileg saknaðar-
kend grípur hugann, þegar maður
Stefáni Sigurðssyni á Lundar. Tvö.minnist Péturs Bjarnasonar. Hún
ar
til-'
afurðir bænda flestar
finnanlega lágu verði. Þó
svín hækkað íverði, eru nú
pundið; einnig ull, sem selst nú
13—l/4c; smjör frá verkstæðun-
um hefir fallið niður í 30—33c
pd.; verð á beztu sláturgripum
er nú 2—3c pd. á fæti, og horf-
urnar eru litlar eða engar fyrirj
gripasölu í haust; og það, borið
saman við fyrirsjáanlegan fóður-
skort, gerir útlitið hér mjög al-
varlegt. Flest það, sem bændur
þurfa að kaupa, helst enn í háu
verSi, og opinberir skattar hafa
hækkað ár eftir ár, sVo útgjöldin
eru h'tt bærileg; það getur ekki
cðruvísi verið, því að framléiðsla
bóndans borgar í fæstúm tilfellum
fyrir sig, og því síður meira. —
Ekki löngu síðan hrópuðu stjórn-
irnar: “Sparið, sparið; framleið-
ið sem mest!” En svo virðist, sem
þær
c
Nú óskffi er þessi, að ókomin tíð
hún arfkna leiði og göfgi;
að veröldin okkar hún verði þá
bl'íð
hafa Við landið hér byggjum og Leifur valdi ei styrjaldaröfgi.
1 'C með lífróðri sínum og hörkum; gleymum ei óska, að alt verði
og landið, sem rauðskinninn ram- , slett ...
skakkur vann c? arðmikill friður þig hermi,
og rétti fram árar úr börkum. - að mikhst þín þjóðin og mark
verði sett,
En hingað við komum af feðr- ‘ er mildað fær öllum þeím svermi.
anna fold Erl. Johnson.
með fornsöguleifar og þráðinn, | \ ----------x-----------
og viljum nú búa á mætustu mold, c
er miklað oss geta hér ráðin. j *
Við
eigum því
og sveit.
láti sér á litlu standa, þó þó einhollur Bretion því ráði.
landið, sem alt Herra eða frú Aðsendlingur!
Mikil er sú speki, sem veltur
fiam af vörum þínum í síðasta
númeri Lögbergs, sem þú kallar
Samanburð á kristinni trú og
andatrú. Eins vel hefðir þú mátt
gefa grein þeirri annan titil og
landið með óðöl kalla hana Útburð, þar sem þú ert
j að bisa við að bera út andatrúna.
Hjal þitt Hkist meira útburðar-
Við elskum því
okkur gaf
og allsleysið kurini að bæta;
og landið þó heimti það. alt okkur
af,
því öHu við þurfum að mæta.
hér á jörðinni? Eðv
vissu þeir um þessa jarð-
bundnu anda A vondastaðnum?
Auðvitað segjast þeir hafa sam-
bí.nd við helgar verur frá öðrum
heimi (communion with Saints).
Eru það andar? Eða eru þá
kaþólskir andatrúar? Má vera að
þeir hafi frætt þig> um grundvöll-
ir.n undir þessu trúarkerfi sínu.
Þú segir að kristinn maður trúi
því, að paradís sé uppljómuð af
guðsdýrð. Getur þú skýft fyrir
mér, hver sé verulega kristinn í
orðsins fylsta skilningi? Eftir rit-
gerð þinni að dæma, þá ert þú
víst framúrskarandi kristinn. Eg
efa það ekki, og þess vegna hafa
þín líkamlegu augu einhverntíma
gægst inn í Paradís. En eg er ein
í tölu þeirra jarðbundnu anda, er
þú talar um, en þó í líkamanum
ennþá, svo mér hefir ekki einu
sinni verið leyft að horfa mn um
einustu rifu, sem kynni að
vera á dyrum Paradísar, og þar
af leiðandi er eg dýrðinni þar ó-
kunnug. En samt gæti eg sjálf-
sagt komið sjálfri mér til að trúa,
að til sé sælustaður, sem beri
þetta nafn. En ef þessi Paradís er
sá staður, þar sem maður þarf að
sitja eða standa með krosslagðar
hendur á brjósti sér og biðja í sí-
vald- h?Hu> t>a er e& hr^edd um að eg
yrði þreytt að vera í þeim stell-
irgum til lengdar. En sjálfsagt af
því eg er jarðbundin vera, þá
hugsa eg svona. Og trúarljósið er
líklega ekki eins bjart fyrir mín-
líkamlegu augum, eins og
kristna fólksins, sem er svo vist í
sinni skoðun og sí'básúnandi með
guð á vörunum. Þú minnist á
oiðin, sem Krestur sagði við ræn-
ingjann á krossinum.
Ekki efa eg það, ef sagan er
sönn, að hann h?ifi haft sterka
löngun til að hjálpa manninum í
einhvern þann sælustað, sem gæti
j kent honum að iðrast og bæta sig
og fært honum betri Iíðan, af þvi
að Kristur hafði meðlíðan með
honum.
í>ú segir, að kristna trúin stefni
til himins, en andatrúin til jarð-
ar. Og þar með að andi Samúels
sé eini dauðs manns andmn, sem
starfað hafi hér á jörðinni, og þá
hafi hann starfað tíl ills. En þú
viðurkennir þó það, að það hafi
verið andi Samúels, sem kom að
tala við Sál. En hvað gerði hann
iH af sér? Hann aðeins sagði Sál
sannleikann, sem rættist á þeim
tíma, sem andinn spáði. Mjög
líklegt, að anda Samúels hafi ekki
þótt neitt skemtilegt verk, að
þurfa að kunngera Sál dauðadóm
hans, og þess vegna haft á móti
ónæðinu frá Sáls hálfu. %
Þér til minnis ætla eg að benda
á einn eða tvo staði í Postuljjnna
gerningabók, tíunda kapftula. Á-
samt öðru, sem þar stendur, er
þetla í 19. kapítula:
I En er Pétur hugleiddi sýnina,
sagði andinn við hann: Sjá, þrír
menn leita þín.
Og aftur í ellefta kapítula: Og
andinn sagði mér að fylgjast með
þeim hiklaust.
Það lítur út^fy rir, að andi hafi
þar ekki verið Iangt frá Pétri.
Má þér annars ekki standa á
sr.ma, þó andatrúarmenn bralli
xreð dána ástvini sína, eins og
þér þóknast að nefna það, eins
lengi og þú gerir þig ekki sekari
eða seka í þeirri synd?
(Framh. á 8. bls.) ( j