Heimskringla - 11.10.1922, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 11. OKTÓBER, 1922
HEIMSKRINGLA.
5. BLAÐSIÐA.
gildi. — SvipaSar 'skoSanir liafa ríkt
í Canada, og hafa einnig v'eriö lagS-
ar hömlur á innflutning til þessa
lands.
RlaSiS' "Vancouver Daily World ’
tekur nú þetta til athugunar og
fleira. Sannar þaS meS innflutninga-
skýnsjum Bandarikjanna sjálfra, aS
Evrópufólk er alls ekki eins fýkiS í
aS komast til þessa fyrirheitna lands
og fólk hér vestra virSist halda.
VikuritiS ‘'The Literary Digest” tek-
ur upp unnnæli blaSsins. \ r'Si of
langt aS taka þau umrnæli upp, en
hér eru teknar upp hinar opinberu
skýrslur — eSa brot af þeim — um
fyr*sta áriS, er þessi 3% lög voru í
gildi:
Innfl. leyfSur frá Bretlandi 77,000
Innflvtjendur alls ........... 26,000
Á sama tima fóru heim til Bretl
aftur ......................... 7,000
Innfl. leyfSur frá Þýzkalandi 68,000
Innflytjendur alls ........... 11.000
Á s. t. f. h. t. Þýzkalands aftur 3.000
Innfl. leyfSur frá SvíþjóS .... 20,000
Innflytjendur alls ............ 4,000
Á s. t. f. h. t. Sviþj. aftur .... 1,000
Innfl. leyfSur frá Noregi .... 12.000
Innflytjendu raills ........... 3,000
A s. t. f. h. t. Noregs aftur 1.000
Innfl. leyfSur frá Danmörku 6,000
Innflytjendur alls ............ 1,700
Á s. t. f. h. t. Danm. aftur .... 600
Innfl. leyfSur frá Italíu ....
Innflytjendur atls ...........
Á s. t. f. h. t. Italiu aftur ....
(Hér er þvi um fólkstap aS
ræSa fyrir Bandarikin.)
Innfl. leyfSur frá Póllandi ....
Innfl......................... 26,000
A s .t f. h. t. Póllands ..... 28,000
(Hér er einnig um fólkstap
aS ræSa fyrir Bandaríkin.)
Innfl. leyfSur frá Rússlandi 34,000
Innfl. ...< ................... 9,000
A s. t. f. h. t. Rússl. aftur .... 5.000;
Innfl. leyfSur frá Grikklandi 3,500
Innfl.......................... 3.300
Heim aftur .................... 6,000
fHér er enn um tap a'S ræSa
fyrir Bandaríkin.)
1 he Literary Digest” telur þaS
góSra gjalda vert, aS benda Banda-
rikjafólki á slíkt, i'því rangar skýrsl-
l,r og frásögitr, búnar til þess aS
þóknast hégómasálum, eru sá ósann-
leikur, sem erfiSast er aS losna viS.”
Itnzkrar tungu, er lifaS gæti fram á
sólarlag í þjóSlifi Islendinga hér, er
talsvert viS þaS unniS. En þaS, þó
aSeins um þa'S sé aS ræSa, getur aS-
eins veriS, ef um sannar fyrirmyndir
er aS ræSa. — Skiljanlegt mun þaS
öllum, aS innílutningamál og þjóS-
ræknismál eru skyld, þó — eins og eg
hefi áSur tekiS fram — þaS sé var-
hugaverS stefna, aS stuSla aS inn-
flutningi Islendinga í Canada nú.
trygSur i þe&sa lands okrara greipum.
1'rælkaSur, einmana; þáöi’ máske íriS
i'nn;
en þungur var róSur á síSustu miSin.
Teir sáu hann falla, en sintu þvi eigi,
og sáu hann rnara i koldimnium legi;
þar hugstola þingaöi hjartveiki fjöld-
inn;
hugleysi og ómenska tók af þeim
völdin.
næsta lá'viS aS bendta greinina viS
ritstjórnarmenn blaSsins, og þaS því
fremur, sem þess er getiS í hverju
blaSi, aS herra Jón J. Bíldfell sendi
upplýsiijgar viövikjandi Canada, ef
lesendur Lögbergs á Islandi æski
þeirra. Ilanu verSur því aö teljast
sam-frumkvöSull þessa máls, hvaS
Island snertir, og veröi þessar grein-
ir til þess, aS konia af staö íslenzkri
útflutningsskriSu, sem aö visu er ó-
liklegt, veröur ritstjóri Lögbergs aS
búast viS, aS nafn hans ver'Si Islend-
ingum ókært. — I’aS má vel vera, aS
athugasemdir mínar hafi veriö mein-
lausar. Máli skiftir aöeins, hvort
þær séu gagnlegar. Og i þeirri trú,
a'S þær væru þaS, skrifaöi eg þessa
stuttu grein. Sé Lögberg aS vinna
f\rir "bita”, getur blaöiö aSeins haft
skömnt af málinu. Iín tun þaö skal
ekkert sagt, þó almælt sé. Ilitt er nú ■
bort. aS ritstjórinn er eigi nógu þor-
ráöinn. HefSi hann þor til aS taka
I þaS ráS, aö stinga skrifum frúarinn-
| ar undir stól, væri þaS honum sómi
I einn. En þegar hefir tilkynt veriö,
| aS framhald mttni veröa. Skal því
1 lierra Bildfell itilkynt, aS í móti verS-
! ur unniS vel og rösklega, af Islend-
l ingum á Islatuii, sérstaklega, ef
t "agnetar” veröa sendir heini. Merg-
1 urinn málsins er og veröur þessi: Ts-
i land hefir ekki neitt fólk, er þaS get-
En þaö er ekki nóg aS sál manna Hann átti’ engin hlunnindi í okrara-
sé islenzk. Hún veröur aö vera íall- sjóSum,
ega islenzk. Og hún verSur aS vera arfurinn þunnur og telst því í lóö-
sól í hugarheimi þeirrar manneskju, um').
er helgar líf sitt Islandi á einn eöa Dve got er aö íarga’ ekki gullinu
annan hátt; lif sitt, starf sitt. Menn rauöa,
geta starfaS fyrir Lsland, þó fjarri sem getur þér bjargaö i lífi og dauSa.
því séu, og er þaS sagt til atlvigunar
þeim, sem eru Isleudingar og þegar Han haföi ekki’ af dauöanum brjóst-
hafa sezt aö utan Islands. En jafn- þyngsla-beyg,
framt niun mega taka þaö skýrt fram og brast hjá oss mannúöar-ylinn.
aS sú stefna mun aldrei framar ná Treyttur og aflvana örendur hneig
hvlli almennings á Islandi, aö Islend- oían í dimmrauSa hylinn.
ingar setjist aö um aldur og æfi í
öönim löndum, heldtir munu íslenzk-
ir rnenn og konur fara utan, svo sem Eú geta þeir rit'ist um reiturnar hans,
siur var til forna, til þess aö kynnast seni ráku’ hann meö þjósti’ út á klak-
siötim og háttum annara þjóöa, en ann
halda svo til föurgarSs aftur, til þess Tá hjartfólgnum æskureit heima-
aS auögast í andlegum skilningi. En lands;
þeini, sem rótfezt hafa hér, sé hægt °í- hérna heiö dauöinn aö taka’ hann.
ur vel án veriö. Taö er star.fsviö fyr-
fleiri tnenn og konur á Islandi, en
42,000
39,000 ‘r “ |
43 000 Týggja nú. Tess vegna er
þaö Islandi enginn greiöi, sé revnt;
aö ná fólkinu í önnur lönd, þó góö
lönd og framfaralönd séu, eins og
Canáda. — Kveö eg svo herra Bíld-
fell í vinsemd og vil aö síöustu gefa
hontun gott ráö: Stafsentingaroröa-
bók Björns Jonssonar mun fást hjá
I bóksöluntmi. Hví ekki aS kaupa eitt
! eintak handa þeim, er þýtt hefir þess-
26,000
ar greinir? Törfin er augljós. —
Tjóöræknisfélagiö lét kenna börnum
| tslenzku siSastliSinn vetur. VerSi
j framhald í vetur, væri ekki þjóSráö,
aS láta blessuS börnin i friöi og
kenna þeim, sem eiga aS vera fyrir-
myndir þeirar í því sem öSrtt, en eru
þaö ekki, og kenna börnttnum þá
fyrst, er eigi er ttnniS fyrir gíg? —
Tví sé um engar sannar fyrirmvndir
aö ræöa, á heimilunum eöa í dálkttm
blaöanna, er til litils barist. T’eim
raun ekki ókunnugt um þaö Lög-
bergsmönnttm, aö Lögb. sé “stærsta”
blaöiS (eins og þaö sé nokktiS variö
í þa'S, ef þaS er ekki bczta blaöiS),
sent íslenzikttr andi og hendttr leggja
mót sitt á. Og aö það sé lesiS af
aS nota þaö orö, skal þessi sending
send:
I’ótt þú helgir starf þitt ööru landi
en föSttr og móöur, nntndu Lsland
og mundtt vel, aS vinna aldrei á móti
íslandi, og skoSaSu í httg þinn vel,
hvort þú getir eigi unniS Islandi gagn
á einhvern hátt, þótt þú lítir svo á,
aö annaö land eigi þig nú. Skal eitt
lítiö dæmi nefnt, hvernig svo má
vera. Kattp og Tes góSar íslenzkar
bækur. Tá vinnur þú Islandi gagn
og auögar anda þinn jafnframt; öSI-
ast sanna þekkingtt á Islandi, íslenzk-
um bóknientum og allrl sögu íslands,
og eigi hvaö sizt framfarasögtt Is-
latids síSustu. ár, og breiö út þá þekk-
ingtt meSal erlendra manna -og
kvenna. Og síSast, en ekki sízt:
Vertu bjartsýnn um Island. níö eigi
ísland, því Island er betra land en
þig grttnar, en þú veizt. Þótt þér
finnist, aö þú getir ekki fariS heim
aftur til hennar nióSttr þinnar og
grætt sár henttar, þá ættiröu aö geta
gert þetta. (Meira.)
A. Tli.
Þ. S.
*) Islenzkt pund 32 lóS.
Flökkumaðurlnn-
Einstœðingurinn.
Hann hitigaS kom viltur meS hend-
urnar tómar,
og hrau.stlegur pilttir, en siggrunnir
górnar
viö ofraun á srenttm, er aíliö hans
lúöi,
og ískalda bænum og svikuíli brúSi.
Hann tók hér til verka meS taug-
styrk gneypum,
I’aS var kveljandi hiti í réttarsaln-
um og lögreglumaSurinn kallaöi:
“Antoine elan! Komdu hinga'S.”
Hár tnaSur, sem þrátt fyrir hitann
var klæddur í skósíöa kápu meS ó-
lýsanlegum lit og uppruna, stóö upp
af bekknum og kom til þeirra mjög
.kyrlátur.
"Hvert er nafn ySar?” spurSi
dómarinn þreytulega.
“Antoine Jean.”
“Atvinna?”
"Lifi á vaxtafé minu.”
, Enda þótt vanur væri viö ýms ó-
vænt svör, leit Bottchard þreyttum en
ásakandi augum á flökkttmanninn og
sag'Si:
“VirSing íyrir dómstólnum!”
MaStirinn hló án þess aö svara, en
horföi stööugt blátt augunttm sínum
á dómarann, sem sagöi ennfremttr :
“Eg hefi litiö yfir kæruatriSin,
Antoine Jean, og eg sé —”
*Þér þurfiS ekki aö segja meira,
herra dómari, eg þekki þau öll.”
“Eg sé,” hélt Bouchard áfrant og
lagaöi á sér gleraugun: “Tvo ntán-
fSi í fangelsi í Tounerre, 3 mánuöi í
Dijon, í báSum stööunum fyrir flakk,
4 mánuBi í Santerre, sömuleiöis í Bo-
ttrges, Charite, Nejers o. s. frv. Þér
fariö hringferS unt Frakkland og
lendiS aö síSustu þar sent þér fóruS
af staS. 7 mánuSi í Tarascon, 8
mánuöi í Orange, alt fyrir flakk.
GetiS þér afsakaö breytni yöar meS
nokkrtt ?”
"Nei, alls engu, herra dómari,”
svaraSi hin nákæröi nteS bliöri raust,
"en þér, gamli Bottchard, skal eg
segja alt.”
Aheyrendurnir vöknttöu af svefn-
móki sínu.
“Gamli Bottchard!”
Dómarinn sneri sér aftur aö hin-
um ákærða, sem með næstuni því
sorgmæddri rödd sagöi:
"Bottchard! Bouchard! Manstu
ekki eftir þínum gantla Rabelais?”
Menn ttrSu hissa og álitu fangann
brjálaSann. Dómarinn leit á fangann
og sag’Si í mildtim róm:
“Setjist þér niður.”
Eftir stutta ráöagerS vi'S lögmenn-
ina taittaði dómarinit til almennrar
undrttnar:
“Tveggja ntánaSa fangelsi. —
Næsta mál.”
Yfirheyrslunum var lokið. Bou-
chard dóntari gekk i hægSunt smutii
niSttr tröppurnar og stefndi aö fang-
elsinu, sem var viö söntu götu. Fanga
vörSurinn sat fyrir utan garSshliSi'S
reykjandi.
“Perritt!” sagSi dótnarinn. “A
nteSal fanganna er maSttr aS nafni
Antoine Jean. ’Mig
finna hann.”
“GeriS þér svo vel.”
“Nei
"Hér er hann, herra dóntari.”
"Þökk fyrir. Biðið þér í forstof-
unni þangaS til eg kalla á ySttr.”
Bouchard lokaSi dyrunum og dró
þykka. blæjtt fyrir þær. Hraðaöi sér
svo til flökkumannsins meö framrétt-
ar hendur og vot ailgu.
‘iVesalings Chabert, minn garali
Rebelais! Og í þes.sum búningi og
í þessunt kringumstæSum.”
i'Þú þekkir mig þá!” sagSi fang-
inn meS rólega rómnum sínitnt og án
þess aö líta ttndan augnatilliti dómar-
ans.
Dómarinn fékk honum góSan hæg-
iadastól til aS sitja í.
“Já, þaS er eg," sagði fanginn.
‘Þinn gantli skólabróSir, Rebelais,
sem gat kamið (Hlum bekkjarbræðr-
-.r,t sínttm til aS hlæja tn-.tS þvl aS
fitja upp á rómverska nefiS t:.”
Dómarinn brosti hugsandþ
“Vesalings vinur • En hvernig —”
(Framh. á 8 bls.)
Frítt til þeirra er brjóst-
þyngsli þjá og kvef
Rrjndn meSnl .Þatt kontar ekk
ert. Þvl fjlklr enttlnn HArnauki. Gkk-
ert ttmatap.
Vér getum IteknatS brjóstþyngsli og
viljum gera þaó þér atS kostnaóar-
langar til aS lausu. Hvort sem hún hefir þjáts þig
lengi eta skamman tíma, settiróu ats
; reyna þetta fria mehal. Þati gerlr
i ekkert til i hvatia loftslagi þú ert,
stötSu eöa á hveSa aldri. Ef þú hefir
brjóstþyngrsii eöa kvef, læknar lyf
esr ætla aö vl’irheyra hann ! vort þig skjótt.
* * ! Vér viljum sérstaklega ati þeir
heillta hjá lllér,” sagöi Bottchard, Og reyni þati, sem engín önnur metSöl
[ hafa læknatS. Oss fýsir atS sýna hverj-
hikaSi viö aSttr en hann helt afram:!um sem er á vorn kostnatS, ati vér
getum bætt þeim.
“Þér getiS kontiS meö hann kl. 5
í kvöld.”
Perrin hneigöi sig undrandi.
KKlukkan 5 var Bottchard aS
ganga fram og aftur um gólfið á
skrifstofu sinni allórólegur, þegar
dyrabjöllunni var hringt.
1 forstofunni heyrSust hvíslandi
raddir. Dyrnar voru opnaSar fyrir
Perrin, sem hafSi fangann meS sér.
Þetta tilboti er mikilsvert. Og þatS
ætti ekki ab táka neinn dag atS hugsa
um, hvati hann ætti ati gera. SkrifitS
oss nú þegar og byrjiti aö reyna þatS.
SenditS enga peninga. Heldur atieins
míöa, sem hér meti fylgir. QeritS þatS
í dag — þaS kostar yöur jafnvel ekkt
frimerki. ________________
FREE TRIAL COIPOX
FltONTIER ASTHMA CO„ Room
027G, Niagara and Hudson Sts.
Buffalo. N. Y.
Send free trial of your method to:
Eins og vænta mátti, hafa engar
athugasemdir veriS geröar í Lög-
hergt viS grein þá viðvíkjandi inn-
flutningi íslenzkra bænda til Canada,
^m birtist í siðasta hefti Rökkurs,1 fleiri Löndttm hér vestra en nokkurt
aS því undanskildtt, aö þess er getiS, j atinað blaS eða rit. Sé það rétt, gœti
aS þar sé unt “ofur nteinlausar at- I ögberg unniS mest gagn í þjóS-
hugasemdir aS ræöa . VirSist þaS ræknisáttina, ef i því væri ekkert birt
Því svo, aö þetta sé alt, sem Lögberg' nenta á svo góöu máli, aö ást fólksins
afi aS sinni aS segja ttm greinar-jtil islenzkunnar yrSi vakin á ný. A
°rn þetta. En eg ætla aS leyfa mér, þetta er bent vegtta þess, aS máliS á
aS halda jtvi fram, aS þessi setnitig í greinum þeim, sem eg hefi lítils hátt-
-ogbergi sé vandræSasetniiig, hugs- - - 1 .....— -*
l'^ °g sett á pappírinn til þess aS
Kegja eitthvaS, eitthvaS út í bláinn,
^111 ti/tt er um mentt, er hafa mið-
11 góðan málstaS aö verja. T’vi þaS
°g verSur aldrei annaö en ilt mál,
. k" ‘’haniingjuntál Tslandi, ef ísletizk-
hændur gleypa viS slikum ögnum.
g I30 nafniS Mrs. F. Shepherd
.tandi nú undir greinunum, dregur
ÞaS alks ekki
ur ábyrgS þess blaös, er
slíkar greinir f1ytur. T
ei þaö ekki greinin sjálf, sent er
þannig þýdd á “íslenzkt” mál, að
ar á minst, er þami veg, aö áhrifin
hljóta aö vera i hina áttina. En þess-
?.r greinir ertt eigi undaiitekiiingar.
ÞaS er svo margt annað birt hér á
svo lélegu máli, aö þaS er eins langt
írá því aS geta heitiS íslenzki, eins
og þistill rós.
Eg sagði þaS einu sinni í ræStt, aS
“íslenzk sál geti aldrei veriS annaS
en íslenzk sál”. Eg sagöi þaS vegna
rattn og vertt j þess, að aSdáttn mín fyrir sálarþreki
Islendinga er tnikil, og hún hefir e'kki
miiikaS, þrátt fyrir ýmislegt, sem eg
per, heldttr tilgangurinn. j hefi heyrt og lesiS hér vestra. En
.. . Lögltergs hafði valdiS til að I mér finst þaö bert, aS þörf sé á a'S
lata þessar greinir
í pappírskörfuna. beina sálarorku Islendinga hér nokk-
i , ' '. aiISl>sing, því þess er j nS á annan veg, og vekja þá til meö-
413,' r«' “S ",V°rli M vitundar „m ,L ^ ón».-
1 ■ h“Ír *H”« «■ '«> Og |,ó mark-
»<(„ íre,vik„r> 5vo i« v„i aiSeins aS veI<ia L ,il ís-
iMscoðoccoðoeocoooðoecQosðOOðoooðscccecisccðOðOððeeccosecooccisosoeoðsosoeðeoesossoosooðcosoðsooseeðocososðCððQe
Ahuginn íyr ij’r landbúnaði num.
(Tekið eftir “Grain Growers Guide”.)