Heimskringla - 24.06.1925, Blaðsíða 1

YERÐLAUN GEFIN FYHIH
COUPONS OG I'MBC'ÐIK
ROYAU,
CROWN
— SenditJ eftir vert51ista til —
ROYAL CROWN SOAP LTD.f
654 Main Street Winnipegr.
VERÐLAUN GEFIN FYRIR
COUPONS OG UMBÚÐIR
ROYAt,
CROWN
— Sendit5 eftir vert51ista til
ROYAL CROWN SOAP LTD.
654 Main Street Winnipeg.
XXXIX. AHGANGUR.
WLNNIPBG, MANITOBA MIÐVIKUDAGINN 24. JÚNÍ, 1925.
NÚMER 39
Vinnur námstyrk.
ViS síöasta vorpróf Wesley Col-
tege fékk Harald Jón Stephenson á-
gætis einkunn fyrir framúrskarandi
kunnáttu og þekkingpj í sögu (Hist
•ory). Veitti Torontoháskólinn hon-
um þegar $500 og ókeypis kenslu í
oitt ár.
Harald er fæddur 19. október 1904
hcr í Winnipeg, sonur þeirra hjóna
Mr. og Mrs. Fred Stephenson, 694
Victor St. hér í bæ. Stundaöi Har-
old nám viö Jóns Bjarnasonar skóla
og síÖan viö Wesley College.
Faðir Haralds er Friörik, sonur
Friöriks alþingismanns Stefánssonar
frá Vallholti í Skagafiröi, þjóökunns
merkismanns og fræðimanns á sinni
tíö.
Harald er fríður sýnum, glæsi-
menni og prúömenni, og um alt búinn
ágætum hæfileikum til sálar og lik—
ama.
FRÉTTIR.
SENATOR LaFOLLETTE
LÁTINN.
Senator Robert Marion LaFolIette
3ézt að heimili sínu í Washington
stuttu eftir hádegi á fimtudaginn í
vikun’ni sem leið, rúmlega sjötugur
aö aldri.
Hann var meö allra frægustu stjórn
málamönnum þjóöar sinnar, og lét
ætið duglega til sín taka, þegar mikil-
væg mál voru á dagskrá. T. d. barð-
ist hann meö ákafa gegn því, aö
Bandaríkin gengju bandamönnum á
hendur í stríöinu mikla og eins gegn
samþþykt Versalasamninganna, eins
og gengiö var frá þeim á friðar.
þinginu, og stofnun Alþjóðabanda-
lagsins.
Önnur áhugamál hans voru toll-
Jækkun og stjórnarskrárbreyting,
þess efnis, að Congress yrði gert aö
æösta dómstól ríkjanna.
Eins og kunnugt er, sótti hann á
móti Coolidge í síðustu forsetakosn-
ingum, og hlaut þar mikið fylgi, um
5 miljónir atkvæöa.
I fjáraukalögum stjórnarinnar, sem
nú eru fyrir þinginu, er gert ráð fyr.
ir veitingu $10,200 til hafnarbóta á
Gimli. Því fé verður variö, ef
frumvarpið er samþykt, til að byggja
varnargarð frá landi út á móts viö
bryggjuendann.
Einnig er ráögert aö verja $18,000
til framlengingar á skipaspurðinum
frá mynni Rauöárinnar út um grynn-
ingarnar þar, og $24,000 til hafnar.
bóta á Victoria Beach.
Á sunnudaginn var fór fram síö-
asta atkvæðagreiðsla innan Presþy-
terakirkjunnar um kirkjusameining-
una hér í Canada. Var söfnuðunum
veitt með atkvæöagreiðslu þessari
tækifæri til aö komast úr Samband-
inu, ef þeir svo óskuðu. En með lög-
um gekk sambandið í gildi þann sama
dag. Meirihluti atkvæða féll svo, að
allir söfnuðir í fylkinu ganga í Sam.
bandið.
Tveir sakamenn, er héðan struku
suður í Bandaríkin fyrir ári síðan,
hafa verð fluttir til baka aftur og
bíða nú dóms. Annar þessara manna
var hér um eitt skeið talinn einn af
helztu mönnum borgarinnar. Hjeitir
hann J. F. C. Menlove og var for-
maður fyrir lífsábyrgðarfélaginu
Northwestern Life. Félag þetta fór
á höfuðið fyrir allnokkru síðan, og
er Menlove kent um og tveim mönn..
um öðrum, Francis O. Maber og R.
F. S. McCabe, er með honum voru í
stjórn félagsins. Var Maber tekinn
fastur síðastliðinn vetur, en Menlove
náðist ekki fyr en þetta. Gekk í
miklu málastappi að ná honuim hing-
að. Er til bæjarins kom, var hann
strax leiddur fyrir dómara, er leyfi
gaf til að hann mætti ganga laus
þangað til mál hans kæmi fyrir, gegn
$50,000 veði. Menlove er sakaður um
að hafa dregið sér af félagsfé rútna
24 þúsund dollara.
Hinn sakamaðurinn, er Stanton
heitir, var sá er. morðið framdi á
Young St. sumarið 1922. Drap hann
þar gamlan mann til fjár, Penny að
nafni. Til hans spurðist ekki fyr en
í vetur; var hann þá kominn suöur
til Indiana og nefndist þá Baker.
Þrjú slys vildu til í bænum um
siðustu helgi. Maður féll út um
glugga á Fort Garry hótelinu og
meiddist að mun; annar druknaði í
Rauðaá norðan við Louise-brúna;
hinn þriðji varö fyrir bifreið í
norðurbænum og fótbrotnaði.
Senator Elwin F. Ladd frá Norð-
ut Dakota, og fyrverandi kennari við
búfræðisskólann í Fargo, andaði.st í
Baltimore, Maryland, á mánudaginn
var. Senator Ladd var mikilhæfur
maður og lærður vel. Er hann hinn
eiginlegi höfundur matvörulaga Da.
kotaríkis (Pure Food Laws). Rann-
sakaði hann ýmiskonar vörur, sem
hafðar voru á boðstólum þar í rík-
inu, og kom upp svikum á tilbúningi
þeirra. Þótti ýmsum verzlunarfélög-
um hann harður í horn að taka. —
Senator Ladd heyrði til Republika-
flokknum, en var rekinn úr honum á
síðastliðnu hausti fyrir fylgi sitt við
LaFollette forsetaefni.
Kvartanir hafa verið tíðar um það
að yngri menn, sem nám stuíida við
miðskóla hér í landi, leiti strax suður
'ti! Bandaríkjanna að námi loknu til
að fullkomna sig í verklegum fræð-
um og leita sér atvinnu. Margir konia
eigi til baka aftur; tapar landið þann_
ig á hverju ári stórum hópi ungra og
efnilegra manna. Tilraun til að bæta
úr þessu er nú hafin austur í Ont-
ario meðal iðnaðarstofnana þar og
'gengst Ford Motor félagið fyrir þvi.
'Hefir félagið ákveðið að gefa at-
vinnu öllum þeim unglingspiltum er
útskrifast frá Windsor-Walkerville
iðnaðarskólanum, á verksmiðjum sín
um og kenna þeim hinar ýmsu iðn-
aðargreinar. Verða settir æföir kenn.
arar yfir hvern hóp, er segja nemend
um sínum til. Kaup býðst félagið til
aö gjalda piltunum strax, 40c á klst.
fyrsta árið, 50c annað áriö og 60c
hið þriðja. Er svo til ætlast að náms
skeiðið taki yfir 3 ár. Fjórtán piltar
hafa þegar tekið þessu boði og er
ekki ólíklegt aö fleiri gefi sig fram
bráðlega. Ef mörg félög færu að
dæmi Fords í þessu efni, færi að lag-
ast fyrir námsmönnum, er vinna þurfa
fyrir sér jafnframt skólagöngunni.
----------x----------
Frá Islendingadagsnefndinni.
Miss Stefanía R. Sigurðsson.
er dóttir Sigurbjörns ^igurössonar
og Sigríðar Jónsdóttur Sigurðssonar.
Miss Dorothy Polson.
er dóttir Joe Polson, fyrv. innflutn-
ingastjóri í Winnipeg, en nú látinn Hún er fædd í Reykjavík á íslandi,
fyrir nokkrum árum, og konu hans, en Buttist til þessa lands ásamt móð-
ur
Mrs. Nínu Polson, er lifir mann smn
linni, sem þá var orðin ekkja,
þegar hún var aðeins 14 ára að aMfi,
og er búsett að 111 Ross St., Fort og hafa þær mæðgur búið saman síö-
Rouge, ásamt dóttur sinni. Þau Pol- an- f-vrst nokkur ár > Wynyard, Sask.,
og svo hér í Winnipeg. Miss Sigurðs-
son hjónin voru að mörgu góðu kunn ^ hef;r afla8 sér talsverSrar ment_
meðal Islendinga hér í bæ, og muna unar hér í landi og verið mikið rið-
óefað margir eftir þeirra litlu, fallegu nl v'® íslenzkan félagsskap. I Good-
, templarareglunni hefir hún unnið
dóttur, Dorothy, þegar hun var barn , . . ,
síðan hingað kom, asamt fleiri ís-
og var að alast upp hjá foreldrum Qg he£ir jafnan
sínum. Þessi sama dóttir þeirra, þótt mikið lið ag henni. M.un fáa
Dorothy, er nú fulltiða kvenmaður, furga á slíku, þegar þeir sjá stúlk.
og hefir góðfúslega lofast til, fyrir una, og vita að ætterni hennar
margítrekaðar áskoranir frá íslend- og Jóns heitins Olafssonar ritstjóra
ingadagsnefndinni, að vera í vali sem
Fjallkona á Islendingadeginum í ár.
Miss Polson er fædd og uppalin
hér í Winnipeg. Hún hefir aflað sér
er hið sama, og fáa myndarlegri
kvenmenn mun íslenzka þjóðin eiga
sín á meðal. Miss Sigurðsson er mjög
íslenzk í anda, þó hún sé sem næst
uppalin í þessu landi. Islenzku talar
hún ágætlega og ann mjög öllu ís.
hér góörar mentgnar og á sviði söng- Ienzku Hún yirðist gkilja ágætlega,
listarinnar hefir hún talsvert skarað hver tilgangur sé með að láta Fjall-
framúr og er sókst um að heyra henn. konuna koma fram á hátíð Islend-
'ar mjúku og fögru rödd á innlendum inga vestan hafs, og afstöðu hennar
samkomum; og það er spursmáls- gagnvart börnum sinum’.sem eru að
laust, áð hún mundi koma fram sem
Fjallkona á íslendingadeginum bæði
leggja fram sinn skerf til að byggja
upp stórveldi í Vesturheimi.
Miss Sigurðsson mun sóma sér á-
þjóð sinni og sjálfri sér til sóma, og gætlega sem Fjankona, verði þaö
leysa hlutverk sitt ágætlega af hendi, hennar hlutskifti, aðt vera kosin í þá
ef hún verður til þess kjörin. stöðu. * , A '|M
Eins og sjá má hér að ofa«, hefir Islendingadagsnefndin í ár orðið
svo heppin í valinu, að velja til aö sækja um h jallkonustöðuna tvær is-
lenzkar meyjar, sem fyrir prúðleika allan og fegurðaratgervi hljóta að
standa mjög framarelga á meöal Islendinga,
Það sem vákti aðallega fyrir nefndinni, var að reyna að fá kven-
menn þá, er að öllu leyti væri hægt að áliti_ tilkomumikla og sæmdu sér
vel, án þess að taka nokkurt tillit til þess fjármagns, sem á bak við Iþær
stæði við atkvæðagreiðsluna. Þetta hefir tekist vonum betur fyrir vel-
vild þessara tveggja meyja, er nú bjóða sig fram, og er óhætt að segja,
að hvor þeirra sem kosin verður, geri Islendingadeginum sóma.
Atkvæðagreiðslan stendur yfir þangað til 20.*júlí, kl. 8 e. h. Þá verða
allir atkvæðaseðlarnir að afhendast nefndinni, á stað þeim, sem síðar
verður auglýstur.
Eins og seðlarnir bera með sér, innifela þeir inngang að deginum. A
þeim er nafn beggja umsækjenda, og er áriðandi fyrir þann, sem atkvæð'
greiðir, að merkja það með krossi í ferhyrning þann, sem er á eftir nafni
stúlku þeirrar, er hann kjósa vill. Styrkið stúlkurnar í tíma. með því að
kaupa atkkvæöismiðana.
PRÖGRAMSNEFNDIN.
sem hún ferðast, og hvarvetna hlýj-
um viðtökum. Hún kveöst vilja sjá
sem mest af landi þessu, og hefir
hugsað sér aö verja næstu tveim
mánuðum til þeirrar kynningar, áður
en hún siglir aftur heimleiðis til Is-
lands, frá New York í lok ágúst-
mánaðar.
Merk kona frá Islandi,
Hingað til borgarinnar kom á
sunnudaginn var, frú Kristín Sím-
onarson frá Reykjavík- Er hún ein
af þrem konum íslenzkum, sem kjör-
in var til þess, fyrir hönd íslands, að
mæta á þingi því, sem “The Inter-
national Council of Women” hélt í
Washington í Bandaríkjunum dag-
ana 4.—14. maí s.l. Hinar tvær kon-
urnar, Inga Lárusdóttir, hélt heim.
leiðis til íslands strax að þinginu
loknu, og Hólmfríður Arnadóttir,
dvelur í New York um tveggja mán-
aða tima. Að loknu kvenþinginu í
Washington, þar sem frú Kristín
flutti erindi á ensku, var þessum kon.
um boðið að taka þátt í aldarminnis
hátíð* Norðmanna, sem haldin var i
vir í Minneapolis, Mann., þann 6. þ.m.
Skyldu þær koma þar fram fyrir
hönd Islands. Frú Kristín ein gat
þegið tilboðiö, og var hún við háttö-
arhaldíð. Hún lætur sérlega vel af
þeim ástúðlegu viðtökum, sem hún
mætti hvarvetna, bæði hjá Norðmönn
um og Islendingum þeim, er hún
mætti þann tveggja vikna tima, sem
hún dvaldist þar. Siðan hún kom til
þessa lands t april s.l., hefir hún
ferðast allvíða yfir, svo sem til New
York, Washington, Philadelphía,
Minneapolis og víðar, og dvalið um
hríð á hverjum stað. Frú Kristin er
nú á ferð vestur á Kyrrahafsströnd.
Kveöst hún mæta kunningjum, hvar
Ámundsen heimtur
úr*helju.
Eftir 4 vikna útvist, er noröurfar-
inn frægi Hróaldi Amundsen kom
inn til baka aftur. Sú fregn var sim-
uð frá Spitzbergen fyrra fimtudag
hinn 18. þ. m. Allir voru farnir að
örvænta um afturkomu hans, töldu
hann hafa farist, er ekkert 'spurðist
til hans svo lengi. Þó voru nokkrir
meðal vina hans, er þektu hann bezt,
sem sögðu að honum myndi óhætt,
og hann myndi komast af, hvaö sem
í skærist-. Upphaflega ætlaöi hann
ekki að vera nema tvo sólarhringa á
ierðalaginu, bjó sig því eigi með vist-
ir meiri en rúmlega svaraöi tveggja
vikna tíma. Er hálfur ntánuður var
liðinn frá því að hann lagði af stað,
var farið að tala um að gera út menn
að leita hans, því eigi myndi alt meö
feldu. Var þess fyrst farið á leit við
flotamálaráðgjafa Bandaríkjanna Mr.
Wilbur, að hann sendi loftfarið Los
Angeles norður til þess. að svipast
eftir, hvað fyrir hefði komið, en
hann neitaði, sagði að ekki væru á-
stæður til að óttast um afdrif hans
aö svo komnu. Þá var skorað á
norsku stjórnina, er varð vel viö þeiin
tilmælum, en varö síðbúin. Fyrir
þeim leiðangri var lautinant Lutzow
Holm. Átti hann að fara fram með
ísbreiðunni norður af Spitzbergen,
og var kominn þangað, er hann mætti
Amundsen. Varð þar mikill fagn-
aðarfundur, gengu þeir félagar allir
um borö á skipi Holms, er hélt rak.
leiðis til baka aftur til King’s Bay.
Saga þeirra félaga af ferðalaginu
norður er líkust æfintýri. Amund-
sen Ieggur af stað norður 21. maí á
tveimur loftförum. Sex eru þeir í
förinni, allir vanir sjóferðum og
svaðilförum. Gekk ferðin vel norð-
ur. Rvergi var land að sjá, en ís.
þök svo langt sem augað eygði. F.r
þeir áttu um 120 ntílur eftir að sjálfu
heimskautinu, bilaði vélin í öðru loft-
farinu. Urðu þeir þá aö létta flug-
inu og var vandinn stærstur að finna
svo stóra vök, að drekar þeirra gætu
sezt. Ofan á borgarísinn var ekki
unt að setjast. Þó hepnaðist þeim
þetta. En eigi voru þeir fyr seztir
en skipin bæöi festi í ís. Sáu þeir
þegar að fyrir þeim myndi dveljast
um hríð, svo að þeir kæmust eigi
fljótlega til baka aftur. Tóku þeir þá
það ráð að spara við sig mat svo sem
þeir gátu, til þess að treyna vistir sín
ar sem lengst. St'örfuðu þeir nú að
því að gera við bilaða lóftfarið, en
eigi gátu þeir komið vélinní til, enda
þraut þá og líka gasoita, svo að eigi
var nóg fyrir báðar vélarnar. Réðu
þeir þá það af, að sýsla eigi meira
að því skipinu sem bilað var, en reyna
að komast með hitt til baka aftur. En
sú var þrautin erfiðust að losa það úr
ísnum. Áhöld höfðu þeir fá með sér.
Urðu þeir því að nota beltishnífa sína
til þess að pjakka sig lausa úr ísnum
og segir Amundsen að það hafi ver.
ið sú stærsta þrekraun, er hann hafi
í komist á öllum stnum norðurferð-
um. Þar sem skipið sat, var um 1200
faðma dýpi. Loks fengu þeir þo los.
að sig, en þá var eftir að komast a
stað og hefja drekann til flugs. Eftir
ísnum var ekki unt að renna honum,
nema með því að slétta fyrir, en það
kostaði margra daga erfiöi, með
þeim tækjum, sem þeir höfðu. Vortt
þeir þá og orðnir matarlausir. En
fremur en að gefast upp, tóku þeir
til þessara starfa og hepnaðist það,
svo að þeir komust af stað aftur, eft-
ir að hafa setið þarna í 26 daga.
Þykir Amundsen hafa vaxið mjög
at ferð þessari, sem eðlilegt er, og
myndu fáir hafa leikið það eftir hon_
um, sem hann gerði. • Hefir hann og
löngum lánsmaður verið. Er þetta
þriðja glæfraförin, sem hann hefir
ráðist í um æfina. Fyrst er förin
til suðurheimskautsins 1912, er hann
kom á suðurpólinn, þá ferðin norðan
við Ameríku, er hann fann segulpól-
in, og svo þessi. Á engu þessara
ferðalaga hefir honum hlekst að
nittn, og aldrei mist af sér mann,
hversu óvænlega, sem virzt hefir við-
horfa. Hann er nú 55 ára að aldri,
en að öllu hinn ótrauðasti. Þess hef-
ir hann látið getið, að ekki muni
hann láta sitja \-ið svobúið, heldur
skreppa norður aftur og sækja skip
sitt, og koma þá við á norðurpólnum,
ef lánið leyfir. Er óskandi að hon.
ttm auðnist þáð. Hafa þá norrænar
þjóðar fyrstar kannað öll endimörk
jarðar og bugaö elda og ísa og allar
torfærur, er á veginum hafa veriö.
Má með sanni segja, að ófwirsynju
hafi þær eigi dreymt um afl og
hreysti Þórs, eða afrek Þorvaldar
víðförla.
----------x---------
Skemtiferð til| ?
Grand Beach.
SUNNUDAGASKÓLA SAM-
BANDSSAFNAÐAR.
Á sunnudaginn kemur 28. þ. m.,
hefir sunnudagsskóli Sambandssafn-
aðar ákveðiö aö fara norður til
Grand Beach, austan Winnipegvatns.
og halda þar hiö venjulega skólaloka-
“Picnic” sitt. Svo er til ætlast að
öll börn, að einhverju leyti tilheyr.
andi söfnuðinum, taki þátt í þessari
skemtun ásamt foreldrum og öðrum
aðstandendum barnanna. Var máli
þessu skotið fyrir almennan safnað-
arfund fyrir hálfum mánuði síðan og
þá samþykt aö safnaðarfólk færi meö
og að guðsþjónusta væri haldin þar
noröurfrá þenna sunnudag. Þa.ð
verður því engin messa í
kirkjunni þetta kvöld.
Lestin leggur af stað frá Union
Station, kl. 11 f. h., og er nauðsyn-
legt aö börnin séu komin ofan á
brautarstöðina ekki seinna en kl.
10.30.
Skólin hafði ákveðið að borga far_
gjald allra barna, er innrituö hafa
verið við skólann, fram og til baka.
En með því að það þótti skemtilegra
að geta boðið öllum börnum hið sama
#r með yröi í förinni, var sérstök
nefnd skipuð meö kennurunum, til
aö annast um ferðalagiö, og hafa
nefndinni safnast nokkrir dalir í þvi
augnamiði, svo að skólinn getur nú
boðið öllum börnum á skólaaldri, er
taka vilja þátt í ferðinni, flutning
ó lo e y p i s f j i m lo g t i 1 b a k a ,
en þó með þeim skilmálum,
að foreldrarnir fylgist með
b ö r n u n u m. Kennararnir geta
ekki tekið á sig þá ábyrgð að hafa
gætur á börnunum á ferðalaginu og
allan daginn þar neðra.
Hver býr sig út með nesti, sem
honum þykir þurfa, en fyrir kaffi og
svaladrykkjum sén skólinn sjálfur og
bollum og borðáhöldum.
Fargjaldið fyrir fullorðna fram og
aftur er einn dollar, en fyrir böm
50 cent á aldrinum 6—12 ára.
Farmiðum veröur útbýtt meðat
barnanna á járnbrautarstööinni.
Samið hefir verið um sérstakan
vagn í lestinni fyrir börnin og for-
eldra þeirra.
, Hinir venjulegu leikir '(hlaup,
stökk o. s. frv.) fara fram að loknu
borðhaldi. »
Gert er ráð fyrir að lestin haldi til
baka aftur kl. 8 e. h. frá Grand
Beach, og verður þá komið inn á
stöðina hér í bænum um kl. hálf-tíu.