Heimskringla - 23.09.1925, Blaðsíða 6

tSIÐA
HiSIMSKRINGLA
WINNIPEQ, 23. SEPT., 1925.
“TVlFARINr.
Skáldsaga
Eftir H. de Vere Stacpoole.
Þýd(l af J- Vigfússyni.
13. KAPÍTULI.
Teresa.
“Mér þykir vænt um að heyra það,” svaraði
Venetia og rumdi. “Við reyndum að láta þér
hða vel. Eg get ekki neitað því, að mömmu finst
gengið fram hjá sér, þar eð þú skildir engar leið-
beiningar eftir, þegar þú fórst, og maður verður
að viðurkenna líka, að þjónunum fanst það mjög
undarlegt, að þú skyldir yfirgefa okkur þannig,
en — þetta er aðeins álitamál.”
“Þú átt við,” sagði Teresa, “að eg hafi hagað
mér óviðeigandi? Jæja — eg bið afsökunar.
Mér þykir þetta leitt, en hin skyndilega löngun
til að koma hingað aftur, var ómótstæðileg. Eg
ætlaði að skrifa í kvöld.”
“Ó, það er ekki hættulegt með þetta,” sagði
Venetia. “Gert er gert. Jæja, eg verð nú að
fara — en hafið þið bæði hugsað um ókomna
tímann, og það sem honum fylgir?”
“Hvort við höfum gert það!” sagði Teresa
og strauk hár Jones ástúðlega.
“Já,” svaraði Jones.
“Eg hefi altaf gert alt hvað eg gat, til að
halda öllu í reglu,” sagði Venetia og stundi.
“Það hepnaðist ekki. Var það mér að kenna?”
“Áreiðanlega ekki,” svaraði Teresa, sem ósk-
aði að geta sem fyrst losnað við mágkonu sína.
“Mér þykir vænt um að heyra þig segja þetta.
Eg hefi altaf reynt að forðast að skifta mér af
ásigkomulagi ykkar. Eg hefi heldur aldrei gert
— það er að segja, þegar heilbrigð skynsemi
skipaðl mér ekki að segja frái, eins og til dæmis
þegar — —”
“Ó, farðu nú ekki að endurkalla í minnið
gamla viðburði,” greip Teresa fram í fyrir henni.
“ó, nei, eg vil sízt endurkalla í minnið gamla
viðburði, eins og þú kallar það. Mér gæti aldrei
dottið sh'kt í hug. En eg verð að tala um hluti,
sem snerta sjálfa mig.”
“Hvað er það, sem snertir þig?”
“Jú, þetta. Þú þekkir mjög vel fjárhags*
ástand þitt. Þú veizt ofur vel, hvað það kostar
að búa í slíku húsi sem þessu. Þið getið það
ekki; ykkur er það alveg ómögulegt. Tekjur
ykkar endast ekki til þess.”
“En hvað snertir það þig?”
“Þegar kaupmennirnir byrja að urra þá snert'
ir það okkur öll. Hvers vegna ekki að leigja
þetta hús og búa úti á landi, þangað til óveðrið
er um garð gengið?”
“Við hvað áttu með óveðrið um garð gengið?’
spurði Teresa. “Maður má ætla, aðv þú eigir
við eitthvað óheiðarlegt, sem við höfum orðið
fyrir.”
Venetia lét á sig annan langa glófann sinn,
eins og hún væri að búa sig undir að fara. Hún
sagði ekkert, en starði aðeins á glófann sinn.
Hingað til hafði hún hvorki talað til Jones
né litið til hans, eða gefið honum ástæðu til þess
að taka þátt í samtalinu við Teresu. Og þó höfðu
áhrif hennar vakið athygli hans, altaf síðan hún
kom inn. Hann fór nú að skilja betur þátttöku
hennar í lífi Rochesters. Hann fékk löngun’til
þess að tala við Venetiu á þann hátt, sem Roch-
ester hafði áreiðanlega aldrei gert.
“Það sagði mér maður nokkur einu sinni,
að stærstu misgripin, sem maður gæti gert, væri
að láta systur sína búa hjá sér eftir að hann
væri giftur,” sagði Jones.
Nú lét Venetia á sig hinn glófann.
“Sú systir, sem orðið hefir að þola ofdrykkju
bróður síns — og annað verra — getur samþykt
þessa skoðun sín vegna,” sagði hún.
“Við hvað áttu með: annað verra?” spurði
Teresa fremur hörkulega.
“Einmitt það, sem eg sagði,” svaraði Venetia.
“Þetta er ekkert svar. Átt þú við, að Arthur
hafi verði ótryggur við mig?”
“Það sagði eg ekki.”
“Jæja, það er það eina, sem er verra en of-
drykkja, er eg veit um — nema ef það er morð.
Heldur þú að hann hafi myrt nokkurn?”
“Eg ætla ekki að láta þig stofna mér í vand-
ræði,” svaraði Venetia. “Eg álít brjálsenjissvall
og slark verra en ofdrykkju, og því verrá, þegar
það er framkvæmt af ódrukknum persónum,
sem ekki eru undir áhrifum vínanda. Eg held
líka að móðganir gegn saklausum manneskjum.
sé verri en hin tryhasta framkvæmd drukkins
manns.”
“Hverjar eru þessar saklausu manneskjur,
sem hafa verið móðgaðar?”
“Guð komi til! — ó, já, þú veizt auðvitað
ekkert um þetta — þú hefir ekki þurft að taka
á móti méðguðum manneskjum og hlusta á
þeirra eymdaróð.”
“Hvaða manneskjum?”
“Ó — Sir Plendell Harcourt t. d., sem í síð*
astliðinni viku fékk 16 píanó send heim til sín,
til þess að minnast ekki á alla flutningsvagnana
með ýmiskonar rusli, svo að ómögulegt var að
komast áfram um Arlingtonstræti allan síðast-
liðinn föstudag.”
“Sagði hann að Arthur hefði sent þá?”
“Hann hafði enga óskeikula sönnun — en
hann vissi það. Það er enginn annar maður í
London, sem hefði leyft sér að gera slíkt.” 7
“Sendir þú þá, Arthur?”
“Nei, það gerði e.g ekki,” svaraði Jones.
Venetia stóð upp, afar vonzkuleg.
“Þú viðurkendir sjálfur frammi fyrir mér, að
þú hefðir gert það,” sagði hún.
“Það var aðeins spaug,” sagði hann.
“Góða nótt,” sagði svo Venetia. “Eftir þetta
hefi eg ekki meira að segja.”
“Guði sé lof!” sagði Teresa, .þegar hún var
farin. “Hún vakti hjá mér hrylling með rugli
sínu um brjálsemissvall og slark. Mér hefir
leiðst ósegjanlega voðalega síðustu viku, — og
þegar kvenmaður er örvilnaður, leitar hún hugg-
unar í fatnaði — það var að minsta kosti það,
sem eg gerði. Eg fékk mér þrjá nýja kvöld-
kjóla, og nú skal eg sýna þér þá. Eg man aldrei
eftir að þig skorti fegurðarsmekk.”
“Gott,” sagði Jones, “mig langar til að sjá
þá.”
“Gettu hvað þeir kosta.”
“Get það ekki.”
“Hundrað og fimtíu — og það var afsláttar-
verð. Þú ert líklega ekki óttasleginn?”
“Ekki hið minsta.”
“Jæja, komdu þá og líttu á þá. Hvað er
klukkan? — hálf ellefu.” Hún gekk upp á und-
an.
Þegar þau komu upp, opnaði hún dyr til
vinstri. Þetta var svefnherbergi, þar sem stúlka
vann við að tæma öskjur og raða niður hlutum.
Stór pappaskja stóð opin á gólfinu, með eitt-
livað mjallhvítt, loftkynjað. Jones datt í hug
• að flýja, og hann hefði eflaust gerð það, ef hendi
hefði ekki verið lögð á handlegg hans, sem þrýsti
honum niður í stól.
“Anna,” sagði greifafrúin, “komdu með nýja
kvöldfatnaðinn minn, eg ætla að sýna Arthur
hann.”
Svo sneri hún sér að pappaöskjunni. “Hér
er margt fleira. Eg gat ekki forðast það —
Venetiu lá við yfirliði, þegar hún sá reikninginn
— líttu á.”
Hún sýndi honum nokkrar mjallahvítar,
kniplingaþaktar, loftkynjaðar flíkur. Svo var
kjólunum lyft upp með varkárni og þeir lagðir á
rúmið. Einn var svartur, annar grár og hinn
þriðji ljósrauður. Ef Jones hefði verið spurður
um verð þeirra, þá hefði hann gizkað á 100 doll-
ara fyrir alt saman. Eins og flestir menn, þekti
hann alls ekkert um verð á kvenfatnaði.
“Indælt — stórkostlegt,” sagði Jones þegar
hann var búinn að skoða kjólana, og áleit að sá
ljósrauði væri fegurstur; svo lagði stúlkan stáss-
ið niður aftur.
Teresa neyddi hann til að kveikja í smávindli
— svo harf hún inn í næsta herbergi, og kom
aftur fáum mínútum síðar í hvítum kjól með
gyltum svölumyndum. Stúlkan kom á eftir
henni. Hún settist frammi fyrir stórum spegli,
og stúlkan fór að losa hár hennar og greiða það.
Meðan á þessu stóð, talaði hún um alt mögu-
legt, stundum við stúlkuna og stundum við
Jones.
Þegar búið var að koma hárinu fyrir í stóran
hnút aftan á höfðinu fyrir nóttina, beitti Jones
öllu afli sínu til að losna við þá dáleiðslu, sem
hafði gripið hann strax eftir að hann kom inn
í herbergið, og rykti sér á fætur.
”Eg kem aftur að fáum augnablikum liðnum,’
sagði hann.
Hann þaut að dyrunum, opnaði þær, og gekk
út og lokaði þeim á eftir sér. Úti í ganginum
stóð hann litla stund kyr og studdi hendinni á
ennið. Loksins komst hann þó ofan stigann
og út í dyragangiryi; þar lét hann á sig hatt og
fór í yfirhöfn, opnaði götudyrnar, gekk út og
lokaði þeim á eftir sér; gekk ofan palltröppurn'
ar og reikaði hugsunralaust niður götuna.
18. KAPÍTULI.
Jones eða Rochester.
Það var indæl og hlý, stjörnbjört nótt. Tungl-
ið sást aðeins. Þegar hann sneri inn í Green
Park, lagði sumarnæturgoluna, hlýja, ilmbland-
aða á móti honum.
Hann hélt áfram í áttina til Buckingham-
hallarinnar.
Hvað ájtti hann að gera?
Hann hafði ekki framkvæmt það hlutverk,
sem forlögin höfðu falið honum á hendur. En
af heigulshætti hafði hann ekki brugðist, að
minsta kosti ekki af því, að hann væri hræddur
um sjálfan sig.
Svo snerust hugsanir hans að henni, sem sat
og beið. Hvað mundi hún hugsa, þegár hann
var farinn út á þessum tíma? Það var rangt gert,
og hún myndi hata hann fyrir það. Ekki hann,
en Rochester.
Hið sama aftur. Hatur og fyrirlitning á
Rochester kvaldi hann, eins og það lenti á hon-
um sjálfum. Hann gat ekki leitað skjóls í sinni
eigin persónu. Undireins fyrsta daginn í klúbbn*
um, varð hann, þessa var. Frá þeim degi hafði
hann barist fyrir stöðu sinni, og þessi barátta
liafði meir og meir lamað hans andlegu stöðu
sem Jones, en styrkt stöðu hans sem Rochester.
Það undarlegasta af öllu var það, að hann
fann til engrar afbrýði gagnvart Rochester, sem
I var elskaður af konu sinni.
Hún hafði töfrað Jones. Hún hafði kyst
hann, hún elskaði hann. Skynsemi hans sagði
hátt, að hann væri Victor Jones, og að hún elsk-
aði og kysti annan mann en hann. En það
kvaldi hann ekki.
Rochester var dauður. Það var eins og
Rochester hefði aldrei lifað.
Hann hélt áfram og hugsaði aftur um hana,
sem sat og beið; hugsanir hans svifu á milli
kossins, dagverðarins, andlits hennar fyrir ofan
rósirnar, raddar hennar.
Og svo alt í einu hvarf alt þetta, og honum
fanst hann vera hræðilega einmana.
“Hver er eg?”
Hann fann að hann varð að gæta sín, til þess
að verða ekki að engu.
Svo jafnaði hann sig afutr; hann stóð og
hallaði sér upp að Ijósastólpa og tautaði nafn
sitt, eins og það væri örugg vernd gegn öllu illu.
“Jones — Jones — Jones!”
Hann leit í kringum sig. Þar sáust fáir, en
nokkrum skrefum frá honum stóðu maður og
! kona og störðu á hann. Nú héldu þau áfram.
Þau höfðu eflaust álitið að hann væri meira
eða minna sinnisveikur.
Hann fyrirvarð sig. Hann teygði úr sér og
hélt svo áfram. Nú hugsaði hann ekki lengur
um hana, heldur um sjálfan sig.
Hann hafði verið falskur við sig.
Það stærsta, sem manneskja getur eignast,
er hún sjáilf. Sumir láta þessa eign hrörna, aðr-
ir reyna að halda henni við, fáir hafa haft tæki-
færi til að káka með hana eins og Jones.
Þetta sá hann nú, og hann hopaði á hæl, eins
og hann stæði á barmi hyldýpis. Hann varð
strax að hætta þessum falska leik og verða aft-
ur að Jones, annars endaði það með brjálsemi.
Hann skildi það, að vanalegur heili gat ekki til
lengdar þolað slíka þvingun. Hefði hann verið
sjálfráður, þá hefði hefði hann smátt og smátt
vanið sig við að skifta um að vera Rochester í
stað Jones, og gagnstætt. Konan hafði sett
hann í klemmu. Hræðslan, sem alt í einu hafði
gripið hann, hræðslan við leiðindin, að missa
sjálfan sig, varð sterkari en alt annað.
Hann varð að hætta þessum leik strax.
Hann ætlaði að fara strax, fara beina leið
heim til Ameríku.
Það var svo auðvelt — en ætli það frelsaði
hann? Ætli það losaði hann við hina ókunnu
persónu, sem hann hafði leikið?
Langt inni í huga hans var hvíslað “nei”. Þó
að hann færi til Timbuktu, þá myndi Rochester
ennþá hanga við hann; hann myndi vakna á
nóttunni með þá ímyndun, að hann væri Roc*
hester. Það sem hann þarfnaðist, var að aðr-
ar manneskjur litu á hann sem Jones, og að þær
sneyptu hann alvarlega fyrir að leika Rochester.
Hótunum og höggum skyldi hann taka með
þakklæti, ef þær létu hann á hans eigið pláss í
heimi veruleikans, og frelsuðu liann frá kvíðan-
um fyrir að missa sjálfan sig.
Hann var nú búinn að taka það áform, að
segja henni frá öllu. Næsta morgun skyldi hann
meðganga alt. Hún hafði mist valdið yfir hon-
um. Það var afleiðing hræðslunnar. Hiann elsk-
aði hana ekki lengur. Hafði hann nokkru sinni
elskað hana? Þetta var sú spurning, sem eng'
ir.n gat svarað. Hann óskaði nú einskis annars
af henni, en að hún skyldi líta á hann sem
Jones.
Hún var leið hans til frelsisins, til að ná sjálf
um sér aftur.
Klukkan var langt yfir tólf, og han nhugsaði
um hvað hann ætti að gera það sem eftir var
nætur. Það var ekkert vit í því að flækjast
þannig til morguns, og hann ákvað að snúa aftur
til Carlton House Terrace, ljúka upp með sínum
eigin lykli og læðast upp til herbergis síns. Ef
hún væri ekki háttuð, ef hann mætti henni í stig
anum eða ganginum, þá yrði hann strax að segja
henni sannleikann.
Litlu eftir klukkan tvö var hann kominn
lieim. Hann lauk upp dyrunum og lokaði þeim
aftur með hægð, gekk gegnu mdyraganginn og
upp stigann. Ljós logaði í dyraganginum og
sömuleiðis í ganginum uppi. Vegna tillits til
hans, höfðu þau ekki verið slökt. Hann komst
með kyrð inn í svefnherbergi sitt og lokaði dyr-
unum.
Svo stundi hann ánægjulega, fór úr fötunum
og lagðist út af á rúmið. Á leiðinni gegnum
ganginn og upp stigann, var hann kvíðandi fyrir
því að mæta henni. Hann yrði þá strax að segja
henni þessa hræðilegu sögu. HJann myndi eiga
hægra með það í fyrramálið, þvf þá yrði hann
búinn að hvfla sig, og hefði betri sjálfstjórn, á-
leit hann.
Heilinn framkvæmir ýms störf meðan blæj-
urnar byrgja gluggana og líkaminn sefur. Með-
an Jones svaf, hafði heili hans fengist við vand'
ræðin, leyst flækjurnar, hrakið allar mótbárur
og tekið fast álform.
Hann ætlaði strax að segja henni alt. Ef
hún tryði honum ekki, ætlaði hann að kalla
saman alla fjölskylduna. Þegar hann skýrði frá
| öllu, hlyti hún að sannfærast um að Rochester
væri dauður og að hann væri Jones. Hann var
viss um það, að fjölskyldan myndi aldrei opín-
bera þessa sögu. Hann hafði gott tromp á hend-
inni, landeignina, sem hann hafði náð aftur frá
Mulhausen. Ef hann yrði látinn í gapastokkinn
sem svikari, ^á myndi alt um Plinlimon-bréfin,
Voles og Mulhausen verða auglýst. Þá myndt
Mulhausen hraða sér með að segja frá því, að
hann hefði verið þvingaður til að skila aftur
kaupsamningnum til að verja mannorð dóttur
sinnar. Voles myndi staðfesta með eiði, hvað
!^vo sem væri, og þeirra hlið málsins myndi vera
I örugg. Nei, fjölskyldan myndi aldrei kæra hann
I — Jones — fyrir svik.
Hann var í góðu skapi meðan hann klæddi sig
I og gekk ofan.
Hún var ekki í morgunverðarstofunni. Þar
] var aðeins borið ái borð fyrir einn. Hann áleit
að hún myndi neyta morgunverðar inni í sínu
eigin herbergi og settist við borðið.
Þegar hann hafði neytt morgunverðar,' tók
hann dagblaðið með sér inn í reykingaklefann
og kveikti í vindli; reykti fáeinar mínútur til
þess að geta hugsað sig um, og gerði svo boð eft
ir Church.
“Church, viljið þér segja konunni minni, að
mig langi til að tala við hana.”
i “Hennar náð fór í gærkvöldi, lávarður; hún
fór klukkan rúmlega tíu.
I 19. KAPÍTUL$.
Leið sem var byrgð.
Um morguninn vakti Church hann, þegar
hann lyfti upp blæjunum. Fyrsta hugsun hans
snerist um starfið, sem hann hafði áformað.
“Farin? Hvert?”
“Hún ók til South Kensington hótélsins, lá-
varður.” t
“Hamingjan góða! Hvað kom henni til að
— hvers vegna fór hún? ó, var það af því að eg
kom ekki aftur?”
“Það held eg, lávarður.”
Church talaði alvarlega, já, fremur hörku*
lega. Það var auðvelt að sjá, að hann sem gam-
all og tryggur þjónn, var hlyntur húsmóður
sinni.
“Eg varð að fara,” sagði Jones. “Eg skal
skýra það fyrir henni; það var viðvíkjandi alvar-
legu málefni. Þökk fyrir, þetta var ait, Church.”
Svo reykti hann vindilinn einmana.
Hræðslan frá kvöldinu áJður, hræðslan við að
missa sjálfan sig, var horfin. Svefninn hafði
hrest hann og komið honum til hugsa skýrt, svo
hann hugsaði ekki lengur um ásigkomulag sitt;
hann hugsaði aðeins um hana, sem hafði setið og
beðið, og að síðustu farið.
En sá asni sem hann hafði verið! Hún var
komin aftur með fyrirgefning, hanu vissi ekkí
fyrir hvað. Hún hafði tekið málstað hans gegn
baknögurunum, hún hafði kyst hann. Hún hafði
álitið, að þau væru að öllu leyti sátt, svo þau
gætu orðið hamingjusöm • aftúr, og hann hafði
hrint henni frá sér með kulda.
Það hefði naumast verið jafn grimdarlegt að
gefa henni snoppung; hún var góð og mild. Það
vissi hann nú; en fyrst á þessu augnabliki varð
honum ljóst, hve góð hún var.
Hefði það verið betra að tæla hana og leika
Rochester Nei, hann hrinti þessari hugsun frá
sér; hún var mikils til of góð til þess, að glepja
henni sjón.
Að segja henni alt, var hið eina rétta.
Hann reykti vindilinn meðan hann entist og
fór svo út.
Hann vissi ekki, hvar South Kensington hó-
tel var, en ökumaður, sem hann fékk til að
flytja sig þangað réði þá gátu, og litlu áður en
klukkan var tíu, kom hann þangað.
Já, lafði Rocþester kom þangað í gærkvöldi,
og hún var nú í hótelinu. Jones lét stúlkuna í
skrifstofunni segja frá komu sinni, og sat á
meðan og beið.
Næstum því tíu mínútur liðu; svo kom dreng-
ur með bréf.
Hann opnaði það.
““Aldrei aftur. . Þetta er kveðjan. — T-”
Þetta var svarið.
Hann sat með bréfið í hendinni og var að
horfa á lögunina á hægindastól, sem eflaust var
athugunarve.rð.
Hvað átti hann nú að gera?
Hér hafði hann svarið, eins og hann mátti
I búast við því, hvorki betra né verra; það var ó-
mögulegt að þvinga hana til samtals. Hann hafði
| velt Voles um koll, klifrað yfir Mulhausen, en
það skilrúm, sem skildi hann frá gréifafrúnni af
j Rochester, var sú hindrun sem hann þekti enga
, algenga aðferð til að klifrast yfir, og heldur enga
óalgenga.
Hann braut bréfið saman og stakk því í vas-
ann. Svo labbaði hann heim til Carlton House
j Terrace.
Þó að hún vildi ekki tala við hann, gat hún
ekki neitað að lesa bréf. Hann ætlaði að skrifa
henni og segja henni frá öllu, hverjum einasta
smáviðburði. Þetta tæki langan tíma og hann
yrði að nota stórt bréfsefni. Þegar hann kom inn
settist hann strax inn í reykingaklefanum, tók
bréfsefni, sem skrifa mátti 34 línur á hverja blað-
síðu, og fór að skrifa:
(Framhald