Heimskringla - 13.10.1926, Blaðsíða 5

\
WINNIPEG 13. OKT. 1926
HEIMSKRIN GLA
5. BLAÐSlÐA.
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
KAU PIÐ A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. Cólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆCJA.
sl'ku, hjá sjálfri sér, en sækist eftir
utsýni,^ inu einkennilega, inu frumlega
nýnæniinu. Bjarni Thorarensen
getur, í fullri einlægni, hafa sagt,
þegar hann sá “Gunnarshólma” Jón- !
asar í fyrsta sinn: “Nú held eg, að
eg megi fara að hætta að yrkja!” en
erlendur listdómari finniír mun d
meistara” og “snillingi", sé hann
skaldskaparviti vaxinn, og ber meiri
lotningu fyrir “meistaranum”. Ja-
kobina hefir ekki leikið sér við létt-
ustu ljóðin okkar ein. Hún hefir
líka lagt á leið við þau, sem vand-
rötulí vóru. Eg tek sem dæmi þýð-
'ngu hennar á: “Heyrið vella á heið-
um hveri!" eftir Grím Thomsen. Fá-
ir niunu þyngri i þýðingarvöfum en
Grímur, ekki sízt í því kvæði — ratn-
'slenzkur arnsúgur ! !>ó Grími stæði
beinn byr undir báða vængi”, alla
leið norðaustan frá Finnmörk —
veðurhljóð” úr: "Hör hur 'herr-
hgt saangen skallar". Eg man það
enn, að þegar þessi þýðing Jakobínu
fkaug snöggvast fram hjá mér, og
hvarf, svo aðeins var ómurinn eftir
1 minni ntinu, varð ntér svo' létt við,
því hefi eg ekki getað gleymt. Þar
var svo vel haldið því, sem mest lá
á: blæ og bergmáli.
Minjarnar um þessa þýðingu eru
aðeins h^ndahrifs mitt, úr örþrifum
staðar og stundar. Mér kann að vera
vits í þessu vant, en satt hefí ig sagt
frá. Margs myndi að niinnast, ætti
Jakobina ekki enn öll sín ljós undr.'
mælikeri’’ dreifðra blaða eða hand-
rita. Nú er hún hér komin til að
lyfta af nokkrum þeim huliðshjálm-
um yfir þeim, sem hún hefir kveikt á
kolum annara, eða á eigin larnpa. En
'—a® öllu loknu, er það “eftirsjón-
,n okkar, sent ávalt sér skýrast.
i iv.
Eg er nærri íeiminn, að minnast
a það ! af því það kemur mér ögn
við — svo furðuleg hæverska sem
það mun virðast af mér, jafn tann-
hvass og eg er talinn. Eins og von
er til, munu fáir hér vita það, sem
aldrei var þakkað né útborið: en, eg
er einn þeirra manna sjálfur, sem frú
Jakobína Johnson hefir orðið óbeð-
ln túlkur”. Það má þykja um minn
n,akleik fram, en sízt sæti á mér að
þegja um það, fyrst svona stendur á.
Hún hefir þýtt á ensku og komið i
Timarit’’ kvæðum, sem mér eru
kend, auk æfiatriða og lýsingar á
sumu, sem eftir mig liggur í "And-
vökum . og það kann að liggja of
n*rri aðdáun, því “seint sé kvenna-
geð kannað” — á þá leið líka, að
kalla alt ömmu sina”. Þó kann eg
henni þökk fyrir, hversu sem úr
ræðst um matið á mér. Svo langt,
sem þetta hefir lesið verið af “ann-
arlegu fólki, verður það Islending-
11111 til virðingar, meðan eg verð ekki
uppvis að öðru — og jafnvel samt,
því ritstjórinn sjálfur gat um, i hefti
sem út kom síðar en grein Jakobínu,
að ýmsir, sem lásu, hefðu orð á i
því haft, að vel hefði hún rituö;
verið. Það fyrir sig var "borgun út
1 hönd , sem hún hefir unnið Islend- |
'ngum hér inn, auk margs, sem meira
er vert.
V.
Á frumbýlistið Islands, bar nýlend-
'ngut;inn út eld sinn, ok kveikti bál
svo þétt úti um auðnina, að frá ein-
1,1,1 eldi sást til annars, og gekk svo,
meðan sól var á Isfti. Það löghelg-
aði eign hans á innmerkfa, ánumda
svæðinu, um aldur og æfi. Þannig
hafa norrænir menn, einkum Islend-
'ngar, lagt lönd undir sig, í heimum
Ijóðs og hugsana — sérstaklega skáld
°g sögumenn. Svo hafa þeir kringt
um alt “Hvítramannaland”, svo það
bjarmar yfir til “Blálands”. Og enn
eru þeir að ! Þá bálköstu hafa þeir
bygt út frá Norðurlöndum, yfir
Frakkland og England, yfir Grænland
t'! Vesturheims, þ.ótt glað(ast hafi
logað á landi eldfjallanna — Is-
landi. Verði aklrei á því uppihald!
Jafnvel þó þeir þurfi að brjóta sund-
ur og ntola niður feldardálk sinn,
eins og Eyvindur, til að kaupa smá-
síld i matinn, handa sér og hyski
sínu, þegar hart er í ári. Um það er
ekki að fást. Það er “lán úr óláni” !
Þannig berst silfrið út milli öreig-
anna við sjóarsiðuna.
VI.
Gestur vor ! Við æskjum þér glað-
viðra og góðrar ferðai* fyrir heim-
sóknina og skemtunina. Vertu sæl!
Stephan G.
2,—10.—''26.
Hvaðanœfa.
Ritstjóras'kifti viS “Daify Hcrald”
31. jiili tilkynti ritstjóri “Daily
Herald”, Hamiltcn Fyfe, er gegnt
hefir þeirri stöðu fjögur síðastliðin
ár, að hann léti af ritstjórastarfina
frá ágústmánaðarlokum. — Hann
skýrði jafnframt frá því, að upplag
blaðsins hefði, meðan hann sá um
ritstjórnina, vaxið úr 130,000 eintaka
upp i 450,000. Gæti hann því verið
öruggur um framtíð blaðsins og ró-
legur tekið sér hvíld.
Hamilton Fyfe var nijög kunnur
af ritstörfum sínum við “Daily Mail’
áður en hann tók við ritstjórn “Daily
Herald”, en hann snerist til fylgis
við jafnaðarstefnuna, er hann var
fréttaritari á vígvöllunum í heims-
styrjöldinni.
Nýi rifstjórinn heitir Wiiliam Mel-
lor, og kynnir Hamilton Fyfe hann
lesendum blaðsins 1. sept. Mr. Mellor
er fæddur 1888, prestssonur, og gekk
að loknu skólanámi í þjónustu rann-
sóknardeildar Fabian-félagsins, en
hvarf bráðlega að blaðamensku. I
styrjöldinni mikl.t neitaði hann að
ganga í herinn, því að hann væri
jafnaðarntaður og tæki ekki þátt í
auðvaldsstríði. Tók hann. fyrir það
út refsingu. Hann var um hrið í
flokki sameignarmanna, en gekk úr
honum 1924. Hann hefir frá byrjun
unnið við “Daily Herald”.
Viff þjóðveginn.
skáldsaga eftir séra Gunnar Bene-
diktsson í Saurbæ. kont á bókamark-
aðinn nýlega. Eftir norðanblöðunt að
dæma, virðist bókin hafa vakiö
næstum jafnmikla athvgli og “Bréf
til Láru’’ gerði i fyrra, en sagan er
lika heit ádeila.
“Fréttaritarar í Moskva
é
Um það leyti sem mestar fregnirn-
ar gengu urn óeirðir í Rússlandi i
miðjum ágúst síðast liðnum, ritaði
fréttaritari danska blaðsins “Politik-
en’’ á þessa leið írá Moskva:
“Af tilefni hinna röngu frásagna
í útlendum blöðum um hefmannaupp
reistir i bandalagi ráðstjórnarlýðveld-
anna, og um fangelsanir, banatilræði
og morð. sem eigi að hafa átt sér
stað gegn leiðtogum ráðstjórnar-
sinna. er svo ritað i blaðið “Isvest-
ija” (Fréttir):
Lengi undanfarið hafa í R'ga,
Stokkhólmi og Prag verið sérstakar
miðstöðvar til samningar frétta frá
bandalagi riðstjórnarlýðveldanna, er
falsaðar eru af ásettu ráði. Forkólf-
ar þessara miðstöðva og fréttaritar-
ar þeirra í útlöndum kalla sig “frétta
ritara i Moskva’, en senda frásagnir
sínar frá þessum miðstöðvum. Meðal
þessara manna er Urch, fréttaritari
frá “Times”, og Cyon, fréttaritari
frá "Stockholms Tidningen”.
Einn af forkólfum miðstöðvarinn-
ar á Norðurlöndum var fyrir nokkr-
um árum Schereschevski, er áður var
starfsmaður við sendisveitina frakk-
nesku og rússneskur hvítliði.”
(Alþýðublaðið.)
Fldingu lýstur niður á togara.....
Undarlegur attburður bar við á
togaranum “Burgmeister Stamman",
eign útgerðarfélagsins “Cuxhavener
Hochseefischerei”, í vetur. 8. jan
S.l. var skipið á veiðum norðarlega
í Norðursjónum. Skall þá á þrumu-
veður og lauzt eldingu niður í fram-
sigluna, mölbraut siglutoppinn, svo
brotin féllu niður á þilfarið. Stefna
skipsins var S.t.V.. Þegar elding-
unni lauzt niður, snerust kompás-
nálarnar bæði á stýris og miðunar-
kompásnum íri S.t.V. til V.t.S. og
stóðu þar kyrraf. hvernig sem skip-
inu var snúið. Skipstjóri og stýri-
menn skipsins stóðu agndofa yfir
þessu fyrirbrigði. Þeir leituðu allra
bragða, en það kom fyrir ekki,
kompásarnir stóðu íkyrrir á V.tVS.
Nú voru góð ráð dýr, því kompás-
j laust skip er jafn nauðulega statt
úti á regin hafi og blindur maður i
eyðimörk. Að lokum tóku þeir það
ráð að flvtia stýriskompásinn aftur
í káetuna; þá loks tók ’ hann sönsum,
sýndi 4—5 strika leiðarskekkju (de-
viation) til vesturs. Skipstjórnin var
eðlilega bæði óþægileg og ónákvæm,
því að kalla varð stefnuna frá káet-
unni fram á stjórnpall. Eigi var
hægt að franikvæma stjörnuathuganir
vegna dimmviðris, en dýpið vaí stik-
að iðulega, og var góður styrkur að
því. Skipið fiskaði nokkra daga
með kompásinn i káetunni, og með
ítrustu aðgætni og árvekni af hálfu
yfirmanna þess, náði það höfn heilu
og höldnu með allgóðan afla. Eíga
yfirmenn skipsins lof skilið fyrir
frammistöðuna. Maður sá í Cux-
haven, sem annast leiðréttingu kom-
pása, kvað þetta vera einsdæmi.
(Ægir.)
Frá Englandi til Rússktnds.
Lafði Astor sagði í ræðu í desem-
ber síðastliðnum, að brezkir jafnað-
armenn væru mjög fúsir að þjóna
Rússum með vörunum, en þeir myndu
ekki vilja búa við rússneskt stjórnar-
far. Kvaðst hún skyldi greiða far
ensks verkamanns og fjölskyldu hans
til Rússlands, ef nokkur vildi fara
þangað og dvelja þar í tvö ár. Eins
og áður hefir verið frá sagt hér i
blaðinu, var hún “tekin á orðinu”.
Lafði Astor félst á að greiða far
fyrir fjórar verkamanna fjölskyldur.
Mörg tilboð hafa kömið og 21. ágúst
s.l. lagði fyrsta fjölskyldan af stað
til Rússlands, verkamaður, sem er
Skoti frá Liverpool, James Morton
að nafni, 48 ára að aldri, járnsteypu-
maður að iðn, og fóru með honum
kona hans og tvö börn.
I viðtali við “Daily Herald" sagði
maður þessi nieða! annarst "Það má
vel vera að ástandið sé ekki gott
þar (í Rússlandi). Eg veit það ekki.
En það er varla voðalega miklu verra
en hér. Eg var i átta ár að læra og
fæ þó ekki nema rúm 3 sterlíngspund
í laun á viku. Síðan 1921 Tiefi eg
ekki haft nema hálfa vinnu. — Eg
hefi það traust á stjórnarfaw ráð-
stjórnarinnar, að eg tek með mér
konu mina og tvö börn, átta og niu
ára, og ef eg þyrfti að hverfa frá
þeim, vil eg heldur láta þau eftir í
höndum rússneskra félaga en hjá fá-
tækrastjórninni i Liverpool.
(Alþýðublaðið.l
—x-
Mr. Helgi Johnson, B. Sc., fór
austur til Toronto á fimtudaginn var,
til náms vfð háskólann þar, eins óg
áður er getið. 1 tilefni af burtför
hans tóku vinir hans úr Leikmanna-
félagi Sambandssafnaðar, hús á hon-
um kvöldið áður en hann fór, að
heimili foreldra hans, Mr. og Mrs.
Gísla Jónssonar, 906 Banning St. —
Færðu þeir honum litla vinargjöf til
endurminningar, þökkuðu honum vin-
áttu og félagslund og árnuðu honum
fararheilla og frama. Þótt kunningj-
um hans sé eftirsjá i honum, er þeim
það þó gleðiefni, að geta hugsað vel
til 'framtíðar hans, og það því frem-
ur sem kennarar hans hafa lokið á
hann þvi orði, að hann sé eitt hið
líklegasta visindamannsefni sinna
jafnaldra.
Stvrktarsjóður Björgvins Guð-
mundssonar.
Aður meðtekið .............$2061.34
Mrs. Gróa Brynjólfsson,
Winnipeg ................. 5.00
d
$2066.34
T. E. Thorstcinson.
Hveitisamlagið-
Samkvæmt samtali, sem “The
Southwestern Miller” hefir haft af
Mr. John Vesecky, forseta “The
Southwest Co-operative Wheat
Growers Association”, hefir það fé-
lag nú tekið til íullra starfj. Þetta
félag er sölusantlag hveitsamlaganna
i suðvesturríkjunum, Kansas Co
operative Wheat Marketing Asso
ciation, Colorado Wheat Growers
Association, Oklahoma Wheat Grow-
ers Association og Nebraska Wheat
Growers Association. Þetta sölusam-
lag var myndað þann 1. júní þ. á.,
eftir mikil fundahöld, sem byrjuðu
í Wichita, Kansas, þann 12. april.
A þessum fundi í Wichita var Mr.
C. H. Burnell, forseti Samlagsins í
Manitoba einn af helztu ræðumönn-
um. Lagði hann sterkt að félögun-
um að mynjja sölusatnljag. Stofnfá
samlagsins er $200,000, er alt lagt
til af félögunum, sem að því standa.
Aðalskrifstofa þess er í Kansas Citv,
en aðrar skrifstofur hefir það einn-
ig í Wichita, Kansas; Denver, Col-
orado; Enid, Oklahoma, og Hastings,
Nebraska. Safnhlöðu hefir það nýja
í Kansas City, sem rúmar eina miljón
mæla, og aðra í Leavenworth, sem
rúmar hálfa miljón, og auk þess hef-
ir það á leigu geymslurúm á ýmsum
öðrum stöðum. Sömuleiðis hefir það
gert samninga við kornhlöðueigend-
ur víðsvegar i ríkjunum, um höndlun
á korni meðlinianna, og ná þeir yfir
rúmar eitt þúsund hlöður. Einnig
á samlagið nijög fullkomna rannsókn
arstofu í Leavenworth, og er alt korn
prófað þar að protein innihaldi. —
Allir meðlimir standa jafnt að vígi,
þegar til skiftanna kemur. Er þeim
öllum goldið meðalverð fyrir þann
flokk korns, sem þeir afhentu, að
frádregnum flutningskostnaði og öðr
um kostnaði. Fyrsta borgun er greidd
við afhendingu, sent nemur 60% af
markaðsverði þann daginn. Sérstak-
lega er bændum borgað fyrir geymslu
á korni heinia hjá sér, til þess að
fyrirbyggja að ofmikið komi á mark-
aðinn í einu. Taxti á þeim borgun-
um eru 2 cent á mæli fyrstu tvo mán
uðina, eitt og hálft cent þriðja og
fjórða mánuðinn og eitt cent þann
fimta.
Meðlimatala þeirra fjörgra félaga,
sem að þessu samlagi standa, er sögð
af Mr. Vesecky að vera 14,000, þar
af flestir i Kansas, um 6500.
Samkvæmt bréfi, sem Mr. Vesecky
hefir sent Canadian Co-operative
Wheat Producers, býst hann við að
suðurríkjasamlagið höndli um 15
miljónir mæla þetta ár,'og enn meira
það næsta, þvi að meðlimum fer sí-
fjölgandi.
Samlag í myndttn í Svíþjóð.
Canadian Co-operative Wheat Pro-
ducers hafa fengið beiðni frá sænsk-
um búfræðingi, sem tíú dvelur við
rannsóknir í Bandaríkjunum, um
upplýsingar viðvikjandi fyrirkomu-
lagi þess. Segir hann að samlag sé '
myndun i Svíþjóð á likum grundvelli
og samlagið i Canada, og er ósk
þeirra, sem að því vinna, að fá full-
ar upplýsingar héðan, ’ til að laga
reglugerðir sínar eftir.
Lesendum Heimskringlu stendur
til boða að senda fyrirspurnír um
Samlagið til blaðsins, og verður þeim
svarað i þessum dálk.
Elias Yermundsson
Kostaboð,
Fleiri og fleiri mönnum og konum
á öllunt aldri, meðal alþýðu, er nú
farið að þykja tilkomumikið, á-
nægjulegt og skemtilegt, að hafa
skrifpappír til eigins brúks, með
nafni sinu og heimilisfangi prentuðu
á hverja örk og hvert unislag. Und-
irritaður hefir tekið sér fyrir hendur
að fylla þessa almennu þörf, og
býðst nú til að senda hverjum sem
hafa vill, 200 arkir, 6x7, og 100 um-
slög af íðilgóðum, drifhvítum pap^pír
(water marked bond) með áprentuðu
nafni manns og heimilisfangi, fvrir!
aðeins $1.50, póstfrítt innan Banda-
rikjanna og Canada. Allir sem
brúk hafa fvrir skrifpappír, ættu
að hagnýta sér þetta fágæta kosta-|
boð og senda eftir einum kassa, í
fyrir sjálfan sig ellegar einhvern vin.!
P. R. Johnson.
3048 W. 63rd St. — Seattle, Wash.
Nú falla og hverfa íslands niðjar ótt
í ómmnisins djúp, en trautt um getið
þá, sem brást að öðlast auðsins gnótt
og aldrei höfðu á lærdómsbekkjum setið.
Og þú hefir stígið þitt hið hinzta spor,
og þrautalending tekið hugar-feginn,
því alt er bætt, og eilíft friðarvor
nú yfir þig mun breiðast hinumegin.
Þér gamals-árin urðu ströng og stirð,
er stundir langar myrkrið hugann þreytti,
því unað ljóssins augum voru byrgð,
en andleg sjónin skýrleikans þó neytti.
En þó að stundum kröpp þín yrðu kjör,
og kreptu að þér hugraun, gigt og lúinn,
hæglát fyndnin, hnyttin gamansvör,
þér hrutu títt af vörum — reiðubúin.
Og trygðin þín var tállaus, hrein og föst;
þér tókst að laða hugi samleiðsmanna.
Þú fámáll varst um breyskra bræðra löst,
en brosað gazt að fordild spjátrunganna.
Og nú með hlýleik hugir fylgja þér
til huldra stöðva æðsta stjórnarvaldsins.
í sátt við heim og samtíð kvaddir hér,
í sællrUvon um þroskun áframhaldsins.
S. N. M.
777
ÆTTL ANDSINS
Með
FYRIR JÓLIN
OG NÝARIÐ
SÉRSTAKAR JÓLASIGLINGAR
7. Des. E.s. MONTROYALLIVERPOOL
11. “ E.s. METAGAMA GLASGOW-LIVERPOOL
15. “ E.s. MONTCALM LIVERPOOL
15. “ E.s. MINNEDOSA CHERBOURG-SOUTHAMP-
TON-ANTWERPEN.
SÉRSTAKIR SVEFNVAGNAR
verða sendir að skipshlið í West Saint John
sambandi við þessar siglingar.
Festið pláss snemma og fáið það besta
Látið farbréfasala Canadian Pacific gefa yður allar upp-
lýsingar.
CANADIAN PACIFIC
AUKALESTIR
-------TIL HAFNA f SAMBANDI VIÐ-----------
SIGLINGAR TIL EVROPU
SÉRSTAKIR SVEFNVAGNAR
FRA V ANC0UVER,EDM0NT0N, CALGARY, SASKATOON, REGINA
veríSa fcsfir vitS nnknlcsllr til hnfnarstatin í sam-
Imnili vití cftirfj lnjnnilt jólnfcrhir skipanna:
PYItSTA LEST frft VVinnlpcR 10 f. h. 23. nóvember tii Montrcal,
mcr snmhandl vltS c.s. “Athcnln" 2.%. núvemhcr, til Itclfnst,
Itlverpool og GlanKOw. '
ÖNNUIt L.EST frA W1nnlp«K 10 f. h. 2."». nóvemher tfl Uuehec (mch
nyrhrl hrnulinni ► nn*r Nnniliiindi vií e>s. uRegÍnaM 27. nóv.,
til Itelfnst, tílangOW, liiverpooi.
ÞRIÐJA UEST frft \\’innipen 4,20 e.h. 2. ileMenilier, tii Hnlifnx, nær
Nnmhamli vltl e»M. “Penninnd” O. deMemher, til lMymouth, Cher-
huurg, Antwerpen.
FJ66RÍ A LF,ST frft VVinniiieu 10 «f.h. O. desemher, tll Iliilifnx, nær
Nnmhumli vi’ö e»M. “Uetitln” 12. desemher til lleifnMt, Uiveryool,
iftinMsro'iv^,
FIMTA UKST frft WlnnipeK 4,20 c.h. 0. des., til Hnlifnx, nn*r nnm-
linndi vifi es. “Ilnltic” 12. dea. tll (iueenstown, Llverpool.
SJÖTTA UEST frft VVtnnÍpeK 10 f.h. 10. ile.Hemlier, til Hnlifnx, nn*r
snmhundl vlfi e.M. tkAntonÍa” 12. deMcmber, til Plymouth,
C'herhourK, London.
SÉRSTAKIR TOURIST SVEFNVAGNAR.
ver’öa Mendlr (ef næglr farlieisar) frft
VANCOT VER, EI)MONTON, CALGARY, SASKATOON, KEGIVA •
{ snnihnndi vih MÍgllngar
E.s. “STOCKHOLM” frá Halifax 5. desember, til Göteborg.
E.s. “ESTONIA” frá Halifax 9. des. til Kaupmannahafnar.
E.s. “FREDERIK VIII” frá Halifáx 10. desember, til Kristianssand,
Osló, Kaupmannahafnar.
Allir umboðMinenn Cnnadian Nntionnl KailivnjM niunu fflslega gefa
yfiur iipplý.MÍiiKjiir,
eön skrifib til VV. J. Q,UINLAN, HÍMtriet PaMMnnner Agent, VVInnlpes: