Heimskringla - 06.07.1927, Blaðsíða 1

XLI. ÁRGANGUR.
WINNIPEG, MAN, MIÐVIKUDAGINN. 6. JÚLÍ 1927.
NÚMER 40
BÆNDAST JÓRNIN SIGRAR - ÁREIÐANLEG 28 ÞINGSÆTI
CONSERVATIVES 14; LIBERALS 8; INDEPENDENT LABOR 3.
iCANADA
VRSLIT KOSNINGANNA.
Þegar þetta er skrifað er enn ekki
alveg víst um kosningaúrslitin. Þó
er óhætt aS segja það aS stjórnin
situr viö völd áfram. Eftir því sem
sxöustu fréttir herma, hefir hún náð
27 þingsætum. Conservatívar ihafa
■unnið allmörg sæti og er talið aS þeir
fiafi þegar náð 14. Liberalar hafa
oröiS fyrir algerSum voribrigöum, og
fiafa aSeíhs náS 7. Verkamenn hafa
misst sæti og hafa íjáö 3. Einn ó-
liáöur þinsgmaSur komst aS, Dr. J
H. Edmison í Brandon. Ekki er
•enn fyllilega útkljáS um þrjú kjör-
dæmi: St. George, Ruperts Land og
Emerson. En taliö vist aö þing—
mannsefni lilberala, Mr. Sigfússon,
sé viss meö kosningu í St. George.
I hinum tveiniur kjördæmunum hafa
stjórnarframbjóöendur meiriihluta at-
kvæSa enn, og taliö líklegt aö báSir
komist aö, og hefir þá stjórnin ein-
ixm nxanni fleira á þingi eftir en áö-
ur. Annars er ekkert hægt aS segja
■meg vissu fyr en talin hafa verið
<611 atkvæðin. Auk þess er taliS víst
aö taliS veröi aftur í St. Boniface,
|xar sem yfirfærsla aukaatkvæSanna
gaf L. P.. Gagnon, þingmannsefni
liberala, eitt atkvæSi fram yfir
Joseph Bernier, þingmannsefni con-
servatíva, og í Minnedosa, þar sem
sagt er aö yfirfærsla atkvæSanna
hafi gefiS þingmannsefni liberali
, Dr. E. J. Rutledge, þrjú atkvæSi
fram yfir þingmannsefni stjórnar—
ínnar, N. P. Shuttleworth, þótt hann
liefSi svo gríöarlegan meirihfuta
frumatkvæSa, aS hann að iþessu væri
talinn alveg handviss meö kosningu.
I Gimli hlaut I. Ingaldson kosn-
íngu; í Cypress W. H. Spinks, con-
servatív; í Fairford S. Garson,
«tjórnarsinni. — I Winnipeg konxu
conservatívar aS 3: Haig, Evans og
Töbias; verkamenn þremur : Queen,
Farmer og Ivens; stjórnin tveimur:
Major og Montgomery, og liberalar
tveimur. Robson og Mrs. Rogers.
Líndal hlaut ekki næg aukaatkvæöi
frá flokksmönnum sínum til þess að
geta kornist aS. I St. Clements flaug
Hoey kennslumálaráöherra inn, með
miklum meirihluta yfir báða mót—
■stööumenn sína.
Sanxkvæmt siðustu fréttum, áöur
en blaöið fer til prentunar, hefir kjör-
dæmaskiftingin milli flokkanna fall-
iS þannig:
I stjárnarhlut: — Arthur, Hon. D.
L. McLeod; Beautiful Plains, A.
J. M. Poole; Birtle. J. M. Pratt;
Carillon, Hon. Albert Prefontaine;
Deloraine, Hugh McKenzie; Duffe-
riri, Dr. J. A. Munn; Enxerson, R.
F. Curran; Ethelbert. N. A. Hry—
horczuk; Fairford, Stuart Garson;
Fisher, N. V. Bachynsky; Gilbert
Plains, A. R. Berry; Gladstone, Wil-
liam Morton; Gimli I. Ingaldson;
Hamiota, T. Wostenholme; Iberville,
A. R. Boivin; Lakeside, D. L. Camp-
bell; La Verandrye, P A. Talbot;
Morris, Hon. W. R. Clubb; Norfolk,
John Muirhead; Ruperts Land, senni
lega H. G. Beresford; Rockwood, W.
C. Kinnell; Russell, F,. B Griffiths;
St. Clements, Hon. R. A Hoey; Ste.
Ro'se, Dave McCarthy; Swan River,
Andrew McCleary; The Pas, Brac-
ken forsætisráðherra; Virden, R. H.
Mooney; Winnipeg, Hon. W. J.
Major og Dr. E. W. Montgomery.
I hlut conservatíva: — Assiniboia,
J. H. Cotter; Cypress, W. H. Spinks;
Dauphin, R. G Ferguson; Kildonan-
St. Andrews, S. J. McLenoghari;
Killarney, J. B. Laughlin; Manitou,
J. C. Lusingnan; Minnedosa, Dr. E.
J. Rutledge; Morden-Rhineland, Dr.
H. McGavin; Portage La Prairie, F.
G. Taylor, hersir; Roblin, F. Y. New
ton; Turtle Mountain, R. G. Willis;
Winnipeg, J. T. Haig, W. Sanford
Evans og W. V. Tobias.
1 hlut llbcrola: — Mountain, Br.
I. M. Cleghorn; Springfield, Dr.
Mtxrdock McKay; St. George, Skúli
Sigfússon ; Glenwood, J.W. Breakey; j
St. Boniface, L. P. Gagnon; Win-
nipeg, H. A. Robson, K .C. og Mrs.
Edith Rogers 1
Independent Labor: — Winnipeg,
Jcxhn Queen, S. J. Farmer og Wm.
Ivens.1
Öháður, er einn í Brandon, Dr. J.
H. Edmison.
Eftir þessu ætti stjórnin aS hafa
29 sæti; conservatívar 14; liberalar
8: Independent Labor 3 og óháöir 1.
Erlendar fréttir
Bandaríkin.
Chicago fyrir.8%, og skiftu þeir
félagarnir, Curtis og Small, svo á-
góSanum! Komst Miller þingmað-
ur svo aS orSi um þetta, aS Small
hefSi haft báSar hendur til axla í
ríkisféhirzlunni. — Þegar kviðdóm-
urinn sýknaöi Small frá sakamáli,
hóf ríkiS lögsókn á hendur honum,
INNFLUTNINGAR
FRA CANADA■
Um miSjan mánuöinn sem leið,
tók hinn fyrsti sendiherra Banda—
ríkjanna til Canada, William Phil-
lips, sá er skipaSur var í vetur, sér, og búi Curtis, er þá var látinn, og
aSsetur í Ottawa. Er Mr. Phillips j kraföist endurgjalds á $1,025.000 frá
álitinn einn allra hæfasti starfsma'ö- T þeirn kumpánum. Lauk svo nýlega,
ur er utanríkisráðuneyti Bandaríkj- j að rikisstjóri fékk ríkissóknara til
anna hefir á aS skipa. I þess aö ganga aS því, aS Small og
Fyrsta meiriháttar verk hans var j dánarbúið endurgreiddu ríkinu $650,-
aS gera grein fvrir svari Kelloggs 000 af þessum velfengna mammon.
ríkisráSherra, viS málaleitun can-j En til þess aS ríkisstjóri skyldi ekki
rekinn með smán úr sætinu, heldur
lofað ag sitja enn þann skamma tíma
er hann á eftir, var sérstök laga—
breytinig gerS í þinginu, og þar aS
auki látið heita sVo, aö ríkisstjóri
heföi aðeins tekist á hendur aS
greiSa skuldina fyrir hina aðra er
ákærðir voru. En einróma eru blöð
og menn um það i Bandaríkjunum,
að Small sé í sökinni, og þykir sem
von er, dæmafátt hneyksli allt saman.
adiska sendiherrans í Washington, er
Heimskringla gat um nýlega, að
Bandaríkin skyldu ekki gera grein-
armun á utan- og innanlandsbornum
borgurum canadiskum, viS innflutn-
inga. — Svar Kelloggs er á huldu;
lofast hann þó til að leggja máliS
fyrir samþingiS, er þaS kemur sam-
an næst. — Ráöuneytið canadiska
svaraSi þegar um hæl, og var merg-
ur máls þess sá, að Bandaríkin, sem
erlent ríki, mætti ekki taka sér þaS
vald, að greina á milli utan- og
innanlandsbarna canadiskra borgara,
er væru algerlega jafnréttháir i sinu
eigin ríki. Hlyti eitt yfir þá að
ganga utan lands sem innan.
OLIA.
SACCO & VANZETTI.
Ollum þeim, er orðiS Boston hljóm
•ar i eyrum sem anaþema, hlýtur aö
vera sérstök hugfró og gjeöi í því,
að vita þaS, aö í þeirri borg búa ekki
j eingöngu Unítarar og aðrir jafn—
óguðlegir menn, heldur er þar fullt
opinberlega undir beru lofti o. s. frv.,
en beðiS lægra hlut, og oröiS aö at-
hlægi, enn sem komiS er. enda þekkir
Sinclair á slíkar aðferðir betur en
nokkur annar, og er jafnan fús á
að mæta þeirn og láta til skarar skríða
er hann veit að rétturinn er hans meg
in. — Eina tilraun igerði lögreglan
til þess aS taka hnn fastan, er hann
talaði í opinberum skemtigaröi. —
Auglýsti hann þar að hann skyldi
selja bókina á strætum úti næsta
fimtudag, hvaS sem hver segði, svo
að lögreglan neyddist til aS taka sig
fastan og stefna sér eins og bók-
saíanum. Asanxt bók „sinni kr'aðst
hann ætla að selja Hamlet og biblí-
una. Væri 2, atriði 3. þáttar í Ham-
let og 19. kapituli, 30.—38. vers í
fyrstu Mósebók stórWostlega klám-
fengið hvorttveggja; og ætlaði hann
ennfremur að lesa báöa þessa kafla'
upphátt á fundi, er hann boðaöi til
í Bryan St. House, miöstöS sanxfé—
lagskirkjunnar (Community Churc'h)
í Boston. —
SíSustu fréttir herma, aS Sinclair
hafi tekist aS selja menntuöum frjáls
hyggjumanni -einum í Boston biblí-
una, og hafi honum iþótt þessí kafli
Mósebókar hroSalegur og óheillavæn j
Iegur fyrir æskulýöinn, sökurn spill—
andi áhrifa er hann hljóti að hafa,
aö þessi frjálshyggjumaSur ætlar til
löigreglunnar að krefjast skriflegrar
heimildar (Warrant) til þess aS taka
Sinclair fastan fyrir aS selja slíkar
bækur.
Kosinn í Gimli.
Ingimar Ingaldsson,
með rúmum 200 atkv. meiri-
hl'uta.
7
Verses Addressed to Canada
By Professor Skuli Johnson.
Fuller ríkisstjóri í Massachusetts af stranglega rétttrúuðum sálum, er
kvaddi eigi alls fyrir löngu A. L.
Lowell, forseta Harvard háskólans,
S. W. Stratton, forseta verkfræðis-
skóla Massac'husetts, og Robert Grant
dómara og skáld, sér til aöstoöar, aS
rannsaka gögn öll í máli Sacco og
sífellt eru á vákki gegn vélabrögSum
hins vonda. Vinna þessir menn sér
jafnan nokkuð til frægðar.
ÞaS afreksverk þeirra, sem nú er
mest talað um, er það, að þeir hafa
stefnt bóksala einum þar í borginni,
Vanzetti. Hefir nú nýlega Trézt, að er einskis ills átti sér v<on, fvrir aö
íikisstjóri hafi frestað dauSahegn— j selja eða hafa á boðstólum klám-
ingunni til haustsins (frá 10. júli) | fengna (obsence) bók, þar sem er
til Þess að nefndinni ynnist tími til “Olía” (Oil), hin nýja skáldsaga
Skömmu fyrir kosningarnar geröi .
Bracken forsætisráðherra heyrum-<
kunnugdi aS fylkisbúskapurinn í ár
hefði fariö enn betur en i fyrra, svo
að fylkiö heföi hagnast um $706.000. j
Segr Free Press svo frá, að þaö sé
artnar mesti ágóSi, sem fylkissagan
getur um. En gert haföi verið ráð
fyrir um $250,000 tekjuhalla á fjár-
lögunum. Hefir þessi ágæti árang-
ur náðst meS þvi, að lækka út—
gjöldin um $323,000, en tekjurnar
jukust um $635,000. Samkvæmt því
sem gert var í fyrra, verSur þessi
upphæ^ dregin frá aukaskattinum
(supplementary revemte tax) og tekju
skattinum. Aukaskatturinn verður
lækkaður næsta ár um $565,000, én
tekjuskatturinn um $141,000.
En sv° lítur stjórnarbúskaþurinn
út gíðustu sex árin:
Tekjuhalli:
1922 (9 mán.)
1923 ........
ÁgóSi:
1924 ........
1925 (8 mán.)
1926 ........
1927 ........
..$1,346,182
.. 901,069
.. 133,395
.. 125,134
.. 600,000
.. 706,640
Atkvæðagreiöslan um öliö hefir
farið svo, aS með því að rýmka um
söluskilmálana hjifa 30,735 bæ(j.tr—
kjósendur greitt atkvæði og 34,233
sveitakjósendur, en á móti 16,600
-bæjarkjósendur og 35,507 sveitakjós-
endur. Meö bjótsölu í stiaUpaltittJi
hafa 29,053 bæjarkjósendur ■ greitt
atkvæöi og 34,868 sveitakjósendur,
en á móti (þ. e. með flöskusölu)
18,162 bæjarkjósendur og 36,229
sveitakjósendur. MeS því að afnema
leyfi ölgerðarmanna aö selja beint
til levfishafaneytenda greiddu 18.842
bæjarkjósendur atkvæSi, og 35,503
sveitakjósendur, en á móti 26.414
bæjarkjósendur og 29,657 sveitakjós-
endur. — Kjósendur hafa því aS
þessu samþykkt rýntkun ölsölunnar
nteð 12,861 atkvæöa meirihluta;
samþykkt ölsölu í staupatali nteS 9530
atkvæSa meirihluta, og samþykkt að
leyfa ölgerðarmönnum að selja beint
til leyfishafa meö 1726 atkvæöa
meirihluta. — Að vísu eru ekki öll
atkvæðakurl komin til grafar, en tal-
ið er að afgangurinn muni ekki að
neinu verulegu leyti breyta viðhorf-
inu frá því sem nú er.
aS rannsaka öll gögn betur.
Eins og Heimskringla hefir áðtir
Upton iSinclairs, sem er frægastur
núlifandi skálda og rithöfunda í
getið ttm, hefir mál þetta vakiS nteiri j Bandaríkjununt.
alþjóöa eftirtekt en nokkurt ánnað j Þetta hefir kornið mörgum kyn-
sakamál síðan á dögum Dreyfusar. lega fyrir, sem vita, aS Sinclair er
Meðal annars kom fyrir.nokkru til manna hreinlífastur og svo orövar utn
Boston einhver hinn ágætasti af allt, sem tvirætt er í þeint sökum,
yngri lögfræðingum Svía, Georg aS honunt hefir oft veriö brugðið um
Rranting, sonur forsætisráðherrans siðferðislegan tepruskap fyrir. —
og jafnaðarmannaforingjans heims— Ert auSvitaQ liggur 'hér allt ann-
fræga, Hjalmars Branting, til þess ar fiskur undir steini. “Olía” er
bjóða hinttjn ákærðu aðstoS sina. afskaplegt ádeilurit, að sagt er, á
Herma síöustu fregnir, að hann hafi borð við “The Jttngle”, sem fjetti of-
" an af svívirðingutn sláturhúsanna i
þegar veikt og jafnvel hrundiS all-
tnörgum gögnum, er notuð voru til
að sakfella ákærðu. Hefir hann t. d.
sannað, aS húfa, er einhverijr þótt-
ust hafa séð á höfði Sacco’s, og fund
ið á vettvangi þegar eftir morðið,
“fannst” í raun og veru ekki fyr
en nokkrum vikum eftir morðin, þrátt
fyrir það að þau voru frjimin á oþ-
inni götu, er þúsundir manna höfðu
farið um þegar á eftir.
RIKISSTJORINN I ILLINOIS.
I Illinois hefir lengi staðiS yfir
framúrskarandi hneykslismál, mjlli
ríkisins og ríkisstjórans, Lennington
Small. Hóf rikiS sakamál á móti
honum áriö 1921, fyrir að hafa dreg
ið sér stórfé úr vríkissjóði, er harin
var ríkisféhirðir árið 1917, en kviS-
dómur sýknaði ríkisstjórann af öll-
um sakamálaákærum. En svo lá
málinu, að 1917 lagði Small nokkrar
miljónir dala af ríkisfé inn í banka
eins vinar síns, fyrv. öldungaráös-
manns E. G. Curtis. Greiddi bank-
inn Illinoisríki 2% í vöxtu, en lánaðt
jafnframt peningana sláturhúsunum í
Chicago, að Roosevelt, er þá var
forseti, skarst í leikinn. “Olia”
flettir ofan af svívirðingum oltuhá-
karlanna, sent óöu uppi undir vernd-
arvæng Hardingstjórnarinnar, Sin—
clair, Doheny, Denby, Fall og fleiri
kumpána, Sem Heimskringía hefir
svo oft rækilega igetiS. Bókina þurfti
því að “byrgja”, því “hún er of
björt o. s. frv.”. Og var þvi maðttr
fdtllYlMM t I 1 ihoíV) — C --- ' 1_ ,,
ATLANTSFLUG.
SíSan Lindbergh flaug til París-
ar í vor, virðast flugferðir yfir At-
lantshaf ætla aS fara aS tiðkast. SiS
astliöinn ntánuð flaug Oharles D.
Chamberlin meS Charles A. Levine,
sem ferðina kostaði, sem fariþega yf-
ir AtlantshafiS áleiðis til Berlínar,
en varð aS lenda sökum oliuskorts
er þeir félagar áttu aSeins eftir 110
niílur til Berlínar. Höföu þeir þá
flogið 3905 tnílur á 42 klukkutím-
um og 32 mn., án þess að hvílast.
(Lindbengh flaug 3610 mtlur á 33
klt. og 29. mín.)
Föstudaginn fyrsta júlí lagði
Richard E. Byrd yfirhöfuösmaður
(commander), sá er flaug til norð-
urpólsins í fvrra, á stað yfir At—
lantshaf, ásaant 3 félögum sínum,
Noville, Bert Acosta og Balchen
liösforingja frá Noregi. Var ferS-
inni heitið til Parísar og til baka
aftur jafriharðan. Var flugvélin út-
-búin meS öllum nýjustu og fullkoma
ustu leiðarvisum og mælirum. Gekk
allt ágætlega unz kom undir Frakk-
landsstrendur, aS ofsastorm gerði á
móti þeirn. Lentu þeir þá í húSar-
rigningu oig náttmyrkri, svo aS tæp-
lega sá handaskil né lands og sjávar,
og með því aö áttaviti þeirra brotnaði,
þá neyddust þeir til þess að lenda
rétt við ströndina. 'Skemmdist flug
vélin allmikið í lendingunni, en flug-
fenginn til þess aS bera fram þá kær«, mennirnir konlust viö illan le'k "tl1
að bókin hefði hneykslað hann meS
klámfengi, af -því að þar eru ýtns
fyrirbrigði ástalífs og æxlunar nú-
tímans látin bera á gótha, eins og t. d.
igetnaðarvarnir (birth control), er ár-
um saman hefir verið rætt og ritaS um
í helztu blööum og, tímaritum allra
vestrænna menningatlþjóða. Er U-p-
ton Sinclair nú korninn til Boston,
og vill láta stefna sér, en ekki bóksal
anum, til þess að hann geti sjálfur
variS sitt mál. En auövaldið og lög
reglan þekkir Sinclair; langar ekkert
i hendurnar á honum, og vill þvt ekk-
ert eiga vig aS taka hann fastan. En
þeir hafa reynt að ónáða hann á
annan hátt, banna honum að tala
lands.
Bert Acosta, er var meS Byrd, ætl-
að áSur að fljúga með Chamberlin
til Berlínar, en varð eigi af fýrir
missætti. Höfðu þeir félagar áður
sett met, meS því að fljúga lengst
allra manna án hvíldar. Flugu þeir
51 klukkustund samfleytt, og var það
með sömu vélinni, er Chamberlin
flaug til Berlínar. Og er það sama
tegund vélar og sú er Lindbergh
flaug til Parísar. Er höfundur henn
ar Guiseppe Mario Bellanca, ítalsk-
ur verkfræðingur, sem nú er búsett-
ttr í Bandaríkjunum, þegar orðinn
heimsfrægur maður fyrir.
I do not know what off’ring I can
bring
Unto thine altar on this festal day.
Nor do I know what hymn my heart
should sing
Within thy shrine, nor yet what
prayer pray.
But well I know that in thy virgin
fields
My forebears worked and with
their life’s blood bought
The guerdon true triumphant toil
yields,
And one with thee they were in
deed and thought.
And well I know that she who sways
my heart'
And in nty soul has lit a life-long
flame,
Of thine own nature got a goodly
part
And to thy tnoods may daughter’s,
kinship claim.
And one I know who holds our hearts
in fee,
With eyes of brown and tresses
like the morn,
Whose rnerry laughter makes the
shadows flee,
That lad beloved within thy bounds
was born.
And neigh'bors many know I round-
about
Who reach the heart through
pleasure and through pain;
Such souls united stand on guard
throughout
Thy realm, and there the rule of
right maintain.
And well I know that aught that I
ntay be
And all tnen call or I can claim
as mine,
Thy gracious bounty granted unto
me,
And all the fruitage evermore is
thine.
I do not know what beings yet un-
born
Will britig thee tribute and thy
worth acclaim,
But I am speeohless, like our kine
and corn,
And can but bow before thy bles-
sed name.
Free Press.