Heimskringla - 20.07.1927, Blaðsíða 7

WINNIPEG 20. JÚLÍ 1927
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA.
AÐLFUNDUR EIMSK.IPAFÉ-
LAGS ISLANDS.
(FYh. frá 3 bls.)
e.s. Lagarfoss hefir orSiö tap, sem
nemur kr. 22,404.67, (hækkun á kola
reikningi hans nemur 50 þus. krónum
vegna kolamannaverkfallsins á Eng-
landi), þannig a'S rekstrarhagnaSur-
inn af öílum sk,ipunum á síiíast—*
liðnu ári (þar meS talinn strandferSa
styrkur frá rikissjóði kr. 60.000.00)
hefir aðeins orðið kr. 71,091.88. en
árið 1925 var hann kr. 444,886.60.
Hér er því um nálægt 375 þús. kr.
lækkun rekstrarhagnaðarins að ræöa,
og stafar þessi mikla lækkun aðal—
lega af farmgjaldalækkuninni, eins og
sjá má af því aö farmgjöld skip-
anna ur'ðu samtals kr. 367,582.15
lægri en árið áður.
ARÐUR ARIÐ SEM LEIÐ.
Hreinn arður af rekstri félagsins
hefir, eins og reikningurinn ber meS
sér, aö eins orðiS kr. 6719.91, þar
við hætist það sem yfirfært var f.rá
fyrra ári, kr. 59,087.77. Af þeirri
upphæð hefir félagsstjórnin ákveðið
að veria kr. 43,983.91 til að færa
niður bókað verð á eignum félagsins,
en ekki hefir verið unnt að færa
þær neitt niður í verði í þetta sinn,
frá því sem var á síðasta reikningi,
heldur hefir aðeins verið afskrifuö
sú aukning, sem fallið hefir á bók-
að eignaverð félagsins vegna viðgerð®
og endurbóta á siðastliðnu ári. A
þessum a'Salfundi koma til ráðstöfun-
ar kr. 21,833.77.
EIGNIR FELAGSINS.
Við síðustu áramót námu eignir
félagsins, nieð þvl verði, sem þá
var bókfært kl. 3,241.257.37. Er þaö
rúmum 416 þús. kr. hærra en við ára
mótin þar á undan Hækkun hins
bókfæfba eignarverðs stafar af þvþ
að Brúarfoss, sem þá var í smíSum,
er tekinn upp i efnahagsreikninginn
með þeirri upphæ'ð, sem þá hafði ver
ið greidd upp i byggingarkostnaðinn.
En jafnfranit hafa skuldir félagsins
aukist, þar sem tekið hefir verið lán
til byggingar skipsins hjá Köben—
havns Handelsbank i Kaupmannahöfn
að upphæð danskar krónur 400,000.-
00. A það lán að igreiðast á 12 árum,
en vextir af þvi eru 1% hærri en
forvextir danska þjóðbankans á
hverjum tima. Ennfremur á yfir—
standandi ári verið tekið lán gegn L'
veðrétti i e.s. Brúarfoss hjá Neder-
lansche Scheeps-Hypotheekbank í Ro(
terdani, þeim er áður hefir veitt fé—
laginu lán til skipakáupa. Þetta lán
sem er að upphæð 300,000 gyllini, er
tekið til 10 ára, en vextir af því eru
6J4%. Um sama leyti og þetta
nýja lán var tekið, var greidd sið-
asta afborgun af láni þvt, er fyrst
var tekið til bygginigar Gullfoss og
gamla Goðafoss. Skuld félagsins til
hollenzka bankans lækkaði á síöast—
liðnu ári um h. u. b. 100 þús. kr.
ASTAND OG HORFUR.
Það sem einkum hefir bagað fé—
laginu undanfarið, er að það hefir
vantað skipakost til þess að mögu-
legt væri að haga ferðum eins heppi-
l«ga og æskilegt væri. Hafa ferðir
skipanna þess vegna orðið of strjálar
frá aðalhöfnunum erlendis til Is—
lands og til baka. En þegar Brúar-
foss bættist við, var hægt að koma
á reglubundnari og tíðari ferðum
milli Kaupmannahafnar, Leith og
Islands, en áður hefir verið, jafn—
framt því, sem hægt var að haga ferð
um hinna skipanna betur en áður
var. Fara nú Gttllfoss oig Brúar—
foss með rúmu hálfsntánaðar milli—
Ibili (sumarmánuðina a. m. k.) frá
Kaupmannahöfn urn Leith til Reykja
víkur þó þannig að Brúarfoss fer
ýmist beint eða kringum land, annað-
hvort á leiö frá útlöndum eða á leið
héðan. — Ennfremur annast Lagar-
foss nú alveg ferðirnar til Austur—
og Norðurlandsins frá útlöndum. —
Goðafoss er i ferðum milli Húll og
Hamborgar, og fer þaðan á 5 vikna
fresti ýmist beina leið til Reykja-
víkur, eða kringum land til Reykja-
vikur, en ávalt gagnstætt við ferðir
Brúarfoss. Með þessu hafa sam-
göngur milli aðalhafnanna hér innan
lands batnað talsvert mikið, og eins
milli hinna rninni hafna, s'em oft er
komð við á, þegar um einhvern flutn
ing er að ræða. En félagið á viö
mikla samkeppni að etja um siglingar
hér innanlands, ekki síður en milli
landa, þar sem erlendu skipin, sem
sigla hér geta farið enn fljótari ferö
ir milli þeirra hafna, sem farþega-
flutningurinn er mestur, þar eð þau
sleppa alveg viðkomum á hinum
smærri höfnum, og fyrir því kýs fólk
heldur ag ferðast með þeim, en með
vorum skipum, er þurfa vegna hags—
muna almennings aö koma á fleiri
hafnir, og verða því. oft lengur á
leiðinni. Þegar félaginu berast kröf
ur utan af landi um auknar viðkom-
ur á einhverjum stöðum, gera þeir,
sem um það biðja, sér sjaldan grein
fyrir því, að með því að verða við
þeint kröfum, gerir félagið sig ávalt
óhæfara í samkeppninni við hin er-
lendu félög, þannig að það, auk út-
gjaldanna, eo af slíkum aukavið—
komum leiðir missir oft talsverðar
tekjur, sem það ella gæti haft af
farþegaflutningi.
Með auknipgi skipastólsins hefir
afstaðan út á við einnig breyzt tals—
vert til batnaðar fyrir landsmenn,
þar sem nú fást tíðari ferðir og til
fleiri hafna erlendis en áður. Eink
um hefir þess orðið vart, síðan
fjölgað var ferðum til Hamborgar.
því strax og farig var að sigla þang
að, var unnt að lækka töluvert gegn-
umgangandi flutningsgjöldin á fiski
o. þ. h. til Spánar og víðar, og koma
á betra og ódýrara sambandi við
Suður-Ameriku en áður hefir verið,
Nú eru reiknu'ð ódýr gegnumgang—
andi flutningsgiöld fyrir allar helztu
afurðir, sem sendar eru héðan til
Spánar, Italíu, Grikklands og Suður
Ameríku, ennfremur til Frakklands,
Belgíu og Bandarikja Norður-Ame-
rku (N-ew York og Boston). Fer
umhleðsla þessara vara fram í Ham-
borg eða Hull, eftir því sem betur
stendur á. Sömuleiðis eru flutta."
hingað með skipum vorum frá Ham-
borg og Hull, vörur frá Bandaríkj-
ununi, Hollandi, Belgiu, Spáni og
víðar, og frá Leith hveiti og fleira
frá Canada allt fyrir mjög lág gegn-
umgangandi flutningsgjöld. Eru all-
ar þær vörur, sem þannig eru fluttar,
sendar á gegnumgangandi farmskír-
teinum til niikils hagræðis fyrir
vörtisendendur og móttakendur. Enn-
fremur hefir félagið komist í samband
vlð Canadian Pacific Railway Co. um
mjög hagkvæmar og ódýrar Terðir
fyrir farþega til og frá Canada og
Bandaríkjunum. Er það eingöngu gert
i þvi skyni, að geta tekið þátt í
samkeppninni vig erlendu skipafélög
in einnig á þvi sviði. Mun óhætt að
fullyrða, að þessar ferðir hafa reynst
hinar ódýrustu og í alla staði hag—
kvæmlegustu fyrir ýarþega, og að
félagið hefir gert þeim, sem ætla sér
til Ameriku, rnikið gagn með því að
hafa komið þessu samibandj á.
Þrátt fyrir erfiðleika þá, sem fé-
lagið á nú að ýmsu leyti við að stríða
virðist félagsstjórninni ekki ástæða
til annars en líta björtum augum á
framtið félagsins. Það hvílir á hin-
um trvggasta grundvelli er hugsast
getur, sem sé óskiftri samúð allfa
landsmanna, sem eru reiðubúnir til
þess að verja félagið öllu grandi,
enda sýna það stöðugt i verki margir
hverjir, með viðskiftum sínum við
félagið, og á hinn bóginn má þess
vel minnast, að rýrnun á tekjum fé-
lagsins stendur oft og að miklu leyti
í sambandi við aukin hlunnindi fyrir
landsmenn, sem koma fram í bættum
skipastól, auknum samgöngum og
lækkun far- og farmgjalda annara
félaga, er hafa félag vort sem
keppinaut. En einmitt slíkar brevt-
ingar i samgöngumálum vorum á sjó,
voru meðfram hafðar fyrir augum
með stofnun félagsins.
Tillaga félagsstjórnarinnar um
skiftingu ársarðsins var samþyjdct í
einu hljóði. Var hún á þá leið, að
endurskoðendum félagsins skyldi greitt
1200 kr. hverjum i þóknun fyrir störf
þeirra og afgangurinn, kr. 18,220,—
77 yfirfærður til næsta árs.
Fóru síðan fram kosningar á 3
mönnum í stjórnina og voru þessir
kosnir til næstu tveggja ára:
Hallgrímur '■ Benediktsson, með
11,915 atkv.
Pétur A. Olafsson, með 11,525 at-
kvæðum.
Halldór Kr. Þorsteinsson, með
11,211 atkv.
Voru þeir allir endurkosnir. Sömu-
leiðis var Arni Eggertsson endur—
kosinn með 14,608 afkvæðum pem
fulltrúi Vestur-Islendinga í stjórn—
inni. Endurskoðandi var kosinn
Þórður Sveinsson bankaritari méð
8758 atkv., einnig endurkosinn.
(Isafold.1
--------x---------
Aðalfundur Bókmennta-
félagsins
var haldinn í Kaupþingsssalnum í
Eimskipafélagshúsinu föstudaginn
17. júní kl. 9 siðd.
Fundarstjóri var kosinn præp. hon.
Halldór Daníelsson.
Forseti félagsins, dr. Guðmundur
Finnbogason minntiít látinna félaga
og skýrði því næst frá hag félagsins
og lagði fram reikninga þess. Voru
þeir samþykktir í einu hljóði, og end-
urskoðendur endurkosnir. 60 nýir
félagar höfðu bæzt við á árinu.
Forseti skýrði frá, að á þessu ári
gæfi félagið út Skirni 15 arkir og
skýrslur og reikninga að auki; Forn-
ibréfasafn 8 arkir; lokahefti af 1.
bindi Annála, 11 arkir, og byrjunar-
hefti 2, bindis, 5 arkir; og loks loka-
hefti Kvæðasafns, 4 arkir. Fá því
félagsmenn á þessu ári 45 arkir fyrir
10 kr. tillag.
Eftir einróma tillögu stjórnar
Bókmenntafélagsins, voru síðan i einu
hljóði kjötnir þrír nýir heiðursfélag-
ar, þeir próf. Halldór Hermanns—
son, dr. Sigfús Blöndal og dr. Vil-
hjálmur Stefánsson.
Nokkrar umræður urðu um út—
gáfu Fornbréfasafnsins, er Þorkell
veðurstofustjóri Þorkelsson lagði til
að gefið yrði út í færri eintökum, og
sent þeim einum félögum, er sérstak-
lega æsktu þess.
(Isafold.)
----------x-----------
Islandsglíman.
Arið 1906 lét glimufélagið “Grett-
ir” á Akureyri gera forþunnarfag-
urt belti, er keppt skyldi um í is—
lenzkri glímu einu sinni á ári. Sá sem
bar sigur af hólm og fékk beltið, hlaut
um leið nafnbótina “glímukóngur
Islands” og hélt henni eins lengi og
hann gat haldið beltinu. 17 sinnum
hefir nú verið keppt um beltið, og
hafa þessir menn unnið það:
Glafur Davíðsson 20. ágúst 1906.
Jóhannes Jósefsson 1. apríl 1907
og 8. júni 1908.
Guðmundur Stefánsson 17 júní,
1909.
Si'gurjón Pétursson 12. júní 1910,
16. júni 1911, 15. ágúst 1912, 29.
ágúst 1913.
Tryggvi Gunnarsson 17. júní 1919
og 20. júní 1920.
Hermann Jónasson 20. júní 1921.
Sigurður Greipsson 25. júní 1922,
26. júní 1923, 23 júní 1924, 2. júli
1925 og 17. júlí 1956.
Þorgeir Jónsson 22. júni 1927, og
er hann nú handhafi beltisins og
glímukóngur Islands.
Eins og sjá má af þessu yfirliti,
var ekki keppt um beltið í 5 ár
(1914—1918). Var Sigurjón þá hand
hafi þess og mun enginn hafa þorað
að keppa við hann. — Það væri synd
að segja, að Islandsglíman hafi orð-
ið til þess að .gera glímuíþróttina feg
urri. A seinni árum hefir hun jafn-
vel verið ljótasta gliman, sem sést
hefir. Til þess að reyna að bæta úr
þessu, gaf Steinn Emilsson verkfræð
ingur hið fagra "Stefnuhorn”, og
hlýtur það að verðlaunum sá, sem
bezt glímir Islandsglímuna. Jörgen
f'onberg'sson hefir nú unnið hornið
tvisvar sinnum, og er það, ef rétt er
álitið, meiri frægð að vera mesti
glímusnillingur Islands heldur en
iglímukóngur. — I. S. I. hefir skip-
að þri’ggja manna nefnd til að semja
alveg nýjar og strangari glímuregl-
ur en gilt hafa, til þess að glíman
geti orðið fegursta iþróttin, eins og
hún á að vera. Hefir sú nefnd setiö
á rökstólum í tvö ár. Eru í henni
Helgi Hjörvar, Magnús Kjaran og
Jón Þorsteinsson íþróttakennari.
Msafold.)
-----------x----------
Frá íslandi
Rvík 25. júní.
Síldveiffin. — Sá tími er kominn.
er sildveiði er vön að fara að byrja.
en því miður horfir ekki vænlega i
því efni. Utgerðarmenn og sjómenn
hafa hvorir um sig skipað menn til
samninga um kaupið, og að sjálf-
sögðu hafa þeir komig saman á fundi
til umræðu um það. En árangur
hefir enginn orðið enn af þeim samn
ingum, og er sagt að mfkig beri á
milli.
HvítárbakkaskóUnn. — Lúðvík
Guðmundsson guðfræðinemi heíir
verið ráðinn skólastjóri Hvítárbakka
skólans. Tekur við af Gústav A.
Sveinssyni, sem hefir gegnt því
starfi undanfarið, en hefir sagt. þvi
lausu.
Helgi læknir Tómasson (læknis
Helgasonar lektors Hálfdánarsonar)
gegnir nú læknisstörfum við borg-
arspítala Kaupmannahafnar. Hefir
hann vakið á sér mikla eftirtekt og
umtal blaða, vegna tilrauna, sem hann
hefir gert á sumum sjúklingum sín-
urn. Er því svo varið um ýmsa sjúk
iinga, sem þurfa að skerast upp, að
þeir þola svæfinguna illa eða ekki.
Helgi hefir dáleitt þessa sjúklinga
suma, framkvæmt skurðinn meðan
þeir liggja í dáinu, og hefir þetta
tekist ágætlega.
Skurðgrafan nyrðra, sem keypt
var i fyrra samkvæmt fjárveitingu á1
fjárlögunum, en svo lxtt gat starfað |
þá, vegna þess hve fipslin komu I
snemma, var látin byrja í vor undir j
eins og klaki var úr jörðu. Það sem
af er, gengur gröfturinn ágætlega,
2—300 teningsmetrar grafnir á dag.
Fyrst um sinn verður vélin star’frækt
á Staðar- og Víkurmýrum í Skaga-
firði og á þar mikið verkefni fyrjr
höndum.
Laxveiði er yfirleitt treg í öllum
veiðiám hér syðra. Því kennt unx,
meðfram'að mínnsta kosti, hve ár
hafa verið litlar vegna þurkanna.
Fjárkláða hefir orðið vart i vor í
þrem nágrannasýslum: Kjósarsýslu,
Arnessýslu og Rangárvallasýlu.
Ný bók. — Enn eina bók, hina
fimtu í röðinni um endurminningar
sinar, hefir séra Jón Sveinsson ritað.
Segir frá æfintýrum Nonna í utan-
förinni, á Sjálandi og Fjóni. Ber
sömu einkenni og hinar fyrri ágætu
bækur þessa höfundar Titill bók-
arinnar á þýzku er: “Abenteuer auf
den Inseln”, og mun hún ekki enn
komin út á öðru máli.
Rafvcitur. — Nú er Bjarni Runólfs
son frá Hólmi í Vestur-Skaftafells-
sýslu kominn aftur til bæjarins, úr
ferð sinni um Norðurland. Hefir
hann vlða rnælt þar fyrir rafvirkj-
un og eru bændur norðan lands mjög
áhugasamir og mai-gir beðig Bjarna
að vi'rklja íhijá sér næstp ár. in
hann hafði rnjög takmarkaðan tímai
og varð því að fara fljótt yfir, því,
austur í Skaftafellssýslu hefir hann!
nú 1 rafstöðvar til uppsetningar.
Frú Anna GrönVold á Hamri við
Mjörs hefir snúið á norsku einu
nxerkasta kvæði Jóns biskups Ara—
sonar : Píslargrátur. Þýðingin birtist
í blaði kaþólskra manna, sem gefið
er út í Osló og heitir “St. Olav”. —
Þróttur og innileikur frumkvæðisins
nýtur sín og vel i þýðingunni. Frú
Anna Gi'önvold er dóttir séra Magn-
úsar Thorlaciusar á Hafsteinsstöð—
um, Hnllgrímssonar TíTorlaciusar
prófasts á Hi-afnagili.
Islandsglíman var háð á íþróttavell
inum 22. þ. ni. Urðu keppendur að
eins 5, og er það alltof lítil þátt—
taka. — Glimukóngsnafnbótina, og
þar með glímubeltið, hlaut Þorgeir
Jónsson frá Varniadal: hann vann
allar glimurnar. Sigurður Greipsson
frá Haukadal hefir verið glimukóng
ur síðan 1922, en nú tók hann ekki
þátt i glímunni. En Jörgen Þor—
bergsson hlaut þann dóm, að hann
hefði glírnt bezt, og hlaut bví
“Stefnuhornið”.
(Tíminn.)
----------X----------

•TTiTS
GOTT EFNI, ÞEKKING og
REYNSLU, ogGEYMSLU I
Ö EIKARKUTUM, ÞARF TIL
AÐ FRAMLEIÐA
^HadiMCBjr
QVhisky

á
Innköllunarmenn Heimskringlu
Árnes ............
Amaranth.........
Antler............
Árborg .........
Baldur...........
Bowsman River ..
Bella Bella.......
Beckvil’e........
Bifröst ........
Bredenbury . . . ,
Brown............
Churchbridge .. ..
Cypress River ..
Ebor Station .. ..
Elfros............
Framnes..........
Foam Lake .. ..
Gimli............
Glenboro ........
Geysir...........
Hayland...........
Hecla............
Hnausa............
Húsavík...........
Hove..............
Innisfail.......
Kandahar .........
Kristnes........
Keewatin..........
Leslie...........
Langruth..........
Lonely Lake .....L
Lundar.......... .
Mary Hill........
Mozart...........
Markerville.......
Nes...............
Oak Point.........
Otto..............
Ocean Falls, B. C.
Poplar Park .. ..
Piney ...........
Red Deer.........
Reykjavík .. ..
Swan River ....
Stony Hill........
Selkirk...........
Siglunes.........
Steep Rock .. ..
Tantallon.........
Thornhill........
VíCir............
Vancouver .......
Vogar............
Winnipegosis .. .
Winnipeg Beach .
Wynyard...........
I CANADA:
................. F. Finnbogason
..................Björn Þórðarson
....................Magnús Tait
...................G. O. Einarsson
................Sigtr. Sigvaldason
. . ...............Halld. Egilsson
....................J. F. Leifsson
...................Björn Þórðarson
..............Eiríkur Jóhannsson
...............Hjálmar Ó. Loftsson
.............Thorsteinn J. Gíslason
...............Magnús Hinriksson
...................Páll Anderson
....................Ásm. Johnson
..............J. H. Goodmundsson
................Guðm. Magnússon
....................John Janusson
......................B. B. Ólson
......................G. J. Oleson
.................Tím. Böðvarsson
■................Sig. B. Helgason
................ Jóhann K. Johnson
..................F. Finnbogason
..................John Kernested
...................Andrés Skagfeld
.................Jónas J. Húnfjörö
....................F. Kristjánsson
• • • ..............Rósm. Árnason
...................Sam Magnússon
................Th. Guðmundsson
..............ólafur Thorleifsson
.................. Nikulás Snædal
......................Dan. Lindal
.............Eiríkur Guðmundsson
.................. .... J. F. Finnsson
.................Jónas J. Húnfjörö
....................Páll E. Isfeld
..................Andrés Skagfeld
...................Philip Johnson
...................J. F. Leifsson
....................Sig. Sigurðsson
....................S. S. Anderson
................Jónas J. Húnfjörö
...................Nikuláh SnædaJ
...................Halldór Egilsson
....................Philip Johnson
..................B. Thorsteinsson
..................Guðm. Jónsson
...................Nikulás Snædal
.................Guðm. Ólafsson
................Thorst. J. Gíslason
....................Aug. Einarsson
.........Mrs. Valgerður Jósephson
...................Guðm. Jónsson
.................August Johnson
...................John Kernested
.................F. Kristjánsson
I BANDARfKJUNUM:
Akra, Cavalier og Hensel
Blaine..................
Bantry.................
Chicago ..
Edinburg...............
Garðar ................
Grafton...............
Hallson .. ...........
Ivanhoe ..............
Califomía...............
Miltoc.................
Mountain...............
Minneota...............
Minneapolis............
Pembina.................
Point Roberts...........
Seattle.................
Svold..................
Upham.................
.. Guðm. Einarsson
.. St. O. Eiríksson
.. Sigurður Jónsson
.. Sveinb. Árnason
. Hannes Björnsson
.. S. M. Breiðfjörö
.. Mrs. E. Eastman
.. Jón K. Einarsson
. .. G. A. Dalmaön
G. J. Goodmundsson
.. .. F. G. Vatnsdal
. Hannes Björnsson
. .. G. A. Dalmann
.. .. H. Lárusson
Þorbjöm Bjamarson
Sigurður Thordarson
Hóseas Thorláksson
.. Bjöm Sveinsson
.. Sigurður Jónsson
The Viking Press, Limited
Winnipeg, Manitoba.
P. O. BOX 3105 853 SARGENT AVE.