Heimskringla - 13.02.1929, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 13. FEBR., 1929
HE1MSKRIN6LA
7. BLAÐSlÐA
Siðferðiskenning..
(Frh. frá 3. bls.)
en sá, sem ekki trúir, mun fyrirdæmd
ur verða” (Markús. xvi, 16). Viö
það skal kannast, að kaflinn sem
þetta vers er í, er að öllum líkindum
miðalda innskot; en þar sem kúkjan
hefir viðtekið hann sem innblásið
guðsorð, þá á hún engan rétt til að
koma sér undan ábyrgð á þeim grund
velli. “Sá sem trúir á hann (son-
inn), dæmist ekki; sá sem ekki trúir,
er þegar dæmdur, því að hann hefir
ekki trúað á guðssoninn eiúgetna”
(Joh., iii, 18J. Þunigamiðja allra
bréfa Páls er “frelsun fyrir trúna.”
Og þess ber að gæta, að eina ritsmíð
N. T., bréf Jakobs, sem minna gerir
úr þessu atriði, er eitt af yngstu
bréfunum, og var ekki viðurkennt af
Lúter sem helgirit. — Trúin er svo
einkar handhæg dyggð fyrir þá trú-
gjörnu! Enda má sjá spor og
merki þeirrar dyggðar í veraldarsög-
unni, viðbjóðslegustu oig hryllilegustu
sögunni, sem enn hefir verið í letur
færð, og á kristnin, og þessi kenning,
þar drjúgan þátt. Andinn í þeirri
kenning var snemma að verki: “Eí
nokkur boðar yður annað fagnaðar-
erindi en það, sem þér hafið við-
töLu veitt, þá sé hann bölvaður”
(Gal., i, 9). Og síst er að efa, að
oddur og egg hefðu verið feginsam-
lega notuð til áherzlu af sumum
hinum fyrstu kennifeðrum kristninn
ar, ef þeir hefðu komið þeim við.
| Má sjá þess glögg merki i siðara
| bréfi Péturs, öðrum kap., hjá Júd-
asi, og i opinberunarbókinni (ii, 14—
16, 20—23).
* * *
En önnur hlið N. T., sem ekki má
ganga framhjá, og sem sýnir hve ó-
samrýmanleg kenning þess er við eðli
mannsins og það siðferðislögmál,
sem honum er eiginlegt, er áherzla
þess á meinlæti og sjálfsafneitun,
i sérstaklega í kynferðismálum. Al-
gert bann er lagt við hjónaskilnaði,
oig endurgifting. Þó má finna hjá
Matteusi (v, 32 og xix, 19,) vísi
að miðlun á þessu forboði, sem er
alls ekki að finna hjá þeim Markúsi
og Lúkasi, að manninum sé áskilið
leyfi til að uppræta kynferðisástríð-
una með vönun, ef konunnar missir
við, og þannig eru orð postulans út-
lögð af Origenesi. Páll segir hik-
laust í fyrra Korintubréfinu (vii),
að manninum sé æskilegra að lifa án
samfara við kvenmann, en af tvennu
illu beri þó heldur að kjósa hjóna-
band, ef hann geti ekki haldið skír-
lífi. Meinlæti er og hrósað í opin-
berunarbókinni (xiv, 4).
Það heyrist einatt, að kristifidóm-
urinn hafi bætt kjör konunnar frá
þeirri niðurlægingu, er hún varð að
þola undir grísk-rómverskri heiðni.
En þetta hefir svo þráfaldlega verið
afsannað, að engin þörf er að end-
urtaka það hér. Meinlætið, sem
sett er með fyrstu og hæstu dytggö-
unum í N. T., hefir ekkert að gera
við stöðu konunnar í mannfélaginu,
annaö en sem bending um það, aö
kónan var undirgefin manninum til
svölunar girnda hans. Kristilegt
kynferðismeinlæti átti rót sína að
rekja til þess álits, að hið eðlilega
kynferðissamneyti karla og kvenna
væri í sjálfu sér syndsamlegt og væri
aðeins aö nokkru leyti forsvaranlegt
innati takmarka hjónabandsins, ef
ekki væri um tvígiftingu að ræða.
Álit höfunda N. T. á stöðu kven-
mannsins í mannfélaginu er skírt
fram sett, og niá finna, til dæmis, í
fyrsta Korintubréfinu (xiv, 34—35J,
í Efesusbréfinu (v, 22—23) ; og í
bréfi Páls til Tímóteusar (ii, 9—15).
Það verður ekki séð af þesum skrif-
um Páls, að kjör konunnar hafi að
nokkru leyti breytzt til batnaöar und
ir kristilegri siðfræði, heldur miklu
fremur hið gagnstæða.
* * *
Þá er a ðtaka til yfirvegunar kenn
ing N. T. um endileg afdrif manns-
sálarinnar, og þau meðöl sem kristn-
in býður til sáluhjálpar. Vér höf-
um þegar séð hvaða eðli og eigin-
leikar hinum almáttuga og alsjáandi
drottni eru gefnar, og afstöðu bans
til mannsins — hverniig mildi hans
og réttvísi skapar manninum kjörin,
en krefst svo af honum þess endur-
gjalds, sem honum hefir til þessa
dags reynst ofraun að skila. I
þeirri upplausn heimsins sem höfund
ar N. T. trúðu svo innilega, að stæði
fyrir dyrum, er það auðsjáanlegt, að
fjöldinn átti að “fara illa.” “Vítt
er hliðið og breiður vegurinn, er
liggur til glötunarinnar, og margir
DIXON MINING C0. LTD.
CAPITAL $2,000,000 SHARES
Stofnntt sanikvn nit
SambandNlUKnm
Kannda
NO PAR
VALIE
Félagið hefir í Fjárhirzlu sinni
800,000 hlutabréf
FJELAGIÐ HEFIR EKKI MEIRA A BOÐSTOL-
UM EN 100,000 HLUTABRJEF
At
50
G Per
Share
Seld án umbotSslauna og
koNtnnftnrlnust
FJEÐ NOTAÐ TIL FREKARA STARFS í
FJELAGSÞÁGU
Gerist
þátt-
takendur
Nú í þessu auðuga
námu fyrirtæki, með
óendanlega mögu-
leika, þar sem centin
geta á stuttum tíma
orðið að dollurum.
TWELVE GROPS OF CLAIMS
Dixie Spildurnar
Útbúna*Öur bæt5i nægur og gó$-
ur Af þv sem numitS hefir
veritJ sézt, at5 Kvars æt5 eip,
sem á mörgum stö'ðum hefir
veritJ höggvin og rannsökutJ,
3000 fet á lengd, hefir sýnt hve
ögrynni af málmi þarna er,
svo sem gulli, silfri, blýi og
eyr, sumstatJar yfir 11 fet á
breidd.
Waverly Spildurnar
tJtbúnat5ur nægur og gót5ur.
Dessi spilduflokkur hefir sul-
phide-æt5, nokkur þúsund fet
á lengd, sem gnægt5 aut5s í
gulli, silfri og eyr má vinna úr.
Kinnig hefir þarna verit5 upp-
götvu^ þýt5ingarmikii æt5, sem
úr horni af 8000 feta löngu og
4 feta breit5u, var tekit5 $54.
virt5i af gulli, silfri, blýi og
eyr.
Hinar Spildurnar
Radiore mælingar og kannanir
sýna miklar líkur til at5 aut5-
ur sé mikill á þessum svæíi-
um.
EIGNIR
Nærri 5,000 ekrur af náma
landi, valiti af sérfrætSingum í
því efni, allt mjög nærri járn-
braut í nánd vit5 Flin Flon og
Flin Flon járnbrautina.
Machinery Equipment
2 Small Diamond Drills, 1 Large Drill, 1 Complete Compressor,
Outfit with hoist, Ore Bucket, Ore Wagion and Miniature Rails,
2 Complete Blacksmith Outfits, 1 Complete Ass aying Outfit, 2 Large Motor Boats, 1 Barge, 2
Canoes with Outboard Engines, Horses, Caterpill ar Snowmobile and all necessary small tools and
equipment, also 3 Complete Camps.
100,000 hlutir er allt sem Selt verður í þetta sinn
LesitS þetta aftur og íhugið og þér muniti sann færast um atS nú er tíminn til atS kaupa.
PÖNTUNUM Á 50c HLUTINN—Verður v eitt móttaka á skrifstofu félagsins
DIX0N MINING C0. LTD.
Or at Our Agents, Messrs.
408 PARIS BUILDING
tVlNNIPEG
WOOD DUDLEY and HILLIARD, LTD, 305 McArthur
Bldg., Winnipeg, Man.
MACDONALD’S
HneCUt
Bezta tóbak fyrir þá «*m
búa til aína elgin vindlinga
eru þeir, sem ganga inn um það
hlið; því að þröngt e> hliðið og mjór
vegurinn, er liggur til lifsins, og fáir
eru þeir, seip finna hann.” Matt.,
vii, 13—’4.J Ekki er heldur því að
fagna, að iörun sé syndaranum æfin-
lega opin leið til sáluhjálpar. Guð-
last er ófyrirgefanlegt. (Matt., xii,
31—32.). Og höfundur Hebrea-
bréfsins segirhiklaust, að hvaða vis-
vitandi synd, sem framin er eftir
skírn til kristni, verði ekki fyrirgef-
in x,' 26—31). Þessi afstaða er
ekki almennt viðtekin meðal kristi-
legra kennimanna, þó ekki verði séð,
hvernig þeir geti sniðskorið orð
textans. En hvað sem um það er,
verða “marigir kallaðir en fáir út-
valdir.’’ (Matt., xxii, 14.).
Afdrif þeirra, sem ekki eru “kall-
aðir” eru á ótvíræðu máli framsett
í guðspjöllunum, bréfunum og opin-
berunarbókinni. Þeir fara i “eilífa
eldinn, sem fyrirbúinn er djöflinum
og englum hans...... til eilífrar refs-
ingar.” (Matt., xxv, 41—46.).
Þeir munu sæta hegningu, eilífri
glötun” (2 Þess., i, 9J. Nú upp á
síökastiö hafa guðfræðingar að-
hyllst þá stefnu, að orðið, sem tájkn-
ar “eilífð” í gríska textanum, þýði
ekki endilega “alla eilifð;” en þeg-
ar þess er gætt, að sama hugtakið i
frum-textanum táknar eilífð þeirrt^
hólpnu ag þeira glötuöu, sézt að
þessi skýring er út í hött. Guð-
spjöllin flytja eins skýra kenning
um eilífar kvalir eins og um nokkurt
annað trúaratriði.
Þó skal við það kannast, að hvergi
r.ema í opinberunarbókinni kennir
hlökkunar yfir útreið hinna glötuðu,
sem innifelur allan fjöldann. Kaflar
úr opinberunarbókinni verða naum-
ast lesnir svo, að lesarinn ekki finni
til drýginda hjá spámanninum yfir
þeirri hörmung sem bíður þorrans.
"Allar kynkvíslir jarðarinnar munu
veina.” Allir, hátt og lágt, munu
kalla til fjallanna að fela þá frá reiði
lambsins; þeir munu þrá dauða sinn,
en hann ekki veitast þeim; og allir
þeir, er háfi tilbeöiö “dýrið” (hverra
nöfn eru ekki í “lífsins bók”J, munu
kvaldir verða í eldi og brennisteini,
i augsýn heilagra engla og í augsýn
lambsins. Oig reykurinn af kvölum
þeirra stígur upp um aldir alda, og ■
eigi hafa þeir hvild dag og nótt.”
(Opin., i, 7; vi, 15—17; xiv, 9—11).
Svo bætir spámaðurinn við: Hér
revnir á þolgæði hinna heilögu.”
* * *
Vissulega má færa sönnur að þeirri
afstöðu, að hina fyrstu kristni beri
að skoöa í Ijósi sögu þess tímabils,
og að siðfræði N. T. sé eölileg, ef
aödragandinn er tekin til greina. Frá
sjónarhæð þesarar afstöðu sést að
kristnin varö til sem trúarleg upp-
reisn hinna niðurbældu, gegn þeirri
menninig, er kreisti þá og kramdi. t
þessu ljósi verður vonin og draurn-
urinn um krossfestan og endurrisinn
Messías, þess megnugan að, taka
maklegar hefndir á yfirdrotnurum
jarðarinnar, að eðlilegum og skýrum
veruleik i hugum þeirra — þrælanna,
sem þolað höfðu yfirgang þess veld-
is, er krossfesti þá unnvörpum, ef
út af bar.
Þessi tilgáta um upptök kristninn-
ar skýrir, og ver um leiö, þær hliðar
hennar, sem ekki samrýmast heikl-
inni á öðrum grundvelli. Hún er
bein og opin leið öllum þeim, er sjá,
eða vilja sjá, eðlilega undirrót og
framrás viÖburðanna, án innskota
frá upphæðum né annarsstaðar að.
En hún er ekki opin leið þeim, sem
sjá í söigunni bein afskifti guðs af
mönnunum, á dögum Jesú frá Naz-
aret, eða endrarriær. Hver sá, sem
flytur mál kristninnar, sem hvort-
tveggja opinberaðan og sögulegan
sannleika, verður að forðast að
skýra, eða færa málsbót fyrir, þeirri
trú á grundvelli siðferðis- og velsæm-
iskenningar Gyðinga og Rómverja
á fyrstu öld hins nýja tíma. Honum
ber að sýna, og færa sönnur fyrir,
að hinar helgu bækur séu annað og
meira en endurskin frá siðferöis-
menning viss timabils. Þær eru
annaðhvort guðsorð, eða ekki iguðs-
orð; annaðhvort guðsorö eða manna
Frá islandi.
Réttritun
Kennslumálaráöherann hefir nú
um áramótin skipað þá Sigurð pró-
fesor Nordal og Freystein kennara
Gunnarsson í nefnd, til þess að at-
huga og gera tillögur um laggilta rétt
ritun í landinu. Eins og kunnugt
er, rita íslendingar tungu sína nokk-
uð mismunandi og ber þó eigi mikið
á. milli. — Væri mjög^il bóta og
þakkarvert, aö samræmt yrði, þar
sem nú er óþarfur glundroði í
þessu efni.
—AJþýðublaðið.
----------x----------
• Samanburður.
5000 krónur hefir Islendingadags-
nefnd Islands samþykkt að borga fyr
ir þrjú kvæði sem ráðgert er að
verði sungin og lesin á íslendinga-
dagshátíðinni miklu 1930. Fimmtíu
dollara hefir verið farið fram á aö
borgað yrði í skáldalaun fyrir kvæði
sungin eða lesin á Islendingadags-
hátíð Nýja Islands tvö undanfarin ár.
Það hefir aðeins verið brosað að
hugmyndinni.
“By gosh!” þeir hljóta að vera
heim.skir þarna heima.
—Ný-lsl.
orð. Og ef N. T., með sínum á-
kveðnu kröfum, sinni sáluhjálp, sinni
heimtingu á meinlæti, sinni áherzlu á
trú, og sinum hótunum ,um helvítis
eld, er orð og opinberun guðs alls-
herjar, þá ber kristnum kennimönn-
um að segja svo hiklaust, og án þess
að vitna til siðferðisástands á Egypta
landi á dögum postulanna. En ef
það er mannanna verk, því þá ekki
að kannast við, aö svo sé?
I PALMASAFNIÐ
Hringhcndur
Vorzúsiir (gamlar)
Syngur hátt í hamragátt
hauðrið grátt á bólar.
Sunnanáttar andardrátt
örvar máttur sólar.
Ejöll og hæðir fossaniö
fegra kvæðaþáttinn.
Nýjar glæðast vonir við
vorsins æðasláttinn.
Friður á jörðu
Allra landa móðurmál
meta standa á skálum;
friöar andar alheims sál
úrlausn vandamálum.
M orgunn
Fela hólar heimsins tjald
hverfa njóludraumar.
Morgunnsólin fjallafald
Fáfnisl)óli saumar.
—L. F.
-G. S.