Heimskringla - 02.07.1930, Side 2

2. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 2. JírLI 1930.
Skýrsla Landsbanka
Islands 1929
Heimskringla þakkar fyrir skýrslu
Landsbankans, sem hún hefir ný-
lega meðtekið.
Tekjur bankans, á samt útibúum,
liafa numið alls á árinu 1929 kr. 4.-
777,339.21, en árið 1928 námu þær
kr. 4,250,435.09. En gjöldin hafa
numið 3,633,226.22; tekjuafgangur
kr. 1,144,112.99. — Tap bankans á
fasteignum nam kr. 1429.34, afskrif-
að tap aðalbankans kr. 61,434.53,
útibúsins á Eskifirði kr. 530,000.00,
útibúsins á Selfossi kr. 87,289.27,
Sparisjóðs Árnessýslu kr. 25,166.00.
Til næsta árs hefir verið flutt kr.
174,349.49 fyrir vöxtum, og óráðstaf-
aður tekjuafgangur kr. 428,021.39.
Merkilegustu almennar fregnir í
skýrslunum eru þessar:
Síðastliðið ár hefir verið hið mesta
góðæri um veðurfar og aflabrögð, en
mun lakara verð var á útfluttum
sjávarafurðum en árið áður. Allur
atvinnurekstur hefir verið rekinn af
1 ugt fyrri hluta ársins, meðal annars
vegna gengisfalls pesetans, og komst
í júní niður í 105 kr. Eftir það fer
verðið hækkandi til septemberloka
og er þá 126 kr. Síðan lækkar verð-
ið heldur aftur og er um áramót 118
- 120 kr. Af Labradorfiskinum seld-
ist mest á 90 95 kr. skpd., Meðal-
sala á ísfiskferð var 1,110 sterlings-
pund, og er það lægsta sala, sem
verið hefir í mörg ár. Fiskbirgðirn-
ar í landinu voru um áramótin 53,-
000 skpd. Er það nokkru meira en
árið áður., en þó með minna móti. A
þessu ári hefir Italía tekið við óvenju
miklu af saltfiski og útflutningur-
inn til
ast. Fiskurinn var óvenju magur og
lifrarlítill og lýsisverð miklu lægra
en árið áður. Gufubrætt meðalalýsi
var um áramótin kr. 0.85— 0.90 kg.,
en lækkaði niður í kr. 0.80—0.83 i
febrúar—maí og síðan ofan í kr. 0.75
—0.78 og hélzt i því verði það sem
eftir var ársins. Á árinu mynduðu
togaraútgerðarmenn með sér lýsis-
sölusamlag. — Sildveiðin byrjaði
snemma og var feikna landburður af
síld úm tíma, en síldin lagðist snemma
frá landinu. Saltaðar (og krydd-
Tekjur: Gjöld: ferð sína. En að því er “Times” [
1929 16.1 milj. kr. 14.4 milj. kr. segir hafa flestir þeirra nú tekið |
1928 14.3 13.2 — — til starfa sinna aftur. Allmargir
1927 11.3 — — 12.8 — — fylgismenn Gandhis hafa verið
1926 12.4 — — 12.6 — — teknir fastir, en sjálfum er hon-
1925 16.0 — — 10.9 — — um ekkert gert og tala Bretar
Skuldir ríkissjóðs voru í lok síðast-
liðins árs 13.6 milj. kr.
Hér og þar
miklu kappi og feikna fé verið fest | sajtagar voru 138,000 tunnur, en í
1 nývirkjum og endurbótum á öllum ! bræðslu fóru 342,000 mál. Er bræðsl-
sviðum atvinnulífsins. Hafa einnig | an á,;ka mikI1 og árið áður. Verðið
framkvæmdir hins opinbera, bæði , & nýrH gild til brægsiu féll mikið
ríkis- og bæja- og sveitfélaga, ver- | Qg yar g__ 7 kr mállð; en álitið er,
ið með mesta móti. Er slíkt næsta
eðlileg afleiðing undanfarandi góð-
æra, en margt bendir þó til þess, að
hér sé um meir athafnir eða fram-
kvæmdir að ræða en góðu hófi gegn-
að meðalverð fyrir, sildartunnu
verði ýfið hærra en árið á undan.
Iðnaður. — Húsagerð hefir á þessu
ir. Eftirspurnin eftir fé fer sívax- 1 ári verið meiri en nokkru sinni áðurs
andi, er á árið leið, og vafalaust er : bæði í bæjum og sveit. I Reykjavik
mikill hluti af fé því, er varið hefir hafa verið byggð 154 verzlunar- og í-
verið til framkvæmdanna, laus við- , búðarhús og 49 geymsluhús og þes»
skiftalán, og fé, sem tekið hefir ver- háttar, fyrir samtals rúmlega 7
ið úr rekstri atvinnufyrirtækjanna. milj. kr. Voru í þeim 254 íbúðir. A
Þarf þvi ekki mikið út af að bera j Akureyri voru byggð 24 íbúðarhús og
til þess, að erfitt verði að standa : önnur hús, og á Siglufirði 28 íbúðar-
straum af nývirkjunum og .hinum, j hús og 4 önnur. N okkur frystihús og
aukna rekstri, sem þeim er samfara. 1 fiskimjölsverksmiðjur hafa verið
býggðar og allmörgum íshúsum
breytt í vélfrystihús. Sænska frysti-
Landbúnaður. — Veturinn frá ára- húsið er fullgert og langt komið með
mótum til vors var óvenju mildur og síidarverksmiðju ríkisins.
snjóléttur og greri snemma. Sauð- Smjörlíkisverksmiðjumar 4 hafa
fé og hross voru því létt á fóðrum framleitt 880 tonn af smjörlíki. Ull-
Hér á dögunum kom maður til
Portúgal er stórum að auk- min ag íeita sér bótar við fingur-
meini. Hann er Englendingur um
fertugt, sex feta hár og svarar sér
vel, en Iotinn i herðum og mikið
hæruskotinn. Svipurinn er þreytu-
legur og augun á flótta. Eg opna
ígerðina og ber hann sig eins og
kveifa.
“Vertu vægur við mig,” segir hann
“Eg þoli illa sársaukann, hefi ekkert
borðað síðan í gær, og ekki litið rúm
í tíu daga, svo eg er allt annar en e;
var áður en eg fór í striðið.”
Eg taldi sex ör á útlimum hans.
Sumstaðar voru vöðvarnir frá og
skinnið gróið að beininu. Áður en
þessi mgður fór í stríðið, vann hann
í vöruhúsi í Englandi. Þar hafði
hann haft stöðuga vinnu í sex ár.
Þegar heim kom úr hernum, hélt
stúlka stöðunni fyrir hálft kaup.
Hann varð einn af þessum tveim eða
þrem miljónum, sem atvinnulausir
eru á Englandi. Svo flæktist hann
til Canada 1912; og hefir eins oft
verið atvinnulaus og á flækingi eins
og við eitthvert stritverk.
og kýr leystar út sérstaklega
snemma. Um sumarmál kólnaði veð-
ur og dró úr gróðri, en þó varð
spretta yfirleitt góð og heyskapartíð
ágæt framan af. En snemma í sept-
ember brá til óþurka og urðu hey
sumstaðar úti og í leitum voru heimt
ur víða slæmar sökum óveðurs. Vet-
ur fram til áramóta var umhleyp-
ingasamur og oft veðurharður, en þó
ekki snjóþungur. Fé mun hafa ver-
ið í meðallagi til frálags, en ullar-
vöxtur í bezta lagi. Ormaveiki gerði
víða vart við sig eins og undanfarin
ár, einkum i Borgarfjörðunum báð-
um, en von þykir um góðan árangur
af rannsóknum þeim, sem gerðar
hafa verið á veikinni á þessu ári. Til
útflutnings mun hafa verið slátrað um
200,000 fjár. Saltkjötsverðið var á-
Uka og áður, 105—110 norskar krón-
ur tunnan. Ullarverð var heldur
hærra en árið áður, en gæruverð
nokkuð lægra. Fyrsta flokks sunn-
lenzk ull var kr. 3.30 kg. og norð-
lenzk ull kr. 3.50. Verð á gærum
var kr. 1.90—2.10 kg. Af frystu
kjöti voru fluttir ú* 30,000 skrokkar
fyrir áramót, en 20,000 skrokkar voru
þá eftir á frystihúsum. Var verðið
á frysta kjötinu yfirleitt ýfið betrr
en á saltkjötinu. Jarðabætur fari
stöðugt í vöxt. Styrkur til jarða-
bóta þeirra, er gerðar voru 1928 og
mældar á þessu ári. mun nema um
500,000 kr. I ársbyrjun hófst einka-
sala ríkisins með tilbúinn áburð og
hefir Samband íslenzkra samvinnu-
félaga hana á hendi. Innflutningur-
inn nam 460,000 kr., og er það miklu
meira en áður hefir verið. Cr Rækt-
unarsjóði voru veitt lán að upphæö
% milj. kr., og úr Bygginga- og
landnámssjóði kr. 350,000.
arverksmiðjurnar þrjár hafa unnið
úr 135 tonnum af ull. Mjólkursamlag
Kaupfélags Eyfirðinga hefir tekið á
móti 1 milj. lítra af mjólk. Mjólkur-
bú Flóamanna tók til starfa í desem-
bermánuði s.l. Sláturfélag Suðurlands
kom upp á árinu fullkominni mat-
vælaniðursuðu og ennfremur var unn-
ið að kjötniðursuðu í Borgarnesi,
(H.f. Mjöll). Alls var soðið niður 90
tonn af kjöti og 10 tonn af fiski.
Garnastöð Sambands íslenzkra sam-
vinnufélaga vann að 250,755 stk. af
görnum og nam verðmæti þeirra um
200,000 kr. 7 fiskimjölsverksmiðjur
framleiddu á árinu 2,917 tonn af fisk-
mjöli og nemur verðmæti þess um 1
milj. kr. Síldarverksmiðjurnar (6)
unnu úr 516,000 hl. af síld og fram
leiddu 7695 tonn af síldarolíu og 7394
tonn af síldarmjöli. ölgerðin Egill
Skallagrímsson framleiddi 5116 hl. af
öli og Sjóklæðagerð Islands fram-
leiddi 9,000 stk. sjóklæði, að verð-
mæti um 100,000 kr.
Sjávarútvegur. — Aflbrögð voru
góð á árinu. Borist hafa á land
417,000 skpd., og er það 8000 skpd.
meira en árið áður. Þess ber að geta
að þetta ár voru keypt af erlendum
skipum 32,000 skpd., en árið áður
aðeins 15,000, svo að afli íslenzkra
skipa var ýfið lægri en árið áður. —
Einn botnvörpungur bættist við flot
ann undir áramót og var tala botn-
vörpunga 40 í árslok. Einnig hafa
nokkur línuveiðaskip og margir mót-
orbátar bæzt við stkipastólinn. Veiði-
tími togaranna var rúmlega fjórð-
ungi styttri en árið áður. Er það
aðallega af völdum togaraverkfalls-
ins, sem stóð yfir tvo fyrstu mánuði
ársins. Veiðin á togdag var þó held-
ur meiri en árið áður, en í heild sinni
var togara-aflinn fimtungi minni en
1928. Fyrir önnur skip var vertíð-
in á Suðurlandi framúrskarandi góð,
nema í verstöðvum austan fjalls. A
Vestfjörðum var vetrarvertíðin fá-
dæma góð, en vorvertíðin léleg, svo
að aflinn var álíka mikill og árið
áður. A Norðurlandi aflaðist meira
en nokkru sinni áður, en heldur lé-
legur afli á Austfjörðum. Fiskþurk-
un gekk sæmilega. Verð á fullþurk-
uðum stórfiski var i byrjun ársins
150- 155 kr. skpd., en féll svo stöð-
Samgöngur. — Aætlunarferðir
skipa hingað til lands frá útlöndum
voru síðastliðið ár 132. Héldu þrjú
gufuskipafélög þeim uppi með 10
skipum. Af ferðunum voru 59 frá
Danmörku, 32 frá Noregi, 21 frá
Þýzkalandí og 20 frá Bretlandi. Á
ætlunar strandferðir voru 79. Síð
ustu ár hefir mjög mikið verið unnið
að vegalagningum og brúabygging
um. Var á síðasta ári varið 897,000
kr. úr ríkissjóði til vega og 670,000
kr. til brúa. Hafa og síðustu ár auk
ist mjög bifreiðaferðir og verið farið
alla leið á milli Borgarness og Húsa
víkur á bifreiðum. 1. júli 1929 voru
alls á landinu 1065 bifreiðar og hafði
þeim fjölgað frá árinu áður um 312
Flugferðum var haldið uppi með 2
flugvélum frá 1. júlí til 20. septem
ber. Flognir voru aJIs 56,000 km.
Tala farþegar var 1100 og komið var
við á 40 stöðum.
Verzlun við útlönd. — Ctfluttar
vörur námu á siðasta ári rúmlega 69
milj. kr., en aðfluttar vörur rúmlega
68 milj. kr. Hefir þannig útflutning-
urinn verið aðeins einni miljón króna
hærri en innflutningurinn. og greiðslu
jöfnuðurinn hefir því verið landinu
talsvert óhagstæður. Að vísu munu
þessar tölur hækka töluvert, þegar
endanlegar verzlunarskýrslur koma.
en hlutfallið mun þó ekki breytast
verulega. Af útfluttum vörum á ár-
inu námu sjávarafurðir 61.3 milj. kr.
(1928 65.8 milj. kr.) og landafurðir
7.8 milj. kr. (1928 8.2 milj. kr.).
Fjárhagur ríkÍHins. — Tekjur rikis-
sjóðs voru á árinu 16.1 milj. kr., en
gjöldin 14.4 milj. kr. Tekjuafgangur
var því 1.7 milj. kr. Tekjurnar hafa
hækkað um 1.8 milj. kr. eða 13'/r fra
því árið áður, og voru hærri en
nokkru sinni fyr.
Tekjur og gjöld rikissjóðs hafa
siðustu fimm árin verið þessi:
Af því að þessi kunningi minn var
mikill að vallarsýn og vel vaxinn
var hann settur í “The King’s
Guards”. Það var svo sem ekki
amalegt að gerast varðmaður kon-
ungsins. Líkindi til að honum skini
eitthvað gott af bænum miljónanna,
sem berst út í geiminn frá hverju
samkomuhúsi og kirkju í svo stóru
og ýíðáttumiklu ríki, að sólin sezt
aldrei á lendum þess.
“God Save The King!”
• * *
En helzt lítur út fyrir að allar fyr-
irbæni'-nar hafi hrinið á kónginum.
Honum batnar svæsnasta lungna-
bólga, en kunningi minn fær ekki
málungi matar nema með höppum
og glöppum, og ofan á hungrið og
vonleysið bætast fótsár og fingur-
mein. Og hann er einn af miljón-
um!
* * *
Svo er maturinn mikill í heimin-
um, að hann gengur ekki út fyrir
gjafverð. Menn ganga iðjulausir,
af því að iðnaðarverkstæðin koma
ekki í verð því, sem þau framleiða.
Samt eru uppgjafavarðmenn mesta
konungs í heimi hér klæðlausir og
hungraðir. Þetta er vestræn menn-
ing.
* * *
Bretar og aðrir ágætismenn eru
sannfærðir um, að Hindúar fari í
hundana ef þeir taki ekki vestrænni
menningu með opnum örmum. Þeir
eiga að læra stjórnsemi, iðnaðarað-
ferðir og taka trú, upp á vestræna
vísu. Hindúar neita þessu; eru
hræddir við þessa menningu, sem
kastar varðmönnum konungsins 1
vergang.
oftast virðulega um hann, en hann
hefur aftur á móti látið það í ljós, að
hann dáist að þolinmæði Breta gagn-
vart lögbrotum sinum. Annars er
hann nú þungorðari í stjórnarinnar
garð en hann hefur verið nokkru sinni
áður, en segist samt ekki áfellast.
mennina, heldur skipulagið, sem svifti
Indland frelsi sínu. Gandhi er af
mörgum Indverjum talinn heilagur
maður, ekki vegna stjómmálaskifta
sinna fyrst og frems1, því i þeim eru
margir Indverjar á móti honum eða
kærulausir um þau mál, heldur vegna
lifernis hans, hins einfalda lífs í auð-
mjúkri sjálfsafneitun og þjónustu.
Samt hefur það komið fyrir nýlega að
sumum fylgismönnum Gandhis hefur
ekki þótt hann nógu augmjúkur og
þolinmóður.
1 Indlandi halda flestir fast í forna
stjettaskipun og er ein stjettin, pari-
arnir, minst virt og einskonar úr-
hraksstjett, sem hinar vilja ekki um-
gangast. Gandhi er að ýmsu leyti
fylgjandi stjettaskipulaginu (ætt hans
sjálfs heyrir til banir-stjettinni, þegar
hann fór til náms til Englands í æsku
í forboði stjettarhöfðingjanna). En
hann hefur samt ekki viljað taka
þátt í óvirðingunni við lægsta stjett-
ina og oft tekið málstað hennar og
alið upp börn af þessari stjett. En
nú hefur komið upp misklíð milli hans
og þessarar stjettar, að sögn. Full-
trúar stjettarinnar báðu hann að
fresta aðgerðum sínum enn um stund,
uns jafnrjetti væri komið á milli
þeirra og yfirstjettanna. En Gandhi
neitaði þessu. Svarið var hinni út-
skúfuðu stjett til mikilla vonbrigða
og skapraunar og ákvað hún þá að
beita gegn Gandhi sjálfum sömu
aðferð og hann boðar, að beita eigi
við Breta — ofbeldislausri andstöðu.
Paríarnir framkvæma þetta þannig,
að þar sem Gandhi eða fylgismenn
hans fara í mótmælaleiðangur gegn
Bretum leggjast paríarnir í stórhóp-
um flatir á jörðina og hreyfa sig
hvergi, svo að Gandhismenn komast
ekki áfram. Þetta er annars, að
sögn nokkuð algeng aðferð á meðal
Indverja, þegar þeir vilja láta i Ijós
mótmæli sín ofbeldislaust. Henni
hefir verið beitt gegn enskum stjórn-
arerindrekum. Nýlega ætlaði paría-
flokkur að komast inn í höfuðmust-
eri í Bombay, en var neitað vegna
stéttarígsins, og lagðist allur skar-
inn þá umsvifalaust á grúfu á jörð-
ina við musterisinnganginn, svo yfir-
stjettafólkið, sem samkvæmt stöðu
sinni mátti fara inn, komst ekki
leiðar sinnar.
Paríarnir hafa annars að ýmsu
leyti verið hliðhollir Bretum, að því
er Miss Mayo segir í bók sinni
“Mother India”, sem Lögrétta hefir
áður sagt frá, vegna þess að þeir líti
ekki eins niður á þá og Indverjar.
(Lögrétta.)
Frá í«landi
Islendingar heima streitast við i
kút og kvartil að verða aðnjótandi
þessarar blessunar, sem mest er á-
berandi á Bretlandi og í Bandarikj-
unum. Og þeim miðar óðfluga í átt-
ina. Fyrir fimtíu árum hefir enginn
Islendingur heima kannast við orðið
atvinnuleysl. Nú er það alþekkt og
notað daglega. En það orð er áreið-
anlega einkunnarorð vestrænnar
menningar.
• • •
Sért þú í meðallagi greindur og
fremur brjóstgóður, máttu að vísu
lesa svona lagaðar fréttir; en í guðs
bænum farðu ekki að hugsa! Þvi
fyr en þig varir ertu orðinn bölsýn-
ismaður eða bolsheviki eða crank.
Og sértu Islendingur, verður þér
skipað á bekk með þeim Þorbergi og
Halldóri. Varðaðu þig á voðanum,
og voðinn mesti er rökrétt hugsun
og gott hjartalag.
Langham, Sask., 27. júní, '30.
J. P. Pálsson.
Gandhi
Sjálfsta ðismálin og stjctta-
skiftingin
1 frjettum þeim, sem berast af ind-
versku málunum, er öðru hvoru getið
um skærur, sem orðið hafa þessa
dagana milli lögreglunnar og Gandh-
is-manna. En hvergi virðist hafa
verið um að ræða stór upphlaup, eða
mjög alvarlegar óeirðir. Vað var eitt
í áskorun Gandhis að intlverskir
embættismenn skildu ganga frá störf-
um sinum í þjónustu bretsku stjórn-
arínnar og kváðu ýmsir hafa gert það
fyrst eftir að Gandhi hóf mótmæia- víkur.
Rvík 31. maí.
Mjólkurbú Flöamanna. — Blaða-
mönnum var fyrir skömmu boðið að
skoða hið nýja mjólkurbú Flóa-
manna.
Mjólkurbúið stendur skammt fyr-
ir austan ölfusárbrúna í Laugardæla
landi. Gaf Eggert í Laugardælum
landið undir búið. Mjólkurbúið er
stórt og myndarlegt hús; gólfflötur-
inn 9x43 metrar, byggt með nýtízkn
sniði eftir danskri fyrirmynd. I ann-.
ari álmu hússins eru vélar allar, hita-
vélar og kælivélar, strokkar og auk
þess kælirúm o.fl. 1 næstu álmu eru
herbergi fyrir ostagerðina, og loks
stórar ostageymslur.
Eitt herbergi er þar til skyrgerðar.
en það hefir reynst of litið. Er í ráði
að byggja síðar meir sérstaka álmu
fyrir skyrgerðina. Hefir skyrfram-
leiðslan verið geysileg síðan hún
byrjaði að starfa, gerð um 5- - 600
kg. á dag og hefir það allt selst.
Ostabirgðir búsins eru orðnar mikl-
ar, því osturinn verður, sem kunn-
ugt er, að geymast í nokkra mánuði
áður en hann er markaðshæfur. En
ostur sá, sem búið framleiðir, stend-
ur erlendri ostaframleiðslu fyllilega
á sporði hvað gæði snertir.
Allur vélaútbúnaður búsins er frá
Danmörku. — Er vel til hans vand-
að eins og alls annars við bú þetta.
Vélarnar eru reknar með gufuafli.
— Búið fær aðallega mjólk til
vinnslu úr Flóahreppunum. I sam-
laginu eru 217 bændur og fær búið
frá þeim 5500 lítra af mjólk á dag.
Afurðirnar selur búið út um allt
land og hér í Reykjavlk hefir það
tvær útsölur, aðra á Týsgötu en hina
á Vesturgötu. Til flutninga hefir
búið fjóra Fargobíla, tvo til að sækja
mjólkina til bændanna og tvo til að
flytja afurðimar hingað lil Rrrkja-

KVÆÐI
flutt á Islendingadegi í Winnipeg
26, júní 1930
Útlaginn
Frá útlagans heimi eg ávarpa þig,
Þú alþingis-móðirin kæra.
Með tíguleik andans þú töfraðir mig.
Af torfærum lífsins þú hófst á það stig,
Sem leiðir að ljósinu skæra.
Er miðalda gríman á mörkinni lá
Og mannkynið titraði’ af kvíða,
Þú faldist, en hjarta þitt hætti’ ekki’ að slá;
Við hita þess kviknaði blysi því á,
Sem veifar nú fjallkonan fríða.
Og af því þú geymdir hinn sígilda seim,
Er sannfrjálsu hetjurnar fundu,
Þá sækja nú konungar heimsins þig heim,
Og hæverskir bíða’ eftir skerfinum þeim,
Sem, örlát, þú miðlar úr mundu.
Og því munu börnin þin blessa þann dag,
Er brjóstin þín hófust úr sævi,
Og lifa því einu, sem eflir þinn hag,
Og einróma syngja þér hamingju-lag,
Sem hljómar um aldur og æfi.
Nú heimta eg aðeins þá hamingju-stund,
Þá hnígin er sól mín að viði,
Að fá þó að lokum að gista þá grund,
Er græðir til fulls mína saknaðar-und,
Og blunda við brjóst þín í friði.
—P. B.
----------1
Minning Alþingisbátíðarinnar
Sjá, — bjarmann upp af Islands frægðarljóma!
Heyr, — ótal raddir þjóðar lofsöngs hljóma!
á þúsund-ára-aldar vegamótum
þar Crlfljóts-speki fyrstu náði rótum
og stjórnarlaga frum-meiðurinn forni
i frelsis skjóli greri á þjóðlífs morgni.
Á meðan okið aðrar þjóðir báru
og einvalds-drottna kúgun háðir váru,
í faðmi Islands-fjalla — steinum runnu — ;
þess fjölvitsandar snilldarverk sín unnu.
Þar fylgdust saman fyrirhyggja og speki
og framgjörn manndáð, studd af list og þreki.
I
A meðan ei var annar — þjóðum settur,
en ofstopanna grimmi hnefaréttur,
og hverjir aðra banaspjótum báru,
og bál og sverð úr deilum manna skáru,
var lögum fest á landsins Glæsivöllum
það lýðvalds form, sem nú er dáð af öllum.
Og þar sem aðrar þjóðir héldu vera \
allt þrotlaust haf, — um ekkert land að gera,
þar heila álfu Islendingar fundu
— en auglýsingu neina þar við bundu.
En, nú fyrst hefir heimur við það kannast,
og heiðurs afrek þeirra að fullu sannast.
f '
Nú feðra andar, ávöxt starfa sinna
í aðdáun og virðing heimsins finna,
er svífa um leifar sinna fomu ranna
og sjá hinn mikla skara þúsundanna,
með lotning, er i unaðshrifning standa
við altari fyrsta þingvalds Norðurlanda.
Og stærstu þjóða stjómvalds glæsimenni
þar standa og flytja sæmdar ávörp henni,
sem minnst er sögð á meðal heimsins þjóða,
að manna tali og fjársöfnunar gróða,
en hélt þó vörð og helga eldsins gætti
er heimur kyngi myrkravalda sætti.
Og vér, sem fæddir Islands niðjar erum
og ennþá feðra svip og mótið bemm,
— þó dveljum hér — þess frama af hjarta fögnum
með fegins hlutdeild, bæði í ljóði og sögnum.
A hugar sveiflum — heimaþjóð og landi.
vor heillaskeyti berast óteljandi.
Þeim dularkrafti’ er stöðu hnatta stillir
og storð og höf með lífræn efni fyllir,
vér felum Islands framtíð alla daga, .
sem fyrirmynd þess verði þjóðlífs saga.
Þar ríki eining, ást og list og friður
og allt, sem bezt að sannri farsæld styður.
Þorskabitur.